Վեներա Գանեևա

Վեներա Գանեևա
Բնօրինակ անուն	թաթ.՝ Венера Әхәт кызы Ганиева
Ծնվել է	մարտի 24, 1955 (69 տարեկան); Կազան, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Երկիր	ԽՍՀՄ և Ռուսաստան
Ժանրեր	օպերա
Մասնագիտություն	երգչուհի
Երգչաձայն	սոպրանո
Գործիքներ	վոկալ
Կրթություն	Կազանի Նազիբ Ժիգանովի անվան պետական կոնսերվատորիա
Պարգևներ	; ; և
	Venera Ganeeva Վիքիպահեստում

Վեներա Ախատովնա Գանեևա (թաթ.՝ Венера Әхәт кызы Ганиева, մարտի 24, 1955(1955-03-24), Կազան, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ)^[2], խորհրդային և ռուսական թաթար օպերային երգչուհի, ՌԽՖՍՀ ժողովրդական արտիստ^[3], Թաթարստանի Հանրապետության և Ռուսաստանի Դաշնության ժողովրդական արտիստ^[4]։

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է Կազանում, երաժշտական ընտանիքում։ Հայրը հարմոն էր նվագում, մայրը երգում էր հյուրեր ունենալիս^[2]։ Ավարտել է Գ. Իբրահիմովի անվան № 89 թաթարական դպրոցը, որտեղ երգել է դպրոցական երգչախմբում և «Սազ» համույթում Ռիֆկատ Գումերովի ղեկավարությամբ։ Ավարտել է Աուխադեևի անվան երաժշտական ուսումնարանի վոկալի դասարանը (մանկավարժ՝ Կ. Զ. Շչերբինինա)^[5] և Կազանի պետական կոնսերվատորիան 1982 թվականին (դասավանդողներ՝ Վ. Ա. Լազկո և Ն. Կ. Դաուտով)^[5]^[5]։ 1982 թվականից եղել է Թաթարստանի Մուսա Ջալիլի անվան օպերայի և բալետի ակադեմիական թատրոնի մենակատարուհի^[4]։

Առաջին անգամ հանդես է եկել Ն. Կ. Դաուտովի ներկայացման մեջ՝ Ժ. Բիզեի «Կարմեն» օպերայում գնչուհի Ֆրակսիտայի դերով։ Խաղացել է նաև Ի. Կալմանի «Գնչու դերասան» օպերետում։ Առաջին լուրջ աշխատանքը Մարֆայի դերն էր Ն. Ա. Ռիմսկի-Կորսակովի «Կայսերական հարսնացու» բեմադրությունում։ Ջ. Վերդիի «Ռիգոլետտո» օպերայում Ջիլդայի դերը կատարելու համար արժանացել է նիդերլանդական Գաուդա քաղաքի թերթերի գովասանքին, Նիդերլանդներում հյուրախաղերի ժամանակ այդ դերերգը կատարել է 15 անգամ, նիդերլանդական լրատվամիջոցները առանձնահատուկ նշել է նաև «Տրավիատայում» Վիոլետայի դերի կատարումը։ Գանեևայի խաղացանկում շատ են եղել թաթար դասականների ստեղծագործությունները, նա նաև համագործակցել է մի շարք թաթար ժամանակակից կոմպոզիտորների (Ռ. Ախիյարովա, Ռ. Կալիմուլլին, Լ. Բատիր-Բուլգարի, Ռ. Զարիպով, Վ. Ուսմանով) և բանաստեղծների հետ (Ռ. Վալեև, Ռ. Մինուլլին, Ռ. Խարիս)։ Միակ սոպրանո մենակատարուհին էր Է. Գրիգի «Պեր Գյունտ» ներկայացման մեջ, ինչպես նաև կատարել է Ֆ. Ամիրովի «Հազար ու մի գիշեր» և Լ. Լյուբովսկու «Ասք Յուսուֆի մասին» բալետների սոպրանոյի խրթին դերերգերը^[5]։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել Գերմանիայում, Բելգիայում, Հունգարիայում, Ամերիկայում, Թուրքիայում, Մալազիայում, Ֆինլանդիայում, Պորտուգալիայում, Ֆրանսիայում, Լիտվայում, Չեխիայում, Բուլղարիայում և Կիպրոսում։

Հայտնի դերեր.

Ջիլդա («Ռիգոլետտո», Ջ. Վերդի)
Վիոլետա («Տրավիատա», Ջ. Վերդի)
Մարֆա («Կայսերական հարսնացու», Ն. Ա. Ռիմսկի-Կորսակով),
Ռոզինա («Սևիլյան սափրիչ», Ջ. Ռոսինի),
Ձյունանուշիկ («Ձյունանուշիկ», Ն. Ա. Ռիմսկի-Կորսակով),
Զայտունա («Բանաստեղծի սերը», Ռ. Ախիյարովա),
Գուլնազ («Կկվի ճիչը», Ռ. Կալիմուլլին),
Ալտինչեչ («Ալտինչեչ », Ն. Գ. Ժիգանով)^[2]^[5]։

1999 թվականից եղել է Կազանի մշակույթի և արվեստի համալսարանի երաժշտական արվեստի ֆակուլտետի մեներգի ամբիոնի վարիչ, պրոֆեսոր։ Եղել է հանրապետական վոկալային մրցույթների ժյուրիի անդամ, բարեգործական համերգների մասնակից, «Սաբանտույ» և «Կուրբան Բայրամ» ամենամյա տոների հյուր, որոնք անցկացվել են Սանկտ Պետերբուրգում, Մոսկվայում, Չելյաբինսկում, Արխանգելսկում, Մուրմանսկում^[5]։

Մրցանակներ խմբագրել

Թաթարստանի Հանրապետության ժողովրդական արտիստ (1992)
Ռուսաստանի ժողովրդական արտիստ (1995)
Թաթարստանի Հանրապետության Գաբդուլլա Տուկայի անվան պետական մրցանակի դափնեկիր (1997)
Թաթարստանի Հանրապետության բարեկամության շքանշան (2006)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ https://web.archive.org/web/20181112021517/https://www.business-gazeta.ru/article/128422
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 «Венера Ганеева: «Стас Михайлов и Салават – их можно сопоставить»» (ռուսերեն). Бизнес Online. 2015 թ․ մարտի 22. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 10-ին.
↑ Биографическая энциклопедия. Ганеева Венера Ахатовна (ռուս.)
↑ ^4,0 ^4,1 «Венера Ганеева: «Не буду скрывать - к корпоративам отношусь очень хорошо»» (ռուսերեն). Бизнес Online. 2012 թ․ սեպտեմբերի 2. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 10-ին.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 «Ганеева Венера Ахатовна» (ռուսերեն). Казанский театральный музей. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 7-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 10-ին.

Գրականություն խմբագրել

Татарский энциклопедический словарь. Казань, Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 1999.
Татарская энциклопедия. Казань, Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 2002-14.
Ольга Иванычева. «Венера Ганеева: Татарстану нужна своя «Фабрика звезд». «Казанские ведомости», 24.03.2011, Выпуск № 41

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վեներա Գանեևա» հոդվածին։

[_1c849ff655da0d31-1] ttps://web.archive.org/web/20181112021517/https://www.business-gazeta.ru/article/128422

[BG2-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 «Венера Ганеева: «Стас Михайлов и Салават – их можно сопоставить»» (ռուսերեն). Бизнес Online. 2015 թ․ մարտի 22. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 10-ին.

[3] Биографическая энциклопедия. Ганеева Венера Ахатовна (ռուս.)

[BG1-4] 4,0 ^4,1 «Венера Ганеева: «Не буду скрывать - к корпоративам отношусь очень хорошо»» (ռուսերեն). Бизнес Online. 2012 թ․ սեպտեմբերի 2. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 10-ին.

[KazanMuseum-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 «Ганеева Венера Ахатовна» (ռուսերեն). Казанский театральный музей. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 7-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 10-ին.

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]