Վիտոլդ Բորձիլովսկի
Վիտոլդ Բորձիլովսկի (ռուս.՝ Вито́льд Я́нович Бордзило́вский, դեկտեմբերի 3 (16), 1916, Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն - ապրիլի 23, 1979, Մոսկվա, ԽՍՀՄ), խորհրդային ռեժիսոր-մուլտիպլիկատոր և նկարված մուլտֆիլմերի բեմադրող նկարիչ, նաև` մանկական դիաֆիլմերի նկարիչ։
| Վիտոլդ Բորձիլովսկի ռուս.՝ Вито́льд Я́нович Бордзило́вский | |
|---|---|
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 3 (16), 1916 |
| Ծննդավայր | Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն |
| Մահացել է | ապրիլի 23, 1979 (62 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ |
| Գերեզման | Վվեդենսկոե գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ |
| Կրթություն | Մոսկվայի Գերասիմովի անվան կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտ |
| Մասնագիտություն | մուլտիպլիկատոր, հեռուստատեսային պրոդյուսեր, կինոռեժիսոր և նկարիչ |
Կենսագրություն
խմբագրելԾագում է լեհական շլյախտայից։ Հայրը` Յան Բորդզիլովսկին, խորհրդային տարիներին բռնաճնշումների է ենթարկվել, մայրը Թերեզա Կաժինսկայան է։ Մայրական կողմից ազգակիցներն են Ալեքսանդրինսկի թատրոնի կոմպոզիտոր և կապելմեյստեր Վիկտոր Կաժինսկին և հայտնի լեհ գրող Թադեուշ Դոլենգա-Մոստովիչը։ Եղբայրը Օլեգ Բորդզիլովսկին է (1929-1998 թվական), նրա կինը Գալինա Ֆեոդորովան է (ծն. 1935 թվական). նրանք եղել են Րյազանի դրամատիկական թատրոնի առաջատար դերասաններ, նրանց դուստրը` Եվգենիա Բորդզիլովսկայան (ծն. 1961 թվական), թատրոնի և կինոյի ռուս դերասանուհի է[1]։
Սովորել է Ադրբեջանի գեղարվեստի ուսումնարանում, որն ավարտել է 1938 թվականին։ Ուսումից հետո աշխատել է որպես նկարիչ-ձևավորող։ Մասնակցել է Հայրենական մեծ պատերազմին[2]։ Պատերազմից հետո ընդունվել է Մոսկվայի Գերասիմովի անվան կինեմատոգրաֆիայի համառուսական պետական ինստիտուտի գեղարվեստական ֆակուլտետ, որտեղ սովորել է 1948 թվականից մինչև 1954 թվականը։
«Սոյուզմուլտֆիլմ» կինոստուդիայում սկսել է աշխատել 1953 թվականին՝ սկզբում որպես բեմադրող-նկարիչ, իսկ 1962 թվականից Յուրի Պրիտկովի հետ` որպես ռեժիսոր։ 1965 թվականից ինքնուրույն ֆիլմեր է նկարահանել։ Աշխատել է նկարված մուլտիպլիկացիայում, նկարահանել է սյուժեներ «Ֆիտիլ» կինոամսագրի համար։ Նաև պատկերազարդել է դիաֆիլմեր։
Մահացել է 1979 թվականի ապրիլի 23-ին, 60 տարեկան հասակում։ Թաղված է Վվեդենսկոյե գերեզմանոցում[3]։
Մրցանակներ
խմբագրել- «Մի պարկ խնձոր», Հեքիաթային ֆիլմերի միջազգային կինոփառատոն Օդենսեում (Դանիա, 1975 թվական), «Արծաթե ջրահարս» մրցանակ։
Ֆիլմագրություն
խմբագրել- Ագռավը և աղվեսը, կկուն և աքաղաղը (1953 թվական)` բեմադրող նկարիչ
- Ընկուզենու շիվը (1955 թվական)` բեմադրող նկարիչ
- Աղջիկը ջունգլիներում (1956 թվական)` բեմադրող նկարիչ
- Միլիոնը տոպրակի մեջ (1956 թվական)` բեմադրող նկարիչ
- Հեքիաթ Չապաևի մասին (1958 թվական` բեմադրող նկարիչ
- Ալի Բաբան և քառասուն ավազակները (մուլտֆիլմ, 1959) (1959 թվական)` բեմադրող նկարիչ
- Չվերթ համար 13 (1960 թվական)` բեմադրող նկարիչ
- Թանկարժեք մետաղադրամը (1961 թվական)` բեմադրող նկարիչ
- Երկնային պատմություն (1962 թվական)` ռեժիսոր, բեմադրող նկարիչ
- Միլիոնատեր (1963 թվական, «Մեծ ֆիտիլ» ժողովածուում)` ռեժիսոր, բեմադրող նկարիչ
- Ո՞վ է մեղավոր (1964 թվական)` ռեժիսոր, բեմադրող նկարիչ
- Լուսատտիկը № 5 (1964 թվական)` ռեժիսոր, բեմադրող նկարիչ
- Հպարտ նավիկը (1966 թվական)` ռեժիսոր, սցենարիստ
- Արծվիկը (1969 թվական)` ռեժիսոր
- Խիղճը կերել է (1969 թվական, «Ֆիտիլ» № 90)` ռեժիսոր, բեմադրող նկարիչ
- Ամենագլխավորը (1970 թվական)` ռեժիսոր
- Օտար հետքերը (1971 թվական)` ռեժիսոր
- Բադիկը, որ չէր կարողանում խաղալ ֆուտբոլ (1972 թվական)` ռեժիսոր
- Ինչպե՞ս է դա պատահել (1973 թվական)` ռեժիսոր, բեմադրող նկարիչ
- Մի պարկ խնձոր (1974 թվական)` ռեժիսոր
- Լեգենդ ծեր նավաստու մասին (1976 թվական)` ռեժիսոր
- Ձմեռ պապը և գորշ գայլը (մուլտֆիլմ, 1978) (1978 թվական)` ռեժիսոր
- Թե ինչպես երաժիշտ բադիկը դարձավ ֆուտբոլիստ (1978 թվական)` ռեժիսոր
Դիաֆիլմեր
խմբագրել- Սելիկը, Յանոշը և նրա ընկերները (1955 թվական)
- Ջուլհակ Գանեշան (1955 թվական)
- Երաժիշտ Դամդինը (1956 թվական)
- Հեքիաթ ձկնորսի և ձկան մասին (1956 թվական և 1969 թվական)
- Մյունխաուզենի արկածները (1957 թվական)
- Մյունխաուզենը վերևի կորիզի վրա (1958 թվական)
- Սոսրուկո` քարի որդին (1958 թվական)
- Ծանծաղուտ դաշտը (1962 թվական)
- Հավամրգու մեղրը (1963 թվական)
- Հրեղեն քուռկիկը (1966 թվական)
- Կապիտան Վրունգելի արկածները (1967 թվական)
- Թե ինչպես էր Ռոբին Հուդն աշխատում նավատերերի մոտ (1970 թվական)
- Ասք անտեսանելի Կիտեժ կարկուտի մասին (1971 թվական)
- Կեղտոտը (1972 թվական)
- Երգ կարևոր Օլեգի մասին (1973 թվական)
- Ոսկեգույն մազեր (1973 թվական)
- Փայտե խաղաշրջանակը (1974 թվական)
- Երեք նարինջ (1975 թվական)
- Ասք փառավոր կազակ, Սիբիրի նվաճող Երմակ Տիմոֆեևիչի մասին (1976 թվականին)
- Սամպո Լոպարյոնոկը (1977 թվական)
- Անանսին և կախարդական շատրվանը (1978 թվական)
- Բազմոցը (1979 թվական)
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ «Евгения Бордзиловская: «У нас в роду было много известных людей»». Моя династия. 2017 թ․ հունվարի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2018-01-05-ին. Վերցված է 2020-06-30-ին.
- ↑ Подвиг народа
- ↑ Артамонов М. Д. Московский Некрополь. — М.: Столица, 1995. — С. 181. — 432 с. — ISBN 5-7055-1162-0
Գրականություն
խմբագրել- КИНО: Энциклопедический словарь, М. Советская энциклопедия, 1987, стр. 54.