Ցիկլոպենտան
քիմիական միացություն
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Ցիկլոպենտան, C5H10 - ածխաջրածին
Ցիկլոպենտան | |
---|---|
![]() | |
![]() | |
![]() | |
Ընդհանուր տեղեկություններ | |
Դասական անվանակարգում | ցիկլոպենտան |
Քիմիական բանաձև | C₅H₁₀ |
Ֆիզիկական հատկություններ | |
Մոլային զանգված | 1,2E−25 կիլոգրամ[1] գ/մոլ |
Մոլյար կոնցենտրացիա cM | 70,1 մոլ/լ |
Խտություն | 0,75 ± 0,01 գ/սմ³[2] գ/սմ³ |
Իոնիզացման էներգիա | 10,52 ± 0,01 Էլեկտրոն-վոլտ[2] կՋ/մոլ |
Հալման ջերմաստիճան | −137 ± 1 ℉[2] և −94 °C[3] °C |
Եռման ջերմաստիճան | 121 ± 1 ℉[2] °C |
Այրման ջերմաստիճան | −35 ± 1 ℉[2] |
Գոլորշու ճնշում | 400 ± 1 mm Hg[2] |
Քիմիական հատկություններ | |
Դասակարգում | |
CAS համար | 287-92-3 |
PubChem | 9253 |
EINECS համար | 206-016-6 |
SMILES | C1CCCC1 |
ЕС | 206-016-6 |
RTECS | GY2390000 |
ChEBI | 8896 |
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա) |
ֆիզիկական հատկություններԽմբագրել
Անգույն հեղուկ կերոսինի հոտով, եռման ջերմաստիճանն է +49,3 °С, իսկ հալման ջերմաստիճանն է -93,9 °С։ Խտությունը 0,745 գ/սմ3, պարունակվում է նավթի մեջ։
ՍինթեզԽմբագրել
Ցիկլոպենտանի ստացման հիմնական միջոցն է ցիկլոպենտանոնի(cyclopentanone) վերականգնումն է։
Ցիկլոպենտանը կարելի է ստանալ մի քանի միջոցներով.
1. Նավթից
2. Դիպրոմպենտանի և ցինկի շիկացմամբ. СН2Br-(CH2)3-CH2Br + Mg(Zn) --(t°)--> ցիկլոպենտան + MgBr2(ZnBr2)
3. Ադիպինային թթվից. НООС-(СН2)4-СООН + Ca(OH)2 --> (OOC-(CH2)4-COO)Ca + 2H2O
(OOC-(CH2)4-COO)Ca --(300 °C) --> ցիկլոպենտանոն + CaCO3 ցիկլոպենտանոն --(Zn/Hg + HCl)--> ցիկլոպենտան
ԿիրառումԽմբագրել
Այն օգտագործվում է որպես սառեցնող, հովացուցիչ նյութ՝ սառնարանային սարքավորումներում։