Օրելյակի արգելոց
Օրելյակի արգելոց (բուլղար․՝ Ореляк), բնական արգելոց Բուլղարիայի հարավ-արևմուտքում գտնվող Պիրին լեռնաշղթայի կենտրոնական հատվածում։ Այն գտնվում է Գոցե Դելչևի համայնքում, Բլագոևգրադի մարզ։ 1985 թվականի փետրվարի 22-ին հայտարարվեց Կենտրոնական Պիրինի ամենաբարձր գագաթ Օռելյակ լեռան (2.099 մ) հարևանությամբ հաճարենու հին անտառների պաշտպանության մասին[1]։ Այն զբաղեցնում է 757 հա կամ 7.57 կմ² տարածք[1]։
 | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | արգելոց |
| Երկիր |  Բուլղարիա |
| Վարչատարածք | Գոցե Դելչևի համայնք |
| Տեղագրություն | Պիրին |
| Հիմնվել է | փետրվարի 22, 1985 |
| Մակերես | 758,1 հեկտար |
  | |
Աշխարհագրական նկարագրություն խմբագրել
Արգելոցի սահմանը ձգվում է հիմնական լեռնաշղթայից դեպի Օռելյակ լեռան հյուսիսային մասը։ Լեռնաշղթան ինքնին արգելոցի բուֆերային գոտում է։ Արևելյան հատվածը գտնվում է Մարեվո գետի վտակ Լաժնիչկա գետի հովտում։ Օռելյակի արգելոցը գտնվում է 900 մ-ից մինչև 1800 մ բարձրության վրա։ Ժայռե հիմքը ձևավորվել է մարմարից։ Կլիման մայրցամաքային միջերկրածովյան և ալպիական է բարձրադիր բարձրության վրա։
Բուսակ աշխարհ խմբագրել
Եվրոպական հաճարենու անտառները (Fagus sylvatica) պահպանման կարևորագույն նշանակություն ունեն։ Նրանց միջին տարիքը ավելի քան 150 տարի է, և չնայած մեծ տարիքին, անտառները շատ խիտ են մնացել։ Արգելոցի ստորին հատվածներում հաճարենու անտառները փոխարինվել են այլ տերևաթափ ծառերով, ինչպիսիք են եվրոպական բոխին (Ostrya carpinifolia, սովորական բոխի) և Հարավ-եվրոպական ծաղկող հացենին (Fraxinus ornus, հացենի սպիտակ)։ Արևմտյան հատվածներում, մոտ 1700 մ բարձրության վրա, կան նաև մակեդոնական սոճու (Pinus peuce, ռումելիական սոճի) փոքր տարածքներ։
Օռելյակի արգելոցում աճում են բուլղարական և բալկանյան էնդեմիկ խոտաբույսերի տեսակներ, այդ թվում՝ Պիրինի թեյ (Sideritis scardica), Draba scardica, Achillea chrysocoma, Saxifraga ferdinandi-coburgi, Viola grisebachiana, Polygala rhodopaea, Arabis ferdinandi-coburgii, Thymus perinicus և այլն։
Կենդանական աշխարհ խմբագրել
Չնայած արգելոցի փոքր տարածությանը, կենդանական աշխարհը շատ բազմազան է։ Տիպիկ կենդանիները ընդգրկում են գորշ արջը, գորշ գայլը, կարմիր աղվեսը, վայրի խոզը, այծյամը, հունական գետի գորտը, հրային սալամանդրան և այլն։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 «Register of the Protected Territories and Zones in Bulgaria». Official Site of the Executive Environment Agency of Bulgaria. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Օրելյակի արգելոց կատեգորիայում։ |
- «Official Site of the Ministry of Environment and Water of Bulgaria». Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
- «Orelyak Reserve». Official Site of the Regional Inspectorate on Environment and Water – Blagoevgrad. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.