Վիքիպեդիա

Ֆրիդոն Ասլանյան

հայ ճարտարապետ, դիզայներ, նկարիչ

Ֆրիդոն Սուրենի Ասլանյան (մարտի 13, 1938(1938-03-13), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - հուլիսի 5, 2021(2021-07-05)[1], Մոսկվա, Ռուսաստան), հայ ճարտարապետ, դիզայներ, նկարիչ։ Հայաստանի ճարտարապետների, նկարիչների, Հայաստանի և Ռուսաստանի դիզայներների միությունների անդամ։

Ֆրիդոն Ասլանյան
Ծնվել էմարտի 13, 1938(1938-03-13)
ԾննդավայրԵրևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Վախճանվել էհուլիսի 5, 2021(2021-07-05)[1] (83 տարեկան)
Մահվան վայրՄոսկվա, Ռուսաստան
Քաղաքացիություն Հայկական ԽՍՀ և  Հայաստան
Մասնագիտությունճարտարապետ, դիզայներ և նկարիչ
ԱնդամակցությունՀայաստանի ճարտարապետների միություն և Հայաստանի նկարիչների միություն

Կենսագրություն խմբագրել

Ֆրիդոն Ասլանյանը ծնվել է 1938 թվականի մարտի 13-ին՝ Երևանում։ 1963 թվականի ավարտել է Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի ճարտարապետական ֆակուլտետը։ Մասնագիտական գործունեությունը սկսել է ճարտարապետության ակադեմիկոս Ջիմ Թորոսյանի արվեստանոցում։ Սերն արվեստի հանդեպ նրա մեջ սերմանել են հայտնի վարպետ-մանկավարժներ Վեհիկ Տեր-Գրիգորյանը, Երվանդ Քոչարը և ուրիշները[2]։

Ասլանյանը ճարտարապետ է, դիզայներ, բազմաթիվ նախագծերի հեղինակ[2]։

Դիզայներական աշխատանքներ խմբագրել

Ազգային օպերային թատրոնի ջահի ձևավորման հեղինակն է։ 1968 թվականին, Երևանի 2750-ամյակի առթիվ, ստեղծել է առաջին ազգային փայտե կերպարանքները (տիկնիկները)։ Ծովախեցիներից պատրաստված դիզայներական իրերը Ֆրիդոն Ասլանյանի ստեղծագործական հայտնագործությունների ցանկում առանձին տեղ են զբաղեցնում[2]։

Ճարտարապետական գործունեություն խմբագրել

Ֆրիդոն Ասլանյանի ճարտարապետական նախագծերի աշխարհագրությունն ընդարձակ է.

Գեղարվեստական գործունեություն խմբագրել

Որպես նկարիչ Ասլանյանը սկսել է 1964 թվականին՝ հաղթելով «Ուսանողական գարուն» թեմայով պաստառների հանրապետական մրցույթում։ 1972 թվականից ստեղծել է քաղաքային թեմաներով գրաֆիկական աշխատանքների շարք, որոնք ոգեշնչված էին Ֆինլանդիա, Չեխիա, Անգլիա, Հնդկաստան և Ցեյլոն կատարած ուղևորությունների տպավորություններից։ 1985 թվականին առաջին անգամ ներկայացրել է յուրօրինակ տեխնիկայով կատարված դիմանկարների շարք` օգտագործելով սովորական զինանշանային կնիք։ Բիտումով արված դիմանկարների շարքը և տրանսցենդենտալ նկարների շարքը, որոնք կարելի է վերագրել վերացական նկարչությանը, կարելի է համարել Ֆրիդոն Ասլանյանի ստեղծագործական կենսագրության յուրահատուկ էջը[2]։

Բիտումով արված դիմանկարներ.

և այլն[2]։

Նկարչի ստեղծած «Ասլանյան» ստուդիան նրա իսկ ղեկավարությամբ իրականացրել է մի շարք նախագծեր Երևանում և Հայաստանի այլ քաղաքներում։ Բազմաթիվ ցուցահանդեսներ են տեղի ունեցել Ռուսաստանում, ԱՄՆ-ում, Արգենտինայում, Բրազիլիայում, Չեխիայում, Գերմանիայում, Ֆրանսիայում, Բելգիայում, Լյուքսեմբուրգում, այլ երկրներում[2]։

Ցուցահանդեսներ խմբագրել

Ռուսաստանում և այլ երկրներում կայացել են Ասլանյանի բազմաթիվ ցուցահանդեսներ, նրա աշխատանքները պահվում են ռուսաստանյան և այլ երկրների հավաքածուներում[2]։

Անհատական ցուցահանդեսներ խմբագրել

  • 1965 - Հայաստան, Երևան, Հայաստանի ճարտարապետների միություն (գեղանկար, գրաֆիկա)
  • 1972 - Չեխոսլովակիա, Կառլովի Վարի (գրաֆիկա)
  • 1975 - Հայաստան, Երևան, կինոյի տուն (գրաֆիկա, գեղանկար, կիրառական արվեստ)
  • 1978 - Հայաստան, Երևան, Ժուռնալիստների տուն (գրաֆիկա, կիրառական արվեստ)
  • 1986 - Հայաստան, Երևան, Ճարտարապետների միություն (քաղաքաշինություն, դիզայն, գեղանկար, գրաֆիկա, կիրառական արվեստ)
  • 1988 - Բելգիա, Անտուան (դիզայն, գեղանկար, գրաֆիկա, կիրառական արվեստ)
  • 1988 - Լյուքսեմբուրգ (դիզայն, գեղանկար, գրաֆիկա, կիրառական արվեստ)
  • 1989 - Ռուսաստան, Պուշկինո (գրաֆիկա)
  • 1993 - Հայաստան, Երևան, Ֆիլհարմոնիայի սրահի նախասրահ (դիմանկարներ, տրանսցենդենտալ նկարներ)
  • 2000 - Ռուսաստան, Մոսկվա, Գիտության տուն (տրանսցենդենտալ նկարներ, դիմանկարներ)
  • 2000 - Ռուսաստան, Մոսկվա, Արևելքի թանգարան (տրանսցենդենտալ նկարներ, նկարներ, գրաֆիկա, դիմանկարներ)
  • 2001 - Ռուսաստան, Մոսկվա, Նիկոլայ Ռերիխի թանգարան (տրանսցենդենտալ նկարներ, նկարներ, գրաֆիկա, կիրառական աշխատանքներ, դիմանկարներ)
  • 2006 - Ռուսաստան, Մոսկվա, Ռուսաստանի ճարտարապետների միություն (տրանսցենդենտալ նկարներ, դիմանկարներ, կիրառական արվեստ, ճարտարապետություն, դիզայն)
  • 2006 - Ռուսաստան, Մոսկվա, Պոլիտեխնիկական թանգարան (տրանսցենդենտալ նկարներ, դիմանկարներ, կիրառական արվեստ, ճարտարապետություն, դիզայն)
  • 2007 - Ռուսաստան, Մոսկվա, Պոլիտեխնիկական թանգարան (տրանսցենդենտալ նկարներ, դիմանկարներ, կիրառական արվեստ, ճարտարապետություն, դիզայն)[2]

Միջազգային և համամիութենական ցուցահանդեսներ խմբագրել

  • 1978 - Հայաստան, Երևան, գրաֆիկայի առաջին հանրապետական ցուցահանդես (գրաֆիկա)
  • 1998 - Հայաստան, Երևան, գրաֆիկայի երկրորդ հանրապետական ցուցահանդես (դիմանկարներ)
  • 1963 - Կուբա, Հավանա
  • 1974 - Արգենտինա
  • 1974 - Մարոկկո
  • 1987 - Բուլղարիա, միջազգային բիենալե
  • 1989 - Բելգիա, Բրյուսել, «Modern» պատկերասրահ
  • 2000 - Գերմանիա, Հանովեր, EXPO-2000
  • 2003 - Ռուսաստան, Մոսկվա, Նկարիչների կենտրոնական տուն
  • 2006 - Ռուսաստան, Մոսկվա, Պոլիտեխնիկական թանգարան, «Երկու մշակույթի երկխոսություն»
  • 2006 - Ռուսաստան, Մոսկվա, Ազգությունների տուն, «Հայաստան-Ռուսաստան։ Մշակույթների երկխոսություն»[2]

Անդամակցություն միություններին և կազմակերպություններին խմբագրել

  • ՀԽՍՀ ճարտարապետների միության անդամ (1970)
  • ՀԽՍՀ նկարիչների միության անդամ (1978)
  • Հայաստանի դիզայներների միության անդամ (1978)
  • Ռուսաստանի դիզայներների միության անդամ (1978)
  • Ռուսաստանի արվեստի ակադեմիայի պատվավոր անդամ
  • Մոսկվայի ճարտարապետների միության անդամ
  • Արհեստավարժ նկարիչների ստեղծագործական միության անդամ
  • Գրողների և հրապարակախոսների միջազգային ասոցիացիայի անդամ
  • Գիտությունների, արվեստի և գրականության եվրոպական ակադեմիայի (Academie Europeenne des Sciences, des Arts et des Lettres, AESAL) անդամ
  • Ֆրանսիական գեղարվեստի ակադեմիայի անդամ (Acadеmie des Beaux-Arts)
  • Դիզայներների միջազգային միության անդամ (1988 թվականից)
  • ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Նկարիչների միջազգային միության անդամ (1996 թվականից)[2]

Նվաճումներ խմբագրել

  • Ռուսաստանի բնական գիտությունների ակադեմիայի լիիրավ անդամ (հումանիտար գիտություններ և ստեղծագործական բաժնի դիզայնի և ճարտարապետության բաժնում)
  • Եվրասիայի ճարտարապետության ակադեմիայի պրոֆեսոր (MAAM/IAAM, Մոսկվայի մասնաճյուղ)[2]

Ֆրիդոն Ասլանյանը մահացել է 2021 թվականի հուլիսի 5-ին[3]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Скончался архитектор Фридон Асланян
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 «Асланян Фридон Суренович» 
  3. ↑ «Скончался архитектор Фридон Асланян» 

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ֆրիդոն_Ասլանյան&oldid=8713269» էջից