Քութայիսի պետական պատմական թանգարան
Քութայիսի Նիկո Բերձենիշվիլիի անվան պետական պատմական թանգարան, Իմերեթի մարզի խոշորագույն պատմական թանգարանը, որը գտնվում է Քութայիսիում և Թբիլիսիի պետական թանգարանից հետո երկրորդ պատմական թանգարանն է Վրաստանում։
Քութայիսի պետական պատմական թանգարան | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | թանգարան |
| Երկիր |  Վրաստան |
| Վայր | Քութայիս |
| Հասցե | ალ. პუშკინის ქ. 18 |
| Հիմնադրվել է | 1921 |
 | |
 | |
Պատմություն խմբագրել
Քութայիսի պատմաժողովրդագրական թանգարանի առաջին հավաքածուները տեղավորվել են Գրիգոլ Գվելիսանի թանգարանի կողմից ղեկավարվող տանը, դրանից հետո տեղափոխվել են Քութայիսի համալսարան։ Առաջին տնօրեններից է եղել Ջափարիձե Թրիֆոն Միխայիլովիչը։
Թանգարանը ձևավորվել է 1921 թվականին և տեղավորվել է Պուշկինի և Ծերեթելի փողոցների անկյունում գտնվող եռահարկ շենքում, որը Քութայիսիում կառուցվել էր մոտ 1894-1896 թվականներին Վրաստանի Ազգային բանկի համար[1]։
2005 թվականին վերակառուցվել է «Ոսկե Գանձ» սրահը, իսկ 2006 թվականին աշխատանքը ամբողջովին ավարտվել է[2], որի հետ կապված՝ զբոսաշրջիկների համար բաց տարածքների ընդհանուր մակերեսը կազմում է 802մ², ցուցադրության տարածքը` 365մ², ժամանակավոր ցուցահանդեսների համար շինությունը` 69մ², պահեստային տարածքը` 1840մ², վերականգնման շինությունը` 24մ², թանգարանային խանութը` 25մ²։
Թանգարանը հրատարակում է ամենամսյա «Khidi» («Կամուրջ») ամսագիրը, ինչպես նաև «Թանգարանային նորություններ» թերթը։ Ինչպես նաև հրատարակել է «Քութայիսյան հնագիտություն», «Ինչի մասին են խոսում թանգարանային ցուցանմուշները», «Գելատիի գանձերը», «Վրաստանի եկեղեցական գանձարանը», «Քութայիսի թանգարանային գրությունների նկարագրություն», «Քութայիսի թանգարանից անտիկ շրջանի նյութեր» պարբերականները[3]։
Ֆոնդեր խմբագրել
.jpg)
_02.jpg)
Թանգարանի ֆոնդերը ներկայումս կազմում են 190, 988 ցուցանմուշ[4], էքսպոզիցիաներում ներկայացված են պատմության առարկաներ՝ սկսած քարի և բրոնզի դարերից․ գրեթե ամբողջ արևմտյան Վրաստանում հնագիտական արշավների աշխատանքի արդյունքները, ինչպես նաև անտիկ շրջանի ու վաղ միջնադարի նշանակալի հավաքածուները։
Տղամարդու բրոնզե եզակի քանդակը հայտնաբերվել է Ֆերսաթի գյուղի մոտ, Գեգութիից բրոնզե աղջկա քանդակ։ Դրամագիտական հավաքածուից առանձնանաում է 5–րդ դարի ունիկումը՝ արծաթե կոլխիդական դիդրահման։ Ինչպես նաև ներկայացված է մ․թ․ա․ 5-3–րդ դարերի կոլխիդական դրահմաներ, Ալեքսանդր Մակեդոնացու նկարներով ստատերներ, Գեորգի III-ի, Թամարայի մետաղադրամները։ Թանգարանում պահպանվում են միջնադարի աշխատանքներ․ արծաթյա ստավրոտեկա և գրակալ (10–րդ դար), Քրիստոսի Ծննդյան և Հարության պատկերներ, Քրիստոսի սրբապատկերը Մոցամետից 11-12–րդ դարերի, 17-18–րդ դարերի ոսկե իրեր։ Ձեռագրերի ֆոնդում կա 800 գիրք՝ հիմնականում արևմտյան Վրաստանից։ Աստվածաշունչ (11–րդ դարի սկզբի), Հովհաննես Քսիլոֆիլիոնիսի ագիոգրաֆիկ հավաքածու–հինգհատորյակը, որը թարգմանվել է վրացերեն (11–րդ դար)։
Թանգարանում պահվում են 8 ձեռագիր «Դյուցազն վագրի կաշվով», Սուլխան-Սաբա Օրբելիանիի ձեռագիրը և Վախթանգ VI–ի ստեղծագործությունները։
Թանգարանի գրադարանում կա ավելի քան 40 հազար գիրք[5]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «About Sights – Kutaisi State Historical Museum» (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
- ↑ «Niko Berdzenishvili Kutaisi State Historical Museum» (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
- ↑ «Музеи и Галереи в Кутаиси». www.visitkutaisi.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
- ↑ «Кутаисский исторический музей имени Нико Брдзенишвили». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 14-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 13-ին.
- ↑ «Администрация Президента Грузии». www.saakashviliarchive.info. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քութայիսի պետական պատմական թանգարան» հոդվածին։ |