Մարյան Վնուկ (լեհ.՝ Marian Wnuk, սեպտեմբերի 5, 1906(1906-09-05)[1], Przedbórz, Radomsko County, Լեհաստան - սեպտեմբերի 29, 1967(1967-09-29)[1], Վարշավա, Լեհաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն), լեհ քանդակագործ, մանկավարժ, պրոֆեսոր (1949), ռեկտոր։

Մարյան Վնուկ
Ծնվել էսեպտեմբերի 5, 1906(1906-09-05)[1]
ԾննդավայրPrzedbórz, Radomsko County, Լեհաստան
Մահացել էսեպտեմբերի 29, 1967(1967-09-29)[1] (61 տարեկան)
Վախճանի վայրըՎարշավա, Լեհաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն
Քաղաքացիություն Լեհաստան
Կրոնլատինական եկեղեցի[1]
ԿրթությունՎարշավայի գեղարվեստի ակադեմիա և Zespół Szkół Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem?
Մասնագիտությունքանդակագործ
ԱշխատավայրՎարշավայի գեղարվեստի ակադեմիա
ԱմուսինMagdalena Wiecek?
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունAssociation of Polish Artists and Designers?
 Marian Wnuk Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

 
«Հանքագործներ» արձանները Խոժուվում
 
Մարյան Վնուկի գերեզմանի հուշարձանը Վարշավայի Պովոնզկի ռազմական գերեզմանատանը

1922-1927 թվականներին սովորել է Զակոպանեի փայտամշակման դպրոցում։ Այնուհետև մինչև 1934 թվականը սովորել է Վարշավայի գեղարվեստի դպրոցի քանդակագործության բաժնում, եղել Տադեուշ Բրեերի աշակերտը։

Մինչև Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի սկսվելը քանդակագործություն է դասավանդել Լվովի Պլաստիկ արվեստի պետական ինստիտուտում։ 1944 թվականին տեղափոխվել է Վարշավա, որտեղից էլ արտաքսվել է Գերմանիա։ Պատերազմից հետո վերադարձել է հայրենիք, բնակվել Գդանսկում, որտեղ դասավանդել է Գեղարվեստի պետական բարձրագույն դպրոցում (այժմ՝ Գդանսկի գեղարվեստի ակադեմիա)։ Եղել է Գդանսկի գեղարվեստի ակադեմիայի հիմնադիրներից, պրոֆեսոր, 1948-1949 թվականներին՝ ակադմիայի ռեկտոր։ 1949 թվականից մինչև կյանքի վերջը եղել է Վարշավայի գեղարվեստի ակադեմիայի պրոֆեսոր, 1951-1954 և 1959-1967 թվականներին` ռեկտոր։

Մարյան Վնուկը եղել է քանդակագործական արվեստում սոցռեալիզմի ներկայացուցիչը Լեհաստանում։ Ավելի ուշ ժամանակաշրջանում ստեղծագործել է դասական ոճով, իսկ կյանքի վերջին տարիներին հակված է եղել աբստրակցիոնիզմին։ Մինչպատերազմական ժամանակաշրջանից մասնակցել է մրցույթների, մասնավորապես՝ Լվովում և Վարշավայում Յուզեֆ Պիլսուդսկու հուշարձանների ստեղծմանը։

Ստեղծագործություններ խմբագրել

  • Խորհրդային բանակի ազատարար զինվորների հուշարձանը Գդինում (1949, բացվել է 1953, ապամոնտաժվել՝ 1990)
  • Օկուպացիայի ժամանակաշրջանի կանանց հուշարձան (1964)
  • Երկու բնօրինակ (1964)
  • Հանքափորները (1965)
  • Բրունո Շուլցի հուշարձանը (1966)
  • Այրվող քաղաք (1967)

Պարգևներ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 The Righteous Among the Nations Database
  2. Dziennik Polski, rok VIII, nr 176, (2639), s. 2.
  3. Uchwała Rady Państwa z dnia 15 lipca 1954 r. o nadaniu odznaczeń państwowych, Monitor Polski 954 nr 112, poz. 1564.

Գրականություն խմբագրել

  • Ріпко Олена. У пошуках страченого минулого. - Львів: Каменяр, 1996. - С. 246.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարյան Վնուկ» հոդվածին։