Վոնհյո

Վոնհյո (կորեերեն՝ 원효, 617^[…] - 686^[…]), կորեական բուդդայական ավանդության մեջ հանդիսանում է որպես դաստիարակ, գրող և մեկնաբան։

Վոնհյո կորեերեն՝ 원효 և կորեերեն՝ 元曉
Ծնվել է	617[…]
Մահացել է	686[…]
Կրոն	բուդդայականություն
Մասնագիտություն	վանական և բհիկու
Ամուսին	Princess Yoseok?
Երեխաներ	Seol Chong?

Իր աշխատություններում Վոնհյոն հիմնվել է Ասիայում այնպիսի Մահայանայի վրա, ինչպիսին է էություն-ցուցաբորումը (體用)։ Էություն, նշանակում է բնության մեջ անհատի ճշմարտություն, որը առկա է թաքուն ձևով բոլոր կենդանի արարածների մոտ, իսկ ի հայտ գալը անհատի ակտիվ ասպեկտն է։

Նրա կենդանության օրոք ավարտվեց կորեական եռաթագավորության փուլը , երբ երեք սննանկ Պեկչե, Սիլլա և Գոգուրեո պետությունների փոխարեն, ստեղծվեց մի պետություն, Սիլլա։ Վոնհյոն եղել է վճռական կերպար բուդդաիզմի տարբեր ուղղությունների մտահաղացման և ընդունման մեջ, որը տարածված էր այդ ժամանակ Կորեայում։ Վոնհյոյի մտքերը ավելի մոտ էին Յոգաչարի և Խուայան ավանդույթներին, որոնց կենտրոնում տատխագատագառբխի էր, կամ Բուդդայի բնությունը,որը հատուկ է յուրաքանչյուր կենդանի էակին։ Բացի դրանից նրա լայնածավալ ժառանգության մեջ, որոնց կազմում են մեկնաբանություններ և շարադրություններ, ընդգրկում է ամբողջ բուդդայական գիտնակաների համախումբը, որոնք այդ ժամանակ տարածված էին Կորեայում, այդ թվում նաև այնպիսիններ, ինչպիսիք էին Մաքուր Երկրի Բուդդիզմի դպրոցը, ուսուցում նիրվանայի, Սանլունի և Տյանտայի մասին։ Կորեական բուդդիզմի մեջ Վոնհյոն հանդիսացել է մեծագույն վարպետներից մեկը, որը ընդունակ էր միավորելու ամբողջ բազմազան հոսանքները, որոնք հիմնված էին Կորեայից Ճապոնիա հասած սուտրաների և տեքստերի վրա։ Նրա մեկնաբանությունները հանրահայտ Մախայանի շեստրաի «Մախայանի հավատքի զարթոնքի մասին» տեքստի վրա,համարվում է կորեական բուդդիզմը բոլոր ուղղություններով ընդգրկող մեր օրերում ևս։

Կենսագրություն

Վոնհյոն ծագումով Սոլ արիստոկրատական ցեղից է։Նա սկսել է իր գործունեությունը որպես վանական։Ի վերջո, հրաժարվելով վանականությունից,Վոնհյոն ձգտում է միահյուսել իր կյանքը բոդխիսատտվաին, օգնելու բոլոր կենդանի էակներին։Առասպելի համաձայն նա կապվում է այրիացած արքայադստեր հետ, որից նա տղա է ունենում, Սոլ Չխոն, որն էլ հետագայում դառնում է հայտնի կոնֆուցիանական գիտնական և Սիլլայի մտավոր։ Վոնհյոն շրջում է երկրով մեկ,այցելելով քաղաքներ և շրջաններ, և հասարակ մարդկանց սովորեցնում է բուդդայականություն երգերով և պարերով։

Գրավոր ժառանգություն

Պո-գվան -չոն, շինություն Պունխվանսա վանքում, Կյոնդժու քաղաքում,որտեղ Վոնհյոն անցկացրել է կյանքի վերջին տարիները

Վոնհյոն մեկնաբանություններ է գրել համարյա Մախայանի ավելի հայտնի տեքստերին։Նրան համարում են ավելի քան ութանասուն վեց աշխատությունների հեղինակ,որոնցից մեզ են հասել լրիվ կամ մասնակի քսան երեքը։Նրա աշխատություններից ավելի հայտնի է Նիրվանա Սուտրայի և Վադժրասամադխի Սուտրայի «Շաստրա Մախայանու հավատքի զարթոնքի մասին» տեքստի մեկնաբանությունները, Ինչպես նաև երկու արգելքների մասին տրակտակտը։ Նրանք համարվում են բուդդայականության ուղղորդողներ Չինաստանում և Ճապոնիայում, և ի շնորհիվ նրանց «Շաստրա Մախայանու հավատքի զարթոնքի մասին »դառնում է Կորեայի ավանդության մեջ ավելի գրավիչ տեքստերից մեկը։

Առասպել լուսավորության մասին

661 թվականին Վոնհյոն, դեռ ապագա վանականը, և նրա մտերիմ ընկեր վանական Իյսանը մեկնում են ճանապարհորդության դեպի Ճապոնիա, որպեսզի իրենց նվիրեն հետագա բուդդիզմի ուսումնասիրմանը։ Ճանապարհին հեղեղ է սկսվում, և նրանք ստիպված թաքնվում են մի ապաստանում։ Գիշերը ծարավից արթնանալով, Վոնհյոն սկսում է ջուր փնտրել։ Մթության մեջ նա շոշոփելով գտնում է զով և հիասքանչ ջրով ջրաման։ Հագեցնելով ծարավը, նա քնում է։ Առավոտյան արթնանալով, նա հասկանում է, որ նրանք ապաստարանել էին գերեզմանատանը, իսկ ջրամանը, որից նա խմել էր, իսկական մարդկային գանգ էր։ Այդպես նա հասկանում է,որ ամեն ինչ կախված է խելքից և հասնում է լուսավորության։ Ճանապարհորդությունը շարունակելու փոխարեն, Վոնհյոն վերադառնում և սկսում է հասարակ մարդկանց բուդդիզմ սովորեցնել։ Իսկ Իյսանը շարունակում է ճանապարհը և ուսում է ստանում Ճապոնիայում։ Վերադառնալով Կորեա,նա նույնպես դառնում է բուդդիզմի դաստիարակ։

Անգլերեն թարգմանելու նախագիծ

Մինչ մեր օրերը մեզ հասած Վոնհյոի քսաներեք աշխատություններ ներկա պահին թարգմանվում են անգլերեն Տոնգուգ համալսարանի և Նյու Յորք նահանգի Ստոունի Բրուկ համալսարանի համընդհանուր նախագծում ։

Տխեկվոնդոյի շարժման հաջորդականությունը

«Վոն-Հյո» միջազգային ֆեդերացիայի տխեկվոնդո շարժման հաջորդականությունը կոչվել է Վոնխյոյի պատվին։ Այդ հաջորդականությունը կազմված է 8 շարժումներից և հանդիսանում է կանաչ գոտու ստացման անհրաժեշտություն։

Գրականություն

• Болтач Ю. В. «Главы [о] зарождении стремления [к] деяниям совершенствования» корейского буддийского наставника Вонхё // Буддийская культура: история, источниковедение, языкознание и искусство: Пятые Доржиевские чтения. СПб.: Гиперион, 2013. C. 139—148.
• Волков С. В. Вонхё // Буддизм: Словарь / Под общ. ред. Н. Л. Жуковской, А. Н. Игнатовича, В. И. Корнева. — М.: Республика, 1992.
• Buswell, Robert E., Jr. «The Biographies of the Korean Monk Wŏnhyo (617—686): A Study in Buddhist Hagiography.» Peter H Lee, ed. Biography as Genre in Korean Literature. Berkeley: Center for Korean Studies, 1989.
• Buswell, Robert E., Jr. Cultivating Original Enlightenment: Wonhyo’s Exposition of the Vajrasamādhi-Sūtra. University of Hawaii Press, 2007.
• Muller, A. Charles (2007). «Wonhyo’s Reliance on Huiyuan in his Exposition of the Two Hindrances». In Reflecting Mirrors: Perspectives on Huayan Buddhism (Imre Hamar, ed., Harrassowitz Verlag), p. 281—295. Source: [1] (accessed: January 7, 2008)
• Muller, A. Charles (2002). «Wŏnhyo’s Interpretation of the Hindrances». International Journal of Buddhist Thought and Culture. Vol. 2, 2003. pp. 123–135.Source: [2] (accessed: January 7, 2008)
• Muller, A. Charles (2000). «On Wŏnhyo’s Ijangui (二障義).» Journal of Korean Buddhist Seminar, Vol. 8, July 2000, p. 322—336.Source: [3] (accessed: January 7, 2008)
• Muller, A. Charles (1995). «The Key Operative Concepts in Korean Buddhist Syncretic Philosophy; Interpenetration and Essence-Function in Wŏnhyo, Chinul and Kihwa.» Bulletin of Toyo Gakuen University, vol. 3 (1995), pp. 33–48.Source: [4] (չաշխատող հղում — պատմություն, կրկնօրինակ) (accessed: January 7, 2008)