Անձնականը քաղաքական է

Անձնականը քաղաքական է կամ անհատականը քաղաքական է (անգլ․՝ The private is political), քաղաքական փաստարկ, որը 1960-ականների վերջին օգտագործվել է որպես ուսանողական շարժման և ֆեմինիզմի երկրորդ ալիքը աջակցող կարգախոս։ Կարգախոսը ընդգծել է անձնական փորձի և ավելի լայն՝ հասարակական և քաղաքական կառույցների միջև առկա կապը։ 1960-70-ականների ֆեմինիստական շարժման համատեքստում այս կարգախոսը մարտահրավեր էր ընտանիքի դասական մոդելի և ընտանեկան արժեքների դեմ^[1]։ Այս արտահայտությունը շատերի կողմից համարվել է ֆեմինիզմի երկրորդ ալիքի, արմատական ֆեմինիզմի, կանանց ուսումնասիրությունների կամ ընդհանրապես ֆեմինիզմի բնութագրիչ^[2]^[3]։

Այս արտահայտությունը հանրաճանաչ է դարձել 1970-ին ֆեմինիստ Քերոլ Հանիշի «Անձնականը քաղաքական է» անունը կրող էսսեի շնորհիվ^[4]․ Հանիշը, սակայն, չի ընդունում, որ արտահայտության հեղինակն ինքն է։ Ըստ Քերի Բարչի՝ Շուլամիթ Ֆայրսթոնը, Ռոբին Մորգանը և այլ ֆեմինիստներ, որոնք համարվել են այդ արտահայտության հեղինակներ, նույնպես հրաժարվել են։ «Փոխարենը, ― գրում է Բարչը, ― նրանք հանրային և մասնավոր խոսակցություններում այս միտքն արտահայտած միլիոնավոր կանանց են համարում արտահայտության կոլեկտիվ հեղինակներ»^[5]։ Գլորիա Ստայնեմը արտահայտության հեղինակին փնտրելը նմանեցրել է «Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ» արտահայտության հեղինակին փնտրելուն^[5]։

Այս արտահայտությունը մեծապես արտահայտվել է սև ֆեմինիզմում, օրինակ՝ «Սև ֆեմինիստի հայտարարության», Օդրի Լորդի «Վարպետի գործիքները երբեք չեն քանդի վարպետի տունը» էսսեի և «Կամուրջը կանչեց հետևիցս․ գունավոր ռադիկալ ֆեմինիստների աշխատություններ» ժողովածուի մեջ^[6]։

Քերոլ Հանիշի էսսեն խմբագրել

Նյու Յորքի արմատական կանանց խմբի անդամ և Կանանց ազատագրական շարժման ականավոր գործիչ Քերոլ Հանիշը 1969-ի փետրվարին Ֆլորիդա նահանգի Գեյնսվիլ քաղաքում պատրաստեց մի հոդված, որտեղ պաշտպանում էր տեղեկացվածության բարձրացման խմբերի քաղաքական կարևորությունը^[7]։ Հանիշը ձգտում էր հերքել այն միտքը, որ սեռը, տեսքը, աբորտը, երեխաների խնամքը և տնային տնտեսությունների բաժանումը սոսկ անձնական խնդիրներ են և չունեն քաղաքական կարևորություն։ Այս և այլ խնդիրների առճակատման համար նա կանանց հորդորում էր հաղթահարել ինքնամեղադրանքը, առկա իրավիճակը քննարկել միմյանց հետ և հավաքական կերպով ընդդիմանալ հասարակության արական գերիշխանության դեմ^[7]։ Հանիշը էսսեում չի օգտագործում «անձնականը քաղաքական է» արտահայտությունը, բայց գրում է.

Առաջին բանը, որ մենք տեսնում ենք այս խմբերում այն է, որ անձնական խնդիրները քաղաքական խնդիրներ են։ Նման դեպքերում գոյություն չունեն անձնական լուծումներ։ Հնարավոր է միայն կոլեկտիվ գործողություն կոլեկտիվ լուծման հասնելու համար^[7]։

Էսսեն լույս է տեսել 1970-ին «Անձնականը քաղաքական է» վերնագրով՝ «Գրառումներ երկրորդ տարուց․ կանանց ազատագրում» պարբերականում։ Էսսեի հեղինակը կարծում է, որ գրքի խմբագիրներ Շուլամիտ Ֆայրսթոնը և Անն Կոեդտն են էսսեին տվել նման վերնագիր^[7]։ Էսսեն վերատպվել է «Արմատական ֆեմինիզմ․ վավերագրական ընթերցող» (Radical Feminism: A Documentary Reader) պարբերականում^[8]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Angela Harutyunyan, Kathrin Hörschelmann, Malcolm Miles (2009) Public Spheres After Socialism pp. 50–1.
↑ "The great thrust of radical feminist writing has been directed to the documentation of the slogan 'the personal is political.'" McCann, Carole; Seung-Kyung Kim (2013). Feminist theory reader: Local and global perspectives. London: Routledge. էջ 191.
↑ "At the heart of Women's Studies and framing the perspective from which it proceeds was the critical insight that 'the personal is political.'" Ginsberg, Alice E (2008). The evolution of American women's studies: reflections on triumphs, controversies, and change. New York: Palgrave Macmillan. էջ 69. ISBN 9780230605794.
↑ Smith, Dale M. (2012 թ․ հունվարի 15). Poets Beyond the Barricade: Rhetoric, Citizenship, and Dissent after 1960. University of Alabama Press. էջեր 153–. ISBN 9780817317492. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 1-ին.
↑ ^5,0 ^5,1 Burch, Kerry T. (2012). Democratic transformations: Eight conflicts in the negotiation of American identity. London: Continuum. էջ 139. ISBN 9781441112132.
↑ Crenshaw, Kimberle (1991 թ․ հուլիսի 1). «Mapping the Margins: Intersectionality, Identity Politics, and Violence against Women of Color». Stanford Law Review. 43 (6): 1241–1299. doi:10.2307/1229039. ISSN 0038-9765. JSTOR 1229039.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 Hanisch, Carol (January 2006). «The Personal Is Political: The Women's Liberation Movement classic with a new explanatory introduction». Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 7-ին. «One of the first things we discover in these groups is that personal problems are political problems. There are no personal solutions at this time. There is only collective action for a collective solution.»
↑ Radical feminism: A documentary reader. Barbara A. Crow (ed.). New York: NYU Press. 2000. էջեր 113–117. ISBN 978-0814715550.{{cite book}}: CS1 սպաս․ այլ (link)

[Harutyunyan2009p50-1] Angela Harutyunyan, Kathrin Hörschelmann, Malcolm Miles (2009) Public Spheres After Socialism pp. 50–1.

[2] "The great thrust of radical feminist writing has been directed to the documentation of the slogan 'the personal is political.'" McCann, Carole; Seung-Kyung Kim (2013). Feminist theory reader: Local and global perspectives. London: Routledge. էջ 191.

[3] "At the heart of Women's Studies and framing the perspective from which it proceeds was the critical insight that 'the personal is political.'" Ginsberg, Alice E (2008). The evolution of American women's studies: reflections on triumphs, controversies, and change. New York: Palgrave Macmillan. էջ 69. ISBN 9780230605794.

[Smith2012-4] Smith, Dale M. (2012 թ․ հունվարի 15). Poets Beyond the Barricade: Rhetoric, Citizenship, and Dissent after 1960. University of Alabama Press. էջեր 153–. ISBN 9780817317492. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 1-ին.

[Burch139-5] 5,0 ^5,1 Burch, Kerry T. (2012). Democratic transformations: Eight conflicts in the negotiation of American identity. London: Continuum. էջ 139. ISBN 9781441112132.

[6] Crenshaw, Kimberle (1991 թ․ հուլիսի 1). «Mapping the Margins: Intersectionality, Identity Politics, and Violence against Women of Color». Stanford Law Review. 43 (6): 1241–1299. doi:10.2307/1229039. ISSN 0038-9765. JSTOR 1229039.

[Hanisch2006-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 Hanisch, Carol (January 2006). «The Personal Is Political: The Women's Liberation Movement classic with a new explanatory introduction». Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 7-ին. «One of the first things we discover in these groups is that personal problems are political problems. There are no personal solutions at this time. There is only collective action for a collective solution.»

[8] Radical feminism: A documentary reader. Barbara A. Crow (ed.). New York: NYU Press. 2000. էջեր 113–117. ISBN 978-0814715550.{{cite book}}: CS1 սպաս․ այլ (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]