Անդրեաս Շիմպեր

Անդրեաս Շիմպեր; ֆր.՝ Andreas Franz Wilhelm Schimper
Ծնվել է	մայիսի 12, 1856[…]; Ստրասբուրգ
Մահացել է	սեպտեմբերի 9, 1901[…] (45 տարեկան); Բազել, Շվեյցարիա
Քաղաքացիություն	Գերմանական կայսրություն և Ֆրանսիա
Մասնագիտություն	բուսաբան, համալսարանի դասախոս և բնապահպանագետ
Հաստատություն(ներ)	Բոննի համալսարան և Բազելի համալսարան
Անդամակցություն	Լեոպոլդինա
Ալմա մատեր	Ստրասբուրգի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներին	գերմաներեն
Հայր	Վիլհելմ Ֆիլիպ Շիմպեր
Հեղինակի անվան հապավումը (բուսաբանություն)	A.Schimp.
	Andreas Franz Wilhelm Schimper Վիքիպահեստում

Անդրեաս Ֆրանս Վիլհելմ Շիմպեր ( մայիսի 12, 1856(1856-05-12)^[1]^[2]^[3]^[…], Ստրասբուրգ^[4] - սեպտեմբերի 9, 1901(1901-09-09)^[1]^[2]^[3]^[…], Բազել, Շվեյցարիա^[4]), գերմանացի բնախույզ և ժանապարհորդ, ծառայել է Ֆրանսիայում։

Կենսագրություն խմբագրել

Անդրեաս Շիմպերը գերմանական բուսաբան Վիլհելմ Ֆիլիպ Շիմպերի որդին է։ Ստրասբուրգի համալսարանում ուսումնասիրել է բնագիտական առարկաներ, եղել է Մոնրեալի բուսաբանական այգում որպես ընթերակա, Մերիլենդի համալսարանի դասախոս, Բոննի համալսարանում որպես էքստրոարդինատոր պրոֆեսոր, իսկ 1899 արդինատոր պրոֆեսոր և Բազելի բուսաբանական այգու տնօրեն^[7]։

Շիմպերը շատ է շրջագայել արևադարձային երկրներում, 1898 թվականին մասնակցել է գերմանական խորջրային էքսպեդիցիաներին։ Նա զբաղվել է բույսերի աշխարհագրությամբ, անատոմիայով, ֆիզոլոգիայով, սիստեմատիկայով և բուսաբանությամբ։ Նրա կողմից կատարվել է շատ կարևոր ուսումնասիրություններ, հակառակ ուղղությամբ՝ բյուրեղների, օսլայի և քլորոֆիլային հատիկների մասին։ Շիմպերի կողմից բացահայտվել են օսլա առաջացնողները, ուսումնասիրել է օսլայի և քլորոֆիլի հատիկների փոխկապակցվածությունը և նրա կառուցվածքը Նեգելի ցույց տվածին հակառակ, որ օսլային հատիկները աճում են ստեղծված շերտավորումներով^[7]։ Շիմպերը առաջինն ապացուցեց, որ քլորոպլաստե բույսերը կարող են լինել միայն համակցված։

Շիմպերը իր ժամանակի լավագույն գիտնականներից մեկն էր արևադարձային բույսերի ոլորտում, և այդ բնագավառի ուղղությամբ գրել է շատ աշխատություններ «Botanische Mittheilungen aus den Tropen» (Ենա)։ Տիրապետելով նույնանման լավ մեթոդի` ցուցադրվող և ֆիզոլոգիական բուսաբանությամբ նա կատարել է ամբողջական աշխատանք բուսաբանության աշխարհագրությամբ ֆիզոլոգիական սկզբունքների մասին «Pflanzengeographie auf physiolog. Grundlage» (Ենա, 1890)^[7]։

Բոննում սովորելով դեղագիտություն` նա ստեղծեց մի շարք տեղեկատվական գրքեր այդ ճյուղի վերաբերյալ։ Բուսաբանության հայտնի գրքերից Ստրասբուրգի, Նոլլի, Շենկի, և Շիմպերի բուսաբանության հայտնի դասագրքում նա գրեց ծաղկավոր բույսերի բաժինը^[7]։

Գիտական աշխատանքներ խմբագրել

Wissenschaftliche Ergebnisse der deutschen Tiefsee-Expedition auf dem Dampfer Valdivia
A. F. W. Schimper: Die epiphytische Vegetation Amerikas. Gustav Fischer Verlag, Jena 1888.^[8] «Գուտենբերգ նախագիծ»
Noll F. et al. A textbook of botany.
A. F. W. Schimper 1883. «Über die Entwicklung der Chlorophyllkörner und Farbkörper». A: Botanische Zeitung. 41, 105—120, 126—131 i 137—160

Տես նաև խմբագրել

Սիմբիոգենեզ

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Historische Lexikon der Schweiz, Dictionnaire historique de la Suisse, Dizionario storico della Svizzera (գերմ.) — Bern: 1998.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118976591 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ https://www.leopoldina.org/mitgliederverzeichnis/mitglieder/member/Member/show/wilhelm-schimper/
↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 Гайдуков Н. М., (1890–1907). «Шимпер, немецкие естествоиспытатели». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
↑ Wissenschaftliche Ergebnisse der Deutschen Tiefsee-Expedition auf dem Dampfer «Valdivia» 1898—1899 : Chun, Karl, 1852—1914 : Free Download & Streaming : Internet Archive

Գրականություն խմբագրել

Гайдуков Н. М., (1890–1907). «Шимпер, немецкие естествоиспытатели». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

[_7665957f0d66b561-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Encyclopædia Britannica

[_f08edd1c85c7f3c3-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_e66d367b9368b28c-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Historische Lexikon der Schweiz, Dictionnaire historique de la Suisse, Dizionario storico della Svizzera (գերմ.) — Bern: 1998.

[_a6bebe1be70dcd63-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118976591 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_c633f0898f82a29d-5] ttps://www.leopoldina.org/mitgliederverzeichnis/mitglieder/member/Member/show/wilhelm-schimper/

[_96b6e95bf556e4ad-6] Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[ЭСБЕ-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 Гайдуков Н. М., (1890–1907). «Шимпер, немецкие естествоиспытатели». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

[8] Wissenschaftliche Ergebnisse der Deutschen Tiefsee-Expedition auf dem Dampfer «Valdivia» 1898—1899 : Chun, Karl, 1852—1914 : Free Download & Streaming : Internet Archive

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Անդրեաս Շիմպեր ֆր.՝ Andreas Franz Wilhelm Schimper

Ծնվել է	մայիսի 12, 1856(1856-05-12)^[1]^[2]^[3]^[…] Ստրասբուրգ^[4]
Մահացել է	սեպտեմբերի 9, 1901(1901-09-09)^[1]^[2]^[3]^[…] (45 տարեկան) Բազել, Շվեյցարիա^[4]
Քաղաքացիություն	Գերմանական կայսրություն և Ֆրանսիա
Մասնագիտություն	բուսաբան, համալսարանի դասախոս և բնապահպանագետ
Հաստատություն(ներ)	Բոննի համալսարան և Բազելի համալսարան
Անդամակցություն	Լեոպոլդինա^[5]
Ալմա մատեր	Ստրասբուրգի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներին	գերմաներեն^[6]
Հայր	Վիլհելմ Ֆիլիպ Շիմպեր
Հեղինակի անվան հապավումը (բուսաբանություն)	A.Schimp.
Andreas Franz Wilhelm Schimper Վիքիպահեստում