Կառլ Ֆիլչ
Կառլ Ֆիլչ (գերմ.՝ Carl Filtsch, մայիսի 28, 1830[1][2], Սեբեշ, Alba County, Ռումինիա - մայիսի 11, 1845[1][3][2], Վենետիկ, Ավստրիական կայսրություն) ավստրիացի հրաշամանուկ, դաշնակահար և կոմպոզիտոր։ Եղել է Ֆրեդերիկ Շոպենի աշակերտը[4]։
| Կառլ Ֆիլչ գերմ.՝ Carl Filtsch | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մայիսի 28, 1830[1][2] |
| Ծննդավայր | Սեբեշ, Alba County, Ռումինիա |
| Մահացել է | մայիսի 11, 1845[1][3][2] (14 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Վենետիկ, Ավստրիական կայսրություն |
| Գերեզման | Սան Միկելե գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն |  Ավստրիական կայսրություն և Հունգարիա |
| Մայրենի լեզու | Transylvanian Saxon? |
| Մասնագիտություն | կոմպոզիտոր և դաշնակահար |
| Ծնողներ | հայր՝ Joseph Filtsch? |
 Carl Filtsch Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Երեք տարեկանից Ֆիլչ դաշնամուր է սովորել իր հոր մոտ, որը եղել է լյութերական եկեղեցու քահանա։ 1837 թվականին շնորհալի տղային ուղարկել են երաժշտություն սովորելու Վիեննա, որտեղ նրա հետ աշխատել է գերմանացի դաշնամուրի ուսուցիչ Ֆրիդրիխ Վիկը։ 1841 թվականին Կառլ Ֆիլչը առաջին համերգով հանդես է եկել Վիեննայի երաժշտասեր հասարակության համար, որին հյուրախաղեր է ունեցել Հունգարիայում և Տրանսիլվանիայում։
1842 թվականի դեկտեմբերին Փարիզում նա դարձել է Ֆրեդերիկ Շոպենի սիրելի աշակերտը։ Շոպենի փոխարեն Ֆիլչին որոշ ժամանակ դասավանդել է գերմանացի կոմպոզիտոր, դաշնակահար, երաժշտական և հասարակական գործիչ Ֆերենց Լիստը։ Շոպենը, դաշնամուրային համերգներից մեկի կատարումից հետո ասել է. «Աստված իմ, ի՜նչ երեխա։ Ոչ ոք երբեք ինձ այդպես չի հասկացել…»։
1843 թվականի ընթացքում պատանի երաժիշտը համերգներով հանդես է եկել Փարիզում, Լոնդոնում, Բրյուսելում, Գերմանիայում և Ավստրիայում։ Նրա ծրագրված շրջագայությունը ներառել է նաև Սանկտ Պետերբուրգ, Պրահա, Ցյուրիխ, Նեապոլ և այլ քաղաքներ։ Սակայն նրա մոտ հայտնաբերվել է տուպերկլոզ և ընդհատվել է նրա եվրոպական հյուրախաղերը։ 1844 թվականի սկզբին բժիշկները Ֆիլչին ուղարկել են Վենետիկ՝ ծովային բուժումեր ստաննալու համար։
1844 թվականի ամռանը Ֆիլչը վերջին համերգներն է ունեցել Վիեննայում և Տրանսիլվանիայում, որից հետո մեկնել է Վենետիկ և մահացել իր 15-րդ տարեդարձից երկու շաբաթ առաջ։ Նա թաղվել է Վենետիկի Սան-Միքելե գերեզմանատանը։
Պահպանվել են Ֆիլչ ինը ստեղծագործություն, այդ թվում՝ արդեն Վենետիկում գրված «Հրաժեշտ Վենետիկին» (գերմ.՝ Lebewohl von Venedig) պիեսը։ Կառլ Ֆիլչի երաժշտության ձայնագրությունը կատարել է գերմանացի դաշնակահար Լեոնհարդ Վեստերմայրը։
Հիշատակ խմբագրել
1995 թվականից Կառլ Ֆիլչի ծննդավայրում՝ Ռումինիայի Սեբեց քաղաքում անցկացվում է երիտասարդ դաշնակահարների ամենամյա մրցույթ՝ Ֆիլչի մրցույթ։ Մրցույթի պարտադիր ծրագրում ընդգրկված են Ֆիլչի ստեղծագործությունները։ Դրանից բացի մրցույթի մասնակիցներին թույլատրվում է կատարել իրենց ստեղծագործությունները։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 https://www.oxfordmusiconline.com/grovemusic/view/10.1093/gmo/9781561592630.001.0001/omo-9781561592630-e-0000009650
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Wurzbach D. C. v. Filtsch, Karl (գերմ.) // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Vol. 4. — S. 229.
- ↑ Szulc, Tad (1998). Chopin in Paris: the life and times of the romantic composer. Pg 301. Simon and Schuster, USA. 0-306-80933-8
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Carl Filtsch International Competition (անգլ.)
- The Annual Filtsch Piano Competition
- Konzertstueck by Carl Filtsch (1830-1845)
- Partial list of works
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կառլ Ֆիլչ» հոդվածին։ |