Վլադիմիր Ժելեզնիկով
Վլադիմիր Կարպովիչ ժելեզնիկով (ռուս.՝ Владимир Карпович Железников, հոկտեմբերի 26, 1925[1][2], Վիտեբսկ, ԽՍՀՄ - դեկտեմբերի 3, 2015[3][2], Մոսկվա, Ռուսաստան), ռուս սովետական մանկագիր, սցենարիստ։ ԽՍՀՄ պետական մրցանակի դափնեկիր (1974, 1986), Ռուսաստանի Դաշնության արվեստի վաստակավոր գործիչ[4] (1995)։
Վլադիմիր Ժելեզնիկով | |
|---|---|
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 26, 1925[1][2] |
| Ծննդավայր | Վիտեբսկ, ԽՍՀՄ |
| Վախճանվել է | դեկտեմբերի 3, 2015[3][2] (90 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Մոսկվա, Ռուսաստան |
| Գերեզման | Տրոեկուրովյան գերեզմանատուն |
| Մասնագիտություն | մանկագիր, գրող և սցենարիստ |
| Լեզու | ռուսերեն |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան |
| Կրթություն | Մաքսիմ Գորկու անվան գրականության ինստիտուտ |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
| Պարգևներ |    և  |
Կենսագրություն խմբագրել
Վլադիմիր Կարպովիչը ծնվել է սահմանապահի ընտանիքում։ 1945 թվականին տեղափոխվել է Մոսկվա։ Սովորել է հրետանու ուսումնարանում, իրավաբանական ինստիտուտում։ 1957 թվականին ավարտել է Մաքսիմ Գորկու անվան գրական ինստիտուտը։ Աշխատել է Մուրզիլկա ամսագրում։ Նա գրող Վիտալի Բիանկիին և նկարիչ Վլադիմիր Լեբեդևին անվանել է իր ուսուցիչները[5]։
Ստեղծագործություններ խմբագրել
Վլադիմիր Կարպովիչ Ժելեզնիկովիի գրքերը թարգմանվել են աշխարհի բազմաթիվ լեզուներով, դրանք նվիրված են եղել մարդկանց հարաբերություններին, մանկության և պատանեկության խնդիրներին։ Նրա առաջին Գունավոր պատմություն գիրքը լույս է տեսել 1960 թվականին[6]։ Գրողն ուներ երեխաների աշխարհայացքի սրությունն ու դրամատիզմը փոխանցելու ունակություն, երբ մեծահասակների համար փոքրիկ իրադարձությունը երեխայի աչքում կարող է հասնել ողբերգության։ Տիեզերագնաց պատմվածքը ներկայացնում էր ԽՍՀՄ-ը (Ռ. Պոգոդինի, Օ. Դոնչենկոյի, Մ. Մրևլիշվիլիի, Յ. Ռաննապի, Հ. Նազիրի պատմվածքների հետ միասին) տարբեր երկրների գրողների 1962 թվականի «Աշխարհի երեխաները» պատմվածքների ժողովածուում։ Այն պատրաստվել է միջազգային խմբագրական խորհրդի կողմից և հրատարակվել ԽՍՀՄ–ում 1965 թվականին։ Որպես սցենարիստ նա իր դեբյուտը կատարել է 1970 թվականին «Արծաթե շեփորներ» ֆիլմով[7]։ 1988 թվականից Ժելեզնիկովը մանկական ֆիլմեր նկարահանող «Գլոբուս» կինոստուդիայի գեղարվեստական ղեկավարն է եղել[8]։
Նա մահացել է 91 տարեկան հասակում 2015 թվականի դեկտեմբերի 3-ին։ Նրան թաղել են Տրոեկուրովսկի գերեզմանատանը[9]։
Մատենագրություն խմբագրել
- 1986 թվական, Ընտրված ստեղծագործությունները 2 հատորով, Մանկական գրականություն
- 1964 թվական, Սպիտակ շոգենավեր
- 1963 թվական, Մարդը թող օգնի
- 1970 թվական, Կապույտ Կատյա
- 1959 թվական, Խորհրդային երկրի ռահվիրա
- 1974 թվական, Էքսցենտրիկի կյանքն ու արկածները
- 1966 թվական, Բոլորը երազում են շան մասին, Մանկական գրականություն
- 1965 թվական, Ասպետ
- 1966—1967 թվական, Տղա ներկերով. Պետրոզավոդսկ
- 1984 թվական, Գիշերային քամի
- Էշը և հինգերորդ օվկիանոսը
- 1984 թվական, Առաջին նամակ
- Վերջին շքերթ
- 1963 թվական, Ուղեբեռով ճանապարհորդ
- 1960 թվական, Գունավոր պատմություն
- 1965 թվական, աղի ձյուն
- Տանյա և Յուստիք
- Թրոփ
- 1961 թվական, Բարի մարդիկ - բարի լույս Դեթգիզ,
- 1962 թվական, Վեցերորդ «Բ»-ի հրեշը Դեթգիզ,
- 1981 թվական, Խրտվիլակ Մանկական գրականություն,
- Խրտվիլակ 2, կամ ցեցի խաղ,
Ֆիլմագրություն խմբագրել
Որպես սցենարների հեղինակ և համահեղինակ մասնակցել է ֆիլմերի ստեղծմանը.
- 1965 թվական, Ուղեբեռով ուղևոր
- 1972 թվական, Անսպասելի հյուր
- 1972 թվական, Տարօրինակը հինգերորդ Բ-ից
- 1978 թվական, Հին մոդային կատակերգություն
- 1983 թվական, Խրտվիլակ
- 1984 թվական, Երկրորդ անգամ Ղրիմում
- 1984 թվական, Իմ ընկեր Սոկրատիկը
- 1986 թվական, Շատ սարսափելի պատմություն ֆիլմ,
- 1987 թվական, Արական դիմանկարներ
- 1990 թվական, Հիշողություն առանց ամսաթվի
- 1991 թվական, Խենթ Լոռի
- 1992 թվական, Գեղեցիկ անծանոթ
- 1997 թվական, Փոքրիկ արքայադուստր ֆիլմ,
- 1999 թվական, Ռուսական ապստամբություն, Սովորական բոլշևիզմ,
- 2003 թվական, Ցեց խաղեր,
- 2009 թվական, Խրտվիլակ 2
Կոչումներ և մրցանակներ խմբագրել
- 1974 թվական, ԽՍՀՄ պետական մրցանակ Էքսցենտրիկը հինգերորդից Բ ֆիլմի սցենարի համար,
- 1975 թվական, հոկտեմբերի 27, Պատվո նշանի շքանշան,
- 1986 թվական, ԽՍՀՄ պետական մրցանակ Խրտվիլակ ֆիլմի սցենարի համար
- 1995 թվական, մարտի 17, Ռուսաստանի Դաշնության արվեստի վաստակավոր գործիչ արվեստում վաստակի համար
- 2005 թվական, դեկտեմբերի 27, Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար շքանշան IV աստիճան ռուս գրականության զարգացման գործում ունեցած մեծ ավանդի և երկարամյա ստեղծագործական գործունեության համար։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Русская литература XX века. Прозаики, поэты, драматурги (ռուս.) / под ред. Н. Н. Скатов — 2005. — С. 722—724. — ISBN 5-94848-245-6
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 ПроДетЛит (ռուս.) — 2019.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 http://www.pravmir.ru/skromnyiy-laureat-gosudarstvennoy-premii-pamyati-vladimira-zheleznikova/
- ↑ https://viaf.org/viaf/120122616/
- ↑ https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb14108727s
- ↑ https://www.worldcat.org/identities/lccn-n88261888/
- ↑ https://www.worldcat.org/identities/lccn-n88-261888/
- ↑ 5020113042
- ↑ https://id.loc.gov/authorities/names/n88261888.html
Գրականություն խմբագրել
- Железников, Владимир Карпович, Համառոտ գրական հանրագիտարան[1] Гл. ред. А. А. Сурков. — М. : Советская энциклопедия, 1962—1978
- Мещерякова М. И. Железников Владимир Карпович // Русские детские писатели XX века: Биобиблиографический словарь. — М.: Флинта; Наука, 1997
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Интервью с писателем
- Книги Владимира Железникова Արխիվացված 2008-01-12 Wayback Machine
- Страничка о Владимире Железникове Արխիվացված 2007-10-09 Wayback Machine
- ↑ «Железников // Краткая литературная энциклопедия. Т. 2. — 1964 (текст)». feb-web.ru. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 7-ին.