Դիմիտրի Անդրուսով
Դիմիտրի Անդրուսով (նոյեմբերի 7, 1897[1][2][3][…], Տարտու, Լիֆլանդիայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[4] - ապրիլի 1, 1976[1], Բրատիսլավա, Սլովակիայի Սոցիալիստական Հանրապետություն, Չեխոսլովակիայի Սոցիալիստական Հանրապետություն[1]), ռուսական ծագումով սլովակ երկրաբան, Սլովակիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամ։ Երկրաբանության առաջին պրոֆեսորն էր Սլովակիայի քոլեջներում։ Նա համարվում է ժամանակակից սլովակյան երկրաբանության հիմնադիրը։
.svg){kind=small}
Կենսագրություն խմբագրել
Դիմիտրիուս Անդրուսովը ծնվել է 1897 թվականի նոյեմբերի 7-ին նախկին Յուրիևում (այժմ՝ Տարտու), այն ժամանակ Ռուսական կայսրությունում (այժմ՝ Էստոնիա)։ Նա Հենրիխ Շլիմանի թոռն է և երկրաբան Նիկոլայ Իվանովիչ Անդրուսովի որդին[6]։ 1915-1918 թվականներին ուսանել է Սանկտ Պետերբուրգի համալսարանում։ Ավելի ուշ, 1920-1922 թվականներին, սովորել է Ֆրանսիայի Սորբոնի համալսարանում։ Իր ուսումը Դիմիտրիուսը շարունակել է Պրահայում Չեխիայի տեխնիկական համալսարանի քիմիական տեխնոլոգիայի ֆակուլտետում և ավարտել այն 1925 թվականին։ 1929 թվականից սկսած աշխատել է Տեխնիկական համալսարանում[6]։
Չեխիայում բարձրագույն կրթություն ստանալուց հետո երկրի գերմանական զավթման ժամանակ նա անցել է Սլովակիա, որտեղ 1938 թվականից սկսած աշխատել է Բրատիսլավայում Սլովակիայի տեխնիկական համալսարանում։ 1940 թվականից սկսած սկսել է աշխատել միաժամանակ Կոմենսկու անվան համալսարանի բնական գիտությունների ֆակուլտետում, երկրաբանական և հնէաբանության ինստիտուտի գլխամասային գրասենյակում։ Նա Սլովակիայի քոլեջներում աշխատող երկրաբանության առաջին պրոֆեսորն էր[7]։ Միևնույն ժամանակ Իմրիշ Կարվաշի օգնությամբ նա մասնակցել է Սլովակիայի երկրաբանական հետազոտության հիմնադրմանը, որը նա ղեկավարել է 1940-1945 թվականներին։ 1952 թվականին Անդուսովը դարձել է Կոմենսկու անվան համալսարանի բնական գիտությունների ֆակուլտետի երկրաբանության բաժնի ղեկավարը և մինչև 1970 թվականն աշխատել է այդ պաշտոնում։ Երկրաբանության և երկրաբանական քարտեզագրման ուսանողների ուսուցումից բացի, որպես ուսուցիչ նա գրել է մի քանի դասագրքեր և դասավանդման ձեռնարկներ, անձամբ ղեկավարել դասընթացներ և դաշտային էքսկուրսիաներ, որտեղ նա գործնականում փոխանցում էր իր գիտելիքները։ Նա նաև Երկրաբանական լաբորատորիայի հիմնադիրն էր և 1957-1958 թվականներին առաջին տնօրենը, որը հետագայում վերածվեց Սլովակիայի գիտությունների ակադեմիայի երկրաբանական ինստիտուտի։
Գիտական գործունեություն խմբագրել
Նրա հետազոտական հետաքրքրությունները բազմակողմանի են։ Նրա լայն հետաքրքրությունները նվիրված էին երկրաբանությանը, շերտագրությանը, տեկտոնիկային, հնէաբանությանը, հանքավայրերի աշխարհագրությանը և ճարտարագիտական երկրաբանությանը։ Նա ուսումնասիրել է Արևմտյան Կարպատների Կլիպեն և Ֆլիսկ գոտիները, ինչպես նաև Կենտրոնական Արևմտյան Կարպատները և հատկապես մատրիցային մակերևույթները[6]։ Նա ցույց տվեց խոշոր ծածկույթների գոյությունը Արևմտյան Կարպատներում և տարբեր օրոգենետիկական փուլերի չափերը։ Նա նաև սահմանել է մի քանի տեկտոնիկ միավորներ և ստացել է մեզոզոյան դարաշրջանի Կարպատյան սինկլինորիումների պալեոգրաֆիկական նկարը։ Նրա հետազոտության արդյունքներն ավելացրեցին Արևմտյան Կարպատների հատուկ տեկտոնական և շերտագրական միավորների գիտելիքները և դարձան դրանց կառուցվածքի և հարակից երկրաբանական միավորներին վերաբերող ժամանակակից հասկացության հիմքը[6]։
Նրա գիտական աշխատանքը բարձր է գնահատվում առաջատար եվրոպական երկրաբանների աշխատանքների շարքում։ Նրա հետազոտության արդյունքները ամփոփվել են հինգ ծավալային մենագրության մեջ The Geological research of Klippen zone of the Western Carpathians (1931 - 1955), Apercu de la Géologie des Carpathes occidentales de la Slovauie centrale (1931), three volumes of The Geology of Czechoslovak Carpathians (1958 - 1965) և Grundriss der Tektonik der Nördlichen Karpaten (1968) մենագրությունները[8], որը համարվում է արևմտյան Կարպատների տեկտոնային կառուցվածքի սինթեզի կարևոր կետերից մեկը, որը հիմնված է գեոսինկլինյան տեսության սկզբունքների վրա։ Նա Չեխոսլովակիայի և արտասահմանյան գիտական ամսագրերում բազմաթիվ մենագրային աշխատանքների և շուրջ 250 աշխատանքների հեղինակ է։ Բացի գիտական գործունեությունից, նա նաև լուծել է գործնական երկրաբանական խնդիրներ՝ կապված ջրամբարների, երկաթուղիների, թունելների և ոչ մետաղական հանքավայրերի որոնման հետ։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ 2,0 2,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Studenti pražských univerzit 1882–1945
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #121313794 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ Evidence zájmových osob StB
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Veľký, J. (Ed.), 1978, Encyklopédia Slovenska I. zväzok A — D. Veda, Bratislava, p. 52 (In Slovak)
- ↑ Cambel, B., Slavkay, M., Kaličiak, M., 2000, Významní slovenskí geológovia. Biografia, Veda, Bratislava, 506 pp. (In Slovak)
- ↑ Barica, J., 2004, Malý Slovenský Panteón vedy a techniky. Úrad priemyselného vlastníctva SR, Bratislava, p. 104 (In Slovak)
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դիմիտրի Անդրուսով» հոդվածին։ |