Վերներ Պանտոն (անգլ.՝ Verner Panton, փետրվարի 13, 1926(1926-02-13)[1][2][3][…], Brahesborg, Ասենս, Հարավային Դանիա տարածաշրջան, Դանիա[4] - սեպտեմբերի 5, 1998(1998-09-05)[1][5][6][…], Կոպենհագեն, Դանիա[7])՝ 20-րդ դարի ամենաազդեցիկ կահույքի և ինտերիերի դիզայներներից մեկը Դանիայում։ Իր կարիերայի ընթացքում նա ստեղծել է նորարարական և ֆուտուրիստական նմուշներ տարբեր նյութերով, հատկապես պլաստտիկից, վառ և էկզոտիկ գույներով։ Նրա ոճը «1960-ականներ»-ի էր, բայց կրկին հայտնի դարձավ 20-րդ դարի վերջին։ 2004 թվականի դրությամբ Պանտոնի կահույքի ամենահայտնի մոդելները դեռևս արտադրության մեջ են (մասնավորապես «Վիտրա» ընկերությունում)։

Վերներ Պանտոն
Դիմանկար
Պանտոնի լուսանկարը Էրլինգ Մանդելմանի կողմից
Ծնվել էփետրվարի 13, 1926(1926-02-13)[1][2][3][…]
ԾննդավայրBrahesborg, Ասենս, Հարավային Դանիա տարածաշրջան, Դանիա[4]
Մահացել էսեպտեմբերի 5, 1998(1998-09-05)[1][5][6][…] (72 տարեկան)
Մահվան վայրԿոպենհագեն, Դանիա[7]
ԳերեզմանGarnison Cemetery
Քաղաքացիություն Դանիա[8][9]
ԿրթությունԴանիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիա (1951)[10] և Odense Tekniske Skole? (1947)[10]
ԵրկերPanton Chair?
Մասնագիտությունդիզայներ, ճարտարապետ, համալսարանի դասախոս, կահույքի դիզայներ, ինտերիերի դիզայներ և տեքստիլ նկարիչ
ԱշխատավայրHochschule für Gestaltung Offenbach?[10]
Պարգևներ և
մրցանակներ
Կայքverner-panton.com
 Verner Panton Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Պանտոնն արդեն փորձառու արտիստ էր Օդենսե քաղաքում, երբ նա գնաց Դանիական գեղարվեստի թագավորական ակադեմիա Կոպենհագենում՝ ճարտարապետություն սովորելու, որն ավարտեց 1951 թվականին։ Իր կարիերայի առաջին երկու տարիների ընթացքում ՝ 1950–1952 թվականներին, նա աշխատել է մեկ այլ դանիացի ճարտարապետ՝ Առնե Յակոբսենի կահույքի դիզայնի ճարտարապետական պրակտիկայում։ Պանտոնը հայտնվել է «հանճար»-ների շարքում և հիմնել է սեփական դիզայներական և ճարտարապետական գրասենյակը։ Նա լավ հայտնի դարձավ իր նորարարական ճարտարապետական առաջարկներ՝ ներառյալ ծալովի տունը (1955 թվական), ստվարաթղթե տունը և պլաստիկ տունը (1960 թվական)։ 1950-ական թվականների վերջին նրա աթոռի դիզայնը դարձել է ոչ ավանդական՝ առանց ոտքերի կամ արտահայտիչ մեջքի։ 1960 թվականին Պանտոնը հանդիսանում էր առաջին պլաստիկ աթոռի դիզայները։ Պոլիպրոպ աթոռը մասսայականորեն արտադրվեց և դարձավ նրա ամենահայտնի նմուշը` հիմնված օրգանական ձևերի վրա, որոնք ընդօրինակում են մարդու մարմնի ուրվագծերը, այս դեպքում` լեզուն[11]։

 
Պանտոնի աթոռի տարբերակը 1967 թվական

1960-ական թվականների վերջին և 1970-ական թվականների սկզբին Վերներ Պանտոնը փորձ կատարեց ամբողջ միջավայրի ձևավորման համար. արմատական և հոգեբանական ինտերիեր, որոնք իր կոր կահույքի, պատերի, տեքստիլի և լուսավորության անսամբլն էին։ Նա, թերևս, առավել հայտնի է մի շարք ինտերիերի դիզայնով՝ Բայերի տարեկան արտադրանքի ցուցահանդեսի համար[12], որը անցկացվում է էքսկուրսիոն նավակներում, մեկն այժմ պահպանվում է թանգարանում։ Նա հայտնի է նաև Եվրոպայում գտնվող հյուրանոցով, որտեղ օգտագործում էր շրջանաձև նախշեր և գլանաձև կահույք։

Բացի այդ, Պանտոնը լավ հայտնի է իր նորարարական դիզայնով ՝ Համբուրգում գերմանական հայտնի հրատարակությոան՝ «Der Spiegel»-ի համար։

Աշխատանքներ խմբագրել

  • «Կոնե» աթոռ (1958 թվական)
  • «Պանտոն» աթոռ (1967 թվական)
  • «Սիրամարգ» աթոռ
  • Վերներ Պանտոնի «Տէաձև» աթոռ

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 sa mere la grosse pute (նիդերլ.)
  3. 3,0 3,1 grosse pute (դան.)
  4. 4,0 4,1 4,2 Verner Panton
  5. 5,0 5,1 5,2 Verner Panton (նիդերլ.)
  6. 6,0 6,1 6,2 Verner Panton (դան.)
  7. 7,0 7,1 7,2 Artists + Artworks
  8. Շվեդիայի Ազգային թանգարանի նկարիչների ցանկ — 2016.
  9. Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 Weilbachs Kunstnerleksikon (դան.)
  11. Hoffman, Anna. «Sex and the Sixties: Verner Panton's Pop Fantasia». Apartment Therapy. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 28-ին.
  12. «Vitra Design Museum». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 26-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել