Ստեփան Աղաջանյան

հայ նկարիչ

Ստեփան Մելիքսեթի Աղաջանյան (դեկտեմբերի 16 (28), 1863, Շուշի, Ելիզավետպոլի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[1] - դեկտեմբերի 13, 1940(1940-12-13)[1], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1]), հայ դասական գեղանկարիչ, ՀԽՍՀ ժողովրդական նկարիչ։

Ստեփան Աղաջանյան
Stepan Aghajanian selfportrait 1926.jpg
Ծնվել էդեկտեմբերի 16 (28), 1863
ԾննդավայրՇուշի, Ելիզավետպոլի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[1]
Վախճանվել էդեկտեմբերի 13, 1940(1940-12-13)[1] (76 տարեկան)
Մահվան վայրԵրևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1]
Ազգությունհայ
ՔաղաքացիությունFlag of Russia.svg Ռուսական կայսրություն և Flag of the Soviet Union (1924–1955).svg ԽՍՀՄ
ԿրթությունՇուշիի թեմական հոգևոր դպրոց (1881) և Ժյուլիանի ակադեմիա (1900)
Մասնագիտություննկարիչ
Ժանրդիմապատկեր
Ակտիվ շրջան1900 - 1940
ՈւսուցիչԺան Պոլ Լորան և Բենջամեն Կոնստան Ժան-Ժոզեֆ
ԱշակերտներՎլադիմիր Այվազյան և Հմայակ Ավետիսյան
ՊարգևներՀայկական ԽՍՀ ժողովրդական նկարիչ և Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան
Ստեփան Աղաջանյան Վիքիքաղվածքում
Stephan Aghajanyan Վիքիպահեստում

ԿենսագրությունԽմբագրել

Ստեփան Աղաջանյանը ծնվել է 1863 թվականի դեկտեմբերի 16-ին Շուշիում, դերձակի ընտանիքում։ Սովորել է Շուշիի թեմական դպրոցում (1872-1881) և ռուսական ռեալական ուսումնարանում (1881-1884)։ 1884 թվականին մեկնում է Բաքու, 1886 թվականին՝ Ֆրանսիա։

Հիմնավոր նկարչական կրթությունը ստացել է 1886-1890 թվականներին Մարսելի նկարչական ստուդիայում, ապա Փարիզի Ժյուլիանի ակադեմիայում՝ 1897-1900 թվականներին, պրոֆեսորներ Բ. Կոնստանի և Ժ. Պ. Լորանսի արվեստանոցում[2]:

1900 թվականին վերադարձել է Շուշի, 1902-1904 թվականներին աշխատել է Բաքվում, ապա տեղափոխվել Դոնի Ռոստով, ուր մինչև 1921 թվականը ստեղծագործել և նկարչություն է դասավանդել հանրակրթական դպրոցներում ու Պետական նկարչական ստուդիայում։

Ստեփան Աղաջանյանը 1921 թվականին վերադառնում է Հայաստան։ 1922-1929 թվականներին պաշտոնավարել է գեղարվեստա-արդյունաբերական տեխնիկումում (այժմ՝ Երևանի Փանոս Թերլեմեզյանի անվան գեղարվեստի պետական քոլեջ) իբրև գեղանկարչության դասատու։ 1938 թվականին արժանանում է ՀԽՍՀ ժողովրդական նկարիչ կոչմանը, 1939 թվականին պարգևատրվում է Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանով։ Մահացել է 1940 թվականի դեկտեմբերի 13-ին։

ՍտեղծագործություններըԽմբագրել

 
Ստեփան Աղաջանյանին նվիրված հուշատախտակ Երևանի Աբովյան 42 հասցեում
  • Բրետանուհին 1898
  • Ակադեմիական էտյուդ 1899
  • Նկարչի մոր դիմանկարը 1900
  • Նկարչի հոր դիմանկարը 1900
  • Նկարչի քրոջ աղջիկը 1907
  • Մարուսյան 1907
  • Մ. Էքմեքչյանի դիմանկարը 1908
  • Ինքնադիմանկար 1909
  • Հյուսնը 1910
  • Ձկնորսը 1912
  • Մտորումներ 1914
  • Տիկին Խաչատրյանի դիմանկարը 1916
  • Հ. Խաչատրյանի դիմանկարը 1919

Երևանյան շրջան

  • Ինքնադիմանկար 1926
  • Նկարչի կինը 1926
  • Սեդրակը 1926
  • Վասիլը 1926
  • Նկարչի քույրը 1926
  • Գրող Էմին Տեր-Գրիգորյանը 1927
  • Ղարաբաղցի կինը Կոմպոզիտոր
  • Ա. Տեր-Ղևոնդյանը 1928
  • Անապաստանը 1928
  • Պիոներուհին 1928
  • Կոմերիտուհին ընթերցելիս 1930
  • Կարմիր բանակայինը 1930
  • Կարմիր հրամանատարը 1931
  • Երաժշտագետ Ս. Մելիքյանը 1933
  • Բժիշկ Հ. Գաբրիելյանը 1934
  • Երգչուհի Բարոնկինան 1935
  • Բլանշը 1940

  • Նկարչի մոր դիմանկարը 1900

  • Մ. Էքմեքչյանի դիմանկարը 1908

  • Հ. Խաչատրյանի դիմանկարը 1919

ԱյլԽմբագրել

1958 թվականին Վանաձորում բացվել է Ստեփան Աղաջանյանի անվան գեղարվեստի դպրոց[3]:

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Агаджанян Степан Меликсетович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  2. ↑ Խաչատրյան Հայկ (2003)։ Հայոց Հնօրյա Զվարճախոսները։ Երևան: «Ամարաս»։ էջ 48։ ISBN 4702080201 
  3. ↑ «Վանաձորի գեղարվեստի դպրոցը 50 տարեկան է»։ Վերցված է 2009 թ․ մարտի 16 

Արտաքին հղումներԽմբագրել

 
Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ստեփան_Աղաջանյան&oldid=7580065» էջից