Սեյշելյան կղզիների տնտեսությունը
Սեյշելյան կղզիների տնտեսությունը, հիմնված է ձկնորսության, զբոսաշրջության, կոկոսի և վանիլի վերամշակման, կոկոսի պարանների արտադրության, նավակների տպագրության, կահույքի և խմիչքների արտադրության վրա[5][6]։ Գյուղատնտեսական արտադրանքը ներառում է դարչին, քաղցր կարտոֆիլ, կասավա (տապիոկա), բանան, թռչնամիս և թունա[5][6]։
 | |
| Վիճակագրություն | |
|---|---|
| ՀՆԱ | 1 485 994 387,4972 $[1] |
| ՀՆԱ-ի աճ | 4,4 ± 0,1 տոկոս[2] |
| ՀՆԱ-ն մեկ շնչի հաշվով | 15 629 $[3] |
| Գնաճ (ՍԳԻ) | −0,2 ± 0,1 տոկոս[4] |
.svg)
Պետական հատվածը ներառում է կառավարությունը և պետական ձեռնարկությունները։ Տնտեսության մեջ զբաղվածության և համախառն եկամուտը գերակշռում է զբաղեցնելով աշխատուժի երկու երրորդը։ Պետական սպառումը կազմում է Սեյշելյան կղզիների ՀՆԱ-ի ավելի քան մեկ երրորդը։
Տնտեսական պատմություն խմբագրել
Ֆրանսիացիներն առաջին անգամ բնակություն հաստատեցին Սեյշելյան կղզիներում 1770 թվականին՝ հիմնելով տնկարկներ, որտեղ բամբակի, շաքարի, բրնձի և եգիպտացորենի մշակումը մեծապես կախված էր ստրկատիրական աշխատանքից։ Բրիտանացիները, առանց Ֆրանսիական վերնախավին տեղահանելու, գրավեցին Սեյշելյան կղզիները նապոլեոնյան պատերազմների ժամանակ։
Այն բանից հետո, երբ բրիտանացիները արգելեցին ստրկությունը 1835 թվականին, աֆրիկացի բանվորների ներհոսքը չդադարեց, քանի որ բրիտանական ռազմանավերը գրավեցին արաբ ստրկավաճառներին և ազատագրված ստրուկներին, որպես աշակերտներ առանց վարձատրության ստիպեցին աշխատել տնկարկներում։
1960-ականներին աշխատունակ բնակչության մոտ 33% - ը աշխատում էր տնկարկներում, իսկ 20% - ը՝ պետական հատվածում[7]։
Զբոսաշրջության արդյունաբերության ծագումը (1971թ) խմբագրել
Պլանտացիաները Սեյշելյան կղզիների հիմնական արդյունաբերությունն էին մինչև 1971 թվականը, երբ բացվեց միջազգային օդանավակայանը։ Մեկ գիշերվա ընթացքում զբոսաշրջությունը վերածվեց լուրջ արդյունաբերության՝ հիմնականում տնտեսությունը բաժանելով տնկարկների և արտերկրում զբոսաշրջության։ Tբոսաշրջության ոլորտն ավելի շատ շահույթ էր բերում, և տնկարկների տնտեսությունը կարող էր ընդլայնվել միայն մինչ օրս։
Տնտեսության պլանտացիոն հատվածի դերը նվազել է, և զբոսաշրջությունն ու ձկնորսությունը դարձել են Սեյշելյան կղզիների հիմնական արդյունաբերությունները։ 1960-ականներին տնկարկներում աշխատում էր աշխատունակ բնակչության մոտ 33%-ը, բայց մինչև 2006 թվականը նրանց մասնաբաժինը 3% - ից պակաս էր։
Մինչ զբոսաշրջությունը և արդյունաբերական ձկնորսությունը ծաղկում էին 1990-ականների վերջին, ավանդական տնկարկների տնտեսությունը անկում ապրեց։ Մինչև 1991 թվականը դարչինի կեղևի և կոպրայի արտադրությունը՝ ավանդական արտահանման մշակաբույսերը, կրճատվել էր մինչև աննշան ծավալներ։ 1996 թ. - ին արտահանվել է 318 տոննա դարչինի կեղև, ինչը արտացոլում է դարչինի կեղևի արտահանման 35% - ով նվազումը 1995 թ. - ի համեմատ։
Հնդկական օվկիանոսի Մահե կղզում, 1963-1996 թվականներին գործել է ԱՄՆ-ի հետախուզական կայանը։
Ընթացիկ տնտեսություն խմբագրել
1976 թվականին Սեյշելյան կղզիների անկախացումից ի վեր մեկ շնչի հաշվով արտադրությունն աճել է մոտ յոթ անգամ՝ նախկին կենսապահովման հետ համեմատ։ Աճի առաջատարը զբոսաշրջության ոլորտն է, որտեղ աշխատում է աշխատուժի մոտ 30% - ը և ապահովում է կայուն արժույթով մուտքերի ավելի քան 70% - ը, ինչպես նաև թունա ձկնորսությունը։ Վերջին տարիներին կառավարությունը խրախուսել է օտարերկրյա ներդրումները հյուրանոցների և այլ ծառայությունների արդիականացման գործում։
Միևնույն ժամանակ, կառավարությունը միջոցներ է ձեռնարկել զբոսաշրջությունից կախվածությունը նվազեցնելու համար՝ նպաստելով գյուղատնտեսության, ձկնորսության, մանր արտադրության և, վերջերս, օֆշորային հատվածի զարգացմանը։ Զբոսաշրջության ոլորտի խոցելիությունը ցուցադրվեց 1991-92 թվականներին կտրուկ անկմամբ, հիմնականում Պարսից ծոցի պատերազմի պատճառով։ Չնայած արդյունաբերությունը վերականգնվել է, կառավարությունը ընդունում է ոլորտի արդիականացման շարունակական անհրաժեշտությունը միջազգային կոշտ մրցակցության պայմաններում։ Կառավարության առջև ծառացած մյուս խնդիրներն են բյուջեի դեֆիցիտի կրճատումը և պետական ձեռնարկությունների հետագա սեփականաշնորհումը։
Չնայած իր գյուղատնտեսական բազան բարելավելու և տեղական արտադրության արտադրանքի և տեղական նյութերի վրա կենտրոնանալու փորձերին, Սեյշելյան կղզիները ներմուծում են սպառված սննդի 90% - ը։ Բացառություն են կազմում որոշ մրգեր և բանջարեղեն, ձուկ, թռչնամիս, խոզի միս, գարեջուր, ծխախոտ, ներկեր և տեղական արտադրության որոշ պլաստմասսա։ Բոլոր տեսակի ներմուծումը վերահսկվում է Սեյշելյան կղզիների շուկայավարման խորհրդի կողմից, պետական կիսապետական հաստատություն, որը ղեկավարում է բոլոր խոշոր սուպերմարկետները և հանդիսանում է ներմուծված այլ ապրանքների մեծ մասի դիստրիբյուտոր և լիցենզավորող։
Փորձելով բարձրացնել գյուղատնտեսության ինքնաբավությունը, Սեյշելյան կղզիները քայլեր են ձեռնարկել ոլորտում արտադրողականությունը բարձրացնելու և ֆերմերներին խթաններ տրամադրելու ուղղությամբ։ Գյուղատնտեսության ոլորտում պետական ակտիվների մեծ մասը սեփականաշնորհվել է, և կառավարության դերը կրճատվել է ՝ ուսումնասիրություններ կատարելու և ենթակառուցվածքներ ապահովելու համար։
2020 թվականին, Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլի կոռուպցիայի ընկալման թվի համաձայն, Սեյշելյան կղզիները ճանաչվել են Աֆրիկայի ամենաքիչ կոռումպացված երկիրը[8]։
Զբոսաշրջություն և Ձկնորսություն խմբագրել
Զբոսաշրջությունը տնտեսության կարևորագույն ճյուղերից մեկն է, որը կազմում է ՀՆԱ-ի մոտ 16,6% - ը (2000)։ Զբաղվածության, օտարերկրյա եկամուտների, շինարարության, բանկային և առևտրի ոլորտներում գերակշռում են զբոսաշրջության հետ կապված արդյունաբերությունները։ 1999-2000 թվականներին զբոսաշրջությունից ստացված եկամուտը կազմել է 631 միլիոն դոլար։ 2000 թվականին Սեյշելներ են այցելել մոտ 130 046 զբոսաշրջիկ, Նրանց 80,1% - ը Եվրոպայից են (Մեծ Բրիտանիա, Իտալիա, Ֆրանսիա, Գերմանիա և Շվեյցարիա)։
2000 թվականին արդյունաբերական ձկնորսությունը գերազանցեց զբոսաշրջությունը՝ որպես արտարժույթի ստացման կարևորագույն աղբյուր։ Վերամշակող արդյունաբերությունը, շինարարությունը և արդյունաբերական ձկնորսությունը, մասնավորապես թունա ձկնորսությունը, կազմում են ՀՆԱ-ի մոտ 28,8% - ը։ Սեյշելյան կղզիների տարածքային ջրերում Ձկնորսություն իրականացնող օտարերկրյա թրավլերների եկամուտներն ամեն տարի աճում են լիցենզավորման վճարների հաշվին։
1995 թվականին Սեյշելյան կղզիներում սեփականաշնորհվեց Թունա պահածոյացման գործարանը, որի բաժնետոմսերի 60% - ը ձեռք բերեց ամերիկյան Heinz սննդի ընկերությունը։ Նմանապես, նավահանգստի որոշ գործողություններ սեփականաշնորհվել են, և միտումը ուղեկցվել է փոխադրման վճարների նվազմամբ և արդյունավետության բարձրացմամբ։ Ընդհանուր առմամբ, 2009-ի կտրուկ անկումից հետո, դա հանգեցրեց նավահանգստի ծառայությունների վերականգնմանը։
Արտադրություն խմբագրել
Արդյունաբերական գործունեության շատ այլ տեսակներ սահմանափակվում են փոքրածավալ արտադրությամբ, մասնավորապես գյուղատնտեսական արտադրանքի վերամշակմամբ և ներմուծման փոխարինմամբ։ Գյուղատնտեսությունը (ներառյալ արհեստագործական և անտառային տնտեսությունները), որը ժամանակին կազմում էր տնտեսության հիմքը, ներկայումս կազմում է ՀՆԱ-ի մոտ 3% - ը։
Պետական հատված խմբագրել
Պետական հատվածը, որը ներառում է կառավարությունը և պետական ձեռնարկությունները, գերակշռում է տնտեսության մեջ զբաղվածության և համախառն եկամտի տեսանկյունից ՝ զբաղեցնելով աշխատուժի երկու երրորդը։ Հանրային սպառումը կազմում է ՀՆԱ-ի ավելի քան մեկ երրորդը։
Խոցելիություն արտաքին ցնցումների նկատմամբ խմբագրել
Սեյշելյան կղզիների տնտեսությունը չափազանց խոցելի է արտաքին ցնցումների նկատմամբ։ Այն ոչ միայն կախված է զբոսաշրջությունից, այլև ներմուծում է բոլոր հիմնական և երկրորդային արտադրական ռեսուրսների ավելի քան 90% - ը։ Զբոսաշրջության ոլորտում ցանկացած անկում արագ հանգեցնում է ՀՆԱ-ի անկման, արտարժույթով մուտքերի կրճատման և բյուջետային դժվարությունների։
Տնտեսական աճ խմբագրել
Տնտեսական աճը դանդաղել է 1998-2001 թվականներին՝ զբոսաշրջության ոլորտի թույլ զարգացման և թունայի արտադրության պատճառով։ Բացի այդ, փոխարժեքների նկատմամբ խիստ վերահսկողությունը և արտարժույթի պակասը վատթարացրել են կարճաժամկետ տնտեսական հեռանկարները։ Սեյշելյան ռուփիի արժեքը սև շուկայում կազմում է պաշտոնական փոխարժեքի երկու երրորդից մինչև կեսը։ Հաջորդ մի քանի տարիները նույնպես դանդաղ էին՝ պայմանավորված համաշխարհային տնտեսական անկմամբ և 2001 թվականի սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչական հարձակումներից առաջացած թռիչքի վախից։
Սակայն վերջին շրջանում զբոսաշրջությունը վերադարձել է ռեկորդային տեմպերի՝ 2006-ին և 2007-ին այցելուների թվի նոր ռեկորդներ սահմանելով։ Նաև սկսում է ի հայտ գալ դեպի արշիպելագ և հակառակ ուղղությամբ թռիչքների աճող հասանելիությունը, մասամբ նոր անդամների՝ Էմիրություններ և Կատար ավիաընկերությունների շնորհիվ։ Նոր հինգաստղանի հյուրանոցները և Սեյշելյան կղզիների կառավարության կողմից արժույթի արժեզրկումը գրեթե 33% - ով նույնպես դրական ազդեցություն են ունենում զբոսաշրջության ոլորտի վրա։ Ինչպես պաշտոնական փոխարժեքներով, այնպես էլ գնողունակության հավասարությամբ (ՊՄԳ), Սեյշելները շարունակում են մնալ Աֆրիկայի ամենահարուստ տարածքը մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ-ի առումով (9,440,095 դոլար իրական փոխարժեքով և 17,560,062 դոլար ՊՄԳ-ի համար 2008 թ.)[9]:
Տնտեսական անկման պատճառով (Արժույթի միջազգային հիմնադրամի տվյալներով՝ 2004 և 2005 թվականներին տնտեսությունը կրճատվել է մոտ 2% - ով, իսկ 2006 թվականին կորցրել է ևս 1,4%) մեկ շնչի հաշվով եկամուտը նվազել է։ Այնուամենայնիվ, 2007-ին տնտեսությունը վերականգնվեց ՝ աճելով 5,3% - ով՝ զբոսաշրջիկների ռեկորդային քանակի և շինարարության և օֆշորային արդյունաբերության բուռն զարգացման շնորհիվ։ ԱՄՀ-ն 2008 թվականին կանխատեսում է հետագա աճ՝ մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ-ի շարունակական աճի դեպքում[10]։
2008-ի հոկտեմբերին, երբ զբոսաշրջությունից և ձկնորսությունից ստացված եկամուտները սկսեցին նվազել, Սեյշելյան կղզիները դեֆոլտ արեցին 230 միլիոն դոլար պարտքի դիմաց։ Արժույթի միջազգային հիմնադրամը հանդես է եկել 26 միլիոն դոլարի օգնության երկամյա փաթեթով։ Երկիրը աշխատանքից հեռացրեց 1800 պետական ծառայողների, շրջանառության մեջ դրեց իր արժույթը, չեղյալ հայտարարեց արժութային վերահսկողությունը և վաճառեց պետական ակտիվները[11]։ Այդ ժամանակ երկրի 800 միլիոն դոլարի արտաքին պարտքը համարժեք էր նրա համախառն ներքին արդյունքի գրեթե 175 տոկոսին[12]։
Արժույթի ազատ շրջանառությունը թույլ տալու որոշումը, որպես ԱՄՀ-ի փրկարարական փաթեթի մաս, նշանակում է, որ Սեյշելները աշխարհի ամենափոքր երկիրն են, որն ունի լիովին անկախ արժույթ.մեկը, որը կապված չէ որևէ արժույթի հետ, ընդհանուր առմամբ ընդունված արտարժույթ չէ կամ ընդհանուր արժույթ, որն օգտագործվում է ավելի մեծ արժութային միության շրջանակներում։ Երբ Սեյշելյան ռուփին ազատ շրջանառության մեջ մտավ 2008 թվականի նոյեմբերի 3-ին, ներմուծման գները կրկնապատկելով, արժեքը արագ և կտրուկ ընկավ՝ մեկ դոլարի դիմաց ութ դոլարից իջնելով 16-ի[13]։
Համաշխարհային տնտեսական անկումը և Հնդկական Օվկիանոսի ծովահենությունը մեծ հարված հասցրեցին Սեյշելներին 2009 թվականին, երբ կանխատեսվում է, որ ՀՆԱ-ն կկրճատվի 7,5 տոկոսով։ Այնուամենայնիվ, կառավարությունը գերազանցել է իր բյուջետային նպատակները, և ըստ ԱՄՀ - ի, 2009 թվականի առաջին ինն ամիսների ընթացքում առաջնային ավելցուկը կազմել Է ՀՆԱ-ի 13,4% - ը։ Նրանք հայտնում են, որ ծախսերը խստորեն վերահսկվել են, և եկամուտները մնացել են լավ մակարդակի վրա՝ չնայած տնտեսական ծանր իրավիճակին[14]։
2010 թվականի մայիսին Արժույթի միջազգային հիմնադրամի առաքելությունն այցելեց Սեյշելներ և եզրակացրեց, որ երկիրը առաջընթաց է գրանցում։ Առաքելության ղեկավարը ՝ պարոն Ժան Լե դեմը, ասաց այցի ավարտին[15]։
Տնտեսությունը վերականգնվում է ռեցեսիայից հետո, որի արդյունքում իրական համախառն ներքին արդյունքը (ՀՆԱ) 2009 թվականին գրեթե չի աճել ։ Կանխատեսվում է, որ 2010 թվականին իրական ՀՆԱ-ն կաճի 4 տոկոսով, ինչն առաջին հերթին պայմանավորված է զբոսաշրջությունից ստացվող եկամուտների աճով։ Ակնկալվում է, որ տասներկուամսյա գնաճը, որը վերջին մի քանի ամիսների ընթացքում բացասական էր, մինչև տարեվերջ կվերադառնա մոտ 1 տոկոսի։
2017 թվականին Սեյշելյան կղզիները միացան Առևտրի համաշխարհային կազմակերպությանը Օմանի տնտեսագետ Հիլդա Ալ-Հինայիի աջակցությամբ, որը ղեկավարում էր աշխատանքային խումբը[16]։
Ֆինանսական ծառայություններ խմբագրել
Բացի զբոսաշրջության և շինարարության/անշարժ գույքի ներկայումս զարգացող շուկաներից, Սեյշելյան կղզիները վերահաստատել են իրենց նվիրվածությունը ֆինանսական ծառայությունների ոլորտի զարգացմանը։ Կառավարության պաշտոնյաները և ոլորտի մասնակիցները կարծում են, որ մինչև 2017 թվականը զբոսաշրջության արդյունաբերությունը կարող է դառնալ տնտեսության հիմնական հենարանը։ 2007 թ. - ի վերանայված փոխադարձ հիմնադրամների մասին օրենքի, 2007 թ. - ի արժեթղթերի մասին օրենքի և 2007 թ. - ի ապահովագրության մասին օրենքի վերջերս ընդունումը կատալիզատոր է հանդիսանում Սեյշելյան կղզիները պարզապես մեկ այլ օֆշորային իրավասությունից լիարժեք օֆշորային ֆինանսական կենտրոնի վերածելու համար։
Ֆինանսների նախարարությունը պատասխանատու է տնտեսական որոշումների և բյուջետային քաղաքականության համար։ Առանձին դրամավարկային գերատեսչությունը վերահսկում է բանկային համակարգը և կառավարում փողի զանգվածը։ Չնայած օտարերկրյա բանկերն ունեն մասնաճյուղեր Սեյշելներում, կառավարությունը տիրապետում է երկու տեղական բանկերի՝ Սեյշելյան զարգացման բանկին, որը մոբիլիզացնում է ռեսուրսները զարգացման ծրագրերը ֆինանսավորելու համար, և Սեյշելյան խնայողական բանկին՝ խնայողությունների և չեկային հաշիվների բանկ։
Ֆինանսական ծառայությունների վարչությանը (Սեյշելյան կղզիների միջազգային բիզնեսի նախկին գրասենյակ) հանձնարարված է վերահսկել ոչ բանկային ֆինանսական ծառայությունների արագ աճող արդյունաբերությունը։
Օֆշորային նավթի և գազի արդյունահանում խմբագրել
Նոր մանրամասն հետազոտությունները և հետախուզական աշխատանքները ցույց են տալիս, որ Սեյշելյան կղզիները ծովային նավթի մեծ պաշարների պոտենցիալ ունեն, որոնք դեռ պետք է հայտնաբերվեն։ Հորատումն ապացուցեց առկայությունը.
- Նավթային ապարներ-աղբյուրներ, որոնք պարունակում են II տիպի կերոգեն միջին Յուրայի անկյունային դելտա թերթաքարերում և վերին Յուրայի թերթաքարերում,
- Խառը ծագման ապարներ,որոնք Սոմալիի նավթային թերթաքարերի անալոգն են, պարունակում են II/III տիպի կերոգեն ստորին կավիճի դելտա ծովային թերթաքարերում,
- Գազավտանգ աղբյուրներ, որոնք պարունակում են I տիպի կերոգեն վերին տրիասյան գետի թերթաքարերում և պալեոցենի ծովային թերթաքարային թերթաքարերում, վերջիններս փոխկապակցված են Արևմտյան Հնդկաստանի բարձր նավթային Բոմբեյ նահանգի խորը ծովային մայրցամաքային շերտի նավթի և գազի արտադրության ապարների հետ։ # բնական գազի աղբյուրներ, որոնք պարունակում են I տիպի կերոգեն վերին տրիասյան գետի թերթաքարային,
- Հայտնաբերվել են ջրհորից ածխաջրածինների ձևավորման և միգրացիայի նշաններ, ինչպիսիք են 0,7 մլ բենզոլը ԴՍՏ-1-ում,Ռեյթ-բանկ-1-ում, 10,010 գազը 99,8% Ց4-ով, որը համընկնում է նույն ջրհորի փոքր խզվածքի հետ, և բենզինի գոլորշիների 20%-ը Օուեն Բանկ Ա-ում վուլկանիզմի չհասունացած մակարդակում,
- Վաղ միջին Յուրայի շրջանում մինչև 22% չափված ծակոտկենությամբ բեկորային կոլեկտորներ,
- Կնքման լիտոլոգիան տեղի է ունենում ինչպես տեղական, այնպես էլ տարածաշրջանային մակարդակում՝ հետտրիֆտ հանքավայրերում[17],
- Հավաքվել է սեյսմիկ տվյալների ընդարձակ հավաքածու, ինչպես նաև տարբեր հեռահար զոնդավորման տվյալներ, որոնք ամրապնդում են հորատանցքերի տվյալները՝ հաստատելով դրանց առկայությունը,
- Տարբեր տեսակի թակարդներ, որոնցում գերակշռում են թեք ճեղքվածքների բլոկները, շերտագրական ելուստները և խութերը,
- Բազմաթիվ ջեռուցման իրադարձություններ, որոնց հիմնական իրադարձությունը տեղի է ունենում թակարդի ձևավորումից հետո,
- Ածխաջրածինների ձևավորում և միգրացիա, եթե առկա է .ա) բազմաթիվ սեյսմիկ տվյալներ, ներառյալ գազի խողովակները, հարթ տարածքները, պայծառ բծերը, փուլային անցումները և քիմոսինթետիկ խութերը, բ) գազի հայտնաբերման անոմալիաներ, որոնք ներառում են Էթան/իզոբութան հարավ-արևելքում և պրոպան/սովորական բութան/ընդհանուր ածխաջրածիններ հյուսիսում և հարավ-արևելքում, գ) ուլտրամանուշակագույն լյումինեսցենցիայի անոմալիաներ, հատկապես ջրհորների վրա և հարավ-արևելքում, դ) խեժի նստվածքների 4 տեսակ, որոնք փոխկապակցված են տեղական ծագման ապարների շերտագրության հետ։
Այնուամենայնիվ, մինչ օրս Սեյշելյան կղզիներում բոլոր հետախուզական և շերտագրական փորձնական հորատանցքերը (ընդհանուր առմամբ 9-ը բացվել են 1970-ականներից) չեն կարողացել հայտնաբերել արդյունաբերական ածխաջրածիններ։ Էնթերփրայզ Օյլ ընկերության վերջին հետազոտությունը 1995 թվականին հայտնաբերել է գազ, սակայն չի հայտնաբերել ածխաջրածիններ։
Սեյշելյան կղզիների դարակում ակտիվորեն աշխատում են նավթագազային մի քանի ընկերություններ։ Դրանք ներառում են Արևելյան Աֆրիկայի հետախուզություն (Աֆրեն-ի դուստր ձեռնարկություն), Ավանա Պետրոլիում (վանոյլ Էներջիի դուստր ձեռնարկություն) և WHL Energy Արխիվացված 2021-09-26 Wayback Machine.
Հազարամյակների ընթացքում Սեյշելյան նավթային ընկերությունը սկսեց ստեղծել ժամանակակից երկակի կորպուսի նավթային տանկերների առաջին նավատորմը, որը բաղկացած էր հինգ նավերից, որոնց շինարարությունն ավարտվեց մինչև 2007 թվականի վերջ - 2008 թվականի սկիզբ՝ մոտ ապագայում նոր նավեր կառուցելու հնարավորությամբ։ Սեյշելյան կղզիների նախագահը պնդում է, որ դա իր երկրի համար նոր արդյունաբերության դուռ է բացել և նպաստել է տնտեսական աճին՝ հետագայում վերացնելով ավանդական այնպիսի արդյունաբերություններից, ինչպիսիք են ձկնորսությունը և զբոսաշրջությունը։ Ներկայումս արդյունաբերությունները արագորեն նվազում են որպես երկրի հիմնական եկամուտներ, այնուամենայնիվ, վերջին տարիներին զգալի աճ են ցույց տալիս[18]։
Ռոմենվիլ կղզում հողմակայաններ կառուցելով ավելացրել է նաև իր հողմային էներգիայի հզորությունը։
Տնտեսական Վիճակագրություն խմբագրել
.png)
.svg)
Պաշտոնական փոխարժեք - 1,498 միլիարդ դոլար (2017),
Գնողունակության հավասարություն-2,75 միլիարդ դոլար (2017)։
ՀՆԱ-իրական աճի տեմպը.
+5.3% (2017թվականի դրությամբ),
0.8% (2016):
Մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ .
Գնողունակության հավասարություն - 29,300 $ (2017):
ՀՆԱ-ի կառուցվածքն ըստ ոլորտների.
Գյուղատնտեսություն՝ 2.5% (2017 թվականի դրությամբ),
Արդյունաբերություն ՝ 13,8% (2017 թվականի դրությամբ),
Ծառայությունների ոլորտ ՝ 83.7% (2017 թվականի դրությամբ)։
Inflation rate (consumer prices):
2.9% (2017 թվականի դրությամբ)
-1% (2016 թվականի դրությամբ)
Աշխատուժ.
47,210 (2017 թվականի դրությամբ)։
Ըստ զբաղվածության աշխատուժի բաժանումը.
Սպասարկման ոլորտ՝ 74%, արդյունաբերություն՝ 23%, Գյուղատնտեսություն՝ 3% (2006թվականի դրությամբ)
Գործազրկության մակարդակ.
3% (2017 թվականի դրությամբ)։
Բյուջե.
Եկամուտ՝ 593,4 միլիոն դոլար (2017 թվականի դրությամբ)
Ծախսեր՝ 600,7 միլիոն դոլար (2017 թվականի դրությամբ)
Արդյունաբերություն.
Ձկնորսություն, զբոսաշրջություն, կոկոսի և վանիլի վերամշակում, կոկոսի կոիրայից (կոկոսի մանրաթելից) պարաններ, նավակների պատրաստում, տպագրություն, կահույք, ըմպելիքներ։
Արդյունաբերական արտադրության աճի տեմպը.
2.3% (2017 թվականի դրությամբ)։
Գյուղատնտեսական արտադրանք.
Կոկոս, դարչին, վանիլ, քաղցր կարտոֆիլ, կասավա (տապիոկա), բանան, թռչնամիս, թունա։
Արտահանում.
564,8 միլիոն դոլար (2017 թվականի դրությամբ)։
Արտահանվող ապրանքներ.
Պահածոյացված թունա, սառեցված ձուկ, նավթամթերք (վերաարտահանում),
2013 թվականի դրությամբ արտահանման հիմնական ապրանքներն են վերամշակված ձուկը (60%) և սառեցված ձուկը առանց ֆիլեի (22%)[19]։
Արտահանման գործընկերներ.
ԱՄԷ - 28,5%, Ֆրանսիա - 24%, Մեծ Բրիտանիա - 13,5%, Իտալիա - 8,9%, Գերմանիա - 4,6% (2017թ),
Մեծ Բրիտանիա - 27,6%, Ֆրանսիա - 15,8%, Իսպանիա - 12,7%, Ճապոնիա - 8,6%, Իտալիա - 7,5%, Գերմանիա - 5,6% (2004թ)։
Ներմուծում.
$1.155 billion (2017 թվականի դրությամբ),
$991 million (2016 թվականի դրությամբ)։
Ներմուծվող հումքային ապրանքներ.
Մեքենաներ և սարքավորումներ, սննդամթերք, նավթամթերք, քիմիական նյութեր, Այլ արդյունաբերական ապրանքներ։
Ներմուծման գործընկերներ.
ԱՄԷ - 13,4%, Ֆրանսիա - 9,4%, Իսպանիա - 5,7%, Հարավային Աֆրիկա - 5% (2017)։
Արտաքին պարտք.
2,559 միլիարդ դոլար (2017 թվականի դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ),
2,651 միլիարդ դոլար (2016 թվականի դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ)։
Արժույթ.
1 Սեյշելյան ռուփի (ՀԿԵ կամ ՍՌ) = 100 ցենտ
Փոխարժեքներ.
Սեյշելյան ռուփի (ՀԿԵ) ԱՄՆ դոլարի դիմաց$1 − 13.64 (2017), 13.319 (2015), 12.747 (2013), 11.85 (Մայիս 2010), 16.7 (Փետրվար 2009), 8.0 (2008), 5.8 (2007), 5.5 (2006), 5.3 (1999), 4.7 (1995),
Սեյշելյան ռուփի (ՀԿԵ) ֆունտ ստեռլինգի համար £1-17.50 (Մայիս 2010), 24.11 (Փետրվար 2009),
Սեյշելյան ռուփի (ՀԿԵ) եվրոյի համար 1 Եվրո-15.04 (Մայիս 2010), 21.55 (Փետրվար 2009)։
Ֆինանսական տարի.
Օրացուցային տարի։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Համաշխարհային բանկի տվյալների բազա — WB.
- ↑ http://www.imf.org/external/datamapper/NGDP_RPCH@WEO?year=2016
- ↑ Համաշխարհային բանկի տվյալների բազա — WB.
- ↑ http://www.imf.org/external/datamapper/PCPIEPCH@WEO?year=2016
- ↑ 5,0 5,1 5,2 «Report for Selected Countries and Subjects». Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 11-ին.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 «The World Factbook». Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 11-ին.
- ↑ «UCLA Library Catalog - Titles». Catalog.library.ucla.edu. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 26-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 22-ին.
- ↑ Teiko Larnyoh, Magdalene (2020 թ․ հունվարի 23). «Here are the 16 least corrupt countries in Africa». Pulse Ghana.
- ↑ World Bank. «2005 International Comparison Program» (PDF). Վերցված է 2008 թ․ ապրիլի 7-ին.
- ↑ «Report for Selected Countries and Subjects». Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 11-ին.
- ↑ Prasso, Sheridan. "Paradise goes bankrupt". Fortune, 25 March 2009. Accessed 19 May 2010.
- ↑ "Daily Brief Economics and Financial Market Commentary". Global Economic Monitor, 3 November 2008. Accessed 19 May 2010.
- ↑ Theunissen, Garth. "Seychelles Rupee Plunges After Central Bank Drops Currency Peg". Bloomberg, 3 November 2008. Accessed 19 May 2010.
- ↑ IMF Executive Board Approves US$31.1 Million Extended Fund Facility Arrangement for Seychelles, Completes Final Review Under Stand-By Arrangement. IMF Press Release, 22 December 2009. Accessed 19 May 2010.
- ↑ IMF Mission Finds Seychelles’ New Three-Year Economic Program on Track IMF Press Release, 10 May 2010. Accessed 19 May 2010.
- ↑ «WTO team at State House». www.statehouse.gov.sc (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.
- ↑ Seychelles Investment Bureau Petroleum Exploration Opportunities Արխիվացված 2011-08-29 Wayback Machine. Accessed September, 2012
- ↑ Soko Directory Investing in Seychelles. Accessed September, 2012.
- ↑ «OEC - the Observatory of Economic Complexity | OEC».