Փոտ պատրիարք
Փոտ պատրիարք (810-827 թվականների միջև - 891-897 թվականների միջև), բյուզանդական եկեղեցու գործիչ, աստվածաբան, գիտնական։ Կոստանդնուպոլսի հույն պատրիարք։ Մոր կողմից ծագումով հայ։ Ստացել է փայլուն կրթություն, եղել է զինվորական, զբաղեցրել է բարձր պաշտոններ։
| Փոտ պատրիարք հին հուն․՝ Πατριάρχης Φώτιος | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | ոչ վաղ քան 810 և ոչ ուշ քան 828 |
| Ծննդավայր | Կոստանդնուպոլիս, Բյուզանդական կայսրություն |
| Մահացել է | ոչ վաղ քան 886 և ոչ ուշ քան 897 |
| Մահվան վայր | Հայաստան |
| Քաղաքացիություն | Բյուզանդական կայսրություն |
| Կրոն | ուղղափառություն |
| Երկեր | Bibliotheca? |
| Մասնագիտություն | մատենագետ, քահանա, գրող, փիլիսոփա և հոգևորական |
| Ծնողներ | հայր՝ Serge?, մայր՝ Իրենե |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | Կոստանդնուպոլսի պատրիարք և Կոստանդնուպոլսի պատրիարք |
| Photios I of Constantinople Վիքիպահեստում | |
858 թվականին նահանգային ազնվականությունը տապալել է Իգնատիոս պատրիարքին և պատրիարք նշանակել Փոտին, սակայն Հռոմի պապը չի ընդունել նրա նշանակումը։ Իգնատիոսի մահից հետո դարձյալ ընտրվել է պատրիարք։ Վասիլ I-ի մահից հետո հեռացվել է աթոռից, աքսորվել Արմենիանոն կոչվող վանքը, ուր և վախճանվել է։
Փոտը նպաստել է քրիստոնեության տարածմանը բուլղարների և ռուսների մեջ, պայքարել պատկերամարտների, աղանդավորների, հատկապես՝ պավլիկյանների դեմ։ Զգալի աշխատանք է կատարել գրադարանների, մարդասիրական հիմնարկների, վանքերի ու տաճարների կառուցման ու վերակառուցման ուղղությամբ։ Փոտը գրել է «Բառարան», նշանավոր «Գրադարան» կամ «Բյուրամատյան» երկը, որտեղ քննադատական դիտողություններով զետեղել է հատվածներ տարբեր ժամանակների հեղինակների 280 գրքից։
Փոտը կարևոր տեղ է հատկացրել հայ-բյուզանդական հարաբերություններին։ Պահպանվել են նրա նամակները Հայոց կաթողիկոս Զաքարիա Ա Ձագեցուն՝ եկեղեցիների միության հարցի վերաբերյալ, ինչպես նաև կաթողիկոսի պատասխանները։
ԾանոթագրություններԽմբագրել
|
Սա անձի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ |