Ստան Յոան Պատրաշ
Ստան Յոան Պատրաշ (ռումիներեն՝ Stan Ioan Pătraş, 1908[1], Սեպինցա, Մարամուրեշ, Ռումինիա - 1977[2], Սեպինցա, Մարամուրեշ, Ռումինիա), ռումինացի փայտի վրա աշխատող քանդակագործ, փորագրող։ Ռումինիայի Մարամուրեշ կոմսության Սեպինցա գյուղի Ուրախ գերեզմանատան տապանաքարերի հեղինակ։
| Ստան Յոան Պատրաշ ռումիներեն՝ Stan Ioan Pătraș | |
|---|---|
_-_interior_00.jpg) | |
| Ծնվել է | 1908[1] |
| Ծննդավայր | Սեպինցա, Մարամուրեշ, Ռումինիա |
| Մահացել է | 1977[2] |
| Վախճանի վայրը | Սեպինցա, Մարամուրեշ, Ռումինիա |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Ռումինիա[3][4] |
| Մասնագիտություն | նկարիչ և քանդակագործ |
 Stan Ioan Pătraș Վիքիպահեստում | |
Նրա ստեղծագործությունները համահունչ են ժողովրդական արվեստի և ռումինական ավանդույթների հետ։
Կենսագրություն խմբագրել
Ստան Յոան Պատրաշը ծնվել է 1908 թվականին Մարամուրեշ կոմսության Սեպինցա գյուղում (այն ժամանակ` Ավստրո-Հունգարիա) փայտի քանդակագործության ավանդույթներ ունեցող ընտանիքում։ Պատանի տարիքից հետաքրքրվել է քանդակագործությամբ, նկարչությամբ և պոեզիայով և, երբ 14 տարեկան էր, կաղնուց սկսել է խաչեր քանդակել։
1935 թվականին Ստան Յոան Պատրաշը գերեզմանաքարերի վրա սկսել է քանդակել փոքր բանաստեղծություններ գրված առաջին դեմքով` հեգնական բանաստեղծություններ քերականական սխալներով, շատ մոտ տեղացիների արխայիկ լեզվին։ Սկզբում տարեկան փորագրել է միայն 10 տապանաքար` որպես հիմք օգտագործելով կաղնու փայտը։
1936 թվականին Ստան Յոան Պատրաշը կատարելագործել է իր ոճը. գերեզմանաքարերը դարձրել են ավելի նեղ, և նա խորաքանդակները նկարել է բնական պիգմենտներից ստացված վառ գույներով։ Հիմնական օգտագործել է կապույտ գույնը, որը փորձագետները անվանել են սեպինցայի կապույտ։ Մյուս գույները նույնպես խորհրդանշական են իրենց յուրօրինակ ձևով, կանաչը խորհրդանշել է կյանք, դեղինը` պտղաբերություն, կարմիրը` կիրք, սևը` մահ։
Մինչև 1977 թվականը Պատրաշը ստեղծել է շուրջ 700 տապանաքար Սեպինցայի երկու գերեզմանատներում, հետագայում հայտնի որպես Ուրախ գերեզմանատուն։
Ստան Յոան Պատրաշը մահացել է 1977 թվականին՝ թողնելով իր տունն աշակերտին՝ Դումիտրու Պոպին, ով ապրել է իր ուսուցչի տանը, իսկ ավելի ուշ այն վերածել արհեստանոցի և թանգարանի։
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Տապանաքարեր Ուրախ գերեզմանատանը -
Տապանաքարեր Ուրախ գերեզմանատանը -
Տապանաքարեր Ուրախ գերեզմանատանը -
Ստան Յոան Պատրաշի տուն-թանգարանը
8.JPG)
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #1024719197 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Union List of Artist Names
- ↑ http://www.sandiegoreader.com/news/2012/oct/05/travel-merry-cemetery-maramures-romania/
- ↑ http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/casp.1080/full
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- VAŠČÁK, Martin: Cimitirul vesel : Veselý cintorín v Sapante, región Maramures, Rumunsko. In: GRESSNEROVÁ, Laura (ed.): Cintoríny v kontexte kultúrneho dedičstva (zborník z medzinárodnej vedeckej konferencie v Banskej Štiavnici 25.-26. novembra 2009). Bratislava : Slovenská technická univerzita, 2010, s. 149 – 152. ISBN 978-80-227-3350-2.
- www.agero-stuttgart.de Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ստան Յոան Պատրաշ» հոդվածին։ |