Քրիստինա Ֆեռնանդես դե Կիրշներ

Քրիստինա Էլիզաբեթ Ֆերնանդես դե Կիրշներ[11] (իսպ.՝ Cristina Elisabet Fernández de Kirchner /kɾisˈtina eˈlisaβet ferˈnandes ðe ˈkirʃner/, փետրվարի 19, 1953(1953-02-19)[4][5][6][…], Tolosa, Լա Պլատա, Բուենոս Այրես, Արգենտինա[7]), Արգենտինայի 55-րդ նախագահը 2007 թվականի դեկտեմբերի 10-ից մինչև 2015 թվականի դեկտեմբերի 9-ը։ Փոխարինել է իր ամուսնուն՝ Նեստոր Կիրչներին։ Դարձել է Արգենտինայի երկրորդ կին նախագահը (Իսաբել Պերոնից հետո) և Արգենտինայի առաջին կին նախագահը, որն այդ պաշտոնն զբաղեցրել է ընտրությունների արդյունքում։

Քրիստինա Ֆեռնանդես դե Կիրշներ
 
Կուսակցություն՝ Խուստիսիալիստական կուսակցություն[1] և Front for Victory?
Կրթություն՝ Լա Պլատայի ազգային համալսարան[1][2]
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ և փաստաբան
Դավանանք կաթոլիկություն[3]
Ծննդյան օր փետրվարի 19, 1953(1953-02-19)[4][5][6][…] (71 տարեկան)
Ծննդավայր Tolosa, Լա Պլատա, Բուենոս Այրես, Արգենտինա[7]
Քաղաքացիություն  Արգենտինա
Ամուսին Նեստոր Կիրշներ[8]
Զավակներ Máximo Kirchner?[9][10] և Florencia Kirchner?
 
Կայք՝ cfkargentina.com
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ

Ֆերնանդեսն ավարտել է Լա Պլատայի Ազգային համալսարանը[12][13]։ Ուսման տարիներին ծանոթացել է ապագա ամուսնու հետ, իսկ կրթությունն ավարտելուց հետո նրանք տեղափոխվել են Սանտա Կրուս նահանգ, որտեղ աշխատել են որպես փաստաբան։ 1989 թվականին Քրիստինա Ֆերնանդեսն ընտրվել է Սանտա Կրուս նահանգի օրենսդիր ժողովի անդամ, իսկ 1995-2007 թվականներին մի քանի անգամ ընտրվել է Արգենտինայի կոնգրեսի անդամ։ 2007 թվականի նախագահական ընտրությունների ժամանակ Քրիստինա Ֆերնանդեսն առաջադրվել էր «Ճակատ հանուն հաղթանակի» կառավարող կուսակցության կողմից. նա հաղթեց՝ ստանալով ձայների 45 %-ը, ինչը 20 %-ով ավելի էր այն ձայների քանակից, որ ստացել էր հաջորդ թեկնածուն։ Այս ընտրությունների ժամանակ գրանցված տոկոսային տարբերությունն ամենամեծն էր սկսած 1983 թվականից, երբ Արգենտինայում հաստատվեց քաղաքացիական կառավարություն և սկսեցին անցկացվել ազատ ընտրություններ[14][15]։ Քննադատվելով ինչպես աջակողմյան, այնպես էլ ձախակողմյան քաղաքական ուժերի կողմից՝ Քրիստինա Ֆերնանդեսը կայուն ու բավական մեծ աջակցություն ունի ինչպես երկրի ներսում, այնպես էլ հարավամերիկյան հարևան պետություններում[16]։

Երիտասարդություն խմբագրել

 
Քրիստինա Ֆերնանդեսը երիտասարդ տարիքում

Քրիստինա Ֆերնանդեսը ծնվել է 1953 թվականի փետրվարի 19-ին Բուենոս Այրես նահանգի Լա Պլատա քաղաքում, ծնողներն են — Էդուարդո Ֆերնանդեսը և Օֆելյա Էստեր Վիլհելմը[12]։ Էդուարդո Ֆերնանդեսը (1921—1982) իսպանացի էմիգրանտի որդի էր, աշխատել է որպես ավտոբուսի վարորդ և հանդիսացել է տրանսպորտային ընկերության բաժնետեր[12][17]։ Օֆելյա Էստեր Վիլհելմը Ռուսաստանի կայսրությունում բնակվող գերմանացի[18][19] Կարլ Վիլհելմի դուստրն էր, որը ծնվել է Տոլոսա քաղաքում[17]։ Նա հղիացել է երբ Էդուարդո Ֆերնանդեսի հետ նշանված էր։ Այդ ժամանակ մեծ աղմուկ բարձրացավ, քանի որ զույգը որոշել էր իրենց ամուսնական կարգավիճակը պաշտոնականացնել միայն իրենց դստեր հինգերորդ տարին լրանալուց հետո[17]։ Քրիստինան նաև իրենից փոքր քույր ունի՝ Ջիզելլը։ Նա Քրիստինաից երկու տարի է փոքր և աշխատում է Լա Պլատայում որպես բժիշկ[12]։

Դեռ երիտասարդ տարիքից Ֆերնանդեսը լավ էր սովորում, սկզբում իր հայրենի քաղաք Լա Պլատաի Comercial San Martín դպրոցում իսկ հետո Nuestra Señora de la Misericordia դպրոցում, որը գտնվում է Տոլոսա քաղաքում։ 1973 թվականին Քրիստինա Ֆերնանդեսը ընդունվել է Լա Պլատաի Ազգային համալսարանի հոգեբանության ֆակուլտետը և այնտեղ ծանոթացել Նեստոր Կիրշների հետ, որը երիտասարդական շարժման անդամ էր։ Քրիստինա Ֆերնանդեսը հետաքրքրված էր քաղաքականությամբ և տեղափոխվեց համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ[12][13]։

Նեստորը և Քրիստինան ամուսնացան հինգշաբթի օրը 1975 թվականի մարտի 8-ին[12], և այդպես նրա ազգանվան կողքին ավելացավ «դե Կիրշներ». «դե» նախածանցը նշանակում է, որ Քրիստինա Ֆերնանդեսը ամուսնացել է Կիրշների հետ։ Սովորելու վերջին տարում ամուսինները դադարեցրին համալսարանում քաղաքական ակտիվ գործողությունները, վախենալով որ Քրիստինային կհեռացնեն համալսարանից։ Կիրշներ ամուսինները որոշեցին տեղափոխվել Նեստորի հայրենի քաղաք Սանտա Կրուս նահանգում, որտեղ էլ բացեցին իրավաբանական մասնավոր ընկերություն, որտեղ Քրիստինա Ֆերնանդեսը պատասխանատու էր նոր հաճախորդների որոնման հարցերով, իսկ նրա ամուսինը զբաղվում էր վարչական և ֆինանսական հարցերով[13]։

Քաղաքական կարիերայի սկիզբ խմբագրել

 
Դենիել Սկիոլի, Քրիստինա Ֆերնանդես, Նեստոր Կիրշներ, Խուլիո Կոբոս 2007 թվականի նախընտրական քարոզարշավի ընթացքում

Քրիստինա Ֆերնանդեսը իր քաղաքական կարիերան սկսել է 1970-ական թվականի կեսերին պերոնիստական Խուստիսիալիստական կուսակցությունում[20][21]։

1976—1982 թվականների ընթացքում ( Ազգային վերափոխման գործընթացների ժամանակ) Քրիստինա և Նեստոր Կիրշներները եղել են այդ քաղաքականության մեջ և Ռիո Գալյեգոսում զբաղվել են իրավական պրակտիկայով։

Քրիստինա Ֆերնանդես դե Կիրշները վերսկսեց իր քաղաքական կարիերան 1980-ականների վերջին ակտիվորեն մասնակցելով ամուսնու նախընտրական քարոզարշավին, որի արդյունքում ընտրվեց Սանտա Կրուզ նահանգի նահանգապետ։ Քրիստինան ինքը երկու անգամ՝ 1989 և 1993 թվականներին ընտրվել է Սանտա Կրուզ նահանգի օրենսդիր մարմնում[13]։

1995 և 2001 թվականներին Քրիստինա Ֆերնանդեսը ընտրվել է Արգենտինայի Սենատում Սանտա Կրուզ նահանգից, իսկ 1997 թվականին — Պատգամավորների պալատում։ Նա մասնակցել է իր ամուսնու նախագահական քարոզարշավներին։ Ընտրությունները տեղի են ունեցել 2003 թվականի ապրիլի 27-ին, առաջին փուլում հաղթել է նախկին նախագահ Կարլոս Մենեմը, ով հավաքել է 25 տոկոս, երկրորդ տեղում է եղել Նեստոր Կիրշները, երրորդ և չորրորդ տեղերը կիսել են երկու սոցիալիստական թեկնածուներ։ Ընտրությունների երկրորդ փուլը նախատեսված էր մայիսի 18-ին սակայն Կարլոս Մենեմը որոշեց, որ կպարտվի և հանեց իր թեկնածությունը փաստացի կերպով Կիրշներին ճանաչելով նորընտիր նախագահ։ Արդյունքում ընտրությունների երկրորդ փուլը տեղի չունեցավ և Նեստոր Կիրշները ճանաչվեց որպես հաղթող, հավաքելով 21,9 տոկոս ձայն (Արգենտինայի նախագահական ընտրությունների պատմության մեջ ամենացածր ցուցանիշները)[20]։

Քրիստինա Ֆերնանդեսը ամուսնու նախագահական պաշտոնավարման ընթացքում մասնակցեց երկրի քաղաքական կյանքին։ Նա ելույթ է ունեցել քաղաքական հանդիպումներում, որը արգենտինացիներին հիշեցնում էր Էվա Պերոնին։ Թեև նա հետագայում մերժեց նման համեմատություննները, սակայն մի անգամ Ֆերնանդեսը հարցազրույցի ժամանակ խոստովանում է, որ ինքն իրեն նույնացնում է Էվաի կերպարի հետ, որպես հասարակական գործիչ[22][23][24]։ 2005 թվականին Բուենոս Այրեսի նահանգից Արգենտինայի Սենատի ընտրություններում Քրիստինա Ֆերնանդեսը «Ճակատ հաղթանակի համար» կուսակցության հիմնական թեկնածուն էր։ Նա մասնակցել է նախընտրական քարոզարշավին նախկին նախագահ Էդուարդո Դուալդեի կնոջ՝ Հիլդա Գոնսալես Դուալդեի դեմ։ Քրիստինա Ֆերնանդեսը հաղթել է ընտրություններում, ստանալով քվեների 45,77 տոկոսը[25]։

 
 
Քրիստինա Ֆերնանդեսը իր ամուսնու, դստեր և որդու հետ Քրիստինա Ֆերնանդեսը իր որդու և դստեր հետ

Նախագհաների առաջադրում Արգենտինայում խմբագրել

 
Քրիստինա Ֆերնանդեսը Արգենտինայի խորհրդարանում

Այն ժամանակ, երբ Նեստոր Կիրշները նախագահ էր, Արգենտինան հաղթահարեց 2001—2002 թվականների ամենածանր ֆինանսական ճգնաժամը, ինչը հանգեցրեց երկրի բնակչության կենսական պայմանների կտրուկ վատթարացմանը և սոցիալական աճի լարվածությանը։ Արդյունքում Նեստոր Կիրշների տնտեսական քաղաքականության շնորհիվ ՀՆԱ-ն աճեց՝ տարեկան կազմելով 8,7 տոկոս։ Ծավալը կազմում էր 232 միլիարդ դոլար։ 2007 թվականին արժեզրկումը հասավ 8,5 տոկոսի, 2006 թվականի 9,8 տոկոսի դիմաց[26][27][28]։ Գործազուրկների թիվը կրճատվելով հասավ մինչև 8,5 տոկոսի[28]։ Մինչև ընտրությունները նախագահը բարձրացրեց նվազագույն աշխատավարձի մակարդակը, ավելացրեց կենսաթոշակները և այլ սոցիալական նպաստներ, ինչպես նաև կրճատեց քաղաքացիների գույքահարկերը։ Այս գործողությունները բարձրացրին Կիրշների վարկանիշը։ Հակառակ իր աջակիցների սպասելիքների, Նեստոր Կիրշները հանդես է եկել հայտարարությամբ, որ պաշտոնավարման երկրորդ փուլի ժամանակ իր թեկնածությունը չի առաջադրի[29]։ Փորձագետները կարծում են, որ նա չի առաջադրել պաշտոնավարման իր թեկնածությունը կապված այն բանի հետ, որ իրեն մեղադրել են կոռուպցիայի մեջ։ Բացի այդ նրա համբավը նվազել էր 67-ից մինչև 45 տոկոսի։ Վերլուծաբանների կարծիքով, նրան անհրածեշտ էր ժամանակ, որպեսզի կարողանար կենտրոնական ձախ հայացքների նոր կուսակցություն կազմակերպել, իր հետագա իշանությանը վերադառնալու նպատակներով[27][30]։

2007 թվականի հուլիսի 10-ին Արգենտինայի նախագահ Նեստոր Կիրշները հայտարարեց, որ իր կինը Քրիստինա Ֆերնանդեսը ամենաբարձր պետական պաշտոնում ընտրվելու դեպքում կարող է փոխել երկրի պատմությունը[31]։ 2007 թվականի հուլիսի 19-ին Քրիստինա Ֆերնանդեսը պաշտոնապես հայտարարվել է երկրի նախագահի թեկնածու՝ առաջադրվելով որպես «Ճակատ հաղթանակի համար» կուսակցության անդամ[29]։ Արարողությունը տեղի է ունեցել Բուենոս Այրեսից 60 կիլոմետր հեռավորության վրա Լա Պլատա քաղաքում։ Արարողությանը ներկա էին Արգենտինայի նախագահը և երկրի քաղաքական վերնախավը[32]։ Քրիստինա Ֆերնանդեսը հանդես եկավ իր առաջին նախընտրական դիմումով։

  Երկիրը վերակառուցման և պետության կայուն զարգացման կարիք ունի, որը ենթակա չէ քաղաքական փոփոխությունների միտումներին[33]։  

Քրիստինա Ֆերնանդեսը օգտվեց ընտրազանգվածի մեծ մասի աջակցությունից։ Հարցումների արդյունքում նրան ձայն էր տվել ընտրողների 40-ից մինչև 47 տոկոսը։ Բոլորը համոզված էին, որ իր վարկանիշի համար պարտական է իր ամուսնու՝ Նեստոր Կիրշների քաղաքականությանը[27][29]։ Որպեսզի Նեստոր Կիրշների կողմնակիցները աջակցեին նրան ընտրություններում, Քրիստինա Ֆերնանդեսը խոստացավ շարունակել ամուսնու քաղաքականությունը։ Քրիստինա Ֆերնանդեսը ասել է. «Մենք բոլորս էլ ունենք երազանքներ, որոնք դեռ պետք է իրականացվեն»[27]։ Բացի դա նրա ամուսինը դարձավ գլխավոր խորհրդականը։ Նախընտրական քարոզարշավին Քրիստինա Ֆերնանդեսը հանդես եկավ հետևյալ կարգախոսով՝ «Երկրի տնտեսությունում շարունակական փոփոխություններ»[27]։

«Ճակատ հաղթանակի համար» կուսակցությունը, իր մեջ միավորում էր՝ պերոնիստներին, ռադիկալներին և նախկին սոցիալիստներին, եղել է աղքատ բնակչության և աշխատողների սիրելին, երբ նրանք զգացին կյանքի բարելավում Կիրշների նախագահության ժամանակ։ Այնուամենայնիվ Քրիստինա Ֆերնանդեսը ձախակողմյան թևի ներկայացուցիչ չէր։ Պերոնիստների շարժման կողմնակիցները «խուստիսիալիզմի» ուսմունքի շուրջ (արդար հասարակության «երրորդ ճանապարհ» կապիտալիզմի և սոցիալիզմի միջև) ձևավորեցին «Ճակատ հաղթանակի համար» կուսակցությունը[27]։

Քրիստինա Ֆեռնանդես դե Կիրշներ
     
Թեկնածու Քրիստինա ՖերնանդեսԷլիսա ԿառիոՌոբերտո Լավանիա
Կուսակցություն Ճակատ հաղթանակի համար Քաղաքական կոալիցիա Քաղաքացիական ռադիկալ միություն
Ընտրաձայների քանակ: 8 650 990 4 401 981 3 229 648
Ձայներ
(45,29 %)

(22,95 %)

(16,88 %)

Տեսակ մարդ

Նրա քարոզարշավի առանձնահատկությունն այն էր, որ Արգենտինայում նոր ներդրողների ներգրավման նպատակով այցելել էր Եվրոպա, ԱՄՆ և Լատինական Ամերիկա։ Հակառակորդների հետ հեռուստատեսային բանավեճերին նա չի մասնակցել և ընտրողների հետ քիչ է հանդիպել[27][28]։

Քրիստինա Ֆերնանդեսը 2007 թվականի նախընտրական քարոզարշավի ժամանակ դարձավ առաջատար։ Նա պետք է ստանար ձայների 45 տոկոսը կամ առավելագույնը մրցակցից քվեների 10 տոկոսի չափով։ Քրիստինա Ֆերնանդեսը հաղթեց ընտրություններում՝ ստանալով քվեների 45,29 տոկոսը 8 650 990 քաղաքացիների կողմից[34], այդ ժամանակ նրա հակառակորդ Էլիսա Կառիոն (թեկնածու Քաղաքացիական շարժումից) ստացել էր ընդամենը քվեների 22,95 տոկոսը[35][36][37]։ Այդպես էլ տնտեսության նախարար Ռոբեռտո Լավանիան հավաքել էր ձայների 16,88 տոկոսը[35][37]։ Տասնմեկ ուրիշ թեկնածուներ հավաքել էին ձայների 15 տոկոսը[38]։ Քրիստինա Ֆերնանդեսը հայտնի էր աշխատողների մեջ, ինչի շնորհիվ էլ ստացավ նրանց աջակցությունը[39]։ Ընտրությունների արդյունքում Քրիստինա Ֆերնանդեսը պարտվեց երեք խոշոր քաղաքներում՝ Բուենոս Այրեսում, Կորդովայում և Ռոսարիոյում, չնայած հաղթեց այլ խոշոր շրջաններում, այդ թվում խոշոր գավառական կենտրոններում ինչպիսիք ենՄենդոսան և Տուկուման[40]։ Այսպիսով 2007 թվականի նախագահական ընտրություններում ՔՌՄ-յան անդամ Խուլիո Կոբոսը առաջադրվել է փոխնախագահ Քրիստինա Ֆերնանդեսի հետ միասին, թեև նույն ընտրություններում ՔՌՄ-ից նախագահի պաշտոնի համար առաջադրվել էր Ռոբերտո Լավանիան։ Քրիստինա Ֆերնանդեսի նախագահ ընտրվելուց հետո Կոբոսը որպես փոխնախագահ 2007 թվականի դեկտեմբերին հանդիսավոր կերպով երդվեց[41]։

Ընտրական քարոզարշավի ժամանակ, որի արդյունքում Ֆերնանդեսը ընտրվել է երկրի նախագահ, իրավաբան Սերխիո Բերգենֆելդը և լրագրող Կրիստիան Սանսը հայտարարել են, որ նա ստացել է դիպլոմ Լա Պլատայի Ազգային համալսարանի կողմից անօրինական կերպով։ Լա Պլատայի Ազգային համալսարանի արխիվի ստուգումից հետո պատոնապես հատարարվեց. «Քրիստինա Ֆերնանդեսը ստացել է բարձրագույն կրթության դիպլոմ 1979 թվականին»[42][43]։

Կառավարությունների կազմ խմբագրել

 
Նախագահը կառավարության կազմի նիստին

Նոյեմբերի 14-ից մինչև դեկտեմբերի 10-ը նախագահը նոր կառավարական կազմ ձևավորեց։ Նշանակվեց 12 նախարար որոնցից յոթը արդեն Նեստոր Կիրշների կառավարության կազմում էին[44]։ Կառավարության գլխավոր ղեկավար դարձավ Ալբերտո Ֆերնանդեսը։ 2008 թվականին ստեղծվեց տուրիզմի նախարարությունը, որի նախարարի պաշտոնը ստանձնեց Դեբորա Ջորջին։ 2009 թվականին ստեղծվեց ճարտարապետության նախարարությունը, որի նախարարի պաշտոնը ստանձնեց՝ Խուլիան Դոմինգեսը։

Նախագահություն խմբագրել

Պաշտոնի ստանձնում խմբագրել

Դեկտեմբերի 10-ին տեղի ունեցավ Արգենտիանայի նախագահի պաշտոնի ստանձման արարողությունը։ Արարողությանը ներկա էին արգենտինյան կոնգրեսի երկու պալատի անդամները և 160 արտասահմանյան պատվիրակության ներկայացուցիչները։ Երբ Քրիստինա Ֆերնանդես դե Կիրշները կատարեց Արգենտինայի նախագահի երդումը, խոստացավ պայքարել աղքատության դեմ և հայտարարեց, որ Արգենտինայի Մալվինյան կղզիների պատկանելիությունը չի կարող բանակցությունների հարց դառնալ։ Քրիստինա Ֆերնանդեսը բարձր գնահատական տվեց Նեստոր Կիրշների կառավարական աշխատանքին և հայտարարեց, որ մտադիր է շարունակելու այս կառավարության նախաձեռնած երկրի տնտեսական և քաղաքական ուղին։ Ելույթում նախկի նախագահի վերաբերյալ Ֆերնանդեսը ասել է.

  Ինձ համար և բոլոր արգենտինացիներ համար նա կշարունակի մնալ որպես նախագահ[45]։  

Նախագահ դառնալով՝ Քրիսինա Ֆերնանդեսը բախվեց արժեզրկման և բարձր գների խնդիրների հետ, անբավարար ներդրումների, երկրի վարկունակության ցածր մակարդակի հետ (հատկապես՝ Ազգային վիճակագրական ինստիտուտի (INDEC) բարեփոխման խնդրի վերաբերյալ հարցերում), ինչպես նաև արտաքին պարտքերի խնդիրների հետ, որը պետք է Փարիզի ակումբի հետ կարգավորեր[46]։

Ներքին քաղաքականություն խմբագրել

Գյուղատնտեսական արտադրանքի արտահանման վրա հարկերի փոփոխություններ խմբագրել

2008 թվականին Արգենտինայում գյուղատնտեսական արտադրանք արտադրողների և կառավարության միջև տեղի ունեցավ առճակատում։ 2008 թվականի մարտի 11-ին սննդամթերքի միջազգային գների աճի և սպեկուլյատիվ տրամադրությունների ազդեցությունների ներքո էկոնոմիկայի նախարար Մարտին Լուստոն հայտարարեց երկրից արտահանման մաքսային նոր մարտավարության մասին, որը վերաբերում էր չորս ապրանքներին՝ սոյային, արևածաղկի սերմերին, եգիպտացորենին և ցորենին[47]:

 
Նախագահ Կիրշները հանդիպում է Արգենտինայի նահանգապետերին

Լուստոյի կարծիքով սա խթան էր մսեղենի և կաթնամթերքի արդյունաբերության զարգացման համար[48]։ Արգենտինայի կառավարությունը ավելացրել էր մաքսային տուրքերը սոյայի և արևածաղկի արտահանման համար 35%-ից և 32%-ից մինչև 44,1% և 39,1%։ Այս միջոցառումները հիմնավորված էին նախնական գնահատականներով, ըստ որի գյուղատնտեսական արտադրանքի արտահանման հարկերը պետք է աճեն արտաքին շուկայում գների բարձրացմանը զուգահեռ։ Սակայն ֆերմերները դեմ էին հարկերի աճին՝ համարելով, որ արդյունքում նրանք կկորցնեն տարեկան 2,4 միլիարդ դոլար[49][50][51]։ Կոնֆլիկտը սրվեց մարտի 25-ին, երբ խոշոր գյուղատնտեսական և անասնաբուծական ձեռնարկատերերը «անորոշ ժամանակով» կասեցրել էին արտադրությունը, մինչև կառավարությունը չեղյալ կհայտարարեր արտահանման հարկի աճը։ Իր հերթին, Ֆերնանդեսը հայտարարել է, որ այս հարցերի շուրջ բանակցություններ չի անի[52]։ Ֆերմերները դուրս էին եկել Արգենտինայի գլխավոր մայրուղիներ և դադարեցրել էին սննդի մատակարարումը ներքին շուկա։ Դա հանգեցրեց հիմնական ապրանքների գների միջին բարձրացմանը 15 տոկոսով։ Առևտրային ցանցում չկար հաց, միս և կաթ[49][50]։ Հակամարտությունների սրումը հանգեցրեց նրան, որ երկրի հազարավոր ցուցարարներ դուրս եկան փողոց, որպիսզի ընդդիմանային Արգենտինայի կառավարության որոշմանը։ Բախումներ են տեղի ունեցել գյուղատնտեսների և կառավարության կողմնակիցների միջև[53][54][55]։

Կողմերը չկարողացան բանակցություններում համաձայնության գալ։ Քրիտինա Ֆերնանդեսը ստիպված եղավ դիմել Արգենտինայի խորհրդարան աջակցության համար։ Մինչև Սենատի քվեարկության օրը գյուղատնտեսական ապրանքներ արտադրողները հայտարարեցին, որ չեն համակերպվելու ընդունված օրենքների հետ, դիմելու են գերագույն դատարան և շարունակելու են գործադուլները։ Նախագահի և ֆերմերների դիմակայության արդյունքում Արգենտինայի տնտեսական կորուստը կազմել է 1,5 միլիարդ դոլար[49][50][51]։

Սենատի քվեարկության օրը, կառավարության որոշմամբ, տրվել է՝ «դեմ» և «կողմ» ձայների միևնուն քանակը։ Կոբոսը որոշել է քվեարկության արդյունքները, որոշում կայացնելով վերջի պահին աջակցել գյուղացիներին[49]։

 
Քրիստինա Ֆերնանդեզը Բուենոս Այրես նահանգի բնակիչների հետ հանդիպման ժամանակ, որոնց պետությունը նոր բնակարաններ էր հատկացրել։ 2008 թվական

Չնայած նրան, որ Կոբոսը պատկանում էր իշխող կուսակցությանը և պետք է աջակցեր երկրի ղեկավարին, նա դեմ քվեարկեց նախագահի առաջարկած օրենքին, ինչը հանգեցրեց սուր քաղաքական ճգնաժամի[56][57]։ Միևնույն ժամանակ նա հրաժարվեց հրաժարական տալ և արգենտինական «С5N» հեռուստաալիքով հայտարարեց որ. «Ես մտադիր չեմ հրաժարական տալ։ Կարծում եմ, որ նախագահը կհասկանա ինձ, քանի որ ես գործել եմ խղճի թելադրանքով։ Մենք օրենքի կարիք չունենք, որը հասարակության մեջ ընդհանուր համաձայնության չի բերում»[56][58]։ 2008 թվականի վերջին Էկոնոմիկայի նախարար Մարտին Լուստոն հրաժարական տվեց, այն բանից հետո, երբ նախագահ Ֆերնանդեսը պնդեց[59][60]։ Հունիսի 17-ին Քրիստինա Ֆերնանդես դը Կիրշները Կոնգրեսին ուղարկեց հացահատիկի արտահանման հարկի փոփոխման և փոքր արտադրողների փոխհատուցման մասին օրենքի նախագիծը։ Հուլիսի 17-ի առավոտյան Սենատը մերժեց Կառավարության կողմից կառավարության ներկայացրած արտահանման հարկերի ավելացման մասին կառավարության օրինագիծը, որը նախապես հաստատվել էր փոփոխություններով պալատի ներկայացուցիչների կողմից։ 2008 թվականի հուլիսի 18-ին Քրիստինա Ֆերնանդեսը ստիպված էր ստորագրել հրամանագիր, որով վերանում էին գյուղատնտեսական արտադրանքի արտահանման «լողացող» մաքսային տուրքերը (բանաձև 125/08) և գյուղատնտեսների հետ հակամարտությունները սպառվեց[61][62]։

2008 թվականի ֆերմերների հետ դիմակայությունը և Կոնգրեսի կողմից կառավարության որոշումների չեղարկումը հանգեցրեց Քրիստինա Ֆերնանդեսի վարկանիշի զգալի իջեցմանը, հատկապես բարձր և միջին խավի շրջանում։ Արդյունքում, որոշ լրատվամիջոցներում և ընդդիմադիր քաղաքական գործիչների շրջանում կոնֆլիկտի ավարտից հետո, գերակշռող տեսակետն այն էր, որ Քրիստինա Ֆերնանդեսի վարկանիշը ընտրողների մեծամասնության համար նվազել է, իսկ ընդդիմության մեջ եղել են նրա ապագա հրաժարականի մասին կարծիքներ[63]։ El País թերթի անցկացրած հարցման արդյունքում պարզվել է, որ ֆերմերների բողոքներից հետո Ֆերնանդեսի վարկանիշը «ընկել է» մինչև 23%[58]։

Օրենք մասնավոր կենսաթոշակային ֆոնդի ազգայնացման մասին խմբագրել

2008 թվականի նոյեմբերին Քրիստինա Ֆերնանդես դը Կիրշները հավանություն տվեց մասնավոր կենսաթոշակային հիմնադրամների ազգայնացման մասին օրինագծին, որը տասներկու ժամվա քննարկումից հետո ընդունվել է Սենատում։ Արգենտինայում մասնավոր կենսաթոշակային հիմնադրամները ունեցել են քաղաքացիների պատկանող 24 միլիարդ դոլար, սակայն համաշխարհային ճգնաժամի հետևանքով խնայողությունները սկսեցին արժեզրկվել։ Ընդիմությունը մեղադրեց Արգենտինայի նախագահին նրանում, որ կենսաթոշակային խնայողությունների հաշվին Ֆերնանդեսը մտադիր է բարելավել բյուջեի դեֆիցիտը։ Քրիստինա Ֆերնանդեսը ի պատասխան հայտարարեց, որ ցանկանում է բարելավել կենսաթոշակային համակարգը[64][65]։ Արգենտինայի Սենատը նոյեմբերի 21-ին հաստատեց այս օրինագիծը։ Օրինագծի համար 64 սենատորներից կողմ արտահայտվեց 46-ը[66]։ Արգենտինայի Ազգային սոցիալական ապահովության ծառայության ղեկավարը, որտեղ ուղղվեցին այդ գումարները, ասել է. «Մասնավոր կենսաթոշակային ֆոնդերի հետ անհաջող փորձը ավարտվեց»։ Մասնավոր ֆոնդերի ղեկավարներն դրա վերաբերյալ հայտարարել են. «Համակարգը ցույց տվեց իր կենսունակությունը և իր գոյության 14 տարիների ընթացքում աճ ցուցադրեց»[64]։ Բուենոս Այրեսում կայացած ցույցերի մասնակիցները մասնավոր կենսաթոշակային ֆոնդերի ազգայնացմանը անվանեցին «կողոպուտ», և նրանց խոսքերով, կառավարությունը այդպես կարգավորել է իր ֆինանսական խնդիրները[66]։

Համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամի հաղթահարման միջոցառումներ խմբագրել

2008 թվականի դեկտեմբերին Քրիստինա Ֆերնանդես դե Կիրշները համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամի դեմ պայքարելու նպատակով մշակեց հակաճգնաժամային տնտեսական միջոցառումների փաթեթ, ուղղված արդյունաբերական և գյուղատնտեսական արտադրության պահպանմանը։ Արգենտինայի նախարարների խորհուրդը 3,9 մլրդ դոլարի վարկ է տրամադրել արդյունաբերության ձեռնարկություններին և արտադրության այլ ոլորտներին։ Կառավարության կողմից հատկացված միջոցները փոխանցվեցին աշխատատեղերի պահպանման և արգենտինացիների կենսամակարդակը բարելավվելու համար[67]։

Նախագահի վարկանիշի անկումը պայմանավորված էր համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամով և դրա հետևանքով առաջացած երկրի տնտեսական անկմամբ։ Ընդդիմությունը քննադատեց կառավարության անդամների աշխատանքը, մասնավորապես՝ նախկին տրանսպորտային նախարար Ռիկառդո Խայմե Մոռենոյին, նախկին էկոնոմիկայի նախարար Մարտին Լուստոնին և ուրիշներին։ 2009 թվականի փետրվարի 3-ից մինչև 12-ը անցկացված հարցումների արդյունքում՝ Ֆերնանդեսի ամենաբարձր վարկանիշը Բուենոս Այրեսի արվարձանների բնակչության շրջանում էր, որտեղ արդյունաբերական հատվածը 38 տոկոս էր, իսկ աջակցության ամենացածր մակարդակը գյուղատնտեսական մարզերում էր, որը մոտավորապես կազմունմ էր 20 տոկոս[68]։

Lockheed Martin ավիագործարանային ընկերության ազգայնացում խմբագրել

2009 թվականին Քրիստինա Ֆերնանդես դե Կիրշները հայտարարեց Lockheed Martin ընկերությանը պատկանող ավիագործարանի ազգայնացման մասին, որի հետ պայմանագիր է կնքվել 2007 թվականի նոյեմբերին պետական սեփականության փոխանցման վերաբերյալ։ Նախագահը հայտարարել է այդ ձեռնարկությունների վերադարձնելու կառավարության մտադրությունների մասին, որոնք 1990-ականներին վաճառվել են նախագահ Կառլոս Մենեմի կառավարության կողմից։ Կառավարությունը Lockheed Martin-ին վճարել է 27 միլիոն դոլար։ Ձեռնարկատիրությունների ավելի քան հազար աշխատակիցներ պահպանել են իրենց աշխատատեղերը[69]։ Ավիագործարանը իրականացնում է «Aerolíneas Argentinas» ավիաընկերության և նրա մասնաճյուղի «Կաղապար:Austral Líneas Aéreas»-ի ինքնաթիռների տեխնիկական սպասարկում և վերանորոգում, որը նախկինում պատկանել է «Grupo Marsans» ընկերությանը և ազգայնացրել է 2008 թվականին[69]։ Ֆերնանդեսի խոսքերով. « Կառավարությունը շարունակում է վերադառնալ պետական ռազմավարական օբյեկտների և ձեռնարկությունների ձեռքում, որոնք կորցրել են XX դարի 90-ական թվականներին 1989-1999 թվականներին պետության ղեկավար Կառլոս Մենեմի կողմից մասնավորեցման ալիքի վրա»[69]։

Քաղաքական բարեկարգումների վերաբերիայլ օրենք խմբագրել

2009 թվականի հոկտեմբերին Քրիստինա Ֆերնանդես դե Կիրշները մշակեց երկրի քաղաքական բարեկարգումների վերաբերյալ նախագիծ։ Օրինագծի քննարկման համար կառավարություն էին հրավիրվել ընդդիմության ղեկավարնեը, սակայն նրանք հրաժարվեցին դա անել։ Ընդդիմության ղեկավարների խոսքերով՝ առաջարկվող օրենքի փոփոխությունները կդժվարացնեն քիչ քանակությամբ անդամներ ունեցող կուսակցությունների առկայությունը։ Ինչպես նաև ընդդիմությունների ներկայացուցիչները հայտարարեցին, որ նախագահի առաջարկած բարեփոխումը կփոխի Արգենտինայի բազմակուսակցական համակարգը դարձնելով երկկուսակցական[70]։ Օրենքը ընդունվել է 2009 թվականի դեկտեմբերի 2-ին Արգենտինայի Սենատի կողմից։ Պատգամավորներից 42-ը կողմ են քվեարկել, իսկ 24-ը՝ դեմ[71][72]։

2011 թվականի հունիսի 30-ին Քրիստինա Ֆերնանդեսը ստորագրեց Արգենտինայի քաղաքական բարեկարգումների վերաբերյալ հրամանագիր։ Փաստաթղթի ստորագրումից հետո կայացած մամլո ասուլիսում ներքին գործերի նախարար Ֆլորենսիո Ռանդացոն ասել է. «Բոլոր քաղաքական կուսակցությունները և դաշինքները, ովքեր մտադիր են մասնակցելու ընդհանուր ընտրություններին, 2011 թվականի օգոստոսի 14-ին կմասնակցեն «բաց, զուգահեռ և հարկադիր» նախնական քվեարկությանը պետության ղեկավարի պաշտոնի թեկնածուների որոշման համար»[73][74]։

Նոր օրենքի համաձայն նախատեսված է բաց նախնական ընտրությունների պարտադիր անցկացում, 60 օրվա ընթացքում ընտրական միյությունների ստեղծում մինչև նախնական ընտրությունների սկիզբը։ Յուրաքանչյուր կուսակցություն 90 օրվա ընթացքում մինչև նախնական քվեարկությունը պետք է հինգ Դեպարտամենտներում հավաքի յուրաքանչյուրը չորս հազար ձայն իրենց աջակցությամբ, յուրաքանչյուր դեպարտամենտից նախագահական և խորհրդարանական ընտրություններին մասնակցելու համար։ Փոխվում է կուսակցության ֆինանսավորման կարգը, ըստ որի 50 տոկոս պետական վճարները, 50 տոկոս մասնավոր անձանց վճարները (նախորդ ընտրություններում համապատասխանաբար եղել է 30% և 70% հարաբերակցությամբ)։ Կստեղծիվի դիտորդական խորհուրդ, որպես թեկնածուների ընտրությունների հռչակման հսկողության մեխանիզմ, որը աշխատում է Ազգային ընտրական հանձնաժողովի հետ միասին և բաղկացած է քաղաքական շարժումների իրավաբաններից, որոնք մասնակցում են ընտրական գործընթացներին[74]։ Առաջին ընտրությունները տեղի են ունեցել 2011 թվականի օգոստոսի 14-ին ընտրությունների մասին նոր օրենքի համաձայն[72]։ Նախագահական ընտրությունները տեղի են ունեցել 2011 թվականի հոկտեմբերի 23-ին։

Bicentenario հիմնադրամի շուրջ հակամարտություններ խմբագրել

 
Մարտին Ռեդռադոն և Քրիստինա Ֆերնանդեսը

2009 թվականի դեկտեմբերի 14-ին Քրիստինա Ֆերնանդեսը հատուկ ստեղծեց Bicentenario հիմնադրամը, որը զբաղվելու էր երկրի արտաքին պարտքի տոկոսների վճարումնն ապահովելու հարցով։ Bicentenario հիմնադրամի միջոցները նպատակաուղղված էին նվազեցնելու պետական գանձարանի ֆինանսական բեռը և նպաստել տնտեսության վերականգնմանը 2008-2009 թվականների համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամից հետո։ Ֆերնանդեսը հանձնարարեց կենտրոնական բանկի ղեկավար Մարտին Ռեդռեդոյին, որպիսզի Bicentenario հիմնադրամի հաշվին կենտրոնական բանկից փոխանցեն 6,6 միլիարդ ԱՄՆ դոլար[75]։ Ռեդռադոն հրաժարվեց դա անելուց, մեկնաբանելով, որ. «Այս գումարը պատկանում է բոլոր արգենտինացիներին, այլ ոչ թե միայն Ֆերնանդեսին»[76]:

2010 թվականի հունվարին Քրիստինա Ֆերնանդես դե Կիրշները հրաման տվեց հանել Մարտին Ռեդռադոյին Արգենտինայի կենտրոնական բանկի ղեկավարի պաշտոնից, պարզաբանելով որ․ «Նա չի կատարում իր պարտականությունները որպես քաղաքացիական ծառայող»։ Այս որոշմանը ուժի մեջ մտնելու համար Քրիստինա Ֆերնանդեսը կառավարության հրատապ նիստ է հրավիրել։ Մարտին Ռեդադռոն դիմել է Սահմանադրական դատարան պետության ղեկավարի որոշումը չեղյալ հայտարարելու համար[77]։ Ընդիմությունը և Կոնգրեսը քննադատեց հիմնադրամի գործունեությունը։ Հրամանագրի ստորագրման հաջորդ օրը հիմնադրամի ստեղծման վերաբերյալ մի խումբ ընդդիմության ղեկավարներ հայց ներկայացրեցին դատավոր Մարիա Խոսե Սարիմիենտոյին Bicentenario հիմնադրամի ստեղծման մասին նախագահի հրամանը չեղյալ հայտարարելու համար։ Մարիա Խոսե Սարիմիենտոն վերականգնել է Մարտին Ռեդռադոյի պաշտոնը, որպես կենտրոնական բանկի ղեկավար և ժամանակավորապես դադարեսրել է Bicentenario հիմնադրամի գործունեությունը։ Սարիմիենտոն պարզաբանել է, որ «նախագահն չունի լիազորության իրավունք կենտրոնական բանկի ղեկավարի հրաժարականի համար որոշում կայացնելու համար»։ Բանկի կանոնադրության համաձայն, երկրի կառավարությունը իրավունք ունի ազատել Արգենտինայի Կենտրոնական բանկի խորհրդի անդամին միայն կոնգրեսի հատուկ հանձնաժողովից առաջարկություն ստանալուց հետո։ Նույն օրը կառավարությունը փորձեց բողոքարկել դատավճիռը, բայց չկարողացավ, քանի որ դատավոր Սարմիենտոն դուրս է եկել դատական նիստից, չփոխելով իր որոշումը։ Կառավարությունը վիճարկել է դատավորի դեմ այն բանի համար, որպեսզի մյուս դատավորը չեղարկի Սարմիենտոյի որոշումը և հատարարելով՝ «Սարմիենտոն թշնամանք էր ցուցաբերում նախագահ Քրիստինա Ֆերնանդեսի հանդեպ»։ Սարմիենտոն իր հերթին ասել է. «Վերջնական որոշումը կայացնելու է Գերագույն դատարանը»[78][79][80]։

2010 թվականի փետրվարի 3-ին Կոնգրեսի որոշումից հետո, Ազգային բանկի ղեկավար Մարտին Ռեդռադոն ազատվել է պաշտոնից, իսկ նրա տեղում հաստատվեց Մերսեդես Մարկո դել Պոնտի թեկնածությունը[81]։ Ի վերջո, նախագահը չեղարկեց հատուկ հիմնադրամի ստեղծման մասին հրամանագիրը, և այն հետագայում չեղյալ է համարվել Կոնգրեսի կողմից, որը մեկ այլ հիմնադրամ էր ձևավորել՝ Desendeudamiento[82]:

Օրենք միասեռականների ամուսնության օրինականացման մասին խմբագրել

2010 թվականի հուլիսին Քրիստինա Ֆերնանդես դե Կիրշները հանդիսավոր արարողության ժամանակ, որը հեռարձակվել է հանրապետության հեռուստատեսության ուղիղ եթերով, ստորագրել է միասեռականների ամուսնությունը օրինականացնելու մասին օրենքը, որը ընդունվել է խորհրդարանի նախօրեին կառավարության և անձամբ Կիրշների ամուսնու աջակցությամբ։ Նախագահի խոսքերով, սա «հիմնարար հաղթանակ» է հասարակության մեջ լիակատար հավասարության ճանապարհին[83][84][85][86]։

Հանրային վայրերում ծխելը արգելելու մասին օրենք խմբագրել

2011 թվականի հունիսի 13-ին Քրիստինա Ֆերնանդես դե Կիրշները նոր օրենք հասատեց, որի համաձայն Արգենտինայում արգելվում է հասարակական վայրերում ծխելը և ծխախոտային արտադրանքի գովազդը։ Բացի այդ, ծխախոտի վաճառքի պայմանները խստացվեցին։ Մասնավորապես, արգելվել է ծխախոտի մեկ անգամյա և նրա ավտոմատացված մեքենաների միջոցով վաճառքը[87]։

Արտաքին քաղաքականություն խմբագրել

 
Վենեսուելայի նախագահ Ուգո Չավեսի հետ

Կոնֆլիկտ ԱՄՆ-ի հետ, սկանդալ Անտոնինի Վիլսոնի ձերբակալության վերաբերյալ խմբագրել

Նախագահական ընտրություններում Քրիստինա Ֆերնանդեսի հաղթանակից մի քանի օր անց նա ներքաշվեց միջազգային քաղաքական սկանդալի մեջ։ 2007 թվականի օգոստոսին Արգենտիանյում ձերբակալվել է վենեսուելական ծագումով ամերիկացի գործարար Գվիդո Անտոնինի Վիլսոնը։ Մաքսային ստուգման ժամանակ Վիլսոնի ճամպրուկից հանել էին 800 հազար ԱՄՆ դոլար։ Վիլսոնը հարցաքննության ժամանակ ասել է, որ 800 հազար դոլարով ճամպրուկ ապօրինի կերպով նրան հանձնարարել էր տեղափոխել Մայամից Արգենտինա վենեսուելացի գործարար Ֆրանկլին Դյուռան[88]։ ԱՄՆ-ի դատախազի խոսքերով, Դյուռանը Մայամի է այցելել այն նպատակով, որպեսզի գտնի այնպիսի կատարողի, որը գումարները կտեղափոխի, իսկ Գվիդո Անտոնինի Վիլսոնի ձերբակալությունից հետո նրա վրա ճնշում գործադրեց այդ փողերի ծագումը թաքցնելու նպատակով։ Ամերիկյան դատարանի նիստից հետո, որտեղ Ֆրանկլին Դյուռանը վկայում է, որ աշխատել է Վենեսուելայի նախագահի համար, ԱՄՆ-ի դաշնային դատախազը խոստացել է Ֆերնանդես դե Կիրշներին հետաքննել Արգենտինայում մեծ գումարների ապօրինի ներկրման սկանդալային գործը։ Նրա խոսքերով, «Փողերը նախատեսված էին Ֆերնանդեսի նախընտրական քարոզարշավի համար և դա եղել Վենեսուելայի նախագահի կողմից»[89]։ Մայամիի դատարանը Ֆրանկլին Դյուռանին ճանաչել է որպես Վենեսուելայի ապօրինի գործակալ ԱՄՆ-ի տարածքում և դատապարտել է չորս տարի ազատազրկման։ Մամաուլում սկանդալային տեղեկություն դարձավ այն, որ Ուգո Չավեսը գումար է տրամադրել Քրիստինա Ֆերնանդեսի ընտրական քարոզարշավի համար։ Սկանդալային իրավիճակը էլ ավելի թեժացավ, երբ լրագրողները գտան նկարներ, որտեղ պատկերված էր Վենեսուելայի նախագահը Քրիստինա Ֆերնանդեսի հետ գրկախառնված։ Քրիստինա Ֆերնանդեսը և Ուգո Չավեսը հերքել են այդ տեղեկությունը և ասել «որ դա խաբեություն է»։ Նրանց խոսքերով «սա ԱՄՆ-ի կողմից Կարիբյան և Լատինական Ամերիկայի երկրների կապերի խզման միջոց էր»[13]։ Քրիստինա Ֆերնանդեսը սահմանափակեց ամերիկյան դեսպանի գործունեությունը Արգենտինայում[13][90]։ Հիմնական ընդդիմադիր կուսակցությունների ղեկավարներ Էլիզա Կարիոն և Մարիա Էստենսորոն հայտարարել են, որ ․«Արգենտինական և վենեսուելական կառավարություններում հիմնական սկանդալային պատճառ հանդիսացել է կոռուպցիան»[91]։ Սկանդալային իրավիճակն կտրուկ արձագանք ստացավ Ֆերնանդեսի կողմից, նա դա անվանեց «միջազգային քաղաքականության մեջ աղբի փորում»։ Նախագահի արձագանքը վատացրեց ԱՄՆ-ի և Արգենտինայի միջև դիվանագիտական հարաբերությունները, չնայած այն հանգամանքին, որ 2008 թվականի փետրվարին նախագահ Ֆերնանդեսը ընդունեց ԱՄՆ-ի դեսպան Էնթոնի Ուայնին և դա արտահայտեց Սպիտակ տան պաշտոնական դիրքորոշումը։ Ուայնը նախագահ Ֆերնանդեսին ասել է, որ ․«Այս գործը արտաքին քաղաքականության ոլորտի մաս չէ, հետաքննությունը վերաբերում էր ԱՄՆ-ի օրենքների և գործողոությունների խախտմանը և Վենեսուելայի կառավարության գործակալների կողմից Միացյալ Նահանգների տարածքում ձեռնարկված միջոցներին»։ Նա նաև ընդգծել է, որ ․«ԱՄՆ-ի կառավարությունը պաշտոնական հայտարարություններ չի արել Արգենտինա 800 հազար դոլար ներմուծման մասին»[92]։

Ռուս-արգենտինական հարաբերություններ խմբագրել

 
Արգենտինայի նախագահ Քրիստինա Ֆերնանդես դե Կիրշների հանդիպել է Դմիտրի Մեդվեդևի հետ 2010 թվականի ապրիլի 15-ին Վարդագույն տուն (Բուենոս Այրես) պալատում։

2008 թվականի դեկտեմբեր 9-ից 10-ը Քրիստինա Ֆերնանդես դե Կիրշները պաշտոնական այցով մեկնել է Մոսկվա, որի ընթացքում նա հանդիպել է Ռուսաստանի նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևին։ Երկու ղեկավարների բանակցությունների ժամանակ անդրադարձել են ռուս-արգենտինական տնտեսական փոխհարաբերություններին, մասնավրապես միջուկային էներգետիկայի, գազի և գյուղատնտեսության հարցերին։ Մեդվեդևը և Ֆերնանդեսը քննարկել են ռուսաստանյան ընկերության մասնակցության հարցը Արգենտինայից Բոլիվիա նոր գազատար կառուցելու համար։ Ինչպես նաև բանակցությունների ժամանակ քննարկեցին համաշխարհային ճգնաժամի և դրանց դեմ պայքարելու միջոցների մասին[93]։ Այցելության ընթացքում ձեռք է բերվել միջպետական համձայնագիր առանց վիզայի ռեժիմի զբոսաշրջիկների համար, եթե քաղաքացիները մտադիր են մեկ այլ երկրի տարածքում մնալ ոչ ավել քան 90 օր, հակառակ դեպում պետք է վիզա ստանալ[94]։

2010 թվականի ապրիլին իր այցելության ժամանակ Դմիտրի Մեդվեդևը Ֆերնանդեսի հետ հանդիպեց Արգենտինայի մյրաքաղաքում։ Արդյունքում կնքվեց երկաթուղային տրանսպորտի, միջուկային էներգիայի, ինչպես նաև ԳԼՈՆԱՍՍ արբանյակային նավիգացիոն համակարգի միասնական օգտագործման մասին համաձայնագիր[95]։

Այլ պաշտոնական այցեր խմբագրել

2009 թվականի հունվարին Արգենտինայի նախագահը պաշտոնական այց կատարեց Կուբա, որը վերջին 23 տարիների ընթացքում Արգետինայի կառավարության ղեկավարի համար առաջինն էր։ Քրիստինա Ֆերնանդեսը զրուցեց Ֆիդել Կաստրոյի հետ։ Ահա թե ինչպես նկարագրեց Քրիստինան Ֆիդելի հետ հանդիպումը․ «Հանդիպումը տևեց կես ժամ։ Չնայած հիվանդությանը Ֆիդելը շատ լավ էր երևում։ Մենք Ֆիդել Կաստրոյի հետ քննարկել ենք տարբեր թեմաներ, հիմնականում խոսել ենք Կուբայի տնտեսական շրջափակման, աշխարհում առկա իրավիճակի մասին, ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբամայի երդմնակալության արարողության մասին»։ Հավանայից Քրիստինա Ֆերնանդես դե Կիրշները ուղևորվեց դեպի Վենեսուելա[96]։

2009 թվականի հունվարին Քրիստինա Ֆերնանդեսը պաշտոնական այցով կրկին ժամանեց Վենեսուելա։ Այդ այցի ընթացքում կողմերը ստորագրեին 21 համաձայնագիր երկու երկրների միջև էներգետիկայի, արդյունաբերության և գյուղատնտեսության բնագավառում, ինչպես նաև առողջապահության ոլորտում համագործակցության մասին և քննարկեցին թմրանյութերի դեմ միջազգային պայքարի մասին։ Երկու եկրների տնտեսական աջակցության համար ընդհանուր հիմնարամի ստեղծման համար կնքվել է համաձայնագր։ Ստորագրվել է համաձայնագիր երկու երկրների նավթային ոլորտների համատեղ օգտագործման մասին։ Վենեսուելայի նախագահ Ուգո Չավեսը խոստացել է «Արգենտինային նավթ մատակարարել, իսկ հետագայում հեղուկ գազ 100 տարվա ընթացքում»։ Քրիստիա Ֆերնանդեսը և Ուգո Չավեսը միմյանց խոստացան հանդիպել առնվազն երեք ամիսը մեկ անգամ։ Այցելության արդյունքը եղավ այն, որ պայմանավորվածություն ձեռք բերվեց Արգենտինային իջեցված գնով նավփ վաճառել[97]։

2009 թվականի փետրվարի սկզբին Քրիստինա Ֆերնանդե դե Կիրշները պաշտոնական այց կատարեց Իսպանիա։ Երկօրյա այցի ընթացքում Քրիստինա Ֆերնանդես դը Կիրշները ներկայացվեց արքայական ընտանիքին։ Նա զրուցել է երկրի վարչապետ Խոսե Լուիս Ռոդրիգես Սապատերոի հետ[98]։

 
Քրիստինա Ֆերնանդեսը Հնդկաստան այցի ժամանակ

2009 թվականի հոկտեմբերի 14-ին Քրիստինա Ֆերնանդես դե Կիրշները պաշտոնական այց կատարեց Հնդկաստան։ Այցելության ընթացքում կողմերը ստորագրել են միջպետական համաձայնագիր երկու երկրների գիտական և տեխնոլոգիական համագործակցության, հետազոտության և ատոմային էներգիայի խաղաղ օգտագործման բնագավառում համագործակցության մասին[99][100]։

2009 թվականի սեպտեմբերին նախագահ Ֆերնանդեսը և Չիլիի նախագահ Միշել Բաչելետը երկրի մայրաքաղաք Սանտյագոյում համատեղ կնքեցին համագործակցության վերաբերյալ պայմանագիր, ինչպես նաև ստորագրեցին Անդերի միջով երկաթուղային թունելի շինարարության վերաբերյալ պայմանագիր։ Թունելը կմիացնի Չիլիի Կոկիմբո շրջանը և Արգենտինայի Սան Խուան նահանգին։ Ծրագրի արժեքը կազմել է երեք միլիարդ դոլար[101]։

2010 թվականի մարտին Արգենտինայի նախագահն պաշտոնական այց կատարեց Պերու։ Այցելության միջոցով լուծվեց 1995 թվականին Պերուի և Արգենտինայի միջև ծագաց խնդիրը։ Երկու երկրների միջև հակամարտությունը սկսվեց Էկվադորում արգենտինական զենքի մատակարարման բացահայտումից հետո, որն Պերուի հետ ընդհանուր սահման ունի։ Այդ ժամանակահատվածում սահմանի վրա՝ Էկվադորի և Պերուի միջև ռազմական բախումներ տեղի ունեցան։ Արգենտինան խաղտում էր զենքի մատակարարման պայմանագիրը, որով Արգենտինան Հարավային Ամերիկայի մյուս երկրների հետ միասին տարածաշրջանում խաղաղության երաշխավորն էր։ 2001 թվականի հուլիսի 1-ին Կարլոս Մենեմը (1989—1999 թվականներին Արգենտինայի նախագահ) ձերբակալվել էր Էկվադորում և Խորվաթիայում զենքերի մաքսանենգության մեղադրանքով։ Քրիստինա Ֆերնանդեսը շնորհակալություն հայտնել պերուացիներին, 1982 թվականին Միացյալ Թագավորության հետ Ֆոլկլենդյան կղզիների համար հակամրտության ժամանակ Արգենտինային աջակցելու համար[102]։

 
Կատարի Էմիր Համադ բին Խալիֆ ալ Թանիիի հետ։

2010 թվականի հուլիսի 11-15-ը Քրիտինա Ֆերնանդես դե Կիրշները պաշտոնական այց կատարեց Չինաստան, որտեղ նրան ուղեկցում էր Հեկտոր Թիմերմանը։ Երկու պետությունների ղեկավարները բանակցություններ են անցկացրել երկու երկրների միջև ռազմավարական հարաբերությունների վերաբերյալ։ Միջպետական համաձայնագրեր են ստորագրվել տրանսպորտի, էներգետիկայի, դեղորայքի ոլորտում[103]։ Պայմանագրի համաձայն Արգենտինայի երկաթգծի և մայրաքաղաքային մետրոյի կառուցմա ընդհանուր արժեքը կազմում է 10 միլիարդ դոլար[104]։

2011 թվականի հունվարին Ֆերնանդեսը այցելել է Մերձավոր Արևելքի մի շարք երկրներում։ Նա եղել է Կատարայում, Քուվեյթում և Թուրքիայում։ Թուրքիա այցի ժամանակ նա հանդիպում է երկրի վարչպետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ։ Էրդողանը կոչ է արել Ֆերնանդեսին բարձրացնել երկրների միջև առևտրային հարաբերությունների ծավալը։ Արգենտինայի Կոնգրեսի անդամ Ռիկարդո Ալֆոնսը քննադատել է Արգենտինայի նախագահին, քանի որ հանդիպման ընթացքում Քրիստինա Ֆերնանդեսը չի բարձրացրել Հայոց ցեղասպանության հարցը։ Ալֆոնսոնն ասել է. «Դուք կարող եք ամրապնդել կապերը և առևտրային հարաբերությունները` առանց մարդու իրավունքները զոհաբերելու»[105]։

Ֆերնանդեսի ելույթը ՄԱԿ-ում խմբագրել

2009 թվականի սեպտեմբերին Քրիստինա Ֆերնանդեսը Նյու Յորքում հանդես եկավ ՄԱԿ-ի 64-րդ Գլխավոր ասամբլեայում, որտեղ նա քննադատեց Իրանի նախագահ Մահմուդ Ահմադինեժադին։ Քրիստինա Ֆերնանդեսը մեղադրեց Իրանի կառավարությանը, որ Թեհրանը չի ուսումնասիրում 15 տարի առաջ տեղի ունեցած ահաբեկչական հարձակումների հանգամանքները, որն տեղի է ունեցել Բուենոս Այրեսում գտնվող AMIA հրեական համայնքի կենտրոնում[106][107]։ Ահաբեկչության զոհերի հարազատները երախտագիտություն հայտնեցին Արգենտինայի նախագահին։ Բացի դա Քրիստինա Ֆերնանդեսը քննարկել է Մալվինյան կղզիների խնդիրը[106][108]։

Կոնֆլիկտ Մեծ Բրիտանիայի հետ Ֆոլկլենդյան (Մալվինյան) կղզիների համար խմբագրել

 
Քրիստինա Կիրշները որպես Արգենտինայի զինված ուժերի գլխավոր հրամանատար։ 2007 թվական

2010 թվականի փետրվարի կեսերին բրիտանական «Desire Petroleum» նավթային ընկերությունը ստացել է լիցենզիա, որով կարող էր իրականացնել նավթային և գազային երկրաբանական որոնումներ և հետախուզություններ Ֆոլկլենդյան (Մալվինյան) կղզիներում։ Արգենտինայի արտաքին գործերի նախարարը բողոքեց այս փաստի կապակցությամբ, քանի որ անթույլատրելի էր համարվում Մեծ Բրիտանիայի կողմից Արգենտինայի ափերից նավթ արդյունահանելը[109]։

Արգենտինայի արձագանքը եղավ այն, որ 2010 թվականի փետրվար 16-ին ընդունվեց Արգենտինայի նախագահ Քրիստինա Ֆերնանդես դե Կիրշների կողմից ստորագրվեց հրամանագիր, որի համաձայն երկրի բոլոր 500 կիլոմետրանոց ծովային գոտին մուտք գործող բոլոր նավերը, պարտավորվում են ստնալ հատուկ թույլտվություն իշխանություններից։ Մեծ Բրիտանիան իր հերթին այս պաանջների վերաբերյալ փետրվարի 18-ին հրատարակեցին վարչապետ Գորդոն Բրաունի հայտարարությունը․ «Մեծ Բրիտանիան լիովին ունի այդ շրջանում նավթի որոնման իրավունք, արգենտինացիները պետք է դա հասկանան, քանի որ կղզինրը գտնվում են հուսալի պաշտպանության տակ»։ Փետրվարի 21-ին բրիտանակա Ocean Guardian հորատման հարթակը ժամանեց այն տարածք, որտեղ նավթ են հայտնաբերել, որն տեղակայված է Ֆոլկլեդյան կղզիների հյուսիսային մասում և սկսեցին հորատման աշխատանքները[110]։

Փետրվարի 23-ին Մեքսիկայում կայացած գագաթնաժողովի ժամանակ Լատինական Ամերիկայի պետությունների ղեկավարները Արգենտինային իրենց աջակություն հայտնեցին Մեծ Բրիտանիայի հետ հակամարտությունում Ֆոլկլենդյան կղզիների համար։ Հայտարարությունը ընդունվեց և գագաթնաժողովի մասնակիցները ընդունեցին հատուկ որոշում կղզու ջրատարածություներում Մեծ Բրիտանիայի նավթի որոնման աշխատանքների սկզբի մասին[111]։

Փետրվարի 24-ին Արգենտինայի արտաքին գործերի նախարար Խորխե Տայենան դիմել է ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Բան Կի Մունին, որպեսզի աջակցի իր երկրին Ֆոլկլենդյան կղզիների համար Մեծ Բրիտանիայի հետ ունեցած հակամարտություններում և ճնշում գործադրի Մեծ Բրիտանիայի վրա, որպեսզի հրաժարվի այդ տարածաշրջանում միակողմանի կերպով նավթի արդյունաբերությունից։ Տայենան առաջարկել է բանակցություններ վարել ՄԱԿ-ի շրջանակներում։ Բան Կի Մունը հավանություն տվեց արգենտինական կողմի Մեծ Բրիտանիայի հետ տարաձայնությունների լուծման խաղաղ ձգտմանը։ Մեծ Բրիտանիան ՄԱԿ-ում իր ներկայացուցիչների միջոցով կրկին ցույց տվեց Մեծ Բրիտանիային Ֆոլկլենդյան կղզիների սեփականությունը[112]։

Բրիտանական նավթահանքային Rockhopper Exploration ընկերությունը մայիսի 6-ին հանդես է եկել Ֆոլկլենդյան կղզիների հյուսիսում նավթի հանքատեղի բացման վերաբերյալ հայտարարությամբ։ 2010 թվականի մայիսի 18-ին Արգենտինայի նախագահը Միացյալ Թագավորության վարչապետ Դևիդ Քեմերոնին նամակ է գրել, պահանջելով դադարեցնել Մալվինյան (Ֆոլկլենդյան) կղզիների վիճահարույց տարածաշրջանում նավթի հետախուզությունը[113]։ Մեծ Բրիտանիայի արտգործնախարարության պատասխանը հայտարարության վերաբերյալ եղել է հետևյալը. «Մեծ Բրիտանիան չի պատրաստվում վերանայել Ֆոլկլենդյան կղզիների կարգավիճակը և Արգենտինայի հետ այդ հաշվով բանակցություններ տանել, բացառությամբ եթե նախաձեռնությունը գալիս է ֆոկլենդներից»[114]։ 2010 թվականի հոկտեմբերի սկզբին Քրիստինա Ֆերնանդսը Թվիթթերյան իր բլոգում հաղորդագրություն է գրել.

  Բրիտանական ռազմածովային նավատորմը, այդ գաղութատերերը, այդ Ֆոլկլենդյան կղզիների զավթիչները, հայտարարել են արևելյան Ֆոլկլենդյան կղզիների ափերին հռթիռային ռազմավարժություններ անցկացնելու մասին։ XIX դարին բնորոշ գաղութատիրություն։ Ուժի անախրոնիկ օգտագործումը միջազգային իրավունքի նորմերի խաղտման նպատակով։ Նրանց դա չի հետաքրքրում։ Կրկնակի ստանդարտների վառ օրինակ։ Հետևություն՝ հավե՞րժ ծովահեններ են[115][116]։  

Երկրորդ ընտրական արշավ խմբագրել

Քրիստինա Ֆեռնանդես դե Կիրշներ
     
Թեկնածու Քրիստինա ՖերնանդեսՀեռմես ԲինեռՌիկառդո Ալֆոսին
Կուսակցություն Ճակատ հաղթանակի համար Սոցիալական կուսակցություն Քաղաքացիական ռադիկալ միություն
Ընտրաձայների քանակ: 53.96%[117] 16,87 %[117] 11,15 %[117]

Տեսակ մարդ

Հունիսի 21-ին Քրիստինա Ֆերնանդեսը Reuters գործակալության հարցին թե արդյոք կմասնակցի պետության ղեկավարի համար ընտրություններին, որը կկայանա հոկտեմբերի վերջին, պատասխանել է. «Մենք պետք է շարունակենք առաջ ընթանալ։ Ես միշտ իմացել եմ, թե ինչ պետք է անել»[118]։

Հունիսի 22-ին Քրիստինա Ֆերնանդեսը Բուենոս Այրեսի գիտահետազոտական ինստիտուտում իր ընտրողների հետ հանդիպման ժամանակ դիպչելով աստիճանավանդակներին, ընկավ և վնասեց գլուխը։ Նրան անմիջապես տեղափոխեցին Բուենոս Այրեսի հիվանդանոց, որտեղ էլ կատարվեց ուղեղի տոմոգրաֆիա։ Բժշկական միջամտությունը կատրվեց առանց բարդությունների[119]։

Ազգային ընտրական հանձնաժողովի տվյալներով Արգենտինայի նախագահ Քրիստինա Ֆերնանդես դե Կիրշները 2011 թվականի օգոստոսի 14-ին անցկացված նախագահական ընտրություններում դարձավ առաջատար։ «Ճակատ հաղթանակի համար» կուսակցության համար քվեարկել են ընտողների 49,62 %-ը, քվեաթերթիկների մշակման արդյունքում մասնակիցների 35,49 %-ը։ Երկրորդ տեղում Ռիկառդո Ալֆոնսին էր, որը «Սոցիալական զարգացման միությունից» հավաքել էր 13,07 % ձայն, այդ ժամանակ «Քաղաքացիական կոալիցիա» կուսակցությունից Էլիսա Կառիոյին աջակցել էին ընտրողների 3,32 %-ը։ Մնացած քաղաքական գործիչները հավաքել են քվեների ավելի քան 1% -ը[120]։ 2011 թվականի հոկտեմբերի 23-ին Արգենտինայի նախագահական ընտրությունների ժամանակ հաղթեց գործող նախագահ Քրիստինա Ֆերնանդեսը։ Նա հավաքեց քվեների ավելի քան 53 տոկոսը։ Երկրորդ տեղում սոցիալիստ Հեռմես Բինեռն է[121]։

Անձնական կյանք խմբագրել

Ընտանիք խմբագրել

 
Քրիստինա Ֆերնանդես դե Կիրշները իր ամուսնու Նեստոր Կիրշների հետ

Քրիստինա Ֆերնանդեսը ամուսնացել է Նեստոր Կիրշների հետ 1975 թվականին։ Նրանք երկու երեխա ունեն։ Ավագ որդին՝ Մաքսիմոն ծնվել է 1977 թվականին, իսկ դուստրը՝ Ֆլորենսիան 1990 թվականին։ Ֆլորենսիան 2008 թվականին ստեղծել է իր ինտերնետային էջը` «Fotolog» կայքում։ Այստեղ նա լուսանկարներ է տեղադրել իր և իր ընտանիքի հետ։ Հարազատները բացասաբար են արձագանքել այդ փաստին։ Նրա հայրը, Նեստոր Կիրշները, բազմիցս դիմել է Ֆլորենսիային այդ նկարները համացանցից հանելու համար[122][123][124]։

Քրիստինա Ֆերնանդեսը խոստովանեց, որ բացի երկու հաջող հղիությունից, 1984 թվականին նրա մոտ վիժում է եղել։

  1984 թվականին երբ ես գտնվում էի հղիության վեցերորդ ամսում, ես կորցրեցի որդուս և ինքս քիչ էր մնում մահանայ[125]։  

Այն բանից հետո, երբ Քրիստինան դուրս եկավ ծխախոտի կախվածությունից և թողեց ծխելը, նա կրկին կարողացավ հղիանալ[125]։

2010 թվականի հոկտեմբերի 27-ին Էլ-Կալաֆատե (Սանտա Կրուս նահանգ) հիվանդանոցում սրտի կաթվածից մահացավ նախկին նախագահ և Քրիստինա Ֆերնանդեսի ամուսին Նեստոր Կիրշները։ 2010 թվականի հոկտեմբերի 30-ին տեղի ունեցավ նրա հուղարկավորությունը, թաղման թափորը անցավ Բուենոս Այրեսի փողոցներով, հազարավոր արգենտինացիներ մասնակցեցին նախկին նախագահի հրաժեշտի արարողությանը։ Երկրում սուգ էր հայտարարված[126][127][128][129]։

Քաղաքականությամբ հետաքրքրվածություն խմբագրել

Իր երիտասարդությունից ի վեր Քրիստինա Ֆերնանդեսը ցանկացել է կառավարել Արգենտինան և բոլոր ջանքերը գործադրել է դրան հասնելու համար[28]։ Քրիստինա Ֆերնանդեսի կենսագրության հեղինակ դարձած լրագրող Օլգա Ուորնաթը (իսպ.՝ Olga Wornat) նրան բնութագրել է որպես «ուժեղ, կրթված, երբեմն մեծահոգի և նույնիսկ պարծենկոտ, հաճախ էմոցիոնալ անհավասարակշռված, բայց նրա բոլոր թերությունների հետ մեկ տեղ Արգենտինայի համար անփոխարինելի է»[27]։ Նեստոր Կիրշները խոստովանել է որ իր կինը ավելի ակտիվ է եղել քան ինքը, նպաստել է իր քաղաքական կարիեռայի աճին։ Քրիստինա և Նեստոր Կիրշներները պահում են ձախակողմյաների տեսակետները և առաջին հերթին աջակցում էին հակաիմպերիալիստական ճակատի Էվա Պերոնին, իսկ ավելի ուշ Խուստիսիալիստական կուսակցությանը։ Այդ ժամանակ Նեստորը հարցազրույցի ժամանակ նախապես պատրաստված տեքստեր էր օգտագործում, իսկ Քրիստինան հիանալի հռետոր է և քաղաքական ստրատեգ[28]։ „The Times“ թերթը գրել է. «Քրիստինա Ֆերնանդեսը իր հմայքն ու սեքսուալությունը օգտագործեց որպես հզոր զենք` իր նպատակին հասնելու համար, որն արդեն օգտագործել էր լեգենդար Էվա Պերոնը... »[130]: Ընդդիմության կարծիքով Ֆերնանդեսը պարծենկոտ և մեծամիտ կնոջ կերպար է թողել։ Չնայած դրան, հասարակ արգենտինացիները նրան անունով էին կոչում՝ Քրիստինա և անկեղծորեն հավատում, որ մեծամտի կերպարը նա ստացել է իրեն նախանձողների կողմից[131]։

 

Ոճ խմբագրել

Քրիստինա Ֆերնանդեսի այլ հետաքրքրությունը դա լավ երևալու ձգտումն է, այդ նպատակի համար նա մշտապես նոր հագուստներ է գնում, շատ ժամանակ է տրամադրում դիմահարդարմանը և կոսմետիկային։ Քրիստինա Ֆերնանդեսի հագուստների և կոշիկների հավաքածուն ամենահեղինակավոր ֆիրմաներից են, ինչպես նաև հայտնի դիզայներների կողմից[20]։ Թեև նման թուլությունը չի ազդում ընտրողների մեջ նրա հեղինակության վրա[20]։ Քրիստինա Ֆերնանդեսը միշտ դիմահարդարված է և միշտ կրում է բարձրակրունկ կոշիկներ»[132]։ Նա հազվադեպ է կրում մեկ հագուստը երկու անգամ և շատ դեպքերում ուշացել է համաշխարհային առաջնորդների հետ հանդիպումից, քանի որ շատ ժամանակ է ծախսել հագուստի ընտրության համար[133]։ Ամուսնու մահից հետո Ֆերնանդեսը որոշել է կրել միայն սև զգեստ։ Ամուսնու մահվանից փոխել է 200 տարբեր տեսակի հանդերձանքներ, այդ թվում կոստյումներ, տաբատներ, երեկոյան զգեստներ և բաչկոններ[134]։

ԶԼՄ-ների հետ հարաբերություններ խմբագրել

Քրիստինա Ֆերնանդեսը շատ քիչ է հարցազրույց տալիս[135] և երբեմն լրագրողներին հրապարակայնորեն անվանել է «ոչխարներ» և «հիմարներ»։ Քրիստինա Ֆերնանդեսը դատի է տվել լրագրողներին, ովքեր գրել էին վիրավորական կարծիքներ, ձգտեց հասնել նրան, որ հերքեն հրապարակումները[136]։ Լրագրողները միշտ քննադատում են նրա լավ տեսք ունենալու ձգտումները, Արմանիից հագուստների և պլաստիկ վիրահատությունների մեծ ծախսերի համար։ Իր հարցազրույցներից մեկում նա ասել է.

  Իմ կյանքում երկու կիրք կա՝ քաղաքականությունը և գնումներ կատարելը[28]։  

Հանրաճանաչություն խմբագրել

2008 թվականին Քրիստինա Ֆերնանդեսը ընդգրկվել է աշխարհի ամենաազդեցիկ կանանց ցուցակի մեջ, հրապարակվել «Forbes» ամսագրում։ Այնտեղ նա ներկայացավ որպես երկրորդ կին կառվարության ղեկավար Անգելա Մերկելից հետո։ 2008 թվականին այդ ցուցակում Ֆերնանդեսը եղել է տասներեքերորդ տեղում, 2009 թվականին տասնմեկերորդ[137], իսկ 2010 թվականին վաթսունութերորդ տեղը։ 2010 թվականին Քրիստինա Ֆերնանդեսը գտնվեց Time ամսագրի աշխարհի լավագույն տաս առաջնորդ կանացից երկրորդ տեղում[138]։

Հիվանդություն խմբագրել

2011 թվականի դեկտեմբերի 22-ին Քրիստինա Ֆերնանդեսի մոտ բուժզննության ժամանակ հայտնաբերվել է վահանաձև գեղձի աջ հատվածում քաղցկեղ, առանց մետաստազի[139]։ 2012 թվականի հունվարի 4-ին վիրահատությունը հաջողությամբ անցկացվեց, հեռացնելով ուռուցքը[140]։

2013 թվականի աշնանը Արգենտինայի նախագահը բարդ վիրահատություն տարավ։ Այդ ժամանակ նրան փոխարինեց Ամանդո Բուդուն, որն այդ ժամանակ Արգետինայի փոխնախագահն էր[141]։

Մահափորձ խմբագրել

2022 թվականի սեպտեմբերի 1-ին, երբ իր տան մոտ Կիրշները ստորագրում էր իր «Հարգանքներով» գրքի օրինակները, նրա ուղղությամբ ատրճանակով կրակելու ձորձ են արել։ Հարձակվողը երկու անգամ սեղմել է ձգանը, սակայն կրակոցներ չեն հնչել[142]։

Մրցանակներ խմբագրել

Քրիստինա Ֆերնանդեսը պարգևատրվել է Արգենտինայի ազգային գլխավոր մրցանակով՝ Սան Մարտին ազատարարի շքանշանով[143]։ Քրիստինա Ֆերնանդես դե Կիրշները 2010 թվականի մարտին Պերու այցելության ժամանակ պարգևատրվեց երկրի բարձր ազգային մրցանակով՝ «Պերուի արև» շքանշանովՔաղվածելու սխալ՝ Invalid parameter in <ref> tag։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 http://www.presidencia.gob.ar/la-presidenta/biografia
  2. 2,0 2,1 https://chequeado.com/verificacionfb/es-falso-que-cristina-fernandez-de-kirchner-no-es-abogada-y-debe-22-materias/
  3. https://www.pagina12.com.ar/diario/elpais/1-55115-2005-08-15.html
  4. 4,0 4,1 Biografia
  5. 5,0 5,1 Internet Movie Database — 1990.
  6. 6,0 6,1 Profile: Cristina Fernández de Kirchner
  7. 7,0 7,1 7,2 Cristina Fernández de Kirchner: is the fairytale ending for Argentina's new Evita?UK: GMG, 2015. — ed. size: 161152 — ISSN 0261-3077
  8. http://www.bbc.co.uk/news/world-latin-america-12284208
  9. https://www.perfil.com/noticias/politica/maximo-kirchner-elogio-cuarentena-y-hablo-de-recuperacion-martin-insaurralde.phtml
  10. https://elintransigente.com/politica/2020/07/02/luis-majul-complicado-fuertes-declaraciones-involucran-a-su-programa-en-la-causa-de-espionaje-ilegal/
  11. «Արգենտինա - Երկկողմ հարաբերություններ - Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարություն». www.mfa.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 «BIOGRAFÍA DE Cristina Fernandez:» (իսպաներեն). сайт www.sarpanet.info. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 19-ին.
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 «Кристина Фернандес, президент Аргентины». Эхо Москвы. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 19-ին.
  14. «АРГЕНТИНА. ИСТОРИЯ». Энциклопедия Кольера. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 7–ին-ին.
  15. «Аргентина с 1994 по 1999 годы». сайт aceproject.org. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 7–ին-ին.
  16. «Президент Аргентины Кристина Фернандес де Киршнер больна раком щитовидной железы». // gazeta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 29–ին-ին.
  17. 17,0 17,1 17,2 «La historia prohibida y nunca contada del papá de Cristina» (իսպաներեն). сайт www.totalnews.com.ar. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 19-ին.
  18. Iglesias Oviedo, María José (2012 թ․ ապրիլի 22). «Una "Evita" con sangre asturiana» [An "Evita" with asturian blood] (Spanish). La Nueva España. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  19. Pagni, Carlos (2007 թ․ դեկտեմբերի 9). «Cristina, la presidenta» [Cristina, the president] (Spanish). La Nación. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  20. 20,0 20,1 20,2 20,3 «Кристина Фернандес де Киршнер, женщина-президент Аргентины». сайт latindex.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 11-ին.
  21. «ПЯТЬ ФАКТОВ». Эхо Москвы. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  22. «'Me identifico con la Eva del puño crispado'» (իսպաներեն). Clarín. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  23. «President in waiting evokes echo of Evita» (անգլերեն). The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  24. «The art of the possible» (անգլերեն). The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  25. «Senadores Nacionales 23 de octubre de 2005» (իսպաներեն). сайт towsa.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 11-ին.
  26. «Аргентина. Госбюджет, налоги, цены». сайт polpred.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  27. 27,0 27,1 27,2 27,3 27,4 27,5 27,6 27,7 «Королева Кристина». Lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 15-ին.
  28. 28,0 28,1 28,2 28,3 28,4 28,5 «Новое лицо Аргентины». сайт planeta.by. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  29. 29,0 29,1 29,2 «Супружеская преемственность». Коммерсантъ. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  30. «Бывшего президента Аргентины заподозрили в коррупции». lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  31. «Глава Аргентины видит супругу президентом, способным изменить историю». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  32. «Супруга главы Аргентины провозглашёна кандидатом на пост главы страны». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  33. «Супруга главы Аргентины провозглашена кандидатом на пост главы страны». РИА Новости. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  34. «ЦИК Аргентины объявил окончательные итоги президентских выборов». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  35. 35,0 35,1 «Аргентинские выборы глазами наблюдателя». сайт ilpp.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  36. «Жена — преемник Аргентина: президент с новым лицом, но старой фамилией». сайт newtimes.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 9-ին.
  37. 37,0 37,1 «Президентские выборы в Аргентине выиграла Кристина Фернандес». Российская газета. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  38. «Cristina Fernandez conserva casi 22 puntos de diferencia sobre Carrió» (իսպաներեն). Clarín. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  39. «A Mixed Message in Argentina's Vote» (անգլերեն). Time. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  40. «Alpargatas sí, centros urbanos no» (իսպաներեն). сайт Página/12. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2007 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  41. «Julio Cobos, expulsado "de por vida" de la UCR» (իսպաներեն). сайт www.26noticias.com.ar. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2007 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
  42. ««¿Abogada trucha? Cristina de Kirchner y las dudas sobre su título universitario»,» (իսպաներեն). сайт www.periodicotribuna.com.ar. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  43. «Denunciarían a Cristina por supuesta usurpación del título de abogada» (իսպաներեն). сайт www.perfil.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  44. «El nuevo Gabinete: Lousteau va a Economía y De Vido sigue en Planificación Federal» (իսպաներեն). Clarín. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 27-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  45. «Новая президент Аргентины приняла присягу». Lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 5-ին.
  46. «Los desafíos en el área económica que esperan al próximo gobierno» (իսպաներեն). сайт www.pagina12.com.ar. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 5-ին.
  47. «Resolución 125 / 2008, Ministerio de Economía y Producción» (իսպաներեն). Министерство Экономики Аргентины. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  48. «Argentina: campo desafía a Cristina» (իսպաներեն). BBC. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  49. 49,0 49,1 49,2 49,3 «Аргентина отменила повышение пошлин на экспорт сельхозпродукции». РИА Новости. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  50. 50,0 50,1 50,2 «В Аргентине уже два с половиной месяца бастуют аграрии». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  51. 51,0 51,1 «Сотни тысяч манифестантов парализовали столицу Аргентины». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  52. «Un conflicto que llegó a su límite y ya acorrala a los mandatarios provinciales» (իսպաներեն). Clarin. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  53. «Piqueteros K y manifestantes se volvieron a enfrentar en la Plaza» (իսպաներեն). Clarin. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  54. «Забастовка фермеров в Аргентине опустошила полки супермаркетов». Lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 28-ին.
  55. «Решение аграриев о забастовке безответственно - министр Аргентины». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  56. 56,0 56,1 «Вице-президент Аргентины не намерен подавать в отставку». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  57. «Вице-президент Аргентины против кандидатур "свадебных генералов"». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 28-ին.
  58. 58,0 58,1 «La popularidad de la presidenta argentina se hunde en tres meses» (իսպաներեն). сайт www.elpais.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 21-ին.
  59. «Министр экономики Аргентины ушел в отставку из-за разногласий с президентом». Lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  60. ««Martín Lousteau renunció al Ministerio de Economía»» (իսպաներեն). сайт La Voz. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  61. ««Cristina dejará sin efecto la polémica resolución 125»» (իսպաներեն). La Nación. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  62. ««Satisfacción con matices en el campo»» (իսպաներեն). La Nación. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  63. ««El malhumor social y la cerrazón oficial, frente a un tiempo difícil»» (իսպաներեն). Clarin. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 8-ին.
  64. 64,0 64,1 «В Аргентине национализированы пенсионные фонды». BBC. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  65. «Отобрали деньги пенсионеров». Ведомости. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.
  66. 66,0 66,1 «Сенат Аргентины одобрил национализацию частных пенсионных фондов». Euronews. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 28-ին.
  67. «Президент Аргентины представила новый пакет антикризисных мер». Ведомости. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 9-ին.
  68. ««Imagen negativa presidenta argentina Fernández crece en febrero»» (իսպաներեն). Reuters. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 9-ին.
  69. 69,0 69,1 69,2 «Аргентина национализирует военный завод Lockheed Martin». Известия. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.
  70. «Аргентинская оппозиция отказалась обсуждать реформы Кристины Фернандес». Lenta.ru/. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 14-ին.
  71. «La Cámara alta aprobó el proyecto impulsado por el Gobierno» (իսպաներեն). www.argentinaelections.com /. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 14-ին.
  72. 72,0 72,1 «Кристина Фернандес лидирует на первичных выборах в Аргентине - избирком». ՌԻԱ Նովոստի/. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 14-ին.
  73. «14 августа 2011 года в Аргентине пройдут предварительные президентские выборы». сайт russian.people.com.cn/. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.
  74. 74,0 74,1 «Reforma política: Randazzo confirmó que el 14 de agosto de 2011 serán las primarias abiertas» (իսպաներեն). сайт ambito.com/. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.
  75. «Аргентина борется с золотовалютными резервами». Ъ-Газета Коммерсант. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 5-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 11-ին.
  76. «Decreto (DNU) 2010/2009 de Creación del Fondo del Bicentenario para el Desendeudamiento y la Estabilidad» (իսպաներեն). сайт www.infoleg.gov.ar. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  77. «Глава ЦБ Аргентины смещен с должности указом президента страны». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.
  78. «Felipe Solá: 'No defendemos a Redrado, defendemos la independencia del BCRA'» (իսպաներեն). сайт www.ncn.com.ar. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  79. «La jueza Sarmiento dice sentirse "presionada" y aseguró que el Gobierno deberá esperar para apelar» (իսպաներեն). сайт www.ambito.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  80. «Суд не дал президенту Аргентины уволить главу Центробанка». Российская газета. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  81. ««Mañana asumirá „en comisión" la nueva titular del BCRA»» (իսպաներեն). сайт www.infobae.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  82. ««Diputados declaró nulo el DNU que creó el Fondo del Bicentenario»» (իսպաներեն). сайт www.losandes.com.ar. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  83. «Президент Аргентины подписала закон о легализации однополых браков». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
  84. «Сенат Аргентины узаконил однополые браки». BBC. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
  85. «President Cristina Fernández de Kirchner defends marriage equality bill». Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
  86. «Boda gay: para Bergoglio es una "movida del Diablo" y Fernandez lo acusó de presión». El Cronista Comercial. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
  87. «В Аргентине запретили курить в общественных местах». Lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.
  88. «США заподозрили Уго Чавеса в международной коррупции». Lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  89. ««Afirman que volaron más valijas para la Argentina»» (իսպաներեն). сайт www.lagaceta.com.ar. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 19-ին.
  90. «Агент Венесуэлы получил в США четыре года тюрьмы». Lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 19-ին.
  91. «Troubles for Argentina's New Evita» (անգլերեն). Time. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 21-ին.
  92. ««El Gobierno dice que se está „ordenando" el vínculo con EE. UU.»» (իսպաներեն). Clarin. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 19-ին.
  93. «Дмитрий Медведев провел переговоры с президентом Аргентины». Российская газета. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 15-ին.
  94. «Аргентина отменяет визовый режим для россиян». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.
  95. «Медведев встретился с Кристиной Фернандес». сайт www.ntv.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 14-ին.
  96. «Президент Аргентины встретилась с Фиделем Кастро». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 18-ին.
  97. «Чавес пообещал снабжать Аргентину энергоресурсами ещё 100 лет». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 16-ին.
  98. «Argentine president visits Spain in attempt to lower tension» (անգլերեն). сайт www.topnews.in. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 11-ին.
  99. «Визит в Индию аргентинского президента». сайт ceness-russia.org. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.
  100. «Argentina President to arrive in India today» (անգլերեն). www.topnews.in. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.
  101. «Аргентина и Чили договорились о строительстве туннеля через Анды». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 11-ին.
  102. «Перу и Аргентина объявили о взаимной "перезагрузке"». Lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 11-ին.
  103. «Глава МИД Аргентины назвал визит президента в Китай успешным». сайт russian.news.cn. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.
  104. «Китай достроит метро в Буэнос-Айресе». vesti.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.
  105. Արգենտինայի նախագահին հայրենիքում քննադատել են Հայոց ցեղասպանության մասին չխոսելու համար
  106. 106,0 106,1 «General Debate of the 64th Session (2009)» (անգլերեն). Организация Объединённых Наций. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  107. «General Assembly GA/10860» (անգլերեն). Организация Объединённых Наций. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  108. «Кристина атакует Иран». сайт inoforum.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 14-ին.
  109. «Британская компания возможно нашла нефть в районе спорных Фолклендов». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.
  110. «Жирная нефть Фолклендов». lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.
  111. «Латинская Америка поддержала Аргентину в споре за фолклендскую нефть». lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.
  112. «Аргентина призвала генсека ООН вмешаться в конфликт вокруг Фолклендских островов». lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.
  113. «Аргентина призвала Британию приостановить разведку нефти в Атлантике». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.
  114. «Великобритания не будет вести переговоров о статусе Фолклендов - МИД». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.
  115. «Президент Аргентины назвала ВМС Великобритании пиратами». сайт flot.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 14-ին.
  116. «Аргентина взялась за старое». Коммерсант. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 14-ին.
  117. 117,0 117,1 117,2 «Elleciones Nacionales» (իսպաներեն). www.elecciones2011.gov.ar. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 6-ին.
  118. «Президент Аргентины Фернандес заявила, что готова пойти на второй срок». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.
  119. «Президент Аргентины ударилась головой об решётку». Вести.ру. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 12-ին.
  120. «Кристина Фернандес лидирует на первичных выборах в Аргентине - избирком». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  121. Lenta.ru: В мире: Аргентинские СМИ объявили о переизбрании Кристины Фернандес де Киршнер
  122. «There's Something About the President's Daughter» (անգլերեն). Time. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  123. «Wild child's exposure on web upsets presidential parents» (անգլերեն). The Guardian. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  124. «La vita in Rete della 17enne figlia del Presidente» (իտալերեն). Excite. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  125. 125,0 125,1 «Президент Фернандес де Киршнер потеряла ребенка». сайт latindex.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 11-ին.
  126. «Скончался экс-президент Аргентины Нестор Киршнер». ՌԻԱ Նովոստի. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 14-ին.
  127. «Бывший президент Аргентины госпитализирован с инсультом». lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 14-ին.
  128. «Умер бывший президент Аргентины Нестор Киршнер». lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 14-ին.
  129. «В Аргентине похоронили экс-президента Нестора Киршнера». lenta.ru. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 14-ին.
  130. «Argentina's new Evita Peron tangoes her way to power» (անգլերեն). сайт Timesonline.co.uk. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 22-ին.
  131. «портрет президента Аргентины». сайт www.km.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 11-ին.
  132. «El estilo Cristina presidenta: vestido más sobrio y maquillaje más discreto» (իսպաներեն). Clarin. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.
  133. «Critican a presidenta Fernández por excesivo gasto en ropa» (իսպաներեն). сайт Peru.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.
  134. «Cristina Fernandez's Strange Mourning» (իսպաներեն). сайт perfil.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 10-ին.
  135. «Переизбрание королевы Кристины, или Аргентинский вариант тандема». Forbes. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 27-ին. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 24-ին.
  136. «Парад преемников». сайт planeta.by. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ օգոստոսի 12-ին.
  137. «Cristina Fernandez, entre las mujeres más poderosas del mundo» (իսպաներեն). Lanacion.com.ar. 2009 թ․ օգոստոսի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 6-ին.
  138. «Top 10 Female Leaders» (անգլերեն). Time. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ նոյեմբերի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 6-ին.
  139. «У президента Аргентины обнаружили рак». // lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  140. «Президент Аргентины успешно прооперирована». Взгляд. 4 января 2012. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 4-ին.
  141. «Кристина Кирчнер оставила свой пост заместителю, Амадо Буду по состоянию здоровья». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 19-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 12-ին.
  142. «El antecedente del hombre acusado de intentar matar a Cristina Kirchner». infobae (եվրոպական իսպաներեն). Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 2-ին.
  143. «ARGENTINA:Protocolo de Naciones Soberanas» (իսպաներեն). сайт docelinajes.blogspot.com. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 11-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել