Քրիստիան Վոլֆ
Քրիստիան Վոլֆ (գերմ.՝ Christian Wolff, հունվարի 24 (փետրվարի 3), 1679[1][2][3][…], Վրոցլավ, Չեխական թագի հողեր, Սրբազան Հռոմեական կայսրություն[4] - ապրիլի 9, 1754[1][2][3][…], Հալլե, Պրուսիայի թագավորություն, Սրբազան Հռոմեական կայսրություն[5]), գերմանական ռացիոնալիստ փիլիսոփա։ Հալլեի և Մարբուրգի համալսարանների պրոֆեսոր։
Աշխարհայացքը ձևավորվել է Լայբնիցի ազդեցությամբ, որի գաղափարները համակարգել և հանրամատչելի է դարձրել։ Գոյաբանության մեջ հետևելով Արիստոտելին և Լայբնիցին՝ «ձևը» համարել է գործուն սկզբնապատճառ, իսկ հետևելով Ռենե Դեկարտին՝ «մատերիան» նույնացրել տարածականության հետ։ Մերժել է Լայբնիցի մոնադաբանությունը և էական փոփոխություն մտցրել նախասահմանված ներդաշնակության նրա տեսության մեջ՝ հակվելով հոգեֆիզիկական դուալիզմին և հետևողական մեխանիցիզմին։ Առաջինն է հստակ տարբերակել էմպիրիկական և տեսական գիտելիքը։ Ինքնատիպ է Վոլֆի բարոյագիտությունը․ բնական բարոյականության սկզբունքները համարել է կեցության կառուցվածքից բխող և Աստծո կամքից անկախ օբյեկտիվ նորմաներ։ Վոլֆը պաշտպանել է բնական իրավունքի տեսությունը և լուսավորյալ բացարձակապետության գաղափարը։ Վոլֆի ուսմունքը մինչև Կանտի ասպարեզ գալը տիրապետել է գերմանական համալսարաններում։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Marburger Professorenkatalog — 2016.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118634771 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 Mathematics Genealogy Project — 1997.
- ↑ CONOR.Sl
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Stanford Encyclopedia of Philosophy — Stanford University, Center for the Study of Language & Information, 1995. — ISSN 1095-5054
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քրիստիան Վոլֆ» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 11, էջ 493)։ |