Ցանցաթևավորներ
Ցանցաթևավորներ | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Գիտական դասակարգում | ||||||
|
||||||
Լատիներեն անվանում | ||||||
Papilio
| ||||||
|
Ցանցաթևավորները կազմում են միջատների առանձին կարգ։ Միջին չափի կամ մեծ միջատներ են։ Հասուններն ունեն կրծող բերանային ապարատ, 2 զույգ թաղանթակերպ թևեր՝ ցանցաձև ջղավորված (այստեղից՝ անվանումը)։ Թրթուրներին բնորոշ են 3 զույգ կրծքային ոտքերը և երկար ու սուր մանգաղաձև ծամիչները (վերին ծնոտներ)։ Գրեթե բոլորը զարգանում են ցամաքում՝ լրիվ կերպարանափոխությամբ։ Գիշատիչ են. ոչնչացնում են բուսակեր միջատներին ու տզերին։ Հայտնի է մոտ 5 հզ., ՀՀ-ում՝ 30 տեսակ։ Հանդիպում են հիմնականում Վայոց ձորի, Սյունիքի, Արագածոտնի, Արարատի, Կոտայքի մարզերում։ Առավել տարածվածներից են սովորական ոսկեաչիկը և մրջնառյուծը։
Սովորական ոսկեաչիկը միջին մեծության է, թևերի բացվածքը՝ 25-30 մմ, ունի 2 զույգ երկնագույն-կանաչավուն թևեր և ոսկեգույն աչքեր։ Արագորեն ոչնչացնում է լվիճներին, տերևալվիկներին, տզերին. կարող է օգտագործվել վնասատուների դեմ կենսաբանական պայքար կազմակերպելու համար։ Սովորական մրջնառյուծն աչքի է ընկնում խոշոր մարմնով, նման է ճպուռի, բայց ունի երկար բեղիկներ։ Նրանց թրթուրները չոր ավազի մեջ փորում են ձագարաձև փոսեր, թաղվում ձագարի հատակին և որսում այնտեղ ընկնող միջատներին։ Ասկալաֆները և նեմոպտերները նման են թիթեռների և ՀՀ-ում առավել գեղեցիկ թռչող միջատներից են։