Ստյուարտներ (անգլ.՝ Stuart, Stewart), թագավորական դինաստիա Շոտլանդիայում (1371-ից), ապա և Անգլիայում (1603 -1649, 1660 - 1714)։ Սերում են շոտլանդական հայտնի տոհմից, որի ներկայացուցիչները XII դ. զբաղեցրել են արքայական կառավարչի՝ ստյուարտի (այստեղից էլ դինաստիայի անվանումը) պաշտոնը։

Ստյուարտների տոհմական զինանշանը
Անգլիայի զինանշանը Ստյուարտների օրոք

Շոտլանդիայի թագավոր Հակոբ IV Ստյուարտը (թագավոր 1488 - 1513) ազգակցական կապեր է հաստատել Թյուդորների անգլիական դինաստիայի հետ։ Նրա թոռը՝ շոտլանդական թագուհի Մարի Ստյուարտը, 1587-ին մահապատժի է ենթարկվել Անգլիայի թագուհի Եղիսաբեթ I Թյուդորի դեմ դավադրության մեղադրանքով։

Նրա որդին՝ Շոտլանդիայի թագավոր Հակոբ VI-ը Եղիսաբեթ I-ի կտակով դարձել է Անգլիայի, Շոտլանդիայի և Իռլանդիայի թագավոր՝ Հակոբ I անունով (թագավոր 1603 - 1625)։ Հակոբ I-ի և նրա որդու՝ Չարլզ I-ի (թագավոր 1625 - 49) միահեծան բռնապետական քաղաքականությունն առաջ է բերել հեղափոխական ճգնաժամ։ Անգլիական բուրժուական հեղափոխության ժամանակ (1640 - 1660) Չարլզ I-ը մահապատժի է ենթարկվել, Անգլիան հռչակվել է հանրապետություն։

1660-ին Ստյուարտները վերահաստատվել են Անգլիայի գահին (Չարլզ II, թագավոր 1660 - 85)։ Չարլզ II-ի հաջորդը՝ Հակոբ II (թագավոր 1685 - 88), գահընկեց է արվել պետական հեղաշրջմամբ (այսպես կոչված՝ «Պանծալի հեղափոխություն»)։ Գահը գրավել է Վիլհելմ III Օրանացին (թագավոր 1689 - 1702), որը կառավարել է կնոջ՝ Հակոբ II-ի դուստր Մարի II Ստյուարտի հետ (թագուհի 1689 - 94)։ Աննա Ստյուարտի (թագուհի 1702 - 14) մահից հետո գահն անցել է Հանովերյան դինաստիային, որը հեռավոր ազգակցություն ուներ Ստյուարտների հետ։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 11, էջ 141