13 րոպե
13 րոպե (գերմ.՝ Elser – Er hätte die Welt verändert, անգլ.՝ 13 Minutes), 2015 թվականի գերմանական դրամատիկական ֆիլմ` տնօրինված Օլիվեր Հիրսչբիեգելի գլխավորությամբ, որը պատմում է Ջորջ Էլզերի իրական պատմությունը՝ ձախողելով 1939 թվականի նոյեմբերին Ադոլֆ Հիտլերին սպանելու փորձը։ Ֆիլմի մի փոքր մասը կազմված է այն փաստից, որ Էլզերի ռումբը պայթեց այն վայրում, որտեղ եղել էր Ֆjուրերը 13 րոպե առաջ։ Այն ցուցադրվեց Բեռլինի 65-րդ միջազգային կինոփառատոնից հետո։ Դա Գերմանիայի կողմից առաջին 8 կարճամետրաժ ֆիլմերից միակն էր, որ ներկայացել էր Օսկարի մրցանակ՝ Lավագույն օտարալեզու ֆիլմերի 88-րդ մրցանակաբաշխությունում, սակայն պարտվել է լաբիրինթոսում (Labyrinth of Lies):
 գերմ.՝ Elser – Er hätte die Welt verändert | |
|---|---|
 | |
| Երկիր |  Գերմանիա |
| Ժանր | դրամա, կենսագրական ֆիլմ և ռազմական ֆիլմ |
| Թեմա | Յոհան Գեորգ Էլզեր |
| Թվական | 2015[1] |
| Լեզու | գերմաներեն[1] |
| Ռեժիսոր | Օլիվիեր Հիրսչբիելգեր |
| Պրոդյուսեր | Օլիվիեր Սչյուդլեր Բորիս Աուզերեր Ֆրեդ Բրիներսդորֆեր |
| Սցենարի հեղինակ | Ֆրեդ Բրայներսդորֆեր[2] և Léonie-Claire Breinersdorfer?[2] |
| Դերակատարներ | Քրիստիան Ֆրիդել[3][4], Katharina Schüttler?[3][4], Բուրգհարտ Կլաուսներ[3][4], Յոհան ֆոն Բյուլով[3][4], Ֆելիքս Էյտներ[3], David Zimmerschied?[3], Rüdiger Klink?[3], Սիմոն Լիխտ[3], Կոռնելիա Կյոնդգեն[3], Մայքլ Կրանց[3], Գերտի Դրասլ[3], Աննա Ունտերբերգեր[3], Մանֆրեդ-Անտոն Ալգրանգ[3], Michael Ehnert?[3], Ուդո Շենկ[3], Քրիստիան Կոշ[3], Օլի Բիգալկե[3], Emilia Pieske?[3], Thomas M. Meinhardt?[3], Georg Alfred Wittner?[3], Քրիստիան Պետցոլդ[3], Peter Becker?[3], Մարկուս Էրտելտ[3], Nike Seitz?[5] և Christian Koch? |
| Օպերատոր | Յուդիթ Կաուֆման[2] |
| Երաժշտություն | Դավիթ Հոլմս |
| Մոնտաժ | Ալեքսանդր Դիտներ[2] |
| Պատմվածքի վայր | Գերմանիա |
| Տևողություն | 114 րոպե |
Սյուժե
խմբագրել1939 թվականի նոյեմբերին Մյունխենյան բիարքների մի սյունի ներսում տնային ռումբ տեղադրելուց հետո Ջորջ Էլզերը (Քրիստիան Ֆրիեդել) փորձում է գաղտնի անցնել Շվեյցարիային, սակայն բռնվում է։ Նրա ռումբը պայթեց, բայց Ադոլֆ Հիտլերի սպանությությունը ձախողվեց։ Գերմանական անվտանգության ծառայությունները Էլզերի հասցեին կասկածանքներ են հնչեցնում և կապում սպանության փորձի հետ։ Նրանք կարծում էին, որ Էլզերը պետք է աշխած լիներ մի խումբ դավադիրների հետ և սկսեցին խոշտանգել նրան։ Նրանք ձերբակալեցին նաև իրենց ընտանիքի անդամներին, այդ թվում՝ Էլզ Հարլենին (Կատարինա Սչյուդեր)՝ ամուսնացած կնոջը, ում հետ հանդիպում էր էլզերը։
Երբ Էլզը բերման է ենթակվում, Էլզերը վախենում է աղջկա կյանքի համար և պատմում Կրիֆոյի ոստիկանության պետ՝ Արթուր Նեբեին (Բուրգարթ Քլաուսներ) և Գեստապոյի ղեկավար՝ Հենրիխ Մյուլլերին (Ջոհան ոն Բուլլոու), որ ինքը միայնակ է կատարել այդ գործողությունը։ Նա պատրաստել էր ժամացույցի երկու մեխանիզմ ռումբը պայթեցնելու համար՝ հույս ունենալով, որ Հիտլերի ելույթի ժամանակ կսպանի վերջինիս։ Ոստիկանները դեռևս չէին հավատում, որ նա մենակ է գործել, Էլզերին խոշտանգել թմրադեղերի միջոցով, սակայն արդյունքը չի փոխվում, և նա պնդում է, որ միայնակ է գործել։
Ֆիլմի հիշողություններում պարզ դարձավ, որ Էլզերը ատում էր Նացիստներին և կարծում, որ Գերմանիան փրկելու համար պետք է ոչնչացնել Հիտլերին։ Ձերբակալությունից հետո Էլզերը հինգ տարի պահվում էր համակենտրոնացման ճամբարներում և գնդակահարվեց պատերազմի ավարտից մի քանի շաբաթ առաջ, և ամերիկացիների կողմից ճամբարի ազատագրումից մի քանի օր առաջ։ Փախուստի միջոցով հասկացվում է, որ Էլզերը եկել է արհամարհելու նացիստներին, և տեսավ, որ Հիտլերը պետք է հեռացներ՝ Գերմանիայից փրկելու համար։ Ձերբակալությունից հետո Էլզերը պահվում էր համակենտրոնացման ճամբարներում հինգ տարի, և մի քանի օր առաջ նկարահանվել էր ամերիկյան զորքերի կողմից ՝ պատերազմից մի քանի շաբաթ առաջ։ Էլզերն այժմ համարվում է Երկորդ համաշխարհային պատերազմի գերմանացի հերոս։
Դերերում
խմբագրել- Քրիստիան Ֆրեդելը՝ Ջորջ Էլզերի դերում
- Կատարինա Շյուտլերը՝ Էլզ Հարլենի դերում
- Բուրգհարթ Կլաուբները՝ Արթուր Նեբիի դերում
- Ջոհան ոն Բուլլոուը՝ Հենրիխ Մուլլերի դերում
- Ֆելիքս Էիթները՝ Էբերլիի դերում
- Դավիթ Զիմերսչիդը՝ Ժոսեֆ Սչյուրիի դերում
- Ռուդիգեր Քլինկը՝ Էրիչի դերում
- Սիմոն Լիչթը՝ Օբենգյրուպենֆյուրերի դերում
- Կարնելիա Կոնգդենը՝ Մարիա Էլզերի դերում
- Մարտին Մարիա Աբրամը՝ Լյուդվիգ Էլզերի դերում
- Միքայել Կրանզը Ֆրանզ՝ Խավեր Լեչների դերում
Կինոքննադատների ընդունելություն
խմբագրելՖիլմը, ընդհանուր առմամբ դրականորեն է ընդունվել քննադատների կողմից՝ Ռոտեն Տոմոմատի 60% հաստատման վարկանիշ ունենալով։
Այնուամենայնիվ, Variety ամսագիրը ավելի քիչ տպավորվեց ՝ ասելով․ «․․․Նրբանկատության բացակայությունը զուգորդվում է կանխատեսելի կեղծ սենտիմենտալիզմի հետ՝ պարզեցնելով իրադարձությունները մարդկանց հասկանալի դարձնելու համար։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #1233062018 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 filmportal.de (գերմ.) — 2005.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 3,19 3,20 3,21 3,22 Internet Movie Database — 1990.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 http://www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=225908.html
- ↑ ČSFD (չեխերեն) — 2001.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Ֆիլմի պաշտոնական կայք(գերմ.)
- 13 րոպե (գերմ.) Ֆեյսբուքում
- 13 րոպե(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում