Տիրամայր (նկար, Մունկ)
Տիրամայր (նորվ.՝ Madonna, հայտնի է նաև հետևյալ անվանումներով՝ «Հղիացում» և «Սիրող կինը»[1]), նորվեգացի նկարիչ-էքսպրեսիոնիստ Էդվարդ Մունկի կտավը։ «Տիրամայր» նկարի առաջին տարբերակը Մունկը վրձնել է 1893—1894 թվականներին։ 1895 թվականին այն օգտագործվել է որպես վիմագրություն։ Այս նկարն ունի թվով հինգ տարբերակներ[2]։
 | |
|---|---|
.jpg) | |
| տեսակ | նկարների շարք |
| նկարիչ | Էդվարդ Մունկ |
| տարի | 1894 |
| բարձրություն | 91 սանտիմետր |
| լայնություն | 70,5 սանտիմետր |
| ժանր | կրոնական նկարչություն և նյու |
| գտնվում է | Նորվեգիայի ազգային պատկերասրահ |
| հավաքածու | Մունկի թանգարան |
| հատվածն է | Տիրամայր, Տիրամայր, Տիրամայր, Տիրամայր և Տիրամայր |
պատկերված են
| |
Ծանոթագրություններ | |
 Madonna by Edvard Munch Վիքիպահեստում | |
ՆկարագիրԽմբագրել
Տիրամայրը պատկերված է մորեմերկ երիտասարդ կնոջ կերպարով։ Նա ունի կիսափակ, էքստազի մեջ գտնվող աչքեր և սև գահավիժող վարսեր։ Կանոնական, այսինքն եկեղեցու կանոններով սահմանված Տիրամոր պատկերից, կտավում մնացել է միայն գլխի շուրջը տարածվող լուսապսակը։ Որմնանկարի տարբերակը բավականին տարբերվում է յուղաներկ կտավից։
ՆերշնչանքԽմբագրել
Նկարի տարեբերակներից մեկի բնորդը հանդիսանում է գրող, դաշնակահար և արվեստագետների ներշնչանք Դագնի Յուլը՝ գրող Ստանիսլավ Պշիբևսկու կինը և Մունկի մոտիկ ընկերուհին[3][4]։
Գտնվելու վայրԽմբագրել
«Տիրամայր» կտավի տարբերակները ներկա պահին պահպանվում են Մունկի թանգարանում և Օսլոյի արվեստի, ճարտարապետության և դիզայնի ազգային թանգարանում, ինչպես նաև Համբուրգյան Կունստհալեում։ Եվս երկու տարբերակ պահպանվուն են անհատական հավաքածուներում[2]։
ԿողոպուտԽմբագրել
2004 թվականին երկու զինված գողեր Մունկի թանգարանից դուրս հանեցին «Տիրամայր» և «Ճիչ» ստեղծագործությունները[5]։ 2006 թվականի մայիսին, երբ դեռևս նկարները չէին գտնվել, ենթադրյալ հափշտակիչների դատական նիստն էր ընթանում։ Երեք անձինք ստացան չորսից մինչև ութ տարի ազատազրկում, որոնցից երկուսը միաժամանակ նաև մեծ տուգանքի պետք է վճարեին, ևս երեք անձինք արդարացվեցին[6]։ Ոստիկանությունը գտավ հափշտակված նկարները այդ թվականի օգոստոս ամսին[7]։
Տե՛ս նաևԽմբագրել
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ Стенерсен, Рольф. Эдвард Мунк. М.: Искусство, 1972 г.
- ↑ 2,0 2,1 «About the motif Scream and Madonna»։ Музей Мунка։ 15 мая 2008։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-04-08-ին։ Վերցված է 2009-10-08
- ↑ Mary Kay Norseng Dagny: Dagny Juel Przybyszewska, the Woman and the Myth. — University of Washington Press, 1991. — С. 8. — 219 с. — ISBN 0295969997
- ↑ Sue Prideaux Edvard Munch: Behind the Scream. — Yale University Press, 2007. — С. 145. — 391 с. — ISBN 9780300124019
- ↑ «Scream stolen from Norway museum»։ BBC։ 22 августа 2004։ Արխիվացված օրիգինալից 2012-04-08-ին։ Վերցված է 2009-10-08
- ↑ «Three guilty of The Scream theft»։ BBC։ 2 мая 2006։ Արխիվացված օրիգինալից 2012-04-08-ին։ Վերցված է 2009-10-08
- ↑ Berglund Nina (31 августа 2006)։ «Munch paintings recovered»։ Aftenposten։ Արխիվացված օրիգինալից 2011-05-24-ին։ Վերցված է 2009-10-08