Օկտոպամին

Օկտոպամին
Նույնացուցիչներ
CAS համար	104-14-3
PubChem CID	4581
DrugBank	13251
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID7043873 ;
ECHA InfoCard	100.002.890
	դ; ք; խ;

Օկտոպամին
Քիմիական բանաձև	C₈H₁₁NO₂
Մոլային զանգված	2,5E−25 կիլոգրամ գ/մոլ
Քիմիական հատկություններ
Դասակարգում
CAS համար	104-14-3
PubChem	4581
EINECS համար	203-179-5
SMILES	C1=CC(=CC=C1C(CN)O)O
ЕС	203-179-5
ChEBI	4420
	Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Օկտոպամին, ներծին (էնդոգեն) կենսածին (բիոգեն) ամին, որը ներգրավված է ադրեներգիկ և դոպամիներգիկ համակարգերի գործունեությունում։

Դերը անողնաշարավորների օրգանիզմներում խմբագրել

Օկտոպամինը 1984 թ.-ին հայտնաբերել է իտալացի գիտնական Վիտորիո Էրսպոմերը (Vittorio Erspamer) ութոտնուկի թքագեղձերում։ Բացահայտվել է, որ անողնաշարավորների մոտ այն նեյրոհաղորդիչի, ներյոհորմոնի և ներյոմոդուլյատորի ֆունկցիաներ է կատարում։ Այն լայնորեն օգտագործվում է բոլոր միջատների, խեցեմորթների և սարդերի մոտ էներգատար գործողություններում (energy-demanding behaviors), որոնցից են թռչելը, ցատկելը, ձվադրելը և այլն։

Առավել լավ հասկացված է օկտոպամինի դերը մորեխի ցատկելու իրականացման դեպքում, որտեղ ամինը զբաղվում է մկանային ակտիվության կարգավորմամբ և այդպիսով բարձրացնում մկանների փոխհամագործակցության արդյունավետությունը։

Մեղրամեղվի և մրգի ճանճի մոտ այն կարևոր դեր է խաղում ուսուցանման և հիշողության բնագավառներում։ Լուսատտիկի մոտ օկտոպամինի ազատումը հանգեցնում է լույսի արտադրության։

Խավարասերի զմրուխտյա կրետները իրենց ճիճուների համար կեր նախապատրաստելու համար թույն են ներարկում ամերիկյան խավարասերի գլխային նյարդահանգույցի (ուղեղային գանգլիայի) մեջ։ Թույնը արգելափակում է նրա օկտոպամինային ռեցեպտորները (ընկալիչները), և խավարասերը այդպիսով դադարում է փախչել կամ ընդհանրապես ակտիվ շարժ ցուցաբերել։ Նա դառնում է հնազանդ, և կրետը՝ նրա բեղիկից շնաթոկի պես քաշելով, տանում է նրան է իր բունը և այնտեղ թողնելով ձվադրում նրա փորի վրա։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 octopamine

Թեմատիկ գրականություն խմբագրել

P.D. Evans, "Octopamine", in Comprehensive Insect Physiology, 11, 499, Oxford University Press 1985.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օկտոպամին» հոդվածին։

[_aae06e20a099528a-1] 1,0 ^1,1 octopamine

[1]