Վլադիմիր Յավրումով

Վլադիմիր Յավրումով
օգոստոսի 11, 1922 - հունվարի 12, 1945 (22 տարեկան)
Ծննդավայր	Բաքու, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ
Մահվան վայր	Ստոպնիցա, Busko County, Świętokrzyskie Voivodeship, Լեհաստան
Գերեզման	Լեհաստան
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ
Կոչում	ավագ լեյտենանտ
Մարտեր/; պատերազմներ	Հայրենական մեծ պատերազմ
Պարգևներ	; և

Վլադիմիր Հակոբի Յավրումով (օգոստոսի 11, 1922(1922-08-11)^[1], Բաքու, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ^[1] - հունվարի 12, 1945(1945-01-12)^[1], Ստոպնիցա, Busko County, Świętokrzyskie Voivodeship, Լեհաստան^[1]), խորհրդահայ սպա, Խորհրդային Միության հերոս (հուլիսի 27, 1945, հետմահու), Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից՝ 1-ին ուկրաինական ճակատի 5-րդ գվարդիական բանակի 9-րդ գվարդիական օդադեսանտային դիվիզիայի 28-րդ գվարդիական օդադեսանտային հրաձգային գնդի վաշտի հրամանատար, գվարդիայի ավագ լեյտենանտ։

Կենսագրություն խմբագրել

Վլադիմիր Յավրումը ծնվել է 1922 թվականի օգոստոսի 11-ին Բաքվում՝ աշխատավորի ընտանիքում։ Ազգությամբ հայ է։ 1944 թվականից Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցության անդամ է։ Ստացել է 8-ամյա կրթություն։ Աշխատել է լեյտենանտ Շմիդտի անվան մեքենաշինական գործարանում, ձեռք բերել էլեկտրաեռակցողի մասնագիտություն։ Ուսումը շարունակել է ռաբֆակում։

1941 թվականի հոկտեմբերին զորակոչվել է Կարմիր բանակ։ 1942 թվականին գերազանցությամբ ավարտել է Կույբիշևի օդադեսանտային ուսումնարանը, ստացել սպայի կոչում և միացել զորքերին։

Լեյտենանտ Յավրումովը հրաձգային դասակի հրամանտարի կոչումը ձեռք է բերել 1942 թվականի ապրիլին Հյուսիս-արևմտյան ճակատում։ Առաջին իսկ մարտից հետո վայելել է զինակիցների հարգանքը։ Ենթակաների նկտամամբ զգայունության, քաջության, բարդ իրավիճակներում կողմնորոշվելու ունակության շնորհիվ երիտասարդ հրամանատարը ձեռք է բերել մեծ հեղինակություն։ Այդ հատկանիշներն առավել վառ դրսևորվել են Վոլգայի և Կուրսկի մարտերում։

Հուլիսի 14-ին՝ Բելգորոդի հյուսիս-արևելյան հատվածի Պրոխորովի ճակատամարտում, Յավրումովը իր դեսանտայինների հետ բազմիցս անցել է հարձակման։ Ծանր վնասվածք է ստացել և գիտակցության եկել միայն հիվանդանոցում։ Ապաքինվելուց հետո միացել է Կրեմենչուգի շրջանի մարտերին և Դնեպրի գրավման ժամանակ նորից վիրավորվել։ Կրկին հայտնվել է հիվանդանոցում, ապա վերադարձել զորամաս։

Աչքի է ընկել լեհական հողերի ազատագրման համար մղվող պայքարում, մասնավորապես՝ Վիսլայի ճակատամարտում։ 1945 թվականի հունվարի 12-ին սկսվել է հարձակումը Սանդոմիրի պլացդարմի վրա։ Ավագ լեյտենանտ Յավրումովը վարել է մարտական գործողություններ Ստոպնիցա բնակավայրի շրջանում։ Հենց այդ ճակատամարտում էլ մահացել է։

1945 թվականի հունիսի 27-ին ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի Նախագահության հրամանով գերմանաֆաշիստական ուժերի դեմ մղած մարտերում հրամանատարության առաջադրանքների օրինակելի իրականացման և դրսևորած քաջության ու հերոսության համար գվարդիայի ավագ լեյտենանտ Վլադիմիր Հակոբի Յավրամովին հետմահու շնորհվել է Խորհրդային Միության հերոսի կոչում։

Պարգևատրման փաստաթղթում նշված է․

1945 թվականի հունվարի 12-ին, Ստոպնիցա քաղաքի շրջանում ճեղքելով հակառակորդի տևական դիմադրությունը, հրաձգային վաշտի հրամանատար ավագ լեյտենանտ Յավրումովը ցուցաբերել է հերոսություն և քաջություն։ Յավրումովի վաշտի խնդիրն էր առաջ անցնել մայրուղու երկայնքով, դուրս բերել թշնամուն իր պաշտպանական դիրքերից։ Գնահատելով պահի լրջությունը և գիտակցելով, որ իր վաշտին հանձնարարված է ամենապատասխաանտու առաջադրանքը, Յավրումովը շղթայաշար է կազմել։ Ոգևորելով իր ենթակայության տակ գտնվող զինվորներին՝ հակառակորդի փոթորկային կրակոցների ներքո նա «Առա՛ջ, արծիվներ», «Հանուն հայրենիքի» կոչերով նետվել է առաջ։ Հաղթահարելով կրակոցները՝ վաշտի նպատակային գրոհով հասել է թշնամու պաշտպանական սահմանի առաջին գծին։ Այս ուժգին պայքարում ոչնչացվել է թշնամու 48 զինվոր, 6 սպա, 4 հաստոցային և 8 ձեռքի գնդացիր, որից անձամբ լեյտենանտը ոչնչացրել է հակառակորդի 15 զինվոր, 1 հաստոցային և 2 ձեռքի գնդացիր։

Այդ կերպ, հակառակորդի հիմնական հրետանային ուժը, որը կենտրոնացած էր մայրուղու երկայնքում տեղակայված հենակետերում, արագ չեզոքացվել է, որն էլ իր հերթին նպաստել է ամբողջ գումարտակի մարտական գործողությունների հաջողությանը։

Այդ ժամանակ վաշտի աջ թևը հայտնվել է ականապատ դաշտում և կանգ առել։ Լեյտենանտ Յավրումովը, չնայած ուսի շրջանում ստացած ծանր վնասվածքին, հավաքելով վերջին ուժերը՝ անցել է իր վաշտի աջ թևը և առաջնորդել այն։ Աջ թևի կարճատև մարտի արդյունքում ոչնչացվել է հակառակորդի 13 զինվոր և երկու ձեռքի գնդացիր։ Ինքը՝ Յավրումովը, ոչնչացրել է հակառակորդի 2 զինվոր և ընկել հերոսի մահով։ Այսպիսով՝ լեյտենատի առջև դրված խնդիրը՝ այդ հատվածում ճեղքել հակառակորդի հենակետային գիծը, Յավրումովի հերոսության շնորհիվ կատարված էր։ Այդ առաջադրանքի համար Յավրումովը չի խնայել անգամ իր կյանքը^[2]։

Վլադիմիր Յավրումովը թաղվել է Լեհաստանի Ստոպնիցա քաղաքի զինվորական պանթեոնում (Կոստյուշկո 2 փողոց)։

Պարգևներ խմբագրել

Խորհրդային Միության հերոսի «Ոսկե աստղ» շքանշան
Լենինի շքանշան
Հայրենական պատերազմի առաջին աստիճանի շքանշան

Հիշատակ խմբագրել

Ադրբեջանի Շամախի շրջանի Մատրասա ավանում տեղադրվել է Հերոսի կիսանդրին։
Մոսկվայի Վագանկովյան գերեզմանատանը կանգնեցվել է նրա կենոտաֆը։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 8 (հայ.) — հատոր 8. — էջ 121.
↑ Герои страны. Яврумов Владимир Акопович. Проверено 28 июня 2010. Архивировано 27 марта 2012 года.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 121)։

[_7095774d2dbd1e51-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 8 (հայ.) — հատոր 8. — էջ 121.

[2] Герои страны. Яврумов Владимир Акопович. Проверено 28 июня 2010. Архивировано 27 марта 2012 года.

[1]

[2]

Վլադիմիր Յավրումով
օգոստոսի 11, 1922(1922-08-11)^[1] - հունվարի 12, 1945(1945-01-12)^[1] (22 տարեկան)
Ծննդավայր	Բաքու, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ^[1]
Մահվան վայր	Ստոպնիցա, Busko County, Świętokrzyskie Voivodeship, Լեհաստան^[1]
Գերեզման	Լեհաստան
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ
Կոչում	ավագ լեյտենանտ^[1]
Մարտեր/ պատերազմներ	Հայրենական մեծ պատերազմ^[1]
Պարգևներ	և