Վալենտինա Օսեևա
Վալենտինա Ալեքսադրովնա Օսեևա (Օսեևա-Խմելյովա, ռուս.՝ Валентина Александровна Осеева, Осеева-Хмелёва, ապրիլի 15 (28), 1902[1] կամ ապրիլի 28, 1902[2][1], Կիև, Ռուսական կայսրություն[3][4] - հուլիսի 5, 1969[3][2][1], Մոսկվա, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[3][4]), խորհրդային մանկական գրող[5][6]։ Ստալինյան երրորդ աստիճանի մրցանակի դափնեկիր (1952)։
Վալենտինա Օսեևա | |
|---|---|
| Ծնվել է | ապրիլի 15 (28), 1902[1] կամ ապրիլի 28, 1902[2][1] |
| Ծննդավայր | Կիև, Ռուսական կայսրություն[3][4] |
| Վախճանվել է | հուլիսի 5, 1969[3][2][1] (67 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Մոսկվա, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[3][4] |
| Գերեզման | Վագանկովյան գերեզմանատուն |
| Մասնագիտություն | մանկագիր և գրող |
| Լեզու | ռուսերեն |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ |
| Ժանրեր | պատմվածք |
| Անդամակցություն | ԽՍՀՄ Գրողների միություն |
| Պարգևներ |  և  |
Կենսագրություն խմբագրել
Վալենտինա Օսեևան ծնվել Է 1902 թվականի ապրիլի 15 (28)-ին Կիևում, ինժեների ընտանիքում (էլևատորի տեսուչ), մայրը թերթում աշխատել է որպես սրբագրիչ։ Ծնողները մասնակցել են հեղափոխական շարժման և հաճախ տեղափոխվել մի վայրից մյուսը։ Միջնակարգ դպրոցն ավարտելուց հետո Վալենտինա Օսեևան մինչև 1923 թվականը սովորել է Կիևի Ն․ Լիսենկոյի անվան ինստիտուտի դերասանական ֆակուլտետում, սակայն չի ավարտել ուսումը։ Դրանից հետո ընտանիքը տեղափոխվել է Մոսկվա։
1924-1940 թվականներին աշխատել է մանկական կումունաներում և անապաստան երեխաների ընդունարաններում որպես մանկավարժ և դաստիարակ։ Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին տարհանման ժամանակ աշխատել է որպես դաստիարակ Բաշկիրիայի ԻԽՍՀ Կարաիդելսկի շրջանի Բայկի գյուղի մանկապարտեզում։
1952 թվականից իր ամուսնու՝ ֆանտաստ գրող Վ. Դ. Օխոտնիկովի հետ ապրել է Ղրիմում՝ Իզյումովկա գյուղում, որը տեղակայված է Հին Ղրիմ քաղաքից ոչ հեռու։ Գրողի ամենամեծ ստեղծագործություններից են նրա «Վասյոկ Տրուբաչովը և նրա ընկերները» (ռուս.՝ «Васёк Трубачёв и его товарищи») եռերգությունը և «Դինկա» (ռուս.՝ «Динка») ինքնակենսագրական վիպակը, որը հեղինակը նվիրել է իր մորը և քրոջը՝ Անժելային։
Վալենտինա Օսեևան մահացել է 1969 թվականի հուլիսի 5-ին։ Թաղվել է Մոսկվայի Վագանկովյան գերեզմանատանը։
Ստեղծագործություն խմբագրել
- 1937 թվականին Վալենտինա Օսեևան խմբագրություն է տարել իր առաջին «Գրիշկա» պատմվածքը։
- 1940 թվականին լույս է տեսել «Կարմիր կատու» (ռուս.՝ «Рыжий кот») առաջին գիրքը ։
- Այնուհետև գրվել են պատմվածքների հետևյալ ժողովածուները երեխաների համար։
- «Ոզնի» բանաստեղծությունների գիրքը,
- «Վասյոկ Տրուբաչովը և նրա ընկերները», 3 մաս (1947-1951)
- 1959 թվականին լույս է տեսել «Դինկի» վիպակը,
- 1969 թվականին լույս է տեսել «Դինկին հրաժեշտ է տալիս մանկությանը» (ռուս.՝ «Динка прощается с детством»), երկու վիպակներն էլ ինքնակենսագրական արմատներ ունեն։
Էկրանավորումներ խմբագրել
| Տարի | Ֆիլմ |
|---|---|
| 1955 | «Վասյոկ Տրուբաչովը և նրա ընկերները» |
| 1957 | «Տրուբաչովի ջոկատը պայքարում է» |
| 1971 | «Գտի՛ր ինձ, Լյոնյա» |
| 1983 | «Վաղ, վաղ առավոտ» |
Մրցանակներ խմբագրել
- Ստալինյան երրորդ աստիճանի մրցանակ (1952) – «Վասյոկ Տրուբաչովը և նրա ընկերները» վիպակի 1-ին և 2-րդ մասերի համար
- «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում քաջարի աշխատանքի համար» մեդալ
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 ПроДетЛит (ռուս.) — 2019.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Осеева Валентина Александровна // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ Литвинов В. М. Осеева // Краткая литературная энциклопедия. Т. 5: Мурари — Припев. — М.: Сов. энцикл., 1968. — Стб. 474—475.
- ↑ Арзамасцева И. Н. Осеева Валентина Александровна // Русские детские писатели XX века: Биобиблиографический словарь. — М.: Флинта; Наука, 1997. — С. 319—322. — ISBN 5-02-011304-2.