Վիլյամ Կուպեր
Վիլյամ Կուպեր (անգլ.՝ William Cowper, նոյեմբերի 26, 1731[1][2][3][…], Բերքհամստեդ, Դակորում, Հարթֆորշիր, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն - ապրիլի 25, 1800[4][1][2][…], Dereham, Նորֆոլկ, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն), անգլիացի գրող։ Լինելով իր ժամանակի ամենահայտնի բանաստեղծներից մեկը՝ Կուպերը փոխել է 18-րդ դարի բնության պոեզիայի ուղղվածությունը՝ գրելով առօրյայի և անգլիական գյուղական կյանքի մասին։ Սամուել Թեյլոր Քոլրիջը նրան անվանել է «լավագույն ժամանակակից բանաստեղծ», իսկ Ուիլյամ Վորդսվորթը հատկապես բարձր է գնահատել նրա «Yardley-Oak»բանաստեղծությունը[5]։
Վիլյամ Կուպեր | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | նոյեմբերի 26, 1731[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Բերքհամստեդ, Դակորում, Հարթֆորշիր, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն |
| Վախճանվել է | ապրիլի 25, 1800[4][1][2][…] (68 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Dereham, Նորֆոլկ, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն |
| Գերեզման | Նորֆոլկ |
| Մասնագիտություն | բանաստեղծ, թարգմանիչ, գրող, բանաստեղծ-փաստաբան և քրիստոնեական հիմների հեղինակ |
| Լեզու | անգլերեն |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն |
| Կրթություն | Վեսմինստերի դպրոց |
| Գրական ուղղություններ | ռոմանտիզմ |
 William Cowper Վիքիպահեստում | |
Կուպերը գրել է մի շարք հակաստրկատիրական գեղարվեստական բանաստեղծություններ, իսկ ստրկության դեմ պայքարող Ջոն Նյուտոնի հետ նրա բարեկամությունը հանգեցրել է նրան, որ վերջինս Կուպերին խնդրել է գրել աբոլիցիոնիզմի արշավին աջակցելու համար[6]։ Կուպերը գրել է «Նեգրի գանգատը» (անգլ.՝ «The Negro's Complaint», 1788) բանաստեղծությունը, որը շատ արագ դարձել էշատ հայտնի, և այն հաճախ մեջբերել է Մարտին Լյութեր Քինգ կրտսերը 20-րդ դարւմ քաղաքացիական իրավունքների շարժման ժամանակ[7]։ Կուպերը նաև գրել է ստրկության մասին մի քանի այլ քիչ հայտնի բանաստեղծություններ 1780-ական թվականներին, որոնցից շատերը քննադատել են ստրկության տնտեսական կենսունակության գաղափարը[8]։
Կենսագրություն խմբագրել
Վիլյամ Կուպերը ծնվել է 1731 թվականի նոյեմբերի 26-ին Բերքհամստեդում (Հարթֆորդշիր, Անգլիա), որտեղ նրա հայրը՝ Ջոն Կուպերը, ռեկտոր էր Սուրբ Պետրոսի եկեղեցում[9][10]։ Կրթություն է ստացել Վեսթմինսթերյան դպրոցում։ Վարել է մեկուսացված կյանք, որն իր բնավորության վրա թողել է մելանխոլիզմի կնիք։ Անհաջող սերը Կուպերին էլ ավելի մռայլ է դարձրել, և նա նույնիսկ ինքնասպանության փորձ է կատարել։ Նա թարգմանել է Վոլտերի «Հենրիադան», ապա գրել է քնարերգական բանաստեղծություններ և կրոնական հիմներ։ 1774 թվականին լույս է տեսել նրա առաջին ժողովածուն, որը հաջողություն չի ունեցել։ 1785 թվականին լույս է տեսել նրա երկրորդ գիրքը՝ «The Task», որն արտացոլում էր ավելի պայծառ տրամադրություն, որով Կուպերը պարտական էր իր հանդիպմանը տաղանդավոր լեդի Օստինի հետ։ Կուպերը օգտվել է տիկին Գյույոնի միստիկական գործերից, եղել է քվիետիզմի ազդեցության տակ։
Այս ժողովածուով և դրան հաջորդած աշխատանքներով Կուպերն իր համար ստեղծել է գրական նշանակալի անուն։ Նրա հանգիստ, անկեղծ պոեզիան, բնության հանդեպ սերը, նրա գեղարվեստական երևակայությունը և բնական լինելու ձգտումը սկիզբ են դրել Ալեքսանդր Փոփ հռետորական պոեզիայի դեմ պայքարին և Կուպերին Ուիլյամ Վորդսվորթի հետ միասին դարձրել է 19-րդ դարի սկզբի անգլիական «պոեզիաի վերածննդի» շարժիչ ուժը։ Իր կյանքի վերջում Կուպերն ունեցել է հոգեկան խանգարում։ Վիլյամ Կուպերը մահացել է 1800 թվականի ապրիլի 25-ին Իսթ Դերեհամում և թաղվել Սուրբ Նիկոլասի եկեղեցու Սուրբ Թոմաս Բեքեթի մատուռում։ Այնտեղ կա նրա կյանքին նվիրված վիտրաժ[5]։
Բերքհամստեդի Սուրբ Պետրոսի եկեղեցում կա երկու պատուհան՝ նվիրված Կուպերի հիշատակին։ Նույն եկեղեցում տեղադրվել է նաև բանաստեղծի մոր՝ Էնն Կուպերի հուշատախտակը[11][12]։ Հովիվը նաև հիշատակվում է (Ջորջ Հերբերտի հետ միասին) մեկ այլ Clayton & Bell վիտրաժ Սուրբ Գեորգի մատուռում՝ Վեստմինստերյան աբբայությունում[13][14]։
1823 թվականին հրատարակվել է Կուպերի նամակագրությունը նրա բնօրինակ նամակների հիման վրա, որոնք գտնվում էին նրա ազգական Ջոն Ջոնսոնի մոտ[15][16]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 RKDartists (նիդերլ.)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Internet Broadway Database — 2000.
- ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 5,0 5,1 Cameron. «William CowperDereham Norfolk». www.poetsgraves.co.uk.
- ↑ «Abolitionist campaigners». www.bl.uk. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 26-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 9-ին.
- ↑ King, Martin Luther Jr., Carson, Clayborne; Holloran, Peter; Luker, Ralph; և այլք: (eds.), The Papers of Martin Luther King, Jr: Threshold of a new decade.
- ↑ «Great campaigners», Abolition background, UK: BL, Արխիվացված է օրիգինալից 2020-06-26-ին, Վերցված է 2020-06-09-ին.
- ↑ Alumni Oxonienses 1500–1714. Vol. Abannan–Kyte. 1891. էջեր 338–65. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
- ↑ Taylor, Thomas (1835). The Life of William Cowper, Esq (անգլերեն). Seeley.
- ↑ «Interactive Guide». www.stpetersberkhamsted.org.uk. St Peter's Great Berkhamsted. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 8-ին.
- ↑ Birtchnell, Percy Charles (1988). A Short History of Berkhamsted (անգլերեն). Book Stack. էջ 24. ISBN 978-1-871372-00-7.
- ↑ Dunton, Larkin (1896). The World and Its People. Silver, Burdett. էջ 35.
- ↑ «Commemorations: William Cowper». westminster-abbey.org (անգլերեն). Westminster Abbey. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 8-ին.
- ↑ Private correspondence of William Cowper, Esq., with several of his most intimate friends, now first published from the originals in the possession of his kinsman, John Johnson (2nd ed.). London: H. Colburn. 1824.
- ↑ «Review of Private Correspondence of William Cowper». The Quarterly Review. 30: 185–199. October 1823.
Գրականություն խմբագրել
- «Купер, Вильям». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - Harold Child, "William Cowper", in Ward & Trent, et al. The Cambridge History of English and American Literature. New York: GP Putnam’s Sons, 1907–21. As given at Bartleby.com. (Some biographical data utilised.)
- HS Milford, The Complete Poetical Works of William Cowper. London: Oxford University Press, 1913. ("Chronological Table" on pp. xxiv–xxx heavily utilised for biographical data.)
- The Church Hymn book 1872, edited by Edwin F Hatfield, New York and Chicago, US.
- King, James (1986), William Cowper: A Biography, Durham, NC: Duke University Press, ISBN 978-0822305132.
- Newey, Vincent (1981), Cowper's Poetry: A Critical Study and Reassessment, Liverpool: Liverpool University Press, ISBN 978-0853233442
- . Encyclopædia Britannica (անգլերեն). Vol. 7 (11th ed.). 1911. էջեր 349–351.
- The Stricken Deer, biography by David Cecil, 1929 and later editions.
- A Portrait of William Cowper: His Own Interpreter in Letters and Poems by Louise B. Risk, 2004.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Уильям Купер, «Мэри Ануин» — перевод Дмитрия Щедровицкого.
- Уильям Купер, «Прокатный стан» — конкурс переводчиков.
- William Cowper at the Eighteenth-Century Poetry Archive (ECPA)
- Cowper and Newton Museum Արխիվացված 2012-02-27 Wayback Machine
- William Cowper's Cat Poems
- Cowper's Grave
- Essays by William Cowper at Quotidiana.org
- Complete Poetical Works of William Cowper at CCEL
- Hymns by William Cowper Արխիվացված 2012-03-04 Wayback Machine
- Selected Poems at The Poet's Corner
- Selected Poetry of Cowper at the University of Toronto
- Electronic text of Cowper's "Odyssey" translation at bibliomania.com
- Audio: Robert Pinsky reads "Epitaph On A Hare" Արխիվացված 2009-04-05 Wayback Machine by William Cowper (via poemsoutloud.net Արխիվացված 2009-04-05 Wayback Machine)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիլյամ Կուպեր» հոդվածին։ |