Ստավրոպոլ
Ստավրոպոլ (ռուս.՝ Ставрополь, հուն․՝ σταυρός — «խաչ», πόλις — «քաղաք» բառերից[5]), քաղաք Ռուսաստանի Դաշնության հարավային մասում, Ստավրոպոլի երկրամասի վարչական կենտրոնը։
Քաղաք | |||||
---|---|---|---|---|---|
Ստավրոպոլ | |||||
ռուս.՝ Ставрополь | |||||
| |||||
Երկիր | Ռուսաստան | ||||
Դաշնային սուբյեկտ | Ստավրոպոլի երկրամաս | ||||
Քաղաքային օկրուգ | Ստավրոպոլի քաղաքային օկրուգ | ||||
Համայնք | Ստավրոպոլի քաղաքային օկրուգ[1] | ||||
Ներքին բաժանում | Հոկտեմբերյան շրջան, Արդյունաբերական շրջան և Լենինի շրջան | ||||
Քաղաքապետ | Անդրե Խասանովիչ[2] | ||||
Հիմնադրված է | 1777 թ. | ||||
Մակերես | 276,689[3] կմ² | ||||
ԲԾՄ | 620 մետր | ||||
Կլիմայի տեսակ | Բարեխառն ցամաքային | ||||
Պաշտոնական լեզու | Ռուսերեն | ||||
Բնակչություն | 419816 մարդ (2014) | ||||
Խտություն | 1517,28 մարդ/կմ² | ||||
Ազգային կազմ | ռուսներ, հայեր, ուկրաինացիներ և ուրիշներ | ||||
Կրոնական կազմ | ուղղափառություն և այլ դավանանքներ | ||||
Տեղաբնականուն | ստավրոպոլցի[4] | ||||
Ժամային գոտի | UTC+3 | ||||
Հեռախոսային կոդ | +7 865-2 | ||||
Փոստային դասիչ | 355000-355099 | ||||
Ավտոմոբիլային կոդ | 26,126 | ||||
Պաշտոնական կայք | ставрополь.рф | ||||
| |||||
Գրյուշովի խուտորի հետ կազմավորում է Ստավրոպոլի քաղաքային օկրուգը։
Մշակութային, գործարար և արդյունաբերական կենտրոն է։ Հյուսիսային Կովկասի խոշոր քաղաքներից մեկն է։ Ստավրոպոլի հեռավորությունը Մոսկվայից 1410 կմ է։
Հիմնադրվել է 1777 թվականին, քաղաքի կարգավիճակ է ստացել 1785 թվականին։ Մինչև 1935 թվականը՝ Կովկասյան Ստավրոպոլ, իսկ 1935-1943 թվականներին՝ Վորոշիլովսկի։ 1918 թվականին հռչակվել է Ստավրոպոլի Խորհրդային Հանրապետության մայրաքաղաք։
Ֆիզիկական առանձնահատկություններ
խմբագրելԱշխարհագրական դիրք
խմբագրելՍտավրոպոլը շրջապատված է լեռներով և գտնվում է կենտրոնական մասում, Նախակովկասում է գտնվում Ստավրոպոլի լեռնախարհը, Տաշլա գետի ակունքները 1450 կմ հարավ Մոսկվայի մայրուղիներում խաչվում են Ռոստով-Ստավրոպոլ և Աստրախան-Էլիստա-Նեվինոմիսկ-Թբիլիսի։ Ծովի մակարդակից բարձր է 230-660 մ։ Քաղաքի փողոցներից մեկը կոչվում է 45 զուգահեռներ, որն արտացոլվում է ճշգրիտ դիրքորոշմամբ։ Քաղաքի մեջ նշվում է նաև մեկ այլ հարթություն։ Կանգնած մեկը մեկի վրա, որը ամենաբարձրն է Նախակովկասում, նա եղել է ջրաբաժան Ազովի և Կասպից ծովերի միջև։
Քաղաքի տարածքը ընդգրկում է 276,689 կմ2։ Քաղաքի տարածքը պատկանում է Սենգիլևսկայա ջրամբարին, որի մակերեսը 42 կմ2 է։ Ջրամբարը ունի կարևոր տնտեսական արժեք, հատկապես քաղաքի ջրի մատակարարումը։ Ստավրոպոլի երկրեմասը ձգվել է հարավ-արևելք ՝ 30,5 կմ, իսկ հյուսիսից-հարավ՝ 16,5 կմ։ Երկարությունը սահմանամերձ քաղաքներում 165,3 կմ է։ Հեռավորությունը Սուրբ Միքայել քաղաքից 5 կմ է։
Այսօր Ստավրոպոլը ունի 530 փողոց, որոնց ընդհանուր երկարությունը 482 կմ է, ավելի քան 28,000 շենքեր, որից 23,8 բնակելի։ Քաղաքում կան 149 ուսումնական հաստատություններ, այդ թվում ՝ 20 լավագույն, 36 բյշկական, 2 թատրոն, 20 հասարակական գրադարաններ, 219 հուշարձաններ և պատմության և մշակույթի և ճարտարապետության։
Ռուսաստանի կանաչ քաղաքներից մեկն է։ Առանձնահատկություններից մեկն այն է, որ անտառները շատ են, և կանաչ տարածքը 4494 հա. է։
Ժամային գոտի
խմբագրելՍտավրոպոլի ժամային գոտին համապատասխանում է միջազգային չափանիշներին, ինչպես նաև Մոսկվայի ժամանակին։
Կլիմա
խմբագրելՍտավրոպոլը հարավային քաղաք է։ Ամենակարճ օրը՝ դեկտեմբերի 22-ը, սկսվում է Ստավրոպոլի 8 ժամ 40 րոպե, իսկ ամենաերկարը հունիսի 22-15-ը։ Մեծ թվով արեգակնային ջերմության (ընդհանուր արեգակի ճառագայթումը տարեկան 121.3 կկալ / սմ ) որուշում է աճող սեզոնի տևողությունը 160 օր ապրիլի 22-ից հոկտեմբերի 15-ը։
Քաղաքը նաև հայտնի է քամիների ուժգնությամբ 20-25 մ/վ։ Առավել քամոտ ամիսներ են՝ փետրվար, մարտ ամիսները։ Քամու ուղղությունները գերակշռում են արևելք և արևմուտք ուղղություններով։ Տարվա մեջ գերակշռում է բարեխառն և ցամաքային եղականը։ Ամռանը դա կապված է չոր, տաք, անամպ եղանակի հետ։ Ձմռանը Սիբիրից և Ղասախստանից գալիս են ցրտաշունչ, չոր, հստակ եղանակ։ Ատլանտյան օվկիանոսից գալիս են ցրտաղունչ օդային քամիներ, ամռանը անձրև և ամպրոպ, ձմռանը ջյուն։ Արկտիկայի օդը Բարենցովի ծովում, ուղոկցվում է ցուրտ ամպամած, իսկ Կարա ծովը սովորաբար նվազեցնում է ջերմաստիճանը, մեխացնում քամիների ուժգնությունը պատճառելով սառը ալիքներ։ Թերևս բոլոր եղանակներին էլ ներթաձանցում են արևադարձային օդի ցամաքային տեսակը, դա գալիս է Մերձավոր արևելքից և փոքր Ասիայից, նաև Իրանից բերելով տաք քամիներ։ Միջերկրական ծովի քամիները բերում են խեղդուկ, խոնավ եղանակ, ձմռանը հալեցում, գարնանը և աշնանը տաքացում։
Ջերմաստիճանի և տեղումների տարեկան միջին ցուցանիշները Ստավրոպոլի եղանակաը | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | տարին |
բացարձակ առավելագույնը (°C) | −27,7 | −28,3 | −19,4 | −10,7 | −2,3 | 3,1 | 8,5 | 6,0 | −3,5 | −12,0 | −19,9 | −24,3 | −28,3 |
միջին առավելագույնը (°C) | 1,2 | 1,7 | 7,3 | 15,5 | 20,5 | 24,9 | 28,2 | 28,0 | 22,4 | 15,3 | 7,5 | 2,9 | 14,6 |
միջին ջերմաստիճանը (°C) | −2,3 | −2,3 | 2,3 | 9,6 | 14,8 | 19,2 | 22,3 | 21,8 | 16,4 | 10,0 | 3,4 | −0,7 | 9,5 |
միջին նվազագույնը (°C) | −5,1 | −5,3 | −1,1 | 5,1 | 10,0 | 14,5 | 17,1 | 16,5 | 11,8 | 6,3 | 0,5 | −3,5 | 5,6 |
բացարձակ նվազագույնը (°C) | 16,7 | 20,9 | 30,2 | 35,0 | 32,5 | 36,3 | 38,5 | 39,7 | 37,3 | 34,2 | 24,8 | 22,0 | 39,7 |
տեղումների քանակը (մմ) | 29 | 28 | 34 | 44 | 66 | 80 | 58 | 43 | 47 | 49 | 45 | 33 | 556 |
Աղբյուր՝ Погода и климат |
Ստավրոպոլի միջին տարեկան տեղումները 633 մմ, տաք շրջանում 471 մմ, իսկ ցուրտ շրջանում 192 մմ։ Առավելագույնը հունիսին (192 մմ) նվազագույնը փետրվարին (28 մմ)[6]։
Ստավրոպոլի պատմությունը
խմբագրելՍտավրոպոլի նախագծի առաջին հայտնի ամսաթիվը թվագրաված է 1778 թվականին, և փաստերը ցույց են տալիս, որ ամրոցը կառուցվել է բոլոր կանոնների ժամանակ։ Այն զբաղեցնում է 10 հա։
Ամրոցը շրջապատված է բերդապատնեշներով և խրամով։ Ռազմավարական առումով ընտրությունը հաջող էր։ Լեռները գերիշխում են միջավայրից դուրս։ Հյուսիսից սահմանափակված է Տաշլի գետով, հարավից առավել վտանգավոր կողմում, իսկ պաշտպանող բերդը ձգվում է արևմուտքից դեպի արևելք։
Գրեթե ամենուր, բերդի կառուցմանը զուգահեռ կառույցներ էին կառուցում։ Այսպես, արդեն 1778 թվականին Ստավրոպոլ գյուղում, որտեղ գտնվում էր գնդի շտաբը կային 197 տներ, մի պահակատուն, և մի քանի շենքեր։
1824 թվականի սեպտեմբերի 6-ին հետևակի գեներալ Էրմոլոֆ Ալեքսանդրը պետքե հաշվետվություն փոխանցեր տարածաշրջանի պետական վայրին ՝ Գեորգրևսկի Ստավրոպոլ[7]։
1824 թվականի, հոկտեմբերի 2-ին Ալեքսանդր I-ի հրամանագրով, բոլոր մարզային գրասենյակները թարգմանվել են Գեորգևսկի Ստավրոպոլում[8]։ Քանի որ 1935 թվականին կոչվել է Վորոշիլովի ի պատիվ Վորոշիլովսկիին։
1938 թվականին Վորոշիլովին ձևավորել է 3 տարածքներ ՝ Կագանովի, Օրջոնիկովի և Ստալինի[8]։ 1942 թվականի օգոստոսի 3-ին գրավել են գերմանացիները։ Ստավրոպոլի քաղաքի անունը վերադարձվել է 1943 թվականի հունվարի 12-ին ՌՍՖՍՀ գերագույն խորհրդի հրամանով։ 1956 թվականի օգոստոսի 7-ին Ստավրոպոլը վերացվել էր քաղաքային բնակավայրի՝ Կագանովի Օրջոնիկովի և Ստալինի[9]։
Վարչական բաժանումը
խմբագրելԱզգային կազմը
խմբագրելԸստ 2010 թվականի մարդահամարի տվյալների՝ Ստավրոպոլի բնակչությունը կազմում է 398,236 մարդ։ Նրանցից 393,236 բնիկ են։
- Ռուսներ- 345 794 (87,9%)
- Հայեր- 17 821 (4,5 %)
- Ուկրաինացիներ- 4 091 (1,0 %)
- Հույներ-2 397 (0,6 %)
- Ադրբեջանցիներ-1 570 (0,4 %)
- Թաթարներ-1 274 (0,3 %)
- Լեզգիներ-1 148 (0,3 %)
Տեղական ինքնակառավարում
խմբագրելՎարչական կենտրոնը Ստավրոպոլի թաղամասում է։
Քաղաքպետ
խմբագրել- Գեորգի Սեմյոնովիչ Կոլյագին[10]։
Վարչակազմի ղեկավար
խմբագրել- Ջատդոև Անդրեյ Հասանովիչ
Ժողովրդագրություն
խմբագրել1837 | 1849 | 1853 | 1856 | 1873 | 1896 | 1897 | 1904 | 1913 | 1916 |
2200 | 974 | 623 | 300 | 617 | 690 | 590 | 613 | 400 | 000 |
1923 | 1926 | 1931 | 1937 | 1939 | 1956 | 1959 | 1961 | 1962 | 1967 |
900 | 405 | 926 | 844 | 000 | 000 | 023 | 000 | 000 | 000 |
1970 | 1973 | 1976 | 1979 | 1982 | 1986 | 1987 | 1989 | 1990 | 1991 |
251 | 000 | 000 | 233 | 000 | 000 | 000 | 298 | 802 | 262 |
1992 | 1995 | 1996 | 1998 | 200 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
800 | 161 | 500 | 200 | 261 | 100 | 867 | 900 | 000 | 900 |
2006 | 2008 | 2009 | 2010 | 2012 | 2013 | 2014 | |||
400 | 742 | 699 | 055 | 539 | 181 | 606 |
Տնտեսություն
խմբագրելԱյսօր տնտեսության հիմքը ժամանակակից արդյունաբերական ներուժն է. քաղաքում կան ավելի քան 400 ձեռնարկություններ։ Վերջին տարիների հանձնարարվել է նոր գործարանների բացումը, բժշկական դեղերի արտադրելը, տեխնիկայի զարգացմանը և այլն։ Մոդեռն արտադրություններն են՝ գարեջուր, հյութեր, պաղպաղակ և այլ արտադրանքներ։ Վերջին տարիների ապրանքների արտադրության ծավալն ավելացել է 1.6 անգամ։ Մարզի կառուցվածքի ամբողջ արդյունաբերական արտադրության տեսակարար կշռի մոտ 24%-է։
Արդյունաբերություն
խմբագրելՀիմնակական տեղը արդյունաբերության մեջ մեքենաշինությւոնն է։ Ստավրոպոլի արտադրության մեջ մեծ դեր են խաղում ՝ էլեկտրոնային սարքավորումները, ավտոմեքենաների պահեստամասերը, լիցքավորիչները, նավերի կառավարման համակարգերը, էլեկտրաքիմիական պաշտպանությանն համակարգերը և էլեկտրական հոսանքի հաշվիչները։ Քաղաքի արտադրության 35% պարենային ապրանքներն են։ Սա ըստ սննդի։ Երշիկեղենի, պահածոյացված ապրանքների, ալյուր, պանիր, կենդանական և բուսական յուղ, գարեջուր, բայց ոչ ոգելից խմիչք։ Բացի այդ տարածաշրջանը արտադրում է քիմիական բարձր տեխնոլոգիաներ։
Ճարտարագիտություն և մետաղամշակում
խմբագրել- Գործարան «Կցասայլ-կամազ»
- Գործարան «Կարմիր փականագործ», ամենահին հաստոցաշինական ընկերությունը Ռուսաստանում։ Հիմնադրվել է 1902 թվականին[11]։
- Ստավրոպոլի գործարան «Օղակաձև մխոց»
Գործիքավորում
խմբագրել- «Նոպտան»
- «Էելեկտրաավտոմատիկա»
- «Էներգոմեր»
Քիմիա և բիոքիմիա
խմբագրել- «Ստավրոպոլի բիոգործարան»
- «Գիտական արտադրությքան կոնցեռն»
- «Ստավխիմ»
Բարձրորակ տեխնալոգիաներ
խմբագրել- «Եզակի բյուրեղ»
- «Էքսիտոն»
- «Յում»
Նավթի և գազի արդյունաբերություն
խմբագրել- «Ստավգազսերվիզ»
- «Ստավրոպոլի տրանսգազ»
Հասարական սննդի հաստատություններ
խմբագրել- Պիցցերիաների ցանց «Սինյորա»
- Պիցցերիաների ցանց «Жар-пицца»
- Պիցցերիաների ցանց «Դուդու»
- Արճարանների ցանց «KFC»
- Սրճարանների ցանց «Ֆլորա»
- Սուշի սրճարանների ցանց «Սուշի մոլորակ»
- Սուշի սրճարանների ցանց «Sushi-Club»
Տրանսպորտ
խմբագրելՍտավրոպոլում գործում է փոխադրման հետևյալ եղանակները՝ օդային, երկաթուղային, ավտոբուսային և ծովային։
Երկաթյուղային
խմբագրելXIX դարի երկրորդ կեսին ու XX դարի սկզբին երկաթգիծ է անցկացվել նաև Հյուսիսային Կովկասում։ Սակայն երկաթուղու հիմնական գիծն է՝ Ռոստով - Կովկասյան Արմավիր - Միներալնիե վոդի- Վլադիկավկազ։ 1897 թվականին կառուցվել է Կովկաս-Ստավրոպոլ մասնաճյուղը, բայց քանի որ հաստատվել են բարձր գները, դա միայն խոչընդոտ է հանդիսացել Ստավրոպոլի զարգացմանը, քանի որ Ստավրոպոլը դադարում էր լինել փակուղային երկաթուղի։ Կա երկու երկաթուղային կայան, որը կառուցվել է 1897 թվականին։ Քաղաքացիական պատերազմի հետևանքով Արմավիր-Ստավրոպոլ հատվածը շատ վնասվեց, խորհրդային ղեկավարությունը զգաց, որ աննպատակահարմար է վերականգնումը, քանի որ երկու երկաթուղիները կառուցվել են քաղաքում, և բոլոր գնացքները շարժվում են Պետրոպավսկո գյուղից, որը գնում է քաղաքի միջով։ Քաղաքը կրկին դարձավ փակուղի նաև տնտեսական և մշակութային առումով[12]։
Երկաթուղու առկայությունը հիշեցնում է կամուրջներ։ Ներկայումս Ստավրոպոլում գործում է մեկ կցան՝ Ստավրոպոլ-Ռոստով։ Անմիջապես Ստավրոպոլից կարող ենք գնալ Մոսկվա, Վորոնեժ, Դոնի Ռոստովև այլն։
Ըստ ռազմավարության սոցիալ-տնտեսական զարգացման Հյուսիասային Կովկասի և դաշնային օկրուգի միջև 2025 թվականին ակնարկվում է կառուցել երկաթուղաին գիծ՝ Ստավրոպոլ-Նեվինոմս, որպեսզի օպտիմալացնենք տրանսպորտային կապը։
Օդային տրանսպորտ
խմբագրելՍտավրոպոլի օդանավակայանը հանդիսանում է միջազգային օդանավակայան։ Առաջին ինքնաթիռը ուղևորվել է նոյեմբերի կեսին 1935 թվականին ուղևորվել է՝ Ստավրոպոլ-Պյատիգորսկ։ Ստավրոպոլի հետ կապված սեփականության իրավունքի փոխանցման տարածաշրջանային օդանավակայանում զարգացման տեմպերը արագացրել է, և չվերթի գինը նվազում էր։ Ստավրոպոլի ինքնաթիռները թռչում են մի շարք ավիաընկերություններից UTair, S7 Airlines,DonAvia, և Թուրքական ավիաուղիներ։
Կրթություն
խմբագրելՆերկայումս կրթական համակարգը ներառում է 48 կրթական հաստատություններ, այդ թվում չորս վարժարաններ։ Քաղաքն ունի 69 մանկապարտեզներ, որոնցից 57 մանկատներ և 27 հավելյալ կրթութական հաստատություններ։ Ստավրոպոլի 20 բարձրագույն հաստատություններ։
Գիտահետազոտական համալսարաններ
խմբագրել- Հյուսիսային-Կովկասում կա բնական գազի քիտահետազոտական համալսարան
- Կաթի հետազոտական համալսարաններ
- Ստավրոպոլի գիտահետազոտական համալսարաններ
- Ստավրոպոլի գիտահետազոտական հակա ժանտախտային համալսարան։ Հիմանադրվել է 1952 թվականին, որպես գիտահետազոտական համալսարան Կովկասում և Անդրկովկասից դուրս[13]։
Մշակույթ
խմբագրելՑանցի մշակութային հաստատությունները բաղկացած են ՝20 քրադարան, 6 թանգարան, 17 ակումբներ։
Գրադարաններ
խմբագրել- Լոմոնոսովի անվան Ստավրոպոլի մարզային համընդհանուր գիտական գրադարան[14]։
- Ստավրոպոլի մարզային գրադարան երիտասարդների համր։ Փակվել է 1978 թվականին[15]։
Թանգարաններ
խմբագրել- Պրոզրիտելովայի անվան Ստավրոպոլի պետական երկրագիտական թանգարան[16]
- Կերպարվեստի տարաջաշրջանային թանգարան[17]
- Հայրենական պատերազմի թանգարան հիշատակվում է 1941-1945 թվականներից[18]։
Մշակույթի կենտրոններ և մշակույթի տներ
խմբագրել- Ստավրոպոլի Պալատում մշակույթ և սպորտ[19](1462 տեղ)
- Ստավրոպոլի Պալատում մանկական արվեստ (750 տեղ)
- Ստավրւպոլի քաղաքային մշակույթի Տուն (150 տեղ)
- Մշակույթի տուն «Ստավրոպոլեց» (163 տեղ)
- Մշակույթի տուն «Աշխարհ»(135 տեղ)
Թատրոններ
խմբագրել- Լերմոնտովի անվան Ստավրոպոլի դրամատիկական թատրոն (630 տեղ)
- Ստավրւպոլի տիկնիկային թատրոն
Բացի այդ
խմբագրել- Ստավրոպոլի մարզային պետական ֆիլարմոնիկ
- Ստավրոպոլի պետական կրկես
- Ստավրոպոլի մարզային զոեկզոտարիում
Համերգային կազմակերպություններ
խմբագրել- Համերգների և ստեղծագործական ասոցացիայի համաձայնություն
- Կազակների երգի և պարի համույթ «Ազատ տափաստան»[20]
- Համույթ «կազակների պիկետ»»[21]
- Պետական կազակային երգի և պարի համույթ «Ստավրոպոլ»
Զբոսայգիներ և հանգստի տներ
խմբագրել- Սպառողական հասարակության ակտիվ հանգստի զբոսայգի
- Սպառողական հասարակության ակտիվ հանգստի զբոսայգի «Հաղթանակ»
Կինոթատրոններ
խմբագրելՔաղաքն ունի 8 կինոթատրոններ[22][23]։
- «Ատլանտիս»
- «Мир»
- «Հոկտեմբեր»(3D-կինո) (երկու սրահներ, 295 և 108 տեղ)
- «Պիոներ» (փակված)
- «Պրեմիերա» - կինոթատրոնը ժամանակավորապես փակ է[24][25]
- «Սալյուտ» (3D-կինո) (երկու սրահները, 440 և 293 տեղ)
- «Ստավրոպոլեց» - փակ է
Ցուցահանդեսի կենտրոններ
խմբագրել- Մասնագիտացված ցուցահանդեսի կենտրոն «Պրոգրես»[26]
- Մասնագիտացված ցուցահանդես կենտրոն «Ստավրոպոլ»
Կրոն
խմբագրելՌուս ուղղափառ եկեղեցիներ
խմբագրելՍտավրոպոլ՝ քաղաք Ստավրոպոլում է գտնվում արքեպիսկոպոսի նստավայրը։
- Տիրամոր տաճար Կազան քաղաքում[27]
- Սուրբ Ալեքսանդր Նևսկի
- Մեծ իշխան Դմիտրիի եկեղեցի
- Սուրբ և արդար նախնիների տաճար
- Սուրբ երրորդություն
- Սեմֆիրոպպոլու Լյուկ արքեպիսկոպոսի եկեղեցի
Հայկական եկեղեցի
խմբագրելԻսլամ
խմբագրելՀոգևոր վարչակազմե մուսուլմաններ
Այլ կրոններ
խմբագրել- Եկեղէցի «կերպարանափոխում» ավետարանական եկեղեցիներ
- Քրիստոնեական եկեղեցի յոթերորդ օրվա ադվենիստներ[28]
Առողջապահություն
խմբագրելՔաղաքն ունի 13047 առողջապահական հաստատություններ։
- Տարածաշրջանի կլինիկական հիվանդանոցշ բացվել, օգոստոսի 1, 1953 թվական[29]
- Հոգեբուժական հիվանդանոգ № 1[30]
- Սահմանային հիմքերի կենտրոն[31]
- Սահմանային մանկական առողջարան, բագվել է հունվար, 1951 թվականին[32]
- Տարածաջրջանային սրտաբանության կլինիկա[33]
- Տարածաջրջանային մաշկավեներական հիվանդությունների կլինիկաр[33]
- Տարածաջրջանային կլինակական խորհրդատվական, ախտորոջիչշ ուռուցքաբանական կենտրոն[34]
- Տարածաջրջանային պերինտալ կենտրոն[35]
- Տարածաջրջանայի կենտրոն ֆիզիկական թերապիա և սպորտայի բժշկություն[36]
- Տարածաջրջանային կենտրոն կանխարքելման և վերահսկման ՁԻԱՀ-ի և վարակիչ հիվանդությունների[37]
- Մանկական կլինիակա թիվը 3[38]
- Մանկական ստամատոլոքիկական կլինակ[39]
- Քաղաքային կլինիկական հիվանդանոց № 3[40]
- Քաղաքի արտակարք իրավիճակների հիվանդանոգ[41]
- Կլինիկական պոլոկլոնիկա թիվ 6[42]
- Մանկան առւղջության և ֆիտնէս կենտրոն[43]
- Պրակտիկ ընտանեկան կենտրոն[44]
Սպորտ
խմբագրելՍպորտի ձևերը
խմբագրել- Ֆուտբոլային ակումբ «Դինամո ГТС»
- Ֆուտբոլային ակումբ «Ստավրոպոլ»
- Ֆուտբոլային ակումբ «Էլեկրոավտոմատիկա»
- Համդբոլի դաշտ
- Բասկետբոլի թիմ «Դինամո Ստավրոպոլ», նախկինում անվանվել է «Սահմանապահ Ստավրոպոլ»
- Մարտարվեստը Ստավրոպոլում ներկայացրել է ավանդական դպրոցներում
- Աշխատում են շատ բիլիարդի և բոուլինգի ակումբներ
- Շախմատի ակումբ
Մարմնամարզական հաստատություններ
խմբագրել- Բազմաֆունկցիոնալ մարզադաշտ «Դիանմո» 16000 տեղանոց
- Ֆուտբոլի դաշտերը ուսումնական տարածքներում
- Փակ լողավազան «Երիտասարդական»
- Առևտրի կենտրոնից «Gallery» փոքրիկ սահադաշտ
Կապ
խմբագրելԲջջային կապի օպեռատորներ
խմբագրել№ п/п | Անուն | GSM | GPRS | EDGE | 3G | 4G |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | МТС | այո | այո | այո | այո | այո |
2 | Բիլայն | այո | այո | այո | այո | այո |
3 | MegaFon | այո | այո | այո | այո | այո |
2000-х թվականներին քաղաքում քործում են օպերատորներ՝ «Ստավրոպոլի հեռախոսակապ», «Ստավրոպոլի շարժական բջջային կապ», «Ռուսական կապ» շառայությունները մատուցվել են 2010 թվականի հուլիսի 1-ին[45][46]։
Ինտերնետ օպերատորներ
խմբագրել№ п/п | Անունը | ETTH | Wi-Fi | ADSL | DialUp | GPRS, EDGE, 3G | Արբանյակներ |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Կանաչ կետ | + | + | - | - | - | - |
2 | Կապի ֆորմուլան | + | + | - | - | - | - |
3 | ТТК | + | - | - | - | - | - |
4 | РадугаNet | + | - | - | - | - | - |
5 | ККС | + | - | - | - | - | - |
6 | Ռոստելեկոմ | + | - | + | + | - | - |
7 | Քաղաք-ТВ | + | - | - | - | - | - |
8 | Համացանց- ТВ | + | - | - | - | - | + |
9 | МТС | - | - | - | - | + | - |
10 | Մեքաֆոն | + | - | - | - | + | - |
11 | Բիլայն - | + | - | - | - | + | - |
12 | Lansat | - | - | - | - | - | + |
13 | Телко | + | - | - | - | - | - |
14 | RusLink | - | - | - | - | - | + |
15 | Արև համացանց | - | - | - | - | - | + |
16 | Սֆինկս | + | - | - | - | - | - |
17 | КМВ-Телеком | + | - | - | - | - | - |
18 | WiFi АNЕТ | - | + | - | - | - | - |
ԶԼՄ-ներ
խմբագրելԹերթեր
խմբագրել- Ավտո Ստավրոպոլ
- Բժիշկ
- Հյուսիսային Կովկասի արքումենտներ և փաստեր
- Բժիշկ
- Ստավրոպոլի երեկո
- Բոլորե ձեզ համար
- Մեր Ստավրոպոլե
- Ուրախ թերթ
- Ստավրոպոլը ճիշտ է[47]
- Ստավրոպոլո մարզային թերթ[48]
- Ստավրոպոլի բիզնես
- Ստավրոպոլը XXI-դարում
- Ֆլիրտ
- Հավելյալ բիզնես
Ամսագրեր
խմբագրել- Ամսագիր LOL
- Իշխանամետ ամսագիր
- Մետր հրատարակ
- Զրույց ամսագիր
- Ստավրոպոլը այսօր առանց ամսագրի
- Անձի պաշտամունք
Միջազգային հարաբերություններ
խմբագրելՄարդիկ,որոնք կապված են քաղաքի հետ
խմբագրելՔաղաքի հիմնադիրները
խմբագրել- Սուվորով Ալեքսանդր Վասիլևիչ (1729-1800), մեծ ռուս հրամանատար, ռազամական արվեստի հիմնադիրներից մեկն է։ Ողջ կյանքի ընթացքում պարտություն չի կրել։ 1778-1779 թվականներին նա գլխավորել է Ստավրոպոլ բերդի կառուցումը։
- Պոտեմիկ Գրիգորի Ալեքսանդրովիչ (1739-1791), Ռուսաստանի պետական և ռազմական առաջնորդ, դիվանագետ։ Նրա պատվերով 7-րդ գյուղը Ազովի-Մոզդոկ գիծը հայտնի դարձավ որպես Ստավրոպոլի։
- Շուլց Խրիստյան Միխայելովիչ, գերմաներեն Բարոն, նախկին պրուսական մարմնավոր հրամանատար, Վլադիմիր Դրագոն գնի գնդապետ, սկսէգ ռուսական բանակի ծառայությունը դեռևս Ելիզաբեթ թագուհու օրոք։
- Կանոն Ուստիոնովին, բանակի գնդապետ և մեծ հրամանատար։
- Յակոբի իվան Վարֆոլոմեեվիչ, գենեռալ, Ասրախանի մարզպետ։
Սրբեր
խմբագրելԿառավարիչ
խմբագրելԱմբողջ ցանկը Ստավրոպոլի քաղաքապետների
Առաջին քարտուցարները
խմբագրել- Վեշև Սերգեյ Պավլովիչ 1931-1935 թվականներին
- Բորոդաևսկի Վ.Ե 1935 թվական
- Լեոնով Ի. Գ. 1936 թվական
- Պոտապենկո Ռոման Ֆեդոտովիչ 1937 թվական
- Սուրկով Կոնսանծին Իվանովիչ 1937-1939 թվականներին
- Սուսլով Միխայիլ Անդրեևիչ 1939-1944 թվականներին
- Օռլով Ալեքսանդոր Լեոնիդովիչ 1944-1946 թվականներին
- Բոիցով Իվան Պավլովիչ 1946-1949 թվականներին
- Դորոխով Միխայիլ Ակիմովիչ 1950-1952 թվականներին
- Կոլոնուտով Վեորգի Իվանովիչ 1952 թվական
- Զենչենկո Նիկալայ Սերգեյովիչ 1952-1956 թվականներին
- Ալեշին Պավել Պավլովիչ 1957-1963 թվականներին
- Նիկիծին Կոնստանծին Նիկոլաևիչ 1965-1966 թվականներին
- Գորբաչով Միխաել Սերգեևիչ 1966-1968 թվականներին
- Վիսիլեև Առնոլդ Ալեքսեևիչ 1968-1970 թվականներին
- Մուռխովսկի Վսևոլոդ Սերաֆիմովիչ 1970-1974 թվականներին
- Կազանեև Վիկտոր Ալեքսեևիչ 1974-1976 թվականներին
Նախագահ, քաղաքային խորհրդի գործադիր կոմիտե
խմբագրել- Լոգվինենկո Անդրեյ Վասիլևիչ 1932-1935 թվականներին
- Ժիքաիլո Անտոն Պետրովիչ 1937 թվականին
- Պոպով Վասիլի Նիկիտովիչ 1937-1939 թվականներին
- Բարկով Ալքսանդր Նիկոլաևիչ 1940-1941 թվականներին
- Ելագի Ալքսանդր Նիկոլաևիչ 1941-1943 թվականներին
- Ռակով Ֆեդոր Աֆանասևիչ 1941-1943 թվականներին
- Բոգդանով Իվան Վասիլևիչ 1943-1944 թվականներին
- Գոսպոդնեև 1944-1945 թվականներին
- Դոռխով Միխայիլ Ակիմովիչ 1950-1952 թվականներին
- Պետրոխալկո Ալէխսեյ Կոնստանտինովիչ 1950-1955 թվականներին
- Կաշենկո Անդրեի Անդրեովիչ 1955-1958 թվականներին
- Կլնկով Գեննդաի Ալքսանդրովիչ 1958-1959 թվականներին
- Իվանով Պյոտր Իվանովիչ 1959-1963 թվականներին
- Պոզնյակով Լեոնիդ Բասիլեևիչ 1963-1967 թվականներին
- Նայմով Նիկոլայ Քեորքիևիչ 1967-1971 թվականներին
- Կոնովալով Ալեքսանդր Տիմոֆեեվիչ 1971-1974 թվականներին
- Մարկարյանց Վլադիմիր Սուրենովիչ 1974-1975 թվականներին
- Ռոդիմով Դմիտրի Դմիտրեևիչ 1975-1978 թվականներին
- Ուսով Միխաել Անտոնովիչ 1978-1984 թվականներին
- Մասլով Նիկոլայ Ալէքսանդրովիչ 1984-1987 թվականներին
- Ստարոստին Գենադիի Պետրովիչ 1987-1989 թվականներին
- Մարչենկո Պյոտր Պետրովիչ 1989 թվականին
- ԵՎգենիի Սեմենովիչ Կուզենցով 1990-1991 թվականներին
Քաղաքի ղեկավարները
խմբագրել- Կուզմին Միխայիլ Վլադիմիրովիչ (1991 թվականի դեկտեմբերի 11-ից)
- Տիմաշենկո Իվան Միխելովիչ (2001 թվականի դեկտեմբերի 16-ից)
- Կուզմին Դմիտրի Սերքեևիչ (2002 թվականի սէպտէմբերի 26-ից), վարչկական կազմի ղեկավար, 2003 թվականին քաղաքի ղեկավար է ընտրվել։ 2007 թվականին միջազգային հետախուզման մեջ է քտնվել։ 2008 թվականի ոգոստոգին Դմիտրին ձերբակալվել է Վիննայի օդանավակայանում։
- Լուցենկո Եվքենի Իվանովիչ
- Պալցև Նիկոլաի Իվանովիչ[51]
- Բեստուժին Իքոր Ալեխսանդրովիչ[52]
- Դժատդոև Անդրեի Խասանովիչ[53]
Հասարակական և քաղաքական գործիչներ
խմբագրել- Գորբաչով Միխայիլ Սերգեևիչ
- Գորբաչով Ռաիսա Մաքսիմովնա
- Իվանովա Իրինա Միխաելովնա
- Լոպատին Գըրման Ալեքսանդրովիչ
- Ռազին Անդրեի Ալեխսանդրովիչ
- Պովլուշենկո Ռոմնա Անատոլևիչ
- Գանգարդ Նիկոլայ Իվանովիչ
- Գանգարդ Ալեքսեևիչ Բէլիկով
Պատվավոր քաղաքացիներ
խմբագրել- Ակուլով Մաքսիմ Սերգեևիչ (1897-1924), նշանավոր հասարակակն գործիչ, սոցիալ-դեմոկրատական երիտասարդական խմբի կազմակերպիչներից մեկը։
- Ալաֆուզով Իվան Անտոնովիչ (1813-1888), 1-ին գիլիդիայի վաճառական, բարերար։ Հիմնադրել է պատկերասրահ։
- Ապանասենկո Իոսիֆ Ռոդիոնովիչ (1890-1943) նշանավոր զորահրամանատար, բանակի գեներալ, անդամակցել է Քաղաքացիական և Մեծ Հայրենական պատերազմին։
- Բագաև Օլգա Գիորգիևնա (1895-1986) հասարակական-քաղաքական գործիչ, խորհրդային իշխանության ակտիվ անդամ։
- Բուրմիստրով Իվան Ալեքսեևիչ (1903-1962), մասնակից ֆաշիզմի դեմ պայքարում Իսպանիայի և Մեծ Հայրենական պատերազմի տարիներին։ Խորհրդային Միության հերոս։
- Բելիկով Գերման Ալեքսեևիչ
- Վլաստով Գեորգի Կոնստանտինովիչ (1827-1899), 1865-1873 թվականներին Ստավրոպոլի նախագահ։ Մեծ ժառանգություն է թողել Ստավրոպոլի մշակույթի և տնտեսության մեջ։ Առանձնահատուկ ուշադրություն է դարձվել կրթությանը[54]։
- Վոլոև Իգնատին Յուդինովիչ (1774-1854)
- Գեդեոն (1929-2003) Ստավրոպոլի մետրոպոլիտեն։
- Գանիլովսկի Իվան Գրիգիրևիչ
- Գնիլովսկի Վլադիմիր Գիորգիևիչ (1907-1980), նշանավոր գիտնական և տեղական, պատմաբան, մանկավարժ, հիմնադիր Ստավրոպոլի գիտական աշխարհագրական դպրոցի։ Հեղինակ է բազմաթիվ աշխատանքների պատմության, աշխարհագրության և տեղական պատմության։
- Գոլոդնիկով Նիկոլայ Գառասիմովիչ (1921-2010), վետերան Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի։ Պարգևատրվել է բազմաթիվ ռազմական զարդերով ու մեդալներով։
- Գրեչիշկին Պավէլ Մոիսեևիչվաստակավոր արտիստ, Ռուսաստանի Դաշնության, վետերան Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի։
- Դերևշիկով Սերգեի Ֆեդոտովիչ
- Դիդրիխսոն Նիկոլայ Գերմանովիչ
- Դիննիկ Նիկոլաի Յակովլեվիչ(1847-1917), նշանավոր բնագետ, աշխարհագրագետ և գլացիոլոգ, հետազոտող է Կովկասում։ Ավելի քան 40 տարի իր կյանքի ուսուցման։
- Կազանցև Վիկտոր Գերմանովիչ
- Կազանչև Վիկտոր Ալեքսեևիչ
- Կռուպինսկի Իոսիֆ Անտոնովիչ
- Կուշինսկի Իվան Պոլկարպովիչ
- Լոպատին Գերման Ալեքսանդրովիչ
- Մարկարյանց Վլադիմիր Սուրենովիչ
- Պաշենկո Կոնստանտին Լվովոիշ
- Պլոտնիկով Նիկիտա Միխայիլովիչ
- Պռոզրիտելև Գրիգորի Նիկոլայևիչ
Հերոսներ
խմբագրել- Յուրի Նիկոլայևիչ Գլազկով տիեզերագնաց, հերոս, Խորհրդային Միության, տեխնիկական գիտությունների դոկտոր
- Դուխին Վլադիսլավ (1980-2000),հերոս Ռուսաստանի, Ստավրոպոլի բնիկ քաղաքացի
- Կրամարենկոն Գրիգորի Իվանովիչ (1925-2012, քաղաքի Ստավրոպոլի) հերոս, Խորհրդային Միության[55]
- Սիպյագին Նիկոլայ Իվանովիչհերոս Ռուսաստանի, Ստավրոպոլի բնիկ քաղաքացի
Գրողներ, արվեստագետներ, գիտնականներ
խմբագրել- Աբոնեև Վասիլի Վասիլևիչ
- Աբրամով Յակոբ Վասիլևիչ
- Բելիկով Գերման Ալեքսեևիչ
- Գոլովկո Վյաչեսլավ Միխաելովիչ
- Դվորնիչենկո Անդրեի Յուրևիչ
- Զվյաքինցև Վասիլի Դմիտրիևիչ
- Կալինովսկի Գենադիի Վլադիմիրովիչ
- Լիվինսկի Ստանիսլով Ալիկովիչ
- Պերեֆերկովիչ Նաում Աբրամովիչ
- Գեորգի Շումարով[56]
Ճարտարապետներ
խմբագրել- Կնորե Ֆյոդոր Կարլովիչ
- Լիսկով Անատոլի Քիորքիևիչ
- Նիվինսկի Իքնատին Իգնատիևիչ
Սպորտսմեններ
խմբագրելԶարգացումներ
խմբագրել- Ստավրոպոլի, 2009-ից մինչև 2011 թ. Տեղի է ունեցել տարածաշրջանային ՏՏ ասուլիս LinuxFest Ստավրոպոլի[59], նվիրված Լինուքսին և ազատ Software։
Ստավրոպոլի, Ռուսաստանի երիտասարդական միությունը անց է կացնում ամենամյա ռուս մրցույթ «Միսս ուսանողուհի Ռուսաստանից» Պարզապես գնում տարածաշրջանային մրցակցությունը «Միսս ուսանողուհի Ստավրոպոլի երկրամասի»
Հետաքրքիր փաստեր
խմբագրել- Ըստ ամսագրի, «Կոմերսանտ» - ի 2012 թվականին Քաղաք Ստավրոպոլի 100-ից 12-րդ տեղն է Ռուսաստանի լավագույն քաղաքների մեջ։
- 2013 թվականին, Ստավրոպոլը ստացել է «Ոսկե Mercury» անվանակարգում «լավագույն քաղաք է առավել բարենպաստ պայմաններ բիզնեսի զարգացման համար»։
- 2013 թվականին Ստավրոպոլը առավել հարմարավետ քաղաք է Ռուսաստանի Դաշնությունում։
- Ստավրոպոլում մոխիր բանակի հրամանատար Ի.Ր. Ապանասենկո
Քույր քաղաքներ
խմբագրելՀուշարձաններ, տեսարժան վայրերը
խմբագրել- Դեղատներ Բայքերայիգ քիչ ներքև[60]
- Բուլվար նկարագրված է Լև Տոլստոյի աշխատանխներում[61]
- Մարզպետի տուն, որը տեղավորված է առաջին խորհրդին Ժողովրդական կոմիսարների Ստավրոպոլի Ստավրոպոլի մարզում. 1896-1898, 1918[62]
- Նկարիչ Սմիրնովի տուն, որտեղ նա ապրում էր բանաստէղծ Կ.Լ. Խետարքուրովի հետ[63]։
- Շահավետ տուն[64]
- Շենքը, որտեղ հանդիպումը տեղի ունեցավ I խորհրդում Աշխատողների պատգամավորների հետ[65]։
- Շենքը, որը ձևավորվել Կարմիր բանակի զորքերը[66]
- Շենքը, որը տեղավորված է Աղջիկների դպրոց հանրակացարանում[67]։
- Շենքը, որտեղ տեղի է ունեցել սոցիալ-դեմոկրատների հավաք[68]։
- Պետ Դեպո շենք[69]
- Շենք տեղական պատմության թանգարան, առաջին Հյուսիսային Կովկասում[70]։
- Շենքը առաջինն է Կովկասում, ռուսական դրամատիկական թատրոն[71]
- Շենքը առաջին աղջիկների դպրոց է Կովկասում[72]
- Առաջին կանանց գիմնազիայի շենքը Կովկասում[73]
- Առաջին քարե տունը քաղաք Ստավրոպոլում[74]
- «Խոպերսկայա վրան» մոնումենտալ համալիր պատիվ քաղաքի Ստավրոպոլի 200-ամյակին[75]։
- Զանգվածային զինվորների գերեզմաններ[76]
- Հուշարձան Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմի նահատակների[77]
- Հուշարձան ի հիշատակ 50-ամյակը ազատագրման Ստավրոպոլի[78]
- Զանգվածային գերեզման քաղաքացիական կողմից բռնության ենթարկված ֆաշիստական զավթիչների ընթացքում Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի. գերեզմանի կոթող[79]
- Հուշարձան «Սառը Գարուն»[79]
- Հուշարձանը Կարլ Մարքսի[80]
- Հուշարձանը Լենինի[81]
- Հուշարձան Խորհրդային Միության հերոս Սեվրյուկովի[82]
- Հուշարձան Խորհրդային Միության հերոս Սկոկովի[83]
- Հուշարձան Ալեքսանդր Սուվորովի[84]
- Ստավրոպոլի նշան[85]
- Ստավրոպոլի բուսաբանական այգի[86]
Պատկերասրահ
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ ОКТМО. 185/2016. Северо-Кавказский ФО
- ↑ «Биография Джатдоева Андрея Хасановича - Официальный Ставрополь». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 28-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 24-ին.
- ↑ Паспорт города (на 01.01.2012)(չաշխատող հղում)
- ↑ Городецкая И. Л., Левашов Е. А. Русские названия жителей: Словарь-справочник. — М.: Русские словари: Астрель: АСТ, 2003. — С. 272.
- ↑ Реестр зарегистрированных в АГКГН географических названий объектов на 18/11/2011 Ставропольский край(չաշխատող հղում)
- ↑ Путеводители «ЛЕ ПТИ ФЮТЕ» Ставрополь М.: Авангард
- ↑ Указ Александра I о переводе из Георгиевска в Ставрополь областных присутственных мест
- ↑ 8,0 8,1 «Краткая справка об административно-территориальных изменениях Ставропольского края за 1920—1992 гг». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Сборник "Промышленность Ставропольского края в архивных документах (1945—1991 гг.)» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ Ставропольская городская Дума
- ↑ На территории завода «Красный металлист» в Ставрополе построят детсад
- ↑ Стратегия социально-экономического развития Северо-Кавказского федерального округа до 2025 года
- ↑ Календарь государственных праздников Российской Федерации, памятных дат и знаменательных событий Ставропольского края на 2012 год. Ставрополь. 2012
- ↑ Ставропольская краевая универсальная научная библиотека имени М. Ю. Лермонтова
- ↑ Памятные даты по Ставропольскому краю на 2013 год > Январь
- ↑ Ставропольский государственный краеведческий музей имени Г. Н. Прозрителева и Г. К. Праве|Краеведческий музей имени Г. Н. Прозрителева и Г. К. Праве
- ↑ «Краевой музей изобразительных искусств». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «музей Великой Отечественной войны 1941-1945гг «Память»». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Дворец культуры и спорта». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Казачий ансамбль песни и пляски «Вольная степь»». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Ансамбль «Казачий пикет»». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «webstavropol.ru. Кинотеатры Ставрополя». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 10-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 5-ին.
- ↑ «Афиша Ставрополя. Кинотеатры». Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 22-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 5-ին.
- ↑ «webstavropol.ru. Премьера». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 5-ին.
- ↑ «afishastavropol. Кино/Театр». Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 22-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 5-ին.
- ↑ Специализированный выставочный комплекс «Прогресс»
- ↑ Патриарх Кирилл освятил главный храм Ставрополя
- ↑ Церковь христиан адвентистов седьмого дня
- ↑ Календарь государственных праздников Российской федерации, памятных дат и знаменательных событий Ставропольского края
- ↑ «Краевая клиническая психиатрическая больница № 1». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ Краевой геронтологический центр
- ↑ «Краевой детский санаторий «Дружба» для больных легочным туберкулезом». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ 33,0 33,1 Краевой клинический кожно-венерологический диспансер
- ↑ «Краевой центр по профилактике и борьбе со СПИД и инфекционными заболеваниями». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ Краевой клинический онкологический диспансер
- ↑ Краевой клинический перинатальный центр
- ↑ «Краевой центр лечебной физкультуры и спортивной медицины». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Городская детская поликлиника № 3». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 21-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ Городская детская стоматологическая поликлиника
- ↑ «Городская клиническая больница № 3». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 1-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ Городская клиническая больница скорой медицинской помощи
- ↑ Клиническая поликлиника № 6
- ↑ «Детский санаторно-оздоровительный центр «Лесная поляна»». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Центр общей врачебной (семейной) практики». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ АСВТ.ру Новости(չաշխատող հղում)
- ↑ Сотовик: Сотовая связь в Ставрополье: вчера, сегодня, завтра
- ↑ Ставропольская правда. Новости Ставрополя и Ставропольского края:
- ↑ Календарь государственных праздников Российской Федерации, памятных дат и знаменательных событий Ставропольского края. Ставрополь. 2010
- ↑ В Ставрополе открывается Итальянское консульство
- ↑ В Ставрополе начал работу визовый центр Польши(չաշխատող հղում)
- ↑ Луценко решил сосредоточиться на работе спикера Думы города Ставрополя
- ↑ «Дело сити-менеджера». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 31-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ Андрей Джатдоев избран главой администрации Ставрополя
- ↑ Георгий Константинович Властов
- ↑ Крамаренко Григорий Иванович
- ↑ В Ставрополе установят мемориальную доску уроженцу Пензенской области Георгию Шумарову
- ↑ Ставрополье снова прославилось на международной арене
- ↑ «В Ставрополь вернулся серебряный призёр Олимпиады Евгений Кузнецов». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 9-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Linux Install Fests в Ставрополе». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Аптека Байгера нижняя». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Бульвар, описанный в произведениях Л. Н. Толстого». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Дом губернатора, где размещался первый ставропольский совет народных комиссаров ставропольской губернии». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Дом художника В. И. Смирнова, где жил осетинский поэт-демократ К. Л. Хетагуров». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Доходный дом (Асмаевский торговый ряд)». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 20-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Здание, в котором проходили заседания I-го совета рабочих депутатов». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Здание, в котором формировались отряды красной армии». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Здание, где в женской гимназии размещалось общежитие делегатов I губернского народного собрания». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Здание, где проходили сходки социал-демократов». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Здание интендантского депо». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Здание краеведческого музея — первого на Северном Кавказе». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Здание первого на Кавказе русского драматического театра». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Здание первой на Кавказе женской гимназии». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Первая на Кавказе женская гимназия». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ Первый каменный дом в г. Ставрополе(չաշխատող հղում)
- ↑ ««Хоперская палатка». Монументальный комплекс в честь 200-летия основания г. Ставрополя». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ Братская могила воинов, павших в боях при обороне г. Ставрополя в период гражданской войны(չաշխատող հղում)
- ↑ «Мемориал участникам гражданской и ВОВ на ставрополье (Мемориальный памятник «Вечная слава»)». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 3-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Памятник, установленный в ознаменование 50-летия освобождения Ставрополя от белогвардейцев». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 24-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ 79,0 79,1 Братская могила мирных жителей, замученных немецко-фашистскими оккупантами в годы ВОВ; на могиле установлен обелиск(չաշխատող հղում)
- ↑ «Памятник К. Марксу». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Памятник В. И. Ленину». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Памятник Герою Советского Союза Л. И. Севрюкову». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Памятник Герою Советского Союза А. И. Скокову». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ «Памятник А. В. Суворову». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
- ↑ Ботанический сад имени В. В. Скрипчинского
- ↑ «Живое "Ископаемое"». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Ստավրոպոլ քաղաքի վարչակազմը Արխիվացված 2013-11-04 Wayback Machine
- Ստավրոպոլ քաղաքին նվիրված ամսագիրը Արխիվացված 2017-03-11 Wayback Machine
- Ստավրոպոլը տիեզերքից (Wikimapia)
- Ստավրոպոլ քաղաքի նկարները Արխիվացված 2020-12-03 Wayback Machine
- Ստավրոպոլը քարտեզի վրա
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ստավրոպոլ» հոդվածին։ |