Վառվռուկ
| Վառվռուկ | |
| |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Կաղամբածաղկավորներ (Brassicales) |
| Ընտանիք | Կաղամբազգիներ (Brassicaceae) |
| Տրիբա | Alysseae |
| Ցեղ | Վառվռուկ (Alyssum) L., 1753 |
Վառվռուկ (լատին․՝ Alyssum), կաղամբազգիների (խաչածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա, երկամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի կամ փոքրիկ կիսաթփերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 150 (այլ տվյալներով՝ 100), Հայաստանում՝ 15(18) տեսակ՝ դաշտային վառվռուկ (Alyssum minus), բաժակային վառվռուկ (Alyssum alyssoides), գեդամի վառվռուկ (Alyssum gehamense) և այլն։
Տարածվածություն խմբագրել
Տարածված է Արագածոտնի, Շիրակի, Լոռու, Տավուշի, Գեղարքունիքի, Սյունիքի և այլ մարզերում։ Աճում է ստորինից մինչև վերին լեռնային, ալպյան գոտիների չոր, քարքարոտ լանջերին, թփուտներում, անտառեզրերին, ցանքերում և այլն։ Վառվռուկը Հայաստանինը (Alyssum hajastanum) Հայկական լեռնաշխարհի բնաշխարհիկ է. հանդիպում է Սևանի ավազանի հյուսիս-արևմուտքում, աճում է գիհու նոսր անտառներում, վառվռուկի դեղնապտուղը ( xan-thocarpum) Հայկական լեռնաշխարհի բնաշխարհիկ է. հանդիպում է Շիրակի մարզում (Կաքավասար գյուղի շրջակայքում), աճում է չոր, քարքարոտ լանջերին։ Այս տեսակները գրանցված են ՀՀ Կարմիր գրքում։
Արտաքին տեսք խմբագրել
Ցողունը ճյուղավորվող է, բարձր.' 4-50 (60) սմ։ Տերևներն ամբողջական են, հերթադիր, հակադիր ձվաձև, նշտարաձև։ Ծաղկաբույլը վահանանման կամ ողկուզանման է, ծաղիկները՝ մանր, դեղին, դեղնասպիտակավուն, հազվադեպ՝ սպիտակ։ Ծաղկում է ապրիլ-հունիսին։ Պտուղը պատիճակ է, սերմերը՝ թևավոր կամ անթև։ Մեղրատու է։
Պատկերասրահ խմբագրել
-
-
Դեղին ծաղիկով վառվռուկ -
Սպիտակ ծաղիկով վառվռուկ -
Վարդագույն ծաղիկով վառվռուկ -
Բացված վառվռուկ -
-
Սովորական վառվռուկ
Արտաքին հղումներ խմբագրել
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վառվռուկ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վառվռուկ» հոդվածին։ |