(4179) Տուտատիս
(4179) Տուտատիս (անգլ.՝ Toutatis), Ապոլոնի ընտանիքի աստերոիդ։
   (1989 AC) Toutatis | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Հայտնաբերել է | Քրիստիան Պոլաս, 4 հունվարի 1989 թ. |
| Ժամանակավոր համար | 1934 CT[1] և 1989 AC[1] |
| Պատկանում է խմբին | Ապոլոնի աստերոիդներ[1] և աստերոիդների գոտի |
| JPL Small-Body Database | 20004179 |
| Բացարձակ մեծություն (H) | 15,3 |
| Հեռավորությունը Արեգակից | 2,529344 ա. մ. |
| Ուղեծրային տվյալներ | |
| Պերիհելին | 0,9372 ա. մ. |
| Ապոհելին | 4,1215 ա. մ. |
| Մեծ կիսաառանցք | 2,529344 ա. մ.[2] |
| Էքսցենտրիսիտետ | 0,629472507059707 |
| Սիդերիկ պարբերություն | 1469,3 օր (4,02 տարի) |
| Միջին շարժում | 0,245015 աստիճան/օր |
| Թեքվածություն | 0,45° (Խավարածրի նկատմամբ) |
| Ծագման անկյան երկայնություն | 124,51° |
| Պերիկենտրոնի արգումենտ | 278,56° |
| Միջին անոմալիա | 348,57 |
| Ֆիզիկական հատկանիշներ | |
| Շառավիղ | 2,7 կմ[2] |
| Պտույտի պարբերություն | 176 ժ |
| Սպեկտրալ դաս | Աստերոիդների դաս S[1] |
 4179 Toutatis Վիքիպահեստում | |
Հայտնաբերումը խմբագրել
Հայտնաբերել է 1989 թվականի հունվարի 4-ին Քրիստիան Պոլասը Կոսոլում[2]։
Ուղեծրի բնութագրական տվյալները խմբագրել
- Արեգակից հեռավորությունը՝
- Արեգակի շուրջ մեկ ամբողջական պտույտ է կատարում 1469.30 երկրային օրվա ընթացքում
- Ուղեծրով շարժման միջին արագությունը՝ 0.25 աստիճան/օր
- Խավարածրի հարթության հետ ուղեծրի հարթության կազմած անկյունը՝ 0.45°։
- 2004 թ. սեպտեմբերի 29-ին Տուտատիսը Երկրին մոտեցել է մինչև 0.0104 ա.մ. հեռավորության վրա, որը կազմում է Լուսնի հեռավորության քառապատիկը։
Ընտանիք խմբագրել
Տուտատիս աստերոիդը պատկանում է Ալինդայի աստերոիդների ընտանիքին։ Այս ընտանիքի աստերոիդներն Արեգակի շուրջ շարժվում են Արեգակի շուրջ 2, 5 ա. մ. մեծ կիսաառանցքով և ունեն 0, 4 - 0, 65 էքսցենտրիսիտետ։ Յուպիտերի հետ գտնվում են ուժեղ 3:1 ուղեծրային ռեզոնանսի մեջ, ինչպես նաև ունեն ևս մեկ ուժեղ ռեզոնանս, այս անգամ արդեն Երկրի հետ՝ 1։4։
Երկրի հետ բախվելու հավանականությունը խմբագրել
2004 թ. Տուտատիսն այնքան էր մոտեցել Երկրին, որ հարց բարձրացավ բախվելու հնարավորության մասին[4]։ Սակայն դա ծայրաստիճան քիչ հավանական է[5]։.
Գոյություն ունի Արեգակնային համակարգից Տաուտատիսի դուրս նետվելու հավանականություն, ինչը կարող է պատահել մի քանի տասնյակ կամ հարյուր տարի հետո։ Պատճառը մոլորակների հետ ունեցած ձգողական փոխազդեցություններն են։
Անուն խմբագրել
Անունն ստացել է կելտական Տևտատիս աստվածի պատվին։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 JPL Small-Body Database
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 «ՆԱՍԱ-ի Ռեակտիվ Շարժման Լաբորատորիայի (ՌՇԼ) Փոքր մարմինների տվյալների շտեմարան (4179) Տուտատիս». ՌՇԼ. (անգլ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Փոքր մոլորակի կենտրոնի տվյալների շտեմարան
- ↑ Asteroid could hit earth — Science — www.smh.com.au
- ↑ «Close call for earth ahead? — possible collision with asteroid Toutatis». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 28-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 28-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Շմադել, Լուց (2003). Փոքր մոլորակների անունների բառարան (5-րդ վերանայված և ընդլայնված հրատարակություն ed.). Գերմանիա: Սփրինգեր. ISBN 978-3-540-00238-3. (անգլ.)
- (4179) Տուտատիս աստերոիդը Փոքր մոլորակների կենտրոնի կայքում (ուղեծրի տվյալները և դիտարկումները) (անգլ.)