Վիքիպեդիա

Սֆերա (թատրոն)

Մոսկվայի պետական բյուջետային մշակութային հաստատություն, Մոսկվայի դրամատիկական «Սֆերա» թատրոն[1], դրամատիկական թատրոն Մոսկվայում, որի հիմնադրման նախաձեռնողն է Եկատերինա Ելանսկայան։ Ստեղծվել է 1981 թվականին՝ ԽՍՀՄ Մշակույթի նախարարության որոշմամբ։ Թատրոնի ստեղծման ընդհանուր գաղափարը հիմնադիրը ներկայացրել է հետևյալ կերպ. «Մենք մերժում ենք խորանարդի թատրոնի սկզբունքը և քաջալերում ենք շփման տարածությունը»։

Սֆերա
Տեսակթատրոն
Երկիր Ռուսաստան
Գտնվելու վայրըՄոսկվա
Հիմնադրման ամսաթիվ1981
Կայքspheratheatre.ru
 Sphere Theatre Վիքիպահեստում

Թատրոնի դահլիճը շրջանաձև ամֆիթատրոն է, կենտրոնական բեմով և ներսում շարժական հարթակներով, նախագիծը մշակել է ճարտարապետ Նատալյա Գոլասը, գլխավոր նկարիչն է Վլադիմիր Սալդատովը[2]։

Պատմություն

խմբագրել

Գլխավոր գաղափարը, որը դրվել էր հիմնադիրների կողմից, (վերջիններիս թվում էին դերասաններ Գեորգի Տարատորկինը, Ալեքսանդր Կալյագինը, Օլեգ Դալը, Գեորգի Բուրկովը և ուրիշ դերասանների), հանդիսատեսի և դերասանի շփման հատուկ միջավայրն էր[2]։ Առաջին ներկայացումները բեմադրվել են «Սֆերա» թատրոնի պաշտոնական բացումից առաջ և խաղացվել են Պ. Ի. Չայկովսկու անվան համերգային դահլիճում, որտեղ ճարտարապետական ձևով մարմնավորվել է Վսևոլոդ Մեյերխոլդի գաղափարը, ըստ որի հանդիսասրահի ամֆիթատրոնը և բեմը միավորվելով` դարձել էին մեծ կիսաբեմ։

  • «Փոստը դեպի հարավ», հեղինակ` Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերի։ Բեմադրության մեջ խաղում են Գեորգի Տարատորկինը, Ալեքսանդր Կալյագինը, Գեորգի Բուրկովը, Լ. Տոլմաչյովան, Լև Կրուգլինը։
  • «Օտար երեկո», Արծաթե դարաշրջանի պոեզիայի բանաստեղծական կոմպոզիցիա, որին մասնակցել են Ա. Լազարևը, Գ. Բորտնիկովը, Մ. Կոզակովը, Ե. Կինդինովը, Լ. Տոլմաչյովան, Գ. Եգորովան։

Ներկայացումները բեմադրվում էին դատարկ բեմում և ուղեկցվում էին երգեհոնի երաժշտությամբ։

Ելանսկայան ստեղծել է ներկայացումներ` միավորելով տարբեր թատրոնի դերասանների։

Առաջին տարիներին թատրոնը գտնվում էր Մոսկվայի «Կաուչուկ» գործարանի մշակույթի պալատում, Պլյուշիխա փողոցում։ 1984 թվականին ավարտվում է «Էրմիտաժ» այգում գտնվող թատրոնի վերանորոգումը, որտեղ և տեղակայվում է «Սֆերա» թատրոնը։

1984 թվականին թատրոնում բեմադրվել է «Ո՞վ է վախենում Վիրջինիա Վուլֆից» ներկայացումը` ըստ Էդվարդ Օլբիի պիեսի։ Այն թատրոնի առաջին ներկայացումներից էր, բեմադրիչը Ռոման Վիկտյուկն էր[3]։

Թատրոնի ստեղծման պահից մինչև 2013 թվականը թատրոնի գեղարվեստական ղեկավարն է եղել դրա հիմնադիր Եկատերինա Ելանսկայան[4][5][6]։

Ներկայացումներ

խմբագրել
  • 1981 - «Օտար երեկո» (բանաստեղծական կոմպոզիցիա ըստ Մ. Ցվետաևայի, Ա. Ախմատովայի, Ն. Գումիլյովի, Օ. Մանդելշտամի, Ի. Սևերյանինի, Դ. Սամոյլովայի բանաստեղծությունների)
  • 1981 - «Փոքրիկ իշխանը» (Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերի)
  • 1981 - «Նամակներ անծանոթուհուն» (Ա. Մորուա, Ա. Մորավիա )
  • 1981 - «Այնտեղ, հեռվում...» (Վասիլի Շուկշին)
  • 1981 - «Կատակերգություններ» (Մ. Զոշչենկո, մեկ գործողությամբ կատակերգություններ «Անհաջող օր» և «Հարսանիք»)
  • 1982 - «Հայելու դիմաց» (ըստ Վ. Կավերինի)
  • 1982 - «Ցեց» (Ն. Պոգոդին)
  • 1982 - «Օլբի թատրոն» (Է. Օլբիի մեկ գործողությամբ «Բեսսի Սմիթի մահը» և «Ի՞նչ է տեղի ունեցել կենդանաբանական այգում» պիեսները)
  • 1983 - «Ի՞նչի վրա է հիմնված աշխարհը» (բեմական կոմպոզիցիա ըստ Ե. Ելանսկայայի, Ժ. Անույի «Արտույտ» պիեսի, Մ. Ալիգերի «Զոյա» պոեմի, Ն. Ռուբցովի, Բ. Օկուջավային, Ֆ. Վիյոնի, Ա. Տարկովսկու բանաստեղծությունների)
  • 1984 - «Ապրիր և հիշիր» (ըստ Վ. Ռասպուտինի)
  • 1985 - «Թատերական վեպ» (Մ․ Բուլգակով)
  • 1986 - «Մինչև աքլորականչը» (ըստ Վ․ Շուկշինի)
  • 1987 - «Ծովորոր» (Ա․ Չեխով)
  • 1989 - «Ճակատագրական ձվեր» ըստ (Մ․ Բուլգակովի)
  • 1990 - «Լոլիտա» (Վ․ Նաբոկով)
  • 1990 - «Երջանկություն»
  • 1990 - «Ղրիմի կղզին»
  • 1994 - «Հանցավոր եռյակ» (Ա․ Տ․ Ավերչենկո)
  • 1996 - «Լոլիտան ըստ վեպի» (Վ․ Նաբոկով)
  • 1998 - «Թագավորությունն այստեղ բերեք» (ըստ Հ. Իբսենի «Շինարար Սոլնեսը» պիեսի)
  • 1999 - «Վեսթսայդյան պատմություն» (Ե․ Լեման և Լ․ Բերնսթայն)
  • 2007 - «Եկել եմ ձեզ ազատություն տալու» (Վ․ Շուկշին)
  • 2007 - «Մուրլի»
  • 2008 - «Ռոզայի ապաշխարությունը»
  • 2009 - «Մարդը ԽՍՀՄ-ից» (Վ. Նաբոկով)
  • 2010 - «Մերոնք արտասահմանում»
  • 2010 - «Երկինքը և դժոխքը» (Պ. Մերիմե)
  • 2010 - «Մասնավոր գործարար» (Վ. Գազենկլեվեր)
  • 2010 - «Անիծված պատմողը» Մ. Գորկի
  • 2011 - «Հենց այդտեղ, հենց այդ ժամանակ»
  • 2011 - «Ռոմանտիկ տարիք»
  • 2011 - «Ցիլինդր» Ե. դե Ֆիլիպո
  • 2011 - «Պանելոպա բոլոր ժամանակների համար»
  • 2012 - «Խելագարի գրառումները»
  • 2012 - «Անիծյալ հեքիաթասացը» (Մ. Գորկի)
  • 2012 - «Մեր կյանքի օրերը»
  • 2013 - «Բալեու այգի» (Ա. Չեխով)
  • 2014 - «Սովորական պատմություն»
  • 2015 - «Բարձրաձայն կոչ»
  • 2017 - «Ինչու է ժամացույցը շտապում»
  • 2018 - «Հանգստացողները» (Մ. Գորկի)
  • 2018 - «Չվող թռչունների բույնը» (Ա. Ավերչենկո)

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ «Информационный портал Департамента Культуры города Москвы». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  2. ↑ 2,0 2,1 «Московский драматический театр "Сфера" отмечает своё тридцатилетие». РИА Новости. 2011 թ․ դեկտեմբերի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 6-ին.
  3. ↑ Доронина Т. В.. Дневник актрисы Արխիվացված 2011-01-05 Wayback Machine. М.: Вагриус, 1998 — ISBN 5-7027-0744-3 («Мой XX век»). 2-е изд.: М.: Молодая гвардия, 2006. — ISBN 5-235-02948-8
  4. ↑ Режиссёр Еланская попрощалась со «Сферой», сайт газеты Московский Комсомолец
  5. ↑ Неделя в культуре: Потери с печальными перспективами, сайт Независимой газеты
  6. ↑ Сфера театра и общения, сайт Литературной газеты

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սֆերա (թատրոն)» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սֆերա_(թատրոն)&oldid=9380516» էջից