Կարապետ Եզյան
Կարապետ Հարությունի Եզյան (սեպտեմբերի 5, 1835[1], Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[1] - մայիսի 31, 1905[1], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն[1]), բանասեր, պատմաբան, բարերար, ազգային-պահպանողական։
| Կարապետ Եզյան | |
|---|---|
| Ծնվել է | սեպտեմբերի 5, 1835[1] |
| Ծննդավայր | Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[1] |
| Մահացել է | մայիսի 31, 1905[1] (69 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն[1] |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն |
| Կրթություն | Լազարյան ճեմարան[1][2] և Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան[1] |
| Մասնագիտություն | բանասեր և պատմաբան |
Կյանք և գործունեություն խմբագրել
Կարապետ Եզյանը ծնվել 1835 թվականի սեպտեմբերի 5-ին՝ Մոսկվայում։ Ավարտել է Լազարյան ճեմարանը, ապա՝ Պետերբուրգի համալսարանի արևելյան լեզուների բաժինը։ Պաշտոնավարել է ներքին գործերի, ապա՝ լուսավորության նախարարություններում։ 1886 թվականին այցելել է Կարինի Սանասարյան վարժարան, հովանավորել այն և Նոր Նախիջևանի Գոգոյան, Թիֆլիսի Հովնանյան միջնակարգ օրիորդաց դպրոցները։ Զբաղվել է Սանասարյան և Իզմիրյան կտակների իրականացմամբ, նյութապես օժանդակել Ղևոնդ Ալիշանի «Այրարատ» և «Սիսական» աշխատությունների հրատարակությանը։
Աշխատություններ խմբագրել
Առաջաբաններով, ծանոթագրություններով հրատարակել է Ղևոնդի «Պատմություն»-ը (1887 թվական), Հովհան Դարդելի «Ժամանակագրություն հայոց»-ը (1891 թվական) և այլն։ «Ներքին կյանք հին Հայաստանի» (1859 թվական) աշխատության համար ստացել է արևելյան լեզուների մագիստրոսի գիտական աստիճան։
«Պետրոս Մեծի հարաբերությունները հայ ժողովրդի հետ» խմբագրել
Հիմնական աշխատությունն է «Պետրոս Մեծի հարաբերությունները հայ ժողովրդի հետ» (1898 թվական) ուսումնասիրությունը։ Գրքի առաջաբանը պատմական տեսություն է ռուսական կառավարության՝ հայերի հետ ունեցած հարաբերությունների վերաբերյալ՝ Պետրոս Մեծի ժամանակաշրջանից մինչն XIX դար։ Աշխատության երկրորդ մասում զետեղված են վավերագրեր, որոնք վերցված են տարբեր դիվանատներից և վերաբերում են 1698-1736 թվականներին։ Եզյանը, որոշակի տեղ հատկացնելով հայ ժողովրդի դերին ռուս-հայկական հարաբերություններում, այնուամենայնիվ, կարևոր նշանակություն է տվել անհատների գործունեությանը և կրոնական գործոնին։
Երկեր խմբագրել
- Внутренняя жизнь древней Армении ,Санкт-Петербург, 1859.
- Сношения Петра Великого с армянским народом, Санкт-Петербург, 1898.
- Ս. Էջմիածնի Մայր աթոռի և Ռուսաց կառավարութեան յարաբերութիւնների ծագումը, Թիֆլիս, 1904։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ Эзов, Герасим Артемьевич (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1907. — Т. доп. IIа. — С. 898.
 | Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կարապետ Եզյան» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 486)։ 
|