«Ֆաշիզմի զոհերին» (կոչվում է նաև «Համակենտրոնացման ճամբարների զոհերին» կամ «Բոգունյան անտառի ողբերգության զոհերին»), կանգնեցվել է 1996 թվականին Ուկրաինայի Ժիտոմիր քաղաքում՝ Բոգունիայի շրջանում՝ նույնանուն հիտլերյան ճամբարի տեղում։ Հուշարձանը նվիրված է այդ վայրում սպանված խաղաղ քաղաքացիներին և ռազմագերիներին (ավելի քան 110 հազար մարդ)։

Ֆաշիզմի զոհերին
Քարտեզ
Քարտեզ
Տեսակկառույց, հուշահամալիր և cautionary monument?
Ստեղծում1994
Երկիր Ուկրաինա
ԲնակավայրԺիտոմիր
Նյութբրոնզ
 Monument to victims of National Socialism in Zhytomyr Վիքիպահեստում

Այդ վայրում՝ Ժիտոմիրի ծայրամասում, 1941 թվականի հունվարից մինչև 1943 թվականի նոյեմբեր գտնվել Է «Շտալագ-358» (Stalag — 358) նացիստական համակենտրոնացման ճամբարը[1][2][3][4][5][6][7]։

Հուշարձանը բրոնզից և վարդագույն գրանիտից կազմված ճարտարապետական կոմպոզիցիա է (6,5 մ)։ Հուշարձանի կենտրոնում անմարմին, գրեթե անկշռելի բրոնզե ֆիգուր է, ավելի ճիշտ՝ միայն մարդու ոգի, երբ նյութ արդեն չկա, միայն տարածության մեջ թևածում է նրա ուժը, անկոտրումությունն ու անպարտելիությունը։  Քարից նայում են, խոսում, հարցնում են, գոռում նրանց դեմքերը, ովքեր դեռ վերջերս մարդիկ էին, իսկ հետո դարձել են հավերժություն[8][9][10][11] [12][13][14][15]։

Հուշարձանի հիմքի մոտ դրված է գրանիտ սալ (1,5 մ x 0,65 մ)՝ հետևյալ գրությամբ․

Այս բազմաչարչար հողը 1941-1943 թվականներին գերմանացի ֆաշիստների կողմից տասնյակ հազարավոր ռազմագերիների և Ժիտոմիրի խաղաղ քաղաքացիների դաժան ոչնչացման վկան է։

2002 թվականին թաղվել է Մայդանեկ համակենտրոնացման ճամբարում տանջամահ արված ժիտոմիրցիների աճյուններով կապսուլա, որի վրա փորագրված է․

Այս վայրում թաղված է հիտլերյան Մայդանեկ համակենտրոնացման ճամբարում խոշտանգված մեր համերկրացիների աճյունը։ Հավերժ հիշատակ։

Ճարտարապետական կոմպոզիցիայի աջ կողմում տեղադրված սալին գրված են հեղինակների անունները՝

Քանդ․՝ Տաբաչնիկ Ի․ Ս․, ճարտ․՝ Բիրյուկ Պ․ Ն․

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Житомир.info - Мэр Житомира Вера Шелудченко возложила цветы к памятнику жертвам фашистских лагерей. ФОТОрепотраж». Житомир инфо.
  2. Журнал Житомира. «Сегодня День освобождения узников фашистских лагерей. Мы помним и скорбим. ФОТО». zhzh.info.
  3. «Google-Ergebnis für http://zt4ever.org.ua/data/files/Photos%20modern/Zhertvam%20golodomora.JPG». google.de. {{cite web}}: External link in |title= (օգնություն)
  4. «В Житомире почтили память узников фашистских концлагерей. ФОТО » Первый Информационный Дайджест СМИ Украины». smiua.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 20-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 20-ին.
  5. «German Stalag Camps». pegasusarchive.org.
  6. «Цена Победы для Житомира». proza.ru.
  7. «Союз «Народная память» - В Житомире презентовали книги, посвященные малоизвестным страницам истории Великой Отечественной войны». unm.org.ua. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 20-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 18-ին.
  8. «Информация о памятнике». pomnite-nas.ru.
  9. Фото Житомир. «Памятник "Жертвам фашизма" на Богунии в Житомире». zhzh.info.
  10. «Google-Ergebnis für http://foto.zhzh.info/_ph/3/2/705723353.jpg». google.de. {{cite web}}: External link in |title= (օգնություն)
  11. «22 июня в Житомире прошли траурные мероприятия в знак скорби о начале Великой отечественной войны». rus.zt.ua. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 16-ին.
  12. «Международный реестр мемориалов, кладбищ, воинских захоронений, братских могил: Мемориал - Памятник жертвам фашизма на месте лагеря советских военнопленных в городе Житомир». memory-tour.ru.
  13. «Google-Ergebnis für http://neboscreb.com.ua/uploads/posts/2011-07/1311319628_pamyatnik-zhertvam-fashizma.jpg». google.de. {{cite web}}: External link in |title= (օգնություն)
  14. «Panoramio - Photo of Памятник узникам концлагеря № 358». panoramio.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 16-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 18-ին.
  15. Памятники монументального искусства Житомирской области. Житомир, издательство «Волынь». 2011, стр.168,197
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆաշիզմի զոհերին» հոդվածին։