Տրիպսին, հիդրոլազների դասի ֆերմենտ, ճեղքում է պեպտիդները և սպիտակուցները (նաև էսթերները)։ Սինթեզվում է մարդու և կենդանիների ենթաստամոքսային գեղձում, ոչ ակտիվ նախաֆերմենտի՝ տրիպսինոգենի ձևով։ Ցուլի Տրիպսինի մոլեկուլը կազմված է 223 ամինաթթվային մնացորդից (մոլային զանգվածը՝ մոտ 24000)։ Ակտիվ կենտրոնում պարունակում է սերինի և հիստիդինի մնացորդներ։ Տրիպսինը ունակ է ենթաստամոքսային գեղձի բոլոր նախաֆերմենտներն ու ֆոսֆոլիպազը վերածելու ակտիվ ֆերմենտների և այսպիսով կարևորագույն տեղ է գրավում մարսողական ֆերմենտների շարքում։ Տրիպսինը ընտրողաբար ճեղքում է լիղին ու արգինին ամինաթթուների միջև եղած կաւղերը։ Տրիպսինի գործունեությունն ընկճվում է ֆոսֆորօրգանական միացություններով, որոշ մետաղներով ու ինհիբիտորներով։ Որոշ իոններ (Ca++, Mg++ և այլն) բարձրացնում են Տրիպսինի հիդրոլիտիկ ակտիվությունը։ Կաթնասուն կենդանիների տրիպսինին նման ֆերմենտներ հայտնաբերված են այլ ողնաշարավոր և անողնաշարավոր կենդանիների օրգանիզմներում, միկրոօրգանիզմներում և բարձրակարգ բույսերում։ Տրիպսինը օգտագործվում է բժշկության մեջ՝ վերքերի, այրվածքների, թրոմբոզների, մարսողական համակարգի հիվանդությունների բուժման համար։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|
