Տումի
Տումի՝ համայնք Արցախի Հանրապետության Հադրութի շրջանում։ Այն տեղաբախշված է հանրապետության հարավային մասում։ Հադրութը շրջկենտրոնից գտնվում է 31 կմ հեռավորության վրա, իսկ մայրաքաղաք Ստեփանակերտից՝ 67 կմ հեռավորության վրա։
| Համայնք | ||
|---|---|---|
| Տումի | ||
 Գյուղի համայնապատկերը | ||
| Երկիր |  Արցախ | |
| Շրջան | Հադրութի | |
| Այլ անվանումներ | Դոմի, Բինա | |
| ԲԾՄ | 1102 մետր | |
| Բնակչություն | 752 մարդ (2005) | |
| Ազգային կազմ | Հայեր | |
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | |
| Տեղաբնականուն | տումեցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| ||
ԱշխարհագրությունԽմբագրել
Համայնքը լեռնային է, ունի 5673,14 հա տարածք, որից 1930,56 հա գյուղատնտեսական նշանակության, 3550,05 հա անտառային հողեր։ Տումիում առկա են հանքային ջրերի պաշարներ։ Համայնքի տարածքում առկա են թվով 8 աղբյուրներ` «Թաղաղամի», «Սահակ», «Նադա», «Գյոլեն», «Քարեն», «Տաղար», «Վարար» և «Թթու ջուր»։
Հայ-ադրբեջանական պատերազմ (2020)Խմբագրել
2020 թվականի հայ-ադրբեջանական պատերազմի հետևանքով գյուղը հայաթափվել և անցել է Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո[2][3][4]։
ԲնակչությունԽմբագրել
Տումի համայնքի բնակչության թվաքանակը կազմում է 746 մարդ, կա 204 տնտեսություն։
Բնակավայրի ազգաբնակչության փոփոխությունը[5].
| Տարի | 2008 | 2009 | 2010 |
|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 808 | 803 | 797 |
ՏնտեսությունԽմբագրել
Բնակչությունը հիմնականում զբաղվում է գյուղատնտեսությամբ՝ անասնապահությամբ և հողագործությամբ։
Պատմամշակութային հուշարձաններԽմբագրել
Համայնքի պատմամշակութային հուշարձաններն են` «Կարմիր» եկեղեցի (1000 թ.), գերեզմանոց (IX–XIX դդ.), խաչքար (XII-XIII դդ.), կամուրջ (XII-XIII դդ.), աղբյուր (XIXդ.), ամրոց «Դիզափայտ» (Ղլեն քար) (XIII–XIX դդ.), հաշվառված է 19 հուշարձան[6]։
Հասարարակական կառույցներԽմբագրել
Համայնքում գործում են գյուղապետարան, մշակույթի տուն, բուժկետ, միջնակարգ դպրոց, որտեղ սովորում են 111 աշակերտներ։ 2001 թվականից Սերգեյ Աբրահամյանի անվամբ է կոչվում Տումու միջնակարգ դպրոցը[7]։
Հայտնի տումեցիներԽմբագրել
- Սերգեյ Աբրահամյան - լեզվաբան։
- Թևան Ստեփանյան - 20-րդ դարասկզբի Արցախի ազատագրական պայքարի հերոս
Տես նաևԽմբագրել
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ Արցախի տարածքները համարվում են օկուպացված Ադրբեջանի կողմից. ԱՀ ԱԺ հայտարարությունը, (արխիվացված 05․04․2021թ․)
- ↑ «Արցախը հրապարակել է Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած համայնքների և բնակավայրերի ցանկը»։ Ազատություն Ռադիոկայան։ Դեկտեմբեր 10, 2020
- ↑ «Հրապարակվել է Արցախի՝ Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած համայնքների և բնակավայրերի ցանկը»։
- ↑ «Հրապարակվել է Արցախի՝ Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած համայնքների և բնակավայրերի ցանկը», (արխիվացված)։
- ↑ «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն. Բնակչություն ըստ համայնքների»։ Վերցված է 2021 Մայիսի 1
- ↑ Ղահրամանյան Հակոբ (2015)։ Տեղեկաատու Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի։ Երևան։ էջ 132
- ↑ Այս մասին ՀՀ ԳԱԱ կայքը
Արտաքին հղումներԽմբագրել
- Հակոբ Ղահրամանյան, ՏԵՂԵԿԱՏՈւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի, Երևան, Ճարտարագետ, 2015 թ.