Ցեզար Կյուի
Ցեզար Անտոնովիչ Կյուի (ֆր.՝ César Cui, ռուս.՝ Цезарь Антрнович Кюи, հունվարի 18, 1835[1][2][3][…] կամ հունվարի 6, 1835[4], Վիլնյուս, Ռուսական կայսրություն[2][3][4] - մարտի 13, 1918, մարտի 24, 1918[5] կամ մարտի 26, 1918[4], Պետրոգրադ, Խորհրդային Ռուսաստան[4]), ռուս կոմպոզիտոր, երաժշտական քննադատ, ռազմական ինժեներ և գիտնական, ինժեներ-գեներալ (1904)։ 1857 թվականին ավարտել է Նիկոլաևյան ինժեներական ակադեմիան (1878 թվականից՝ նույն ակադեմիայի ադյունտ-պրոֆեսոր, 1880 թվականից՝ պրոֆեսոր, 1891 թվականից՝ վաստակավոր պրոֆեսոր)։ Կյուիի երաժշտի ձևավորմանը նպաստել է Ա. Ս. Դարգոմիժսկու, Մ. Ա. Բալակիրևի, Վ. Վ. Ստասովի հետ ունեցած ծանոթությունը։ Հզոր խմբակի անդամներից էր։ 1864 թվականից հանդես է եկել որպես երաժշտական քննադատ, պաշտպանել երաժշտության մեջ ռեալիզմի և ժողովրդայնության սկզբունքները, պրոպագանդել Մ. Ի. Գլինկայի, Ա. Ա. Դարգոմիժսկու և «Նոր ռուսական երաժշտական դպրոցի» երիտասարդ ներկայացուցիչների երկերը, նաև արտասահմանյան երաժշտության առաջադեմ նորարարական հոսանքները։ Կյուիի «Վիլյամ Ռատկլիֆ» օպերան արտացոլում էր «Հզոր խմբակի» առաջադեմ գեղագիտական դրույթները։ Գրել է 14 օպերա, այդ թվում՝ «Անջելո», «Կապիտանի աղջիկը», 4 մանկական օպերա, ստեղծագործություններ նվագախմբի, դաշնամուրի, ջութակի, թավջութակի համար, խմբերգեր, վոկալ անսամբլներ։ Հետաքրքրական են ռոմանսները (250-ից ավելի), այդ թվում հայկական ռոմանսների շարքը՝ «Հայի արյունը», «Ինչպես հզոր մրրիկ», «Երազ», «Նրան», «Մշուշն եկավ թևը փռեց», «Մարտիկի մահը», որոնք հրատարակվել են «Արցունքներ» գեղարվեստական-երաժշտական ալմանախում։ Հեղինակ է ամրաշինությանը վերաբերող կապիտալ աշխատությունների։ Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո անցել է սովետական իշխանության կողմը։
 | |
| Ծնվել է | հունվարի 18, 1835[1][2][3][…] կամ հունվարի 6, 1835[4] Վիլնյուս, Ռուսական կայսրություն[2][3][4] |
| Մահացել է | մարտի 13, 1918 (83 տարեկան), մարտի 24, 1918[5] (83 տարեկան) կամ մարտի 26, 1918[4] (83 տարեկան) Պետրոգրադ, Խորհրդային Ռուսաստան[4] |
| Գերեզման | Տիխվինսկոե գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն |
| Մասնագիտություն | կոմպոզիտոր, ռազմական ինժեներ, գրող, սպա, դաշնակահար, երաժշտական քննադատ, Engineer-General, ճարտարագետ և քննադատ |
| Հաստատություն(ներ) | Mikhailovskaya Military Artillery Academy? |
| Անդամակցություն | Հզոր խմբակ և Belyayev circle? |
| Ալմա մատեր | Նիկոլայան ճարտարագիտական ուսումնարան |
| Տիրապետում է լեզուներին | ռուսերեն[1][6] |
| Պարգևներ | |
| Ամուսին(ներ) | անհայտ |
 César Cui Վիքիպահեստում | |
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 М. Cui, Cesar // A Dictionary of Music and Musicians (A.D. 1450-1889): by eminent writers, English and foreign with illustrations and woodcuts / G. Grove, J. A. F. Maitland — London: Macmillan Publishers, 1900. — Vol. 4. — P. 601.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Э. Кюи (ռուս.) // Музыкальный словарь: Перевод с 5-го немецкого издания / под ред. Ю. Д. Энгель — М.: Музыкальное издательство П. И. Юргенсона, 1901. — Т. 2. — С. 714—716.
- ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 Archivio Storico Ricordi — 1808.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Find A Grave — 1995.
- ↑ Czech National Authority Database
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 490)։ 
|