Քերոլ Բեյքեր
Քերոլ Բեյքեր (անգլ.՝ Carroll Baker , մայիսի 28, 1931[1][2][3][…], Ջոնսթաուն, Քամբրիա շրջան, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ), թոշակի անցած ամերիկյան կինոյի, թատրոնի և հեռուստատեսության դերասանուհի։ 1950-1960 թվականների ընթացքում Բեյքերի խաղացած դերերը կարևոր նշանակություն ունեցան նրա գործունեության մեջ՝ դարձնելով նրան և՛ լուրջ դրամատիկ, և՛ փին ափ դերասանուհի և մոդել։ Լի Ստրասբերգի դերասանական ստուդիայում սովորելուց հետո Բեյքերը 1954 թվականից սկսել է ներկայանալ Բրոդվեյում։ 1956 թվականին Էլիա Կազանը դերասանուհուն առաջարկել է խաղալ Թենեսի Ուիլյամսի երկու պիեսների հիման վրա նկարահանված «Տիկնիկը» ֆիլմի գլխավոր դերում։ Ֆիլմում անտեղյակ պչրուհու դեր մարմնավորելուց հետո Քերոլը Լավագույն դերասանուհի անվանակարգում արժանացել է BAFTA, «Ոսկե գլոբուս», «Օսկար» մրցանակների։
 անգլ.՝ Carroll Baker | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մայիսի 28, 1931[1][2][3][…] (92 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Ջոնսթաուն, Քամբրիա շրջան, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ |
| Կրթություն | St. Petersburg College? և HB Studio |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ |
| Մասնագիտություն | դերասանուհի, թատրոնի դերասանուհի, վիպասան, կինոդերասանուհի, գրող և հեռուստատեսային դերասանուհի |
| Ամուսին(ներ) | Jack Garfein? և Donald Burton? |
| Երեխա(ներ) | Բլանշ Բեյքեր |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
Վաղ շրջանի ֆիլմերում խաղացած դերերից են Ջորջ Սթիվենսի «Հսկա (1956)» ֆիլմը, որտեղ նա համակրանք է տածում Ջեյմս Դինի նկատմամբ և «Բայց ոչ ինձ համար (1959 ֆիլմ)» ռոմանտիկ կատակերգությունը։ 1961 թվականին Բեյքերը հայտվել է «Ինչ-որ վայրի բան» վիճահարույց ֆիլմի կենտրոնում, որի ռեժիսորը նրա այդ ժամանակվա ամուսինն էր՝ Ջեք Գարֆեյնը։ Բեյքերին առաջարկվել էր խաղալ բռնաբարության զոհի խոցելի կերպար։ Դրանից հետո՝ 1950-1960-ականներին, Բեյքերը շարունակել է նկարահանվել մի քանի քննադատության արժանացած արևմտյան ֆիլմերում, ինչպիսիք են՝ «Մեծ երկիրը» (1958), «Ինչպես արևմուտքը հաղթեց» (1962), «Շայենների աշուն» (1964) ֆիլմերը
1960-ականների կեսերին դերասանուհին պայմանագիր է կնքել Paramount Pictures-ի հետ։ «Կարպետագողերը» (1964) ֆիլմում հեդոնիստական այրու կերպարով հանդես գալուց հետո նա սկսել է համարվել սեքս սիմվոլ։ Ֆիլմի պրոդյուսեր Ջոզեֆ Լևինը, մինչ կենսագրական «Հարլոու» ֆիլմում Բեյքերին Ջին Հարլոուի կերպարում ներկայացնելը, նրան նկարահանել է «Սիլվիա» նովելում։ Չնայած նշանակալի նախահրապարակումներին՝ «Հարլոու» ֆիլմն արժանացել է մեծ քննադատությունների, որի պատճառով 1966 թվականին Բեյքերը խզել է կապերը Paramount Pictures-ի և Levine-ի հետ՝ տեղափոխվելով Իտալիա։ Եվրոպայում ապրելով 10 տարի՝ նա նկարահանվել է ջալլո ոճի և սարսափ ֆիլմերում՝ ինչպիսիք են «Օրգազմո», «Սառույցի դանակ» ֆիլմերը։
1980-ական թվականներին Բեյքերը հայտնվեց մի շարք ճանաչված ֆիլմերի հիմնական դերերում, ինչպիսիք են՝ «Star 80» իրական հանցագործական դրաման, որտեղ նա մարմնավորում էր սպանության զոհ դարձած Դորթի Ստրաթենի մոր կերպարը։ Դերասանուհին խաղացել է նաև Ռիչարդ Վրայթի նովելի մոտիվներով նկարահանված «Native Son» (1986) ֆիլմում։ 1987 թվականին եղել է «Ironweed» ֆիլմի (1987) աշխատանքներին աջակցող խմբի մեջ։
1990-ականների ընթացքում բազմաթիվ հեռուստատեսություններ նրան հրավիրում էին մարմնավորելու տարբեր դերեր, ինչպես օրինակ՝ «Murder, She Wrote», «L.A. Law», «Roswell» ֆիլմերում ստանձնած կերպարները։ Նա նաև մասնակցություն է ունեցել մեծ եկամուտ ապահովող ֆիլմերի՝ «Մանկապարտեզի ոստիկանը» (1990), «Խաղը» (1997) ստեղծման գործընթացներում։ Նա պաշտոնապես թոշակի է անցել 2002 թվականից։ Դերասանությունից բացի, Բեյքերը նաև հեղինակն է երկու ինքնակենսագրական գործի և մեկ նովելի։
Վաղ կյանք խմբագրել
Քերոլ Բեյքերը ծնվել և մեծացել է Փենսիլվանիայի Ջոնսթաուն քաղաքում, հռոմեական կաթոլիկ Էդիթ Գերթրուդի դստեր և վաճառական Վիլյամ Վոթսոնի ընտանիքում[4]։ Նա ունի լեհական ծագում[5], ինչն էլ հիմք հանդիսացել կարծելու, որ նրա իրական անունը Կարոլինա Պիեկարսին է[Ն 1]։ Այնուամենայնիվ, դա չի ընդունվում որպես հիմնավոր վարկած[Ն 2]։ Բեյքերի ծնողներն ամուսնալուծվել են, երբ նա եղել է ութ տարեկան։ Նա մոր և կրտսեր քրոջ հետ տեղափոխվել է Վիրջինիա[7]։ Բեյքերի հաղորդմամբ իր մայրը՝ որպես միայնակ ծնող, շատ է տանջվել և պայքարել, հաճախ նաև թերացել աղջկա դաստիարակության գործում[8]։
Բեյքերը հաճախել է Փենսիլվանիա նահանգի Գրինսբուրգ քաղաքի Սալեմ ավագ դպրոցը, որտեղ նա եղել է բանավեճի ակումբի անդամ և դպրոցական մյուզիքլների, երաժշտական խմբերի ակտիվ մասնակից[9]։ 18 տարեկանում նա ընտանիքի հետ տեղափոխվում է Ֆլորիդա նահանգի Պետերսբուրգ քաղաք և շարունակում ուսումը տեղի երիտասարդական քոլեջում[7]։ Քոլեջում սովորելու առաջին տարում Բեյքերը սկսել է աշխատել՝ որպես աճպարարի օգնական վոդևիլյան կրկեսում[10] և միացել է պարային համույթին՝ դառնալով պրոֆեսիոնալ պարուհի[7]։ 1949 թվականին Բեյքերը հաղթել է «Միսս Ֆլորիդա մրգեր և բանջարեղեններ» անվանակարգում[11][12]։ 1951 թվականին Բեյքերը տեղափոխվել է Նյու Յորք, որտեղ ապրել է Քուինս թաղամասի վարձով և անհարմար բնակարաններից մեկում։ Նա աշխատել է որպես գիշերային ակումբի պարուհի, ինչպես նաև որպես երգչուհի շրջագայությունների էր գնում Վինձոր, Դետրոյթ և Նյու Ջերսի[13] քաղաքներ։
Բեյքերը դերասանական արվեստ է սովորել HB ստուդիայում[14]։ 1952 թվականին նա ընդունվել է Actors ստուդիա՝ աշակերտելով Լի Ստրասբերգի մոտ[4]։ Այնտեղ նրա համադասարանցիներն են եղել Մայք Նիքոլսը, Շելի Վինթերսը, Մերիլին Մոնրոն։ Նա իր կյանքի ողջ ընթացքում շատ մոտ ընկերական հարաբերություններ է ունեցել Ջեյմս Դինի հետ[15][16]։
Կարիերան խմբագրել
1952-1957: Վաղ տարիներ և քննադատական հաջողություն խմբագրել
«Winston» և «Կոկա-Կոլա» ընկերությունների հեռուստատեսային գովազդներում հայտնվելուց հետո Բեյքերը հայտնվեց քննադատների ուշադրության կենտրոնում[17]։ Բացի դրանից, Բեյքերը Մոնոդրամա թատրոնում ներկայացավ մոնոդրամատիկական կերպարով, որը հերարձակվեց 1952 թվականին DuMont հեռուստատեսությամբ[18]։ Հաջորդ տարում նա կատարեց իր առաջին դեբյուտը «Հեշտ է սիրել» (Easy to Love, 1953) ֆիլմում։ Դա հիմք հանդիսացավ նրա՝ Բրոդվեյում երկու նոր դերեր ստանալու համար․ առաջինը՝ Ռոջեր Մաքդուգալի Escapade (1953) և երկրորդը՝ Ռոբերը Անդերսոնի All Summer Long (1954) ֆիլմերը[19]։ 1955 թվականին նա հավակնում էր դառնալ «Պիկնիկ» ֆիլմի գլխավոր դերակատարուհին, բայց նշյալ դերը ստանձնեց Քիմ Նովակը[20]։ Ջեյմս Դինը առաջարկել էր ֆիլմի ռեժիսոր Նիկոլաս Ռեյին, դերասանուհուն ընտրել «Ապստամբել առանց պատճառի» ֆիլմի գլխավոր դերակատար, սակայն վերջինս մերժել էր[21]։
_publicity_photo_-_Elizabeth_Taylor,_Sal_Mineo,_Carroll_Baker.png)
Բեյքերի մարմանվորած ամենագլխավոր էկրանային դերը եղել է «Հսկան» ֆիլմում, որտեղ նրա խաղընկերներն են եղել Էլիզաբեթ Թեյլորը, Ռոք Հուդսոնը, Ջեյմս Դինը և այլք։ Համաձայն Բեյքերի հայտնած տեղեկությունների՝ մինչ այս ֆիլմը եղել են ավելի նշանավոր գլխավոր դերեր, բայց նա ընտրել է «Հսկան» ֆիլմը, քանի որ նա սկզբից իրեն անպաշտպան է զգացել և ցանկացել է սկսել իր գործունեությունը փոքր պրոֆիլից[16]։ «Հսկան (Giant)» ֆիլմը հիմնականում նկարահանվել է Տեքսասի Մարֆա քաղաքում, 1955 թվականին[22]։ Բեյքերը հեռուստատեսությամբ իր տպավորությունների մասին պատմելու ժամանակ, նշել է, որ ինքն ու Ջեյմս Դին շատ են հավանել Ռոք Հուդսոնի և Էլիզաբեթ Թեյլորի խաղաոճը[8]։
Անձնական կյանք խմբագրել
Բեյքերն ամուսնացել է երեք անգամ։ Առաջին անգամ դերասանուհին ամուսնացել է 1953 թվականին Լուի Ռիթերի հետ, բայց ամուսնությունը տևել է մոտ մեկ տարի, որից հետո դերասանուհին տեղափոխվել է Նյու Յորք՝ դերասանական կրթությունը շարունակելու համար[23]։ Բեյքերը հայտնում է, որ Ռիթերը բռնաբարել է նրան իրենց հարաբերությունների վաղ փուլում, երբ նա դեռ կույս էր[24]։ Երկրորդ անգամ նա ամուսնացել է կինոռեժիսոր Ջեք Գարֆեյնի հետ, որը եղել է հոլոքոստի ականատեսներից և ում համար Բեյքերը հրաժարվել է կաթոլիկությունից և ընդունել հուդայականություն[25]։ Նրանք ունեցել են դուստր՝ Բլանչ Բեյքերը (ծնված 1956), ով նույնպես դերասանուհի է և որդի՝ Հերշչել Գարֆեյնը (ծնված 1958), ով մասնագիտությամբ կոմպոզիտոր է[26]։ Ամուսինները բաժանվել են 1969 թվականին։ Բեյքերն ունի վեց թոռնուհի։
Բեյքերի երրորդ ամուսինը եղել է բրիտանացի թատրոնի դերասան Դոնալդ Բուրթոնը։ Նրանք ամուսնացել են 1978 թվականի մարտի 10-ին[27] և հաստատվել Լոնդոնում 1980 թվականին[7]։ Զույգը մինչ Բուրթոնի մահը (08․12․2007) բնակվում էր իրենց Կալիֆորնիայի տանը[27]։
Հոլիվուդը լքելուց հետո՝ 1960-ական թվականների կեսերին, Բեյքրը Բոբ Հոփի հետ զինվորներին զվարճացնելու համար ճանապարհորդեց Վիետնամ և Հարավային Ասիա։ Դերասանուհին այսպես է ներկայացնում այդ ռեֆորմատիվ փորձը․ «Հիվանդանոցում ես բռնում էի երիտասարդ վիրավոր մարդկանց ձեռքերը և հասկանում, որ իմ ցավը դրա դեմ ոչինչ է, որ աշխարոհւմ մարդիկ տառապում են շատ ավելի դաժանորեն քան իմ ցավն է»[28]։
1950-1960-ական թվականներին նախքան Հռոմ տեղափոխվելը Բեյքերը հիմնական հաստատվել էր Նյու Յորքում և Լոս Անջելեսում՝ իր կարիերան շարունակելու համար[29]։ 1990-2000 թվականներին Բեյքերը ապրել է Կալիֆորնիայում[30][31]։
Հրապարակումներ խմբագրել
- Baby Doll: An Autobiography (Տուն Արբոր, 1983), 978-0-87795-558-0
- To Africa with Love (Դութոն, 1986), 978-0-917657-54-2
- A Roman Tale (Դութոն, 1986), 978-0-917657-53-5
Մրցանակներ խմբագրել
Անվանակարգեր խմբագրել
- 1957: Ոսկե գլոբուս[32]
- 1957: Hasty Pudding Theatricals- «Տարվա կին» անվանակարգ[33]
- 1965: Golden Laurel for Dramatic Performance -լավագույն դրամատիկ դերասանուհի անվանակարգ(երկրորդ տեղ)[34]
Նոմինացիաներ խմբագրել
- 1957: Օսկար - Baby Doll ֆիլմի համար[15]
- 1957: Ոսկե գլոբուս - Baby Doll ֆիլմի համար[32]
- 1957: BAFTA - լավագույն օտարազգի դերասան[35]
- 1964: Ոսկե Լաուրել - թոփ կին դերասանուհի[10]
- 1965: Ոսկե Լաուրել - թոփ կին դերասանուհի
Տես նաև խմբագրել
Նշումներ խմբագրել
- ↑ Dating as far back as April 2006, the Internet Movie Database has listed Baker's alleged birth name as Karolina Piekarski[6]։
- ↑ Mentions of Baker having been born Karolina Piekarski date back to at least 2006 when the name appeared on the Internet Movie Database, and the claim has been republished in works such as Guia de Cine Clásico (2006; 978-8-498-21388-1), and Hollywood Winners & Losers A to Z (2008; 978-0-879-10351-4). Aside from these publications, however, no historical or census documentation corroborates the claim, and Baker herself has not publicly addressed it.
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Internet Broadway Database — 2000.
- ↑ 2,0 2,1 filmportal.de — 2005.
- ↑ 3,0 3,1 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 «Carroll Baker Biography». Yahoo! Movies. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 22-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 28-ին.
- ↑ Pula, James S. (2011). The Polish American Encyclopedia. McFarland. էջ 23. ISBN 978-0-786-43308-7.
- ↑ «Biography for Carroll Baker». Internet Movie Database. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ ապրիլի 9-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 4-ին.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 «The Private Life and Times of Carroll Baker». Glamour Girls of the Silver Screen. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 28-ին.
- ↑ 8,0 8,1 Baker, 1983
- ↑ Baker, 1983, էջ 23
- ↑ 10,0 10,1 Mitchell, Marilyn. «Carroll Baker Actress, 'Baby Doll,' grandma». Desert Entertainer. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
- ↑ Brennan, Patricia (1987 թ․ հունվարի 3). «'Best Thing I've Had For Ages' : 'baby Doll' Baker Is Catching 'fire' For ABC». The Los Angeles Times. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 9-ին.
- ↑ Slifkin, Irv (2015 թ․ մայիսի 3). «The Fabulous Baker: A Consideration of Carroll». MovieFanFare. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 26-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 26-ին.
- ↑ Baker, 1983, էջ 32
- ↑ HB Studio Alumni
- ↑ 15,0 15,1 Bubbeo, Daniel (2011 թ․ հունիսի 20). «'Baby Doll' Carroll Baker in Huntington». Newsday. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունիսի 26-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 28-ին.
- ↑ 16,0 16,1 Carroll Baker on working with James Dean ՅուԹյուբում. Media Funhouse (2000). Retrieved June 28, 2017.
- ↑ Baker, 1983, էջ 73
- ↑ «Carroll Baker Biography (1931–)». Film Reference. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 28-ին.
- ↑ «Carroll Baker – Broadway Theater Credits». Playbill Vault. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 28-ին.
- ↑ Mell, 2005, էջ 187
- ↑ Rathgeb, 2004, էջ 63
- ↑ Fitzgerald, Mike. «Carroll Baker Interview». Western Clippings. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 27-ին.
- ↑ Monush, 2003, էջ 36
- ↑ Jones, Jerene (1983 թ․ նոյեմբերի 7). «For Baby Doll Carroll Baker, Life Has Been No Nursery Rhyme». People. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
- ↑ «Carroll Baker». St. Petersburg Times. 1957 թ․ հունվարի 23. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 28-ին.
- ↑ Baker, 1983, էջ 192
- ↑ 27,0 27,1 «British actor Donald Burton, husband Carroll Baker, dies at 73». San Jose Mercury News. 2008 թ․ հունվարի 11.
- ↑ Baker, 1983, էջ 282
- ↑ Baker, 1983, էջ 294
- ↑ Baker, Carroll (2016). «Interview with Carroll Baker, 2016». Something Wild (Blu-ray). The Criterion Collection.
- ↑ Laskey, Margaux (2014 թ․ մարտի 7). «When May Catches Up to December». The New York Times. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 4-ին.
- ↑ 32,0 32,1 «Carroll Baker». GoldenGlobes.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
- ↑ «Overview for Carroll Baker». Turner Classic Movies. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 2-ին.
- ↑ The Carpetbaggers (DVD video, 2003). Catalogue data at WorldCat. OCLC 051882438. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 4-ին.
- ↑ «Foreign Actress in 1957». BAFTA. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 1-ին.
Աշխատություններ խմբագրել
- Baker, Carroll (1983). Baby Doll: An Autobiography. Arbor House. ISBN 978-0-87795-558-0.
- Cantarini, Martha Crawford; Spicer, Chrystopher J. (2010). Fall Girl: My Life as a Western Stunt Double. McFarland. ISBN 978-0-7864-4753-4.
- DiLeo, John (2010). Tennessee Williams and Company: His Essential Screen Actors. Hansen Publishing Group LLC. ISBN 978-1-601-82425-7.
- Haberski, Raymond (2007). Freedom to Offend: How New York Remade Movie Culture. The University Press of Kentucky. ISBN 978-0-8131-2429-2.
- Hamblett, Charles (1969). «Carroll Baker Fights the System». The Hollywood Cage. Hart Pub. Co. էջեր 155–61.
- Harding, Les (2012). They Knew Marilyn Monroe: Famous Persons in the Life of the Hollywood Icon. McFarland. ISBN 978-0-786-49014-1.
- Horak, Jan-Christopher (2014). Saul Bass: Anatomy of Film Design. Screen Classics. The University Press of Kentucky. ISBN 978-0-8131-4718-5.
- Lisanti, Tom (2001). Fantasy Femmes of 60's Cinema: Interviews with 20 Actresses from Biker, Beach, and Elvis Movies. McFarland. ISBN 978-0-7864-0868-9.
- Mell, Eila (2005). Casting Might-Have-Beens: A Film by Film Directory of Actors Considered for Roles Given to Others. McFarland. ISBN 978-0-7864-2017-9.
- Monush, Barry (2003). Encyclopedia of Hollywood Film Actors, Vol. 1: From the Silent Era to 1965. Applause. ISBN 978-1-55783-551-2.
- Murphy, Brenda (1992). Tennessee Williams and Elia Kazan: A Collaboration in the Theatre. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-40095-4.
- Rathgeb, Douglas L. (2004). The Making of Rebel Without a Cause. McFarland. ISBN 978-0-7864-1976-0.
- Shipka, Danny (2011). Perverse Titillation: The Exploitation Cinema of Italy, Spain and France, 1960–1980. McFarland. ISBN 978-0-7864-4888-3.
- Steinberg, Cobbett (1980). Film Facts. New York: Facts on File, Inc. ISBN 0-87196-313-2.
- Vickers, Graham (2008). Chasing Lolita: How Popular Culture Corrupted Nabokov's Little Girl All Over Again. Chicago Review Press. ISBN 978-1-55652-682-4.
- Warhol, Andy (2014) [1989]. Hackett, Pat (ed.). The Andy Warhol Diaries. Grand Central Publishing. ISBN 978-0-446-39138-2.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Քերոլ Բեյքեր Internet Movie Database կայքում
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քերոլ Բեյքեր» հոդվածին։ |