Վյաչեսլավ Կոտյոնոչկին
խորհրդային ռեժիսոր-մուլտիպլիկատոր, նկարիչ և նկարիչ-մուլտիպլիկատոր
Վյաչեսլավ Միխայլովիչ Կոտյոնոչկին (ռուս.՝ Вячесла́в Миха́йлович Котёночкин, հունիսի 20, 1927[1], Մոսկվա, ԽՍՀՄ - նոյեմբերի 20, 2000[1], Մոսկվա, Ռուսաստան), խորհրդային ռեժիսոր-մուլտիպլիկատոր, նկարիչ և նկարիչ-մուլտիպլիկատոր։ «Կատվիկը Լիզյուկովի փողոցից», «Բռնվեց նա, որ կծում էր», «Շոգեբաղնիք», «Ճանապարհորդ գորտը», «Տարօրինակ թռչուն», «Դե, սպասիր», «Հին ձայնապնակ» մուլտֆիլմերի բեմադրող։ ՌՍՖՍՀ ժողովրդական արտիստ (1987), ԽՍՀՄ Պետական մրցանակի դափնեկիր (1988)։
 | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունիսի 20, 1927[1] |
| Ծննդավայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ |
| Մահացել է | նոյեմբերի 20, 2000[1] (73 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Մոսկվա, Ռուսաստան |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան |
| Մասնագիտացում | մուլտիպլիկատոր, կինոռեժիսոր, կինոպրոդյուսեր, ռեժիսոր և նկարիչ |
| Պարգևներ |     և  |
| IMDb | ID ID 0467875 |
Կենսագրություն
խմբագրելՎյաչեսլավ Կոտյոնոչկինը ծնվել է 1927 թվականի հունիսի 20-ին Մոսկվայում։ Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին (1942 թվականից) սովորել է հրետանային հատուկ դպրոցում։ Ուղարկվել է հակատանկային հրետանային ուսումնարան Պենզայում, որն ավարտել է 1945 թվականին։
Նկարչությամբ հետաքրքրվելը և, ինչպես ինքն է ասել, «թեթևամիտ ազգանունը» Կոտյոնոչկինին տարել են «Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիա։ 1947 թվականին ավարտել է «Սոյուզմուլտֆիլմ» կինոստուդիային առընթեր մուլտիպլիկատորների դասընթացներն ու սկսել աշխատել ստուդիայում նախ որպես նկարիչ-մուլտիպլիկատոր, ապա բեմադրող նկարիչ։ 1962 թվականին դարձել է ռեժիսոր։
Մասնակցել է ավելի քան 80 ժապավենների ստեղծմանը։ Տարվել է ռիթմական, «արագ» էպիզոդներով։ Որպես ռեժիսոր հաճախ նկարահանել է սյուժեներ «Պատրույգ» (ռուս.՝ «Фитиль») կինոամսագրի համար, ստեղծել մուլտիպլիկացիոն հատվածներ «Ճանապարհորդություն դեպի ապրիլ» (ռուս.՝ «Путешествие в апрель») և «Ամեն ինչ ձեզ համար» (ռուս.՝ «Всё для вас») գեղարվեստական ֆիլմերի համար։
Վյաչեսլավ Կոտյոնոչկինը հանդիսատեսի շրջանում մեծ ճանաչման է արժանացել «Ճանապարհորդ գորտը» (1965) մուլտֆիլմի շնորհիվ, սակայն փառքի հասել է «Դե, սպասիր» (1969) մուլտֆիլմի ստեղծումից հետո[2]։ Գայլի ու նապաստակի արկածները սիրվել են հանդիսատեսի կողմից, և ինչպես չափահասների, այնպես էլ երեխաների մեծաթիվ խնդրանքների պատճառով նա բազմիցս նկարահանել է նոր սերիաներ։
1988 թվականին Վյաչեսլավ Կոտյոնոչկինին շնորհվել է ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ։ 1999 թվականին լույս է տեսել նրա հուշերի գիրքը, որ կոչվում է «Դե, Կոտյոնոչկին, սպասիր» (ռուս.՝ «Ну, Котёночкин, погоди!»)։
Վյաչեսլավ Կոտյոնոչկինը մահացել է 2000 թվականի նոյեմբերի 20-ին Մոսկվայում։ Թաղվել է Մոսկվայի Վագանկովյան գերեզմանատանը։
Ընտանիք
խմբագրել- Կինը՝ Թամար Վիշնևա, բալետի պարուհի,
- Որդին՝ Ալեքսեյ Կոտյոնոչկին, ռեժիսոր-մուլտիպլիկատոր
- Դուստրը՝ Նատալյա Կոտյոնոչկինա
- Թոռը՝ Եկատերինա Կոտյոնոչկինա, երգչուհի
Պարգևներ
խմբագրել- «ՌՍՖՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ» պատվավոր կոչում (31 դեկտեմբերի, 1976 թվական) — խորհրդային կինոարվեստի բնագավառում ունեցած ներդրումների համար[3],
- Մանկական միջազգային «Ժպիտի շքանշան» (Լեհաստան, 1985 թվական),
- ՌՍՖՍՀ ժողովրդական արտիստ (3 օգոստոսի, 1987 թվական),
- ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ (1988 թվական) — «Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի արտադրության մուլտիպլիկացիոն ֆիլմերի «Դե, սպասիր» շարքի համար ․(մրցանակ գրականության կամ արվեստի բնագավառում մանուկների համար նախատեսված ստեղծագործության համար),
- Բարեկամության շքանշան (2 մայիսի, 1996 թվական) – պետությանը մատուցած ծառայությունների, մշակույթի և արվեստի բնագավառում բազմամյա բեղմնավոր գործունեության համար[4]։
Մրցանակներ փառատոններում
խմբագրել- 1964 – «Հետքեր ասֆալտի վրա» (Արծաթե մեդալ Բուդապեշտի IV միջազգային կինոփառատոնում, Հունգարիա, 1967),
- 1971 – «Դե՛, սպասիր (թողարկում 4)» (Արծաթե մրցանակ Կորտինա դ’Ամպեցոյի մարզական ֆիլմերի XXVIII միջազգային կինոփառատոնում, Իտալիա, 1972)։
Ֆիլմագրություն
խմբագրելՆկարիչ-մուլտիպլիկատոր
խմբագրել- «Առյուծն ու նապաստակը» (ռուս.՝ «Лев и заяц», 1949)
- «Պոլկանն ու Շավկան» (ռուս.՝ «Полкан и шавка», 1949)
- «Օտար ձայն» (ռուս.՝ «Чужой голос», 1949)
- «Կախարդական գանձը» (ռուս.՝ «Волшебный клад», 1950)
- «Պապն ու թոռը» (ռուս.՝ «Дедушка и внучек», 1950)
- «Կրեպիշ» (ռուս.՝ «Крепыш», 1950)
- «Եղջերուն ու գայլը» (ռուս.՝ «Олень и волк», 1950)
- «Բարձր սար» (ռուս.՝ «Высокая горка», 1951)
- «Անտառային ճանապարհորդները» (ռուս.՝ «Лесные путешественники», 1951)
- «Հիշիր և պահպանիր հրդեհային անվտանգության կանոնները» (ռուս.՝ «Помни и соблюдай правила пожарной безопасности», 1951)
- «Ալվան ծաղիկը» (ռուս.՝ «Аленький цветочек», 1952)
- «Կաշտանկա» (ռուս.՝ «Каштанка», 1952)
- «Ձյունանուշ» (ռուս.՝ «Снегурочка», 1952)
- «Լյու եղբայրները» (ռուս.՝ «Братья Лю», 1953)
- «Ագռավը և աղվեսը, կկուն և աքաղաղը» (ռուս.՝ «Ворона и лисица, кукушка и петух», 1953)
- «Ոսկե այծքաղ» (ռուս.՝ «Золотая антилопа», 1954)
- «Երաժիշտ այծը» (ռուս.՝ «Козёл-музыкант», 1954)
- «Վտանգավոր չարաճճիություն» (ռուս.՝ «Опасная шалость», 1954)
- «Նարնջագույն վզիկ» (ռուս.՝ «Оранжевое горлышко», 1954)
- «Նետը թռչում է հեքիաթ» (ռուս.՝ «Стрела улетает в сказку», 1954)
- «Արտասովոր խաղ» (ռուս.՝ «Необыкновенный матч», 1955)
- «Ընկուզենու շիվը» (ռուս.՝ «Ореховый прутик», 1955)
- «Շունն ու կատուն» (ռուս.՝ «Пёс и кот», 1955)
- «Քաջ նապաստակը» (ռուս.՝ «Храбрый заяц», 1955)
- «Սա ի՞նչ թռչուն է» (ռուս.՝ «Это что за птица?», 1955)
- «Նավակը» (ռուս.՝ «Кораблик», 1956)
- «Փոքրիկ Շեգոն» (ռուս.՝ «Маленький Шего», 1956)
- «Միլիոն պարկում» (ռուս.՝ «Миллион в мешке», 1956)
- «Հին ծանոթներ» (ռուս.՝ «Старые знакомые», 1956)
- «Շնագայլն ու ուղտը» (ռուս.՝ «Шакалёнок и верблюд», 1956)
- «Ինչ-որ թագավորությունում» (ռուս.՝ «В некотором царстве», 1957)
- «Գայլն ու յոթ ուլիկները» (ռուս.՝ «Волк и семеро козлят», 1957)
- «Ծանոթ նկարներ» (ռուս.՝ «Знакомые картинки», 1957)
- «Ողջույն ընկերներին» (ռուս.՝ «Привет друзьям!», 1957)
- «Խիզախ եղնիկը» (ռուս.՝ «Храбрый оленёнок», 1957)
- «Հրաշագործուհի» (ռուս.՝ «Чудесница», 1957)
- «Սունկ-վերնատնակ» (ռուս.՝ «Грибок-теремок», 1958)
- «Կատվի տունը» (ռուս.՝ «Кошкин дом», 1958)
- «Աղվեսն ու գայլը» (ռուս.՝ «Лиса и волк», 1958)
- «Առաջին ջութակ» (ռուս.՝ «Первая скрипка», 1958)
- «Сказка о Мальчише-Кибальчише» (1958)
- «Սպորտլանդիա» (ռուս.՝ «Спортландия», 1958)
- «Հեռավոր կղզու գաղտնիքը» (ռուս.՝ «Тайна далёкого острова», 1958)
- «Սաթե ամրոցը» (ռուս.՝ «Янтарный замок», 1959)
- «Երեք փայտահատ» (ռուս.՝ «Три дровосека», 1959)
- «Ուղիղ երեքն անց տասնհինգ...» (ռուս.՝ «Ровно в три пятнадцать…», 1959)
- «Գույների գողերը» (ռուս.՝ «Похитители красок», 1959)
- «Ծննդյան օր» (ռուս.՝ «День рождения», 1959)
- «Աղվեսը, կուղբն ու մյուսները» (ռուս.՝ «Лиса, бобёр и другие», 1960)
- «Չխմող ճնճղուկը։ Հեքիաթ մեծահասակների համար» (ռուս.՝ «Непьющий воробей. Сказка для взрослых», 1960)
- «Լուսատտիկ № 1» (Ուրախ նկարներ) ({{lang-ru|«Светлячок № 1]]» (Весёлые картинки) (1960)
- «Старик перекати-поле» (1960)
- «Մարդուկին ես եմ նկարել» (ռուս.՝ «Человечка нарисовал я», 1960)
- «Թանկագին մետաղադրամ» (ռուս.՝ «Дорогая копейка», 1961)
- «Ճպուռն ու մրջյունը» (ռուս.՝ «Стрекоза и муравей», 1961)
- «Շոգեբաղնիք» (ռուս.՝ «Баня», 1962)
- «Վայրի կարապները» (ռուս.՝ «Дикие лебеди», 1962)
- «Թագուհի Ատամի խոզանակ» (ռուս.՝ «Королева Зубная Щётка», 1962)
- «Հետքեր ասֆալտի վրա» (ռուս.՝ «Следы на асфальте», 1964)
- «Ժամադրությունից մեկ ժամ առաջ» (ռուս.՝ «За час до свидания», 1965)
- «Իվան Իվանիչը հիվանդացել է» (ռուս.՝ «Иван Иваныч заболел», 1966)
- «Կախարդական գլոբուսի արկածերը, կամ Վհուկի արարքները» (ռուս.՝ «Приключения волшебного глобуса, или Проделки ведьмы», 1991)
Ռեժիսոր
խմբագրել.jpg)
- «Ճանապարհորդություն դեպի ապրիլ» (ռուս.՝ «Путешествие в апрель», 1962)
- «Մենք այսպիսի վարպետներ ենք» (ռուս.՝ «Мы такие мастера», 1963)
- «Հետքեր ասֆալտի վրա» (ռուս.՝ «Следы на асфальте», 1964)
- «Ճանապարհորդ գորտը» (ռուս.՝ «Лягушка-путешественница», 1965)
- «Սահմանաշերտ» (ռուս.՝ «Межа», 1967)
- «Մարգարեներ ու դասեր» (ռուս.՝ «Пророки и уроки», 1967)
- «Կեղծ նոտա» (ռուս.՝ «Фальшивая нота», 1969)
- «Դե՛, սպասի՛ր (թողարկում 1)» (ռուս.՝ «Ну, погоди! (выпуск 1)», 1969)
- «Դե, սպասիր (թողարկում 2)» (1970)
- «Դե, սպասիր (թողարկում 3)» (1971)
- «Դե, սպասիր (թողարկում 4)» (1971)
- «Դե, սպասիր (թողարկում 5)» (1972)
- «Երգ պատանի թմբկահարի մասին» (ռուս.՝ «Песня о юном барабанщике», 1972)
- «Դե, սպասիր (թողարկում 6)» (1973)
- «Դե, սպասիր (թողարկում 7)» (1973)
- «Դե՛, սպասիր (թողարկում 8)» (1974)
- «Անտառային արահետում» (ռուս.՝ «На лесной тропе», 1975)
- «Դե, սպասիր (թողարկում 9)» (1976)
- «Դե, սպասիր (թողարկում 10)» (1976)
- «Դե՛, սպասիր (թողարկում 11)» (1977)
- «Դե՛, սպասիր (թողարկում 12)» (1978)
- «Ո՞վ կստանա մրցանակը» (ռուս.՝ «Кто получит приз?», 1979)
- «Դե, սպասիր (թողարկում 13)» (1980)
- «Հին ձայնապնակ» (ռուս.՝ «Старая пластинка», 1982)
- «Դե, սպասիր (թողարկում 14)» (1984)
- «Դե, սպասիր (թողարկում 15)» (1985)
- «Դե, սպասիր (թողարկում 16)» (1986)
- «Կատվիկը Լիզյուկովի փողոցից» (ռուս.՝ «Котёнок с улицы Лизюкова», 1988)
- «Դե, սպասիր (թողարկում 17)» (1993)
- «Դե, սպասիր (թողարկում 18)» (1993)
- «Բռնվեցին բոլորը» (ռուս.՝ «Попались все», 1998)
Սցենարի հեղինակ
խմբագրել- «Անտառային արահետում» (ռուս.՝ «На лесной тропе», 1975)
- «Հին ձայնապնակ» (ռուս.՝ «Старая пластинка», 1982)
Բեմադրող նկարիչ
խմբագրել- «Մենք այսպիսի վարպետներ ենք» (ռուս.՝ «Мы такие мастера», 1963)
- «Ճանապարհորդ գորտը» (ռուս.՝ «Лягушка-путешественница», 1965)
- «Տարօրինակ թռչուն» (ռուս.՝ «Странная птица», 1969)
- «Ուրախ կարուսել № 18։ Տոնածառի տակ» (ռուս.՝ «Весёлая карусель № 18. Под ёлкой», 1986)
Սյուժեներ «Պատրույգ» կինոհանդեսից
խմբագրելՌեժիսոր
խմբագրել- «Անտարբերության վիրուս։ Ռևանշիստ» (ռուս.՝ «Вирус равнодушия. Реваншист», «Фитиль № 3») (1962)
- «Անհեթեթություն» (ռուս.՝ «Собачий бред», «Фитиль № 54») (1967)
- «Ահա և ես» (ռուս.՝ «А вот и я!», «Фитиль № 58») (1967)
- «Зайкины рога» («Фитиль № 61») (1967)
- «Երկու անգամ երկու» (ռուս.՝ «Дважды два», «Фитиль № 71») (1968)
- «Կա արդյոք կյանք Մարսի վրա» (ռուս.՝ «Есть ли жизнь на Марсе», «Фитиль № 80») (1969)
- «Վազորդներ ու խնամակալներ» (ռուս.՝ «Бегуны и опекуны», «Фитиль № 84») (1969)
- «Անպատասխանատու պատասխանատուն» (ռուս.՝ «Безответственный ответственный», «Фитиль № 100») (1970)
- «Ուրախ տղաներ» (ռուս.՝ «Весёлые ребята», «Фитиль № 126») (1972)
- «Երաժշտական փորձ» (ռուս.՝ «Музыкальный эксперимент», «Фитиль № 134») (1973)
- «Ատամիկ» (ռուս.՝ «Зубок», «Фитиль № 141») (1974)
- «Անակնկալ» (ռուս.՝ «Сюрприз», «Фитиль № 145») (1974)
- «Ձեռքերով չդիպչել» (ռուս.՝ «Руками не трогать», «Фитиль № 182») (1977)
- «Զարմանալի մաշիկներ» (ռուս.՝ «Удивительные башмачки», «Фитиль № 183») (1977)
- «Արգելված հնարք» (ռուս.՝ «Запрещённый приём», «Фитиль № 206») (1979)
- «Միջին անհատականություն» (ռուս.՝ «Средняя индивидуальность», «Фитиль № 310») (1988)
- «Անմաքուր ուժ» (ռուս.՝ «Нечистая сила», «Фитиль № 315») (1988)
Սցենարիստ
խմբագրել- «Անակնկալ» (ռուս.՝ «Сюрприз», «Фитиль № 145») (1974)
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ Сергей Капков. Вячеслав Котёночкин // Наши мультфильмы / Арсений Мещеряков, Ирина Остаркова. — Интеррос, 2006. — ISBN 5-91105-007-2
- ↑ Указ Президиума Верховного Совета РСФСР от 31 декабря 1976 года «О присвоении почётных званий РСФСР работникам кинематографии»
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 2 мая 1996 года № 617 «О награждении государственными наградами Российской Федерации» Արխիվացված 2015-06-10 Wayback Machine
Գրականություն
խմբագրել- Котёночкин В. М. Ну, Котёночкин, погоди! — М.: Алгоритм, 1999. — 269 с. — ISBN 5-88878-026-X.
- Сергей Капков. Энциклопедия отечественной мультипликации. — М.: Алгоритм, 2006. — 816 с. — 3000 экз. — ISBN 5-9265-0319-4 с. 353—355.
- КИНО: Энциклопедический словарь, М. Советская энциклопедия, 1987, с. 213.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել Արտաքին պատկերներ
| |
|---|---|
|
Վյաչեսլավ Կոտյոնոչկինի շիրմաքարը Վագանկովյան գերեզմանատանը |
- Վյաչեսլավ Կոտյոնոչկինի վերջին հարցազրույցներից մեկը (ռուս.)
- Ե. Միգունով, Կոտյոնոչկինի փառքի մասին (ռուս.)
- Վյաչեսլավ Կոտյոնոչկինը «Аниматор.ру» կայքում (ռուս.)
- Վյաչեսլավ Կոտյոնոչկինը (1927-2000) (անգլ.) Internet Movie Database կայքում
- Котёночкин Вячеслав Михайлович — Энциклопедия отечественного кино(չաշխատող հղում)