Վիքիպեդիա

Սվետլանա Ալեքսիևիչ

Սվետլանա Ալեքսանդրովնա Ալեքսիևիչ (բելառուս․՝ Святлана Аляксандраўна Алексіевіч, մայիսի 31, 1948(1948-05-31)[1][2][3][…], Իվանո-Ֆրանկովսկ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1][2][3]), խորհրդային և Բելառուս գրող, լրագրող։ Գրում է ռուսերեն։ 2015 թվականի Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրն է[23]։

Սվետլանա Ալեքսիևիչ
բելառուս․՝ Святлана Аляксандраўна Алексіевіч
Ծնվել էմայիսի 31, 1948(1948-05-31)[1][2][3][…] (75 տարեկան)
ԾննդավայրԻվանո-Ֆրանկովսկ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1][2][3]
Մասնագիտությունգրող և լրագրող
Լեզուռուսերեն
ԱզգությունԲելառուսներ
Քաղաքացիություն Բելառուս և  ԽՍՀՄ
ԿրթությունFaculty of Journalism of the Belarusian State University? (1972)[1][4][2][…]
Ժանրերվավերագրական գրականություն և վիպակ
Գրական ուղղություններռեալիզմ
Ուշագրավ աշխատանքներՑինկե տղաներ[2][1][3], Չեռնոբիլյան աղոթք[1], Պատերազմը կանացի դեմք չունի[5][2][3], Second-Hand Time? և Վերջին վկաները[1][2][3]
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն[1], Բելառուսական ՊԵՆ կենտրոն, Բելառուսի ընդդիմության համակարգող խորհուրդ և Second convocation of the Coordination Council?
ԿուսակցությունԽՄԿԿ
ԱշխատավայրQ115726882?, Q104889640?, Q19799273? և Q1088140?
Պարգևներ
«Պատվո նշան» շքանշան[6] Բելառուսի Դեմոկրատական Հանրապետության 100-ամյակի հոբելյանական մեդալ Արվեստի և գրականության շքանշանի սպա «Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների համար» շքանշանի հրամանատարական խաչ[19][20]
Համամիութենական Լենինյան Կոմերիտմիության Մրցանակներ[6][2][3]

Հերդերի մրցանակ

[6]

Գերմանական գրավաճառների խաղաղության պարգև

[7][8]

Կենտրոնական Եվրոպայի «Անգելուս» գրական մրցանակ

[9]

ԽՍՀՄ Գրողների միության Ն. Օստրովսկու անվան գրական մրցանակ

[6]

ԽՍՀՄ Գրողների միության Կ. Ֆեդինի անվան գրական մրցանակ

[6]

Տուխոլսկու մրցանակ

[6][10]

Andrei Sinyavsky prize?

[6]

Տրիումֆ

[6]

Լեյպցիգի գրքի մրցանակ՝ եվրոպական համերաշխության համար

[6]

Das politische Buch

[6]

Oxfam Novib/PEN Award

[11]

Ryszard Kapuściński Award for literary reportage?

[12][13] Գրականության Նոբելյան մրցանակ[14][15][16]

Prix Médicis essai?

[17]

Բրյուսելի ազատ համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[18]

Աննա Պոլիտկովսկայայի անվան մրցանակ

Ժնևի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[21] և

Մադրիդի Կոմպլուտենսե համալսարանի պատվավոր դոկտոր

[22]
Изображение автографа
Կայքalexievich.info
Սվետլանա Ալեքսիևիչ Վիքիքաղվածքում
 Svetlana Alexievich Վիքիպահեստում

Առավել հայտնի են Ալեքսիևիչի գեղարվեստավավերագրական ժանրի «Պատերազմը կնոջ դեմք չունի» (ռուս.՝ У войны не женское лицо), «Չեռնոբիլյան աղոթք» (ռուս.՝ Чернобыльская молитва), «Ցինկե տղաներ» (ռուս.՝ Цинковые мальчики), «Սեքնդ-հենդի ժամանակը» (ռուս.՝ Время секонд-хэнд) արձակ գործերը։ Ալեքսիևիչի ստեղծագործությունները ԽՍՀՄ ուշ և հետխորհրդային շրջաններին են նվիրված, տոգորված են տառապանքով և մարդասիրությամբ[23]։

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է 1948 թվականի մայիսի 31-ին Արևմտյան Ուկրաինայի Ստանիսլավ (այժմ՝ Իվանո-Ֆրանկովսկ) քաղաքում։ Հայրը բելառուս էր, մայրը ուկրաինուհի։ Ավելի ուշ ընտանիքը տեղափոխվում է Բելառուս։ 1965 թվականին ավարտել է Գոմելի շրջանի Կոպատկևիչի միջնակարգ դպրոցը։ Աշխատել է դաստիարակ, պատմության և գերմաներենի ուսուցիչ Մոզիրի շրջանում։ Նարովկյայի «Պրիպյացկայա պրայդա» (Прыпяцкая праўда) թերթում լրագրող է աշխատել։ 1972 թվականին ավարտել է Բելառուսի պետական համալսարանի լրագրության բաժինը, սկսել է աշխատել Բրեստի շրջանի Բերյոզա քաղաքի «Կոմունիզմի փարոս» (Маяк коммунизма) թերթում։ 1973-1976 թվականներին աշխատել է«Գյուղական թերթում», 1976-1984 թվականներին ղեկավարել է «Նյոման» ամսագրի ակնարկի և հրապարակախոսության բաժինը։ 1983 թվականին ընդունվել է ԽՍՀՄ գրողների միության շարքերը[24]։

2000-ական թվականների սկզբից ապրել է Իտալիայում, Ֆրանսիայում, Գերմանիայում[25]։ 2003 թվականից ապրում է Բելառուսում[26]։

Քննադատություն խմբագրել

Սվետլանա Ալեքսիևիչն իր ուսուցիչներ է համարում Ալես Ադամովիչին և Վասիլ Բիկովին[27]։ Բանաստեղծ Վլադիմիր Նիկլյաևը ասել է, որ եթե ողջ ռուսական գրականությունը դուրս է եկել Գոգոլի «Շինելից», ապա Ալեկսիևիչի ստեղծագործությունները՝ Ալես Ադամովիչի «Յանկա Բրիլ» և Վլադիմիր Կոլեսնիկի «Ես բոցավառվող գյուղից եմ» (Я из огненной деревни)[28] վավերագրական գրքերից։

Պարգևներ խմբագրել

  • Հերդերի մրցանակ[29],
  • Գերմանական գրավաճառների խաղաղության պարգև,
  • «Պատվո նշան» շքանշան[29][30],
  • Համամիութենական Լենինյան Կոմերիտմիության մրցանակներ[29][31],
  • Կենտրոնական Եվրոպայի «Անգելուս» գրական մրցանակ[32],
  • ԽՍՀՄ գրողների միության Ն. Օստրովսկու անվան գրական մրցանակ (1984)[29],
  • ԽՍՀՄ գրողների միության Կ. Ֆեդինի անվան գրական մրցանակ[29],
  • Տուխոլսկու մրցանակ[29],
  • Գրականության Նոլբելյան մրցանակ

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 Кто есть кто в Республике Беларусь (польск.) — Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000. — P. 14. — 313 p. — ISBN 978-83-913780-0-7
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын (բելառուս.) — Мінск: 1996. — Vol. 1. — P. 243. — 552 p. — ISBN 978-985-11-0036-7
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Энцыклапедыя гісторыі Беларусі ў 6 тамах. Том 1 (բելառուս.) — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 1993. — P. 100. — ISBN 978-5-85700-074-8
  4. ↑ Беларусь: ні Эўропа, ні Расея. Меркаваньні беларускіх эліт (բելառուս.) — 2006. — P. 249. — 258 p. — ISBN 978-83-89406-77-4
  5. ↑ Кто есть кто в Республике Беларусь (польск.) — Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000. — P. 1985. — 313 p. — ISBN 978-83-913780-0-7
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 6,8 6,9 Кто есть кто в Республике Беларусь (польск.) — Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000. — P. 15. — 313 p. — ISBN 978-83-913780-0-7
  7. ↑ http://alexievich.info/premiiRu.html
  8. ↑ https://www.friedenspreis-des-deutschen-buchhandels.de/die-preistraeger/2010-2019/swetlana-alexijewitsch
  9. ↑ Białoruska pisarka zdobyła nagrodę Angelusa
  10. ↑ Tucholskypriset — Swedish PEN Club.
  11. ↑ Oxfam Novib/PEN Award for Freedom of Expression
  12. ↑ Nagroda im. Kapuścińskiego dla Aleksijewicz i Czecha
  13. ↑ Trzeci komunikat Jury Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki
  14. ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/2015/
  15. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  16. ↑ http://masterdataapi.nobelprize.org/2.0/laureate/924
  17. ↑ Czasy Secondhand
  18. ↑ https://www.differenceday.com/award/winners/
  19. ↑ https://www.dw.com/ru/nobelevskaja-laureatka-aleksievich-poluchila-odnu-iz-vysshih-nagrad-germanii/a-57894509
  20. ↑ https://www.bundespraesident.de/SharedDocs/Reden/DE/Frank-Walter-Steinmeier/Reden/2021/06/210615-OV-Alexijewitsch.html
  21. ↑ https://www.unige.ch/communication/communiques/2017/cdp041017
  22. ↑ https://www.ucm.es/svetlana-alexievich
  23. ↑ 23,0 23,1 «Нобелевскую премию по литературе получила Светлана Алексиевич»։ Газета.Ru։ 2015-10-08։ Վերցված է 2015-10-08 
  24. ↑ Алексіевіч Святлана // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік (բելառուս.)
  25. ↑ «Интервью для Радио Свобода (27.07.2011)»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-05-17-ին։ Վերցված է 2015-10-08 
  26. ↑ ««Ты рядом с котлеткой по значимости и не мечтай встать»: Интервью писательницы Светланы Алексиевич — Meduza» (ru-RU)։ Meduza։ Վերցված է 2015-10-08 
  27. ↑ Алексиевич: это победа не только моя, но и нашей культуры и страны
  28. ↑ Някляеў: Шанцы Беларусі на Нобелеўскую прэмію як ніколі высокія
  29. ↑ 29,0 29,1 29,2 29,3 29,4 29,5 Kto jest kim w Białorusi, Białystok, 2000, 83-913780-0-4
  30. ↑ Сергей Чупринин: Русская литература сегодня: Зарубежье. М.: Время, 2008 г. 978-5-9691-0292-7
  31. ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын — С. 243
  32. ↑ http://www.polskieradio.pl/75/921/Artykul/492445,Bialoruska-pisarka-zdobyla-nagrode-Angelusa

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 
Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սվետլանա_Ալեքսիևիչ&oldid=8669320» էջից