Հիքմաթ Աբու Զեյդ
Հիքմաթ Աբու Զեյդ (անգլ.՝ Hikmat Abu Zayd 1922 կամ 1923, Ասյութ, Եգիպտոս - հուլիսի 30, 2011[1], Կահիրե, Եգիպտոս), եգիպտացի քաղաքական գործիչ, առաջին կինը Եգիպտոսում, որը ստանձնել է նախարարի պաշտոնը (1962)[2]։ Հիքմաթ Աբու Զեյդը գլխավորել է նախարարների կաբինետի սոցիալական բլոկը, որը նախադեպ է եղել, հետո այդ պաշտոնը հաճախ զբաղեցնում էին այլ կին քաղաքական գործիչներ։ Աբու Զեյդը զգալի ազդեցություն է ունեցել Եգիպտոսի օրենսդրության և սոցիալական ապահովության քաղաքականության վրա։
| Հիքմաթ Աբու Զեյդ | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1922 կամ 1923 |
| Ծննդավայր | Ասյութ, Եգիպտոս |
| Մահացել է | հուլիսի 30, 2011[1] |
| Մահվան վայր | Կահիրե, Եգիպտոս |
| Քաղաքացիություն |  Եգիպտոս և  Եգիպտոս |
| Մայրենի լեզու | եգիպտական արաբերեն |
| Կրոն | իսլամ |
| Կրթություն | Կահիրեի համալսարան, Էդինբուրգի համալսարան, Սենթ Էնդրյու համալսարան և Լոնդոնի համալսարան |
| Մասնագիտություն | քաղաքական գործիչ |
| Աշխատավայր | Այն Շամս համալսարան և Կահիրեի համալսարան |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | Minister of Social Affairs? |
| Կուսակցություն | Արաբական Սոցիալիստական Միություն |
| Պարգևներ և մրցանակներ |  |
 Hikmat Abu Zayd Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Աբու Զեյդը ծնվել է եգիպտական Էլ Կուսիա քաղաքի մոտ գտնվող Շեյխ Դաուդ գյուղում։ 1950 թվականին Հիքմաթ Աբու Զեյդը ստացել է արվեստի մագիստրոսի կոչում Շոտլանդիայի Սենտ-Էնդրյուս համալսարանում, իսկ 1957 թվականին Լոնդոնի համալսարանում ստացել է կրթության հոգեբանության դոկտորի կոչում[3]։ 1955-1964 թվականներին դասավանդել է Այն Շամսի համալսարանում, իսկ 1965 թվականից Կահիրեի համալսարանի պրոֆեսոր էր։
1962 թվականի սեպտեմբերի 29-ին Աբու Զեյդը նախագահ Գամալ Նասերի հրամանագրով նշանակվել է Եգիպտոսի կաբինետում սոցիալական բլոկի նախարար։ Նա պաշտոնը պահպանել է 1964 թվականից մինչև 1965 թվականը։ Աբու Զեյդի նշանակումը պայմանավորված էր նոր նախագահական ծրագրի ընդունմամբ, որն ընդգծում էր կրթության հասանելիության ընդլայնումը բոլոր քաղաքացիների համար՝ անկախ սեռից և սոցիալական խավից։
Աբու Զեյդի նշանակումը պետական պաշտոնում ճանաչվել է որպես սոցիալական նշանակալի քայլ[4]։ Աբու Զեյդի սոցիալական հարցերի նախարարությունը հիմնականում կենտրոնացել է կանանց իրավունքների վրա։
1970 թվականի դեկտեմբերին Աբու Զեյդը ստացել է միջազգային Լենինյան մրցանակ «Ժողովուրդների միջև խաղաղության ամրապնդման համար»։ Անվար Սադաթի իշխանության գալուց հետո Աբու Զեյդը և նրա ամուսինը, որպես ակտիվ նասերիականներ, ստիպված են եղել լքել երկիրը և 1974-1992 թվականներին ապրել Լիբիայում, որտեղից էլ քննադատել են Եգիպտոսի իշխանություններին։ Հիքմաթը մտել է Եգիպտոսի ազգային ճակատ, որը ստեղծվել էր 1980 թվականին Դամասկոսում Սաադ ալ-Շազլիի կողմից։ Հայրենիքում նրան մեղադրել են դավաճանության, ահաբեկչության և լրտեսության մեջ՝ զրկելով քաղաքացիությունից։ 1991 թվականին դատարանը հանել է մեղադրանքը և ամուսիններին վերադարձրել եգիպտական անձնագրերը։
Հիքմաթ Աբու Զեյդը մահացել է 2011 թվականի հուլիսի 30-ին Կահիրեում[2]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 http://english.ahram.org.eg/NewsContent/1/64/17747/Egypt/Politics-/Egypts-first-female-minister-dies-at-.aspx
- ↑ 2,0 2,1 «Egypt's first female minister dies at 96 (31.07.2011)». english.ahram.org.eg. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 29-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 30-ին.
- ↑ «Biographical Dictionary of Modern Egypt Goldschmidt, Arthur (2000)». books.google.ru.
- ↑ «Egypt's Women Most Emancipated in Region (21.10.1963)». The Gazette. Reuters.