Վիքիպեդիա

Արևելյան տնտեսական ֆորում

Արևելյան տնտեսական ֆորում, ԱՏՖ, միջազգային ֆորում, որն ամեն տարի անցկացվում է Վլադիվոստոկում, որի նպատակն է խթանել օտարերկրյա ներդրումները Ռուսաստանի Հեռավոր Արևելքում և զարգացնել տնտեսական համագործակցությունը Ասիա-Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանում[1]։ Միջոցառմանը քննարկվում են նաև Հեռավոր Արևելքի հետ կապված ներքին հարցեր[2]։

Արևելյան տնտեսական ֆորում
ՏեսակՔննարկման խմբեր, կազմակերպություն և Q122329178?
Երկիր Ռուսաստան
Առաջինը2015
ՄասնակիցներՎլադիմիր Պուտին
forumvostok.ru/en/​(անգլ.), forumvostok.ru​(ռուս.), forumvostok.ru/vi/​(վիետ.), forumvostok.ru/jp/​(ճապոներեն), forumvostok.ru/zh/ և forumvostok.ru/ko/​(կոր.)
 Eastern Economic Forum Վիքիպահեստում

Ֆորումն անցկացվում է 2015 թվականից Ռուսկի կղզում (Վլադիվոստոկ, Պրիմորսկի երկրամաս) Հեռավոր Արևելքի դաշնային համալսարանի տարածքում[3]։

Ֆորումի հիմնական առաքելությունն է գործնական գործիք լինել բիզնեսի համար, որը թույլ կտա հաղթահարել Ռուսաստանի Հեռավոր Արևելքը և այլ երկրներ բաժանող խոչընդոտները։ Ամեն տարի ֆորումի կայքերում հարյուրավոր պայմանագրեր և մեծ գումարների ներդրումային պայմանագրեր են կնքվում (ինչպես Ռուսաստանի Դաշնությունում աշխատելիս, այնպես էլ օտարերկրյա ներդրումներ ներգրավելիս)։ Այն ԱՊՀ տարածքում երկրորդ ամենամեծ և կարևոր ֆորումն է ԱՊՄՏՖ-ից հետո[4]։

Առաջին Արևելյան տնտեսական ֆորում խմբագրել

Առաջին ֆորումը տեղի է ունեցել 2015 թվականի սեպտեմբերի 3-ից 5-ը։ Կնքվել է շուրջ 80 պայմանագիր 1,3 տրիլիոն ռուբլու ընդհանուր գումարով[5]։ Ընդհանուր առմամբ, ԱՏՖ է այցելել ավելի քան 2,5 հազար մարդ, այդ թվում՝ 32 երկրների պաշտոնական պատվիրակությունների և խոշոր արտասահմանյան ընկերությունների ներկայացուցիչներ։ 2015 թվականին ֆորումի օպերատորը եղել է «Eastern Economic Forum Foundation» ոչ առևտրային կազմակերպությունը[3]։

Երկրորդ Արևելյան տնտեսական ֆորում խմբագրել

2016 թվականի սեպտեմբերի 2-3-ը տեղի է ունեցել Արևելյան տնտեսական երկրորդ համաժողովը, որին մասնակցել է 3500 մասնակիցներ և 1100 լրատվամիջոցների ներկայացուցիչներ։ Օտարերկրյա մասնակիցները ներկայացնում էին 56 երկիր։ Ամենամեծ պատվիրակություններն են եղել՝ Ճապոնիան (246 մարդ), Չինաստանը (227 մարդ), Կորեայի Հանրապետությունը (128 մարդ)։ Ֆորումի կարգախոսն եղել է՝ «Բացահայտելով Հեռավոր Արևելքը»։ Կնքվել է 1,85 տրիլիոն ռուբլու 214 պայմանագիր[6]։ 2016 թվականից ֆորումի օպերատորը եղել է «Ռոսկոնգրես» կազմակերպությունը[3]։

Երրորդ Արևելյան տնտեսական ֆորում խմբագրել

2017 թվականի սեպտեմբերի 6-7-ը Վլադիվոստոկում կայացել է երրորդ Արևելյան տնտեսական ֆորումը։ Ֆորումի հիմնական թեման է «Հեռավոր Արևելք, ստեղծել նոր իրականություն»։ Ֆորումի մասնակիցների ընդհանուր թիվը կազմել է ավելի քան 6000 մարդ ավելի քան 60 երկրներից, այդ թվում՝ 1094 լրատվամիջոցների ներկայացուցիչներ, այդ թվում՝ 103 արտասահմանյան ընկերությունների ղեկավարներ։ Համաժողովում 2 տրիլիոն 496 միլիարդ ռուբլու 217 պայմանագիր է ստորագրվել (համաձայնագրեր, որոնց գումարը կոմերցիոն գաղտնիք չէ)։

Չորրորդ Արևելյան տնտեսական ֆորում խմբագրել

2018 թվականի սեպտեմբերի 11-ից 13-ը Ռուսսկի կղզում տեղի է ունեցել IV Արևելյան տնտեսական համաժողովը։

Մշակութային ծրագրի շրջանակներում տեղի է ունեցել նկարիչ Կառլ Բրյուլովի և նրա սաների աշխատանքների ցուցահանդեսը, Մոսկվայի Կրեմլի թանգարանների հավաքածուից Ռուսաստանի քարտեզների ցուցադրությունը և առաջին անգամ եղել է ինտելեկտուալ խաղ «Ինչ ? Որտեղ? Երբ?» ձևաչափով[3]։

Հինգերորդ Արևելյան տնտեսական ֆորում խմբագրել

Հինգերորդ հոբելյանական ֆորումն անցկացվել է 2019 թվականի սեպտեմբերի 4-ից 6-ը Վլադիվոստոկում[7]։ Դրան մասնակցել է 65 երկրի 8500 պատվիրակություն[8]։ Ընդհանուր առմամբ, ստորագրվել է ավելի քան 270 պայմանագիր՝ ավելի քան 3,4 տրիլիոն ռուբլու չափով[9]։

Հիմնական համաձայնագրեր[10]՝

  • «Գազպրոմ նեֆթը» և «Նովատեկ»-ը հայտարարել են արկտիկական շելֆում երկրաբանահետախուզության համատեղ նախագծի մասին, ֆինանսավորումը բաշխվելու է 51-49 տոկոսով։
  • «Տրանսբայկալե»-ի առաջանցիկ զարգացման տարածքում «Մանգազեա» ՊԿ-ն կատարելու է ոսկու հանքավայրի մշակում։ Ծախսերի գումարը նշված է 13,6 միլիարդ ռուբլի։
  • Հնդկաստանը Ռուսաստանից 14,5 մլրդ դոլարի զենք է պատվիրել։
  • Հնդկաստանն ու Ռուսաստանը նավթագազային ոլորտում համագործակցության ընդլայնման ծրագիր են ստորագրել, որը ներառում է հեռավորարեւելյան կոքսային ածխի մատակարարումները։
  • ՆՈՎԱՏԵԿ-ը և հնդկական H-Energy Global Ltd-ն համագործակցության հուշագիր են ստորագրել Հնդկաստանում հեղուկացված բնական գազի իրացման համատեղ բիզնեսի զարգացման շրջանակներում։
  • «Նովապորտը» փակել է Վորոնեժի օդանավակայանը 3 մլրդ ռուբլով ձեռք բերելու գործարքը
  • Սբերբանկը և Հեռավոր Արևելքի զարգացման հիմնադրամը հայտարարել են տարածաշրջանում փոքր և միջին ձեռնարկությունների ֆինանսավորման ծավալի ավելացման մասին՝ մինչև 30 միլիարդ ռուբլի։

Առանձնահատուկ ուշադրություն է դարձվել Հեռավոր Արևելքի զբոսաշրջության թեմային։ Առանձին քննարկում է կազմակերպվել «Հեռավոր Արևելքի զբոսաշրջային և ռեկրեացիոն գոտիներ։ Խելացի մոտեցում տարածքների ինտեգրված զարգացմանը» թեմայով։ Իրինա Յարովան առաջարկել է[11] «Հեռավորարևելյան օղակ» նախագիծը, ինչը «Ռուսաստանի ոսկե օղակի» անալոգն է։

«Գազպրոմբանկի» վարչության նախագահի տեղակալ Եվգենի Պոպովը նշել է, որ ոչ մի մասնավոր ներդրող ի վիճակի չէ զարգացնել զբոսաշրջային խոշոր կլաստերներ։ Ուստի այստեղ կարևոր է բիզնեսի և կառավարության միջև ինտեգրված մոտեցումը։

Վեցերորդ Արևելյան տնտեսական ֆորում խմբագրել

Վեցերորդ ֆորումն անցկացվել է 2021 թվականի սեպտեմբերի 2-ից 4-ը Վլադիվոստոկում[12]։ Համաժողովը համախմբել է ավելի քան 4000 մասնակից, այդ թվում՝ ավելի քան 400 ընկերությունների ղեկավարներ, իսկ 58 երկրներից ամենաներկայացուցիչները եղել են Կորեայի Հանրապետության, Ճապոնիայի, Հնդկաստանի, Չինաստանի և Ղազախստանի պատվիրակությունները։ Պատրաստվել էր հարուստ բիզնես ծրագիր, որն ընդգրկում էր ավելի քան 100 միջոցառում՝ նվիրված համաշխարհային և տարածաշրջանային օրակարգի ամենահրատապ խնդիրներին։ Քննարկումներին մասնակցել են ավելի քան 900 բանախոսներ և մոդերատորներ։ Ընդհանուր առմամբ, ստորագրվել է 3,6 տրիլիոն ռուբլու ավելի քան 380 պայմանագիր (հաշվի են առնվում միայն այն պայմանագրերը, որոնց գումարը կոմերցիոն գաղտնիք չէ)[13]։

Յոթերորդ Արևելյան տնտեսական ֆորում խմբագրել

Յոթերորդ ֆորումն անցկացվել է 2022 թվականի սեպտեմբերի 5-ից 8-ը Վլադիվոստոկում՝ Հեռավոր Արևելքի դաշնային համալսարանի համալսարանում։ Կազմակերպիչը եղել էՌոսկոնգրես հիմնադրամը[14]։

Հիմնական թեմաներն եղել են առանց SWIFT-ի միջսահմանային վճարումների հնարավորությունները, Ասիա-խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի նոր գործընկերների հետ աշխատելու մարտահրավերները և բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության զարգացման խնդիրները։ Երկրների ղեկավարներից ֆորումին մասնակցել են Մյանմարի վարչապետ Մին Աուն Հլաինգը, Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, Մոնղոլիայի վարչապետ Լյուվսաննամսրաին Օյուն-Էրդենեն և Չինաստանի Ժողովրդական ազգային կոնգրեսի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Լի Չհանշուն[15]։ Ղազախստանի նախագահ Կասիմ-Ժոմարտ Տոկաևը զրուցել է տեսահոլովակի միջոցով, իսկ Հնդկաստանի վարչապետ Նարենդրա Մոդին և Մալայզիայի վարչապետ Իսմայիլ Սաբրի Յակոբը՝ տեսաուղերձի ձևաչափով։

Իր ելույթում Լի Չհանշուն ասել է, որ Չինաստանը վճռական է շարունակել համագործակցությունը Ռուսաստանի հետ տարբեր ոլորտներում և գոհ է, որ ռուսական տնտեսությունը դիմակայել է արևմտյան պատժամիջոցների ճնշմանը։ Չինաստանի ղեկավարի Ռուսաստան այցի մասին հայտարարվել էր սեպտեմբերին[16]։ Առաջարկել է Ռուսաստանին մշակել Արևմուտքի պատժամիջոցներին արձագանքելու և դրանց ակտիվ հակազդելու ընդհանուր ռազմավարություն[17]։

Սեպտեմբերի 7-ին Վլադիմիր Պուտինը ֆորումում ասել է, որ Ռուսաստանը ոչինչ չի կորցրել Ուկրաինայի հակամարտությունից, այլ ընդհակառակը, ամրապնդել է սեփական ինքնիշխանությունը[18]։ Պուտինը Արևմուտքի գործողությունները բնութագրել է որպես «այլ երկրներին վարքագծի մոդել պարտադրելու, նրանց ինքնիշխանությունից զրկելու և իրենց կամքին ենթարկելու ագրեսիվ փորձեր»[16]։

Պուտինը նաև նշել է, որ Ուկրաինայից արտահանվող գրեթե ողջ հացահատիկը ուղարկվում է ոչ թե ամենաաղքատ զարգացող երկրներ, այլ Եվրամիության երկրներ։ Այս իրավիճակը նա անվանել է զարգացած երկրների խաբեություն և խարդախություն և սպառնաց սահմանափակել հացահատիկի ներմուծումը[19]։

Ֆորումն ակտիվորեն քննարկել է տնտեսության ապադոլարիզացիան և «փափուկ» արժույթներով հաշվարկների անցումը։ Սբերբանկի ներկայացուցիչը հայտարարել է յուանով վարկավորման մեկնարկի մասին, իսկ ՎՏԲ-ի նախագահը հայտարարել է չինական արժույթով միջսահմանային փոխանցումների մեկնարկի մասին՝ շրջանցելով SWIFT-ը։

Սախալինում Յումատեքսի ներկայացուցիչները հաստատել են Կորսակովում նավաշինարանի կառուցման համար ավելի քան 6,5 միլիարդ ռուբլի ներդնելու իրենց մտադրությունը։ Մինչև 2026 թվականը նավաշինարանը նախատեսում է արտադրել մինչև 100 փոքր կատեգորիայի ծովային նավ՝ պատրաստված կոմպոզիտային նյութերից։ Delo Group-ի ներկայացուցիչները և Լիմարենկոն ֆորումի շրջանակներում ստորագրեցին համաձայնագիր, որը նախատեսում է Սախալինի ծովային նավահանգստի զարգացումը[20]։

Բացի այդ, Հեռավոր Արևելքի հիփոթեքային ծրագիրը 2%-ով երկարաձգվել է՝ մինչև 2030 թվականը։

Համաժողովին մասնակցել են ավելի քան 7000 մասնակիցներ և լրատվամիջոցների ներկայացուցիչներ 68 երկրներից և տարածքներից, այդ թվում՝ Ռուսաստանից, այդ թվում՝ շուրջ 1700 բիզնեսի ներկայացուցիչներ 700 ընկերություններից։ Ամենաշատ արտասահմանյան պատվիրակությունները եղել են Չինաստանի, Մյանմայի, Մոնղոլիայի, Հնդկաստանի, Հայաստանի և Կորեայի Հանրապետության ներկայացուցիչները։ Համաժողովին առաջին անգամ մասնակցել են այնպիսի երկրների ներկայացուցիչներ, ինչպիսիք են Ալժիրը, Գանան, Դոմինիկյան Հանրապետությունը, Դոնեցկի Ժողովրդական Հանրապետությունը, Զամբիան, Կամերունը, Լիբերիան, Ուգանդան։ Ընդհանուր առմամբ կնքվել է 296 պայմանագիր 3 տրիլիոն 272 միլիարդ ռուբլի ընդհանուր գումարով (հաշվի են առնվում միայն այն պայմանագրերը, որոնց գումարը առևտրային գաղտնիք չէ)[21]։

Ութերորդ Արևելյան տնտեսական ֆորում խմբագրել

Խաբարովսկի երկրամասի նահանգապետ Միխայիլ Դեգտյարևն առաջարկել է Արևելյան տնտեսական ֆորումի զրոյական օրն անցկացնել 2023 թվականին Խաբարովսկում։ Ֆորումն ինքնին տեղի է ունեցել 2023 թվականի սեպտեմբերի 10-13-ը Վլադիվոստոկի Հեռավոր Արևելքի դաշնային համալսարանի համալսարանում։ EEF 2023-ի կենտրոնական միջոցառումը՝ լիագումար նիստը տեղի է ունեցել սեպտեմբերի 12-ին[22]։

ԵՏՀ-ին մասնակցել է ավելի քան 7 հազար մարդ 62 երկրներից։ Ընդհանուր առմամբ կնքվել է 373 պայմանագիր 3 տրիլիոն 818 միլիարդ ռուբլու ընդհանուր գումարով (հաշվի են առնվում միայն այն պայմանագրերը, որոնց գումարը առևտրային գաղտնիք չէ)[23]։

Ամենամեծ պայմանագրերը կնքվել են Ամուրի շրջանում՝ 173 մլրդ ռուբլի, Անդրբայկալյան երկրամասը՝ 76 մլրդ ռուբլի, Խաբարովսկի երկրամասը՝ 72 մլրդ ռուբլի և Պրիմորսկի երկրամասը՝ 56 մլրդ ռուբլի։ Արտասահմանյան ձեռնարկությունների հետ կնքվել է 41 պայմանագիր։

Համաժողովի ամենախոշոր պայմանավորվածություններն են եղել՝ Համաձայնագիր Հեռավոր Արևելքի և Արկտիկայի զարգացման կորպորացիայի (KRDV) և VEB.RF-ի, Սբերբանկի, Արևելյան զարգացման նախարարության միջև ներդրումային նախագծերի իրականացման շուրջ 1,1 տրիլիոն ռուբլի արժողությամբ։ Ռուսաստանի Պորտ Էլգա ածխային ծովային տերմինալի կառուցման նախագծի իրականացման ընթացքում KRDV-ի և Պորտ Էլգայի միջև փոխգործակցության պայմանագիր՝ 136 միլիարդ ռուբլու չափով։ KRDV-ի և Antey Asset Management-ի միջև 8 ծովախեցգետնյա ձկնորսական նավի, 2 նավահանգստային ենթակառուցվածքային համալիրների կառուցման պայմանագիր՝ 124 միլիարդ ռուբլով։

Հիմնական բիզնես ծրագրի շրջանակներում անցկացվել են ավելի քան 100 նիստեր, որոնց մասնակցել են ավելի քան 700 մոդերատորներ և բանախոսներ։ Ամենամեծ պատվիրակությունները ներկայացրել են Հնդկաստանը, Չինաստանը, Լաոսը, Մոնղոլիան, Մյանմարը և Ֆիլիպինները։ Ֆորումին չեն մասնակցել օտարերկրյա պետությունների ղեկավարներ, սակայն դրան մասնակցել են Լաոսի փոխնախագահ Պանի Յաթթուն, Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության Պետական խորհրդի փոխվարչապետ Չժան Գուոցինը, Մյանմայի տրանսպորտի և կապի նախարար գեներալ Միա Տուն Ուն և Մոնղոլիայի փոխվարչապետը և էկոնոմիկայի և զարգացման նախարար Խուրելբաատար Չիմեդը[24]։

EEF ծրագիրը բաժանված է եղել վեց թեմատիկ մասի՝ «Ապագա Հեռավոր Արևելք», «Հեռավոր Արևելք 10 տարի. ի՞նչ է տեղի ունեցել և ի՞նչ է պետք անել», «Միջազգային համագործակցություն փոփոխված աշխարհում», «Կրթությունը և դաստիարակությունը որպես անկախության հիմք», «Տեխնոլոգիական զարգացումը որպես ինքնիշխանության երաշխիք»։

Ֆորումի ընթացքում տեղի են ունեցել մի քանի հանդիպումներ և համաժողովներ, որոնցից են եղել՝ Բարձրագույն կրթության APEC միջազգային համաժողովը, Հյուսիսային ծովային ճանապարհով նավագնացության մասնակիցների խորհրդի նիստը, «Գաղութատիրությունն Արևելքում և նրա ազդեցությունը ժամանակակից աշխարհի վրա» միջազգային գիտաժողովը և Արկտիկայի զարգացման պետական հանձնաժողովի գիտափորձագիտական խորհրդի նախագահության երկրորդ նիստը[25]։

2023 թվականի սեպտեմբերին United Petroleum and Gas Chemical Company-ն և Xuan Yuan Industrial Development-ը պայմանավորվել են համատեղ ներդնել 5 միլիարդ յուան Սոյուզի ցամաքային միջսահմանային փոխբեռնման համալիրի կառուցման համար Հրեական ինքնավար մարզում Ամուրո-Խինգանսկայա ASEZ-ում։ Ռոսկոնգրեսի տվյալներով՝ նախագծի ֆինանսավորման գործարքը ստորագրվել է Վլադիվոստոկում կայացած տնտեսական ֆորումում[26][27]։

Amur Expo 2023 խմբագրել

2023 թվականին Բլագովեշչենսկում Amur Expo ֆորումը ստացել է Արևելյան տնտեսական ֆորումի այցելության վայրի կարգավիճակ[28]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ «Во Владивостоке открывается четвертый Восточный экономический форум». РИА Новости. 2018 թ․ սեպտեմբերի 11. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 14-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  2. ↑ Галина Волынец (2018 թ․ սեպտեմբերի 11). «Восточный подход: Россия проводит четвертый ВЭФ». Известия. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «История Восточного экономического форума - ТАСС». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.
  4. ↑ «О Форуме». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  5. ↑ «Первый ВЭФ во Владивостоке_ Дальний Восток интересен для инвесторов — ТАСС». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 27-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 68 (օգնություն)
  6. ↑ «По итогам ВЭФ-2016 г общий объём инвестиций в развитие проектов на Дальнем Востоке составил 1,85 трлн рублей». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 97 (օգնություն)
  7. ↑ «Половина моста на Восток» (ռուսերեն). Новая газета - Novayagazeta.ru. 2019 թ․ սեպտեմբերի 5. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 7-ին.
  8. ↑ «8500 участников из 65 стран и соглашения на 3,5 трлн рублей: Юрий Трутнев подвел итоги юбилейного ВЭФ во Владивостоке (ФОТО) – Новости Владивостока на VL.ru». www.newsvl.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 7-ին.
  9. ↑ «На ВЭФ в 2019 году подписали соглашения на 3,4 трлн рублей». ТАСС. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 7-ին.
  10. ↑ Восточный экономический форум-2019. Главное // Коммерсантъ.
  11. ↑ «Туристско-рекреационные зоны Дальнего Востока. Smart-подход в комплексном освоении территорий». Росконгресс. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 26-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 4-ին.
  12. ↑ «Пленарное заседание Восточного экономического форума» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2024 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 21-ին.
  13. ↑ «Итоги Восточного экономического форума – 2021». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ սեպտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
  14. ↑ «Опубликована программа ВЭФ-22 — ПРАЙМ, 03.08.2022». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ օգոստոսի 4-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 3-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 30 (օգնություն)
  15. ↑ «Чудеса восточного_ что обсуждали на ВЭФ-2022 и чем запомнился форум _ Статьи _ Известия». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 8-ին.
  16. ↑ 16,0 16,1 «Defiant Putin Says His War in Ukraine Will Strengthen Russia». www.bloomberg.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  17. ↑ «В Китае предложили России разработать меры реагирования на западные санкции — ПРАЙМ, 09.09.2022». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 76 (օգնություն)
  18. ↑ «Пленарное заседание Восточного экономического форума» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հոկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2023 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  19. ↑ Parekh, Marcus (2022 թ․ սեպտեմբերի 7). «Top Russian official loses legs in car bombing». The Telegraph. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  20. ↑ «Итоги ВЭФ-2022_ Сахалин прирос стратегическими проектами». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  21. ↑ «Итоги VII Восточного экономического форума — KP.RU». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 43 (օգնություն)
  22. ↑ «Пленарное заседание восьмого Восточного экономического форума • Президент России». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ սեպտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
  23. ↑ «На ВЭФ заключено соглашений на общую сумму 3,8 трлн рублей _ Новости экономики _ Известия _ 15.09.2023». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ սեպտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 15-ին.
  24. ↑ «Главы иностранных государств не приедут на ВЭФ». Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  25. ↑ Восточный экономический форум-2023: итоги // Секрет фирмы. — 2023.
  26. ↑ «Russia and China to build oil transshipment complex for $686 mln». Reuters (անգլերեն). 2023 թ․ սեպտեմբերի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.
  27. ↑ «Структура ГК "Метрополь" и Xuan Yuan построят нефтегазовый терминал на границе РФ и КНР». Интерфакс. 2023 թ․ սեպտեմբերի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.
  28. ↑ В Благовещенске начался российско-китайский экономический форум «АмурЭкспо» Արխիվացված 2023-05-27 Wayback Machine — РИА Новости, 26.05.2023
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արևելյան տնտեսական ֆորում» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Արևելյան_տնտեսական_ֆորում&oldid=9925624» էջից