Վիլհելմ Ֆիդլեր
Օտտո Վիլհելմ Ֆիդլեր, (գերմ.՝ Wilhelm Fiedler, ապրիլի 3, 1832[1][2], Խեմնից, Ռուդնոգորի շրջան, Սաքսոնիայի թագավորություն, Գերմանական միություն - նոյեմբերի 19, 1912[1][2], Ցյուրիխ, Շվեյցարիա), գերմանա-շվեյցարացի մաթեմատիկոս, ճանաչված իր երկրաչափության դասագրքերով և իր ավանդով գծագրական երկրաչափության մեջ։
Վիլհելմ Ֆիդլեր Wilhelm Fiedler | |
|---|---|
-Portrait-Portr_04712.tif_(cropped).jpg) | |
| Ծնվել է | ապրիլի 3, 1832[1][2] Խեմնից, Ռուդնոգորի շրջան, Սաքսոնիայի թագավորություն, Գերմանական միություն |
| Մահացել է | նոյեմբերի 19, 1912[1][2] (80 տարեկան) Ցյուրիխ, Շվեյցարիա |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Սաքսոնիայի թագավորություն և  Շվեյցարիա |
| Մասնագիտություն | մաթեմատիկոս, մանկավարժ, թարգմանիչ, համալսարանի դասախոս և համալսարանի դասախոս |
| Հաստատություն(ներ) | German Technical University in Prague? |
| Գործունեության ոլորտ | մաթեմատիկա և Գծագրական երկրաչափություն[3] |
| Անդամակցություն | Լեոպոլդինա և Բավարիական գիտությունների ակադեմիա |
| Ալմա մատեր | Լայպցիգի համալսարան |
| Տիրապետում է լեզուներին | գերմաներեն[4][3] |
| Գիտական ղեկավար | Ավգուստ Մյոբիուս և Wilhelm Gottlieb Hankel?[5] |
| Եղել է գիտական ղեկավար | Մարսել Գրոսման և Emil Weyr?[5] |
| Հայտնի աշակերտներ | Jan Sobotka?[6] |
| Երեխա(ներ) | Էռնստ Ֆիեդլեր |
 Wilhelm Fiedler Վիքիպահեստում | |
Ֆիդլերը կոշկակարի որդի էր։ Հաճախել է Ռոյալ Մանքենթայլ Քոլեջը Խեմնիցում և 1849 թվականին սովորել է Բերգակեմայ Ֆղայբերգ քոլլեջում որպես էքստերն ուսանող։ 1852 թվականին նա դարձավ մաթեմատիկայի ուսուցիչ Ֆղայբերգի «Ֆեղմիստերշուլե» դպրոցում և 1853 թվականին «Գեվերբեշուլե» դպրոցում, Խեմնիցում։ Նա ստիպված էր հոգ տանել իր այրիացած մոր և ընտանիքի մասին, կրթվում էր ինքնուրույն առանց համալսարան հաճախելու։ 1858 թվականին նա ստացավ մաթեմատիկայի դոկտորի աստիճան Լայպցիգի համալսարանում։
Ֆիդլերը ինքն իրեն հայտնի դարձրեց խմբագրելով թարգմանություններ անալիտիկ և հանրահաշվական երկրաչափության Ջորջ Սալմոնի դասագրքերից։ Նա Սալմոնի ընկերն էր և նրա՝ թոշակի անցնելուց հոտո, ուսումնասիրում էր իր աստվածաբանական ստեղծագործությունները։
Նա Լեոպոլդինայի (1889) և Բավարական Հումանիտար Գիտությունների Ակադեմիայի (1906) անդամ էր։ Նա պարգևատրվել է Պրուսիական Գիտությունների ակադեմիայի Սթեյների մրցանակով, և 1907 թվականին Վիեննայի տեխնոլոգիայի համալսարանում արժանացել է Պատվավոր աստիճանի։
Աղբյուրներ խմբագրել
- Marcel Grossmann։ Verhandlungen der Schweizerischen Naturforschenden Gesellschaft. Bd. 96 (1913), Anhang, S. 20–27 (Scan; with bibliography).
- Aurel Voss։ Wilhelm Fiedler. In։ Jahresbericht der Deutschen Mathematiker-Vereinigung. Bd. 22 (1913), S. 97–113 (Scan; with bibliography).
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 5,0 5,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
- ↑ https://dml.cz/handle/10338.dmlcz/123257 — P. 4.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիլհելմ Ֆիդլեր» հոդվածին։ |