Տեխաս
Տեռ (անգլերեն՝ 
Texas Տեքսաս), նահանգ ԱՄՆ-ի հարավային մասում։ Տեխասը բնակչությամբ և տարածքով երկրորդն է Միացյալ Նահանգներում։ Նահանգը գտնվում է Միացյալ Նահանգների Հարավ կենտրոնական մասում, այն սահմանակցում է Մեքսիկային հարավից, Նյու Մեքսիկո նահանգին արևմուտքից, Օկլահոմային հյուսիսից, Արկանզասին հյուսիս արևելքից և Լուիզիանային արևելքից։ Տեխասի տարածքը կազմում է 696241 կմ քառակուսի, իսկ բնակչությունը 26,9 միլիոն (հուլիս 2014)[4]։
 անգլ.՝ Texas | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
 | ||||||
| Երկիր |  ԱՄՆ | |||||
| Մասն է | Մայրցամաքային նահանգներ | |||||
| Հիմն | Texas, Our Texas? | |||||
| Կարգավիճակ | ԱՄՆ-ի նահանգ | |||||
| Մտնում է | ԱՄՆ | |||||
| Վարչկենտրոն | Օստին | |||||
| Ամենաբարձր կետ | Guadalupe Peak? | |||||
| ԲԾՄ | 520 մետր | |||||
| Օրենսդրական մարմին | Texas Legislature? | |||||
| Դատական մարմին | Supreme Court of Texas? և Texas Court of Criminal Appeals? | |||||
| Միության մուտք | դեկտեմբերի 29, 1845 (28-րդ) | |||||
| Բնակչություն | ▲28 995 881 մարդ (2020)[1] (2 տեղ) | |||||
| Տարածք | 696 241 կմ² (2 տեղ) | |||||
 | ||||||
 | ||||||
| Հիմնադրված է | դեկտեմբերի 29, 1845 թ. | |||||
| Սահմանակցում է | Տամաուլիպաս, Չիուաուա, Նյու Մեքսիկո, Օկլահոմա, Արկանզաս, Լուիզիանա, Կոաուիլա և Նուևո Լեոն | |||||
| Ժամային գոտի | UTC-6, CDT? և Ամերիկա/Չիկագո | |||||
| Հապավում | TX, 🏴[2] և Tex. | |||||
| Փոխարինեց | Տեխասի Հանրապետություն | |||||
| ISO 3166-2 կոդ | US-TX | |||||
| Անվանված է | friend?[3] | |||||
| Մականուն | The Lone Star State | |||||
| Միության մուտք | դեկտեմբերի 29, 1845 (28-րդ) | |||||
| texas.gov(անգլ.) | ||||||
Հյուստոնը Տեխասի ամենամեծ քաղաքն է և չորրորդ ամենախոշորը ԱՄՆ-ում, մինչդեռ Սան Անտոնիոն երկրորդ խոշորագույնն է նահանգում և յոթերորդ ամենամեծը ԱՄՆ-ում։ Մյուս մեծ քաղաքներն են Էլ Պասոն և Օսթինը, որը նահանգի կենտրոնն է։ Տեխասի մականունն է Lone Star State, որպեսզի ընգծվի այն հանգամանքը, որ Տեխասը եղել է նախկին անկախ պետություն և ստացել է անկախությունը Մեքսիկայից[5]։ Նահանգի անվանումը եկել է «Tejas» բառից, ինչը նշանակում է ընկեր Կադդո լեզվով[6]։
Իր չափսերի և աշխարհագրական բազմազանության շնորհիվ ինչպիսին է Բալկոնես ճեղքվածքը, Տեխասում կան բազմազան լանդշաֆտներ, որոնք հանդիպում են Միացյալ Նահանգների հարավային և հարավարևմտյան շրջաններում[7]։ Տեխասը հանրահայտ է որպես անապատային նահանգ, չնայած Տեխասի միայն 10 տոկոսն է անապատ[8]։ Բնակչության մեծ մասը կենտրոնացած է նախկին պրերիաներում, խոտհարքում, անտառներում և ափամերձ հատվածներում։
«Տեխասի վեց դրոշներ» տերմինը նշանակում է այն վեց երկրները, որոնց տիրապետության տակ եղել է տարածաշրջանը։ Իսպանիան առաջին եվրոպական պետությունն էր, որը տիրացավ Տեխասին։ Դրանից հետո շատ կարճ ժամանակով Տեխասին տիրացավ Ֆրանսիան։ Մեքսիկան վերահսկեց տարածաշրջանը մինչև 1836 թվականը, երբ Տեխասը դարձավ անկախ՝ դառնալով անկախ հանրապետություն։ 1845 թվականին Տեխասը միացավ Միացյալ Նահանգներին որպես 28-րդ նահանգ։ Նահանգի անէքսացիան եղավ պատճառ, որպեսզի սկսվի Մեքսիկա-ամերիկյան պատերազմը 1846 թվականին։ Տեխասը հայտարարեց ԱՄՆ կազմից իր դուրս գալու մասին 1961 թվականին և պաշտոնապես միացավ ԱՄՆ-ին նույն տարվա մարտի 2-ին։ Քաղաքացիական պատերազմից հետո Տեխասում կազմավորվեց ֆեդերատիվ կառավարություն։
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 https://web.archive.org/web/20111028064539/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php
- ↑ Emojipedia — 2013.
- ↑ https://books.google.com/books/about/Texas.html?id=PUemv3wa0O8C&redir_esc=y
- ↑ «U.S. Census Bureau Announces 2010 Census Population Counts – Apportionment Counts Delivered to President»։ Press Release։ U.S. Census Bureau։ Վերցված է փետրվարի 7, 2011
- ↑ «Introduction to Texas»։ Netstate.com։ Վերցված է ապրիլի 11, 2010
- ↑ Texas from Sea to Shining Sea https://books.google.am/books/about/Texas.html?id=PUemv3wa0O8C&redir_esc=y
- ↑ Sansom, Andrew: Water in Texas: An Introduction, University of Texas Press, 2008, pg. 25
- ↑ Dingus, Anne: The dictionary of Texas misinformation, Gulf Publishing Company, 1987
Արտաքին հղումներԽմբագրել
- Texas.gov – Պաշտոնական կայք