Վիքիպեդիա

VII բանակ (Օսմանյան կայսրություն)

ռազմական կազմավորում

VII բանակը (թուրքերեն՝ Yedinci Ordu, «Յեդինջի օրդու»), Օսմանյան կայսրության զինված ուժերի մեծ ռազմական կազմավորում էր՝ զորամիավորում, դաշտային բանակ Օսմանյան ցամաքային զորքերի կազմում՝ XIX դարի վերջից XX դարի սկիզբ։ Այն ունեցավ բավական երկար պատմություն։ Յոթերորդ բանակը կազմավորվել է 1877–?, իսկ ապա՝ օգոստոս 12, 1917[3]՝ Օսմանյան կայսրությունում Հայոց ցեղասպանության սկսվելուց մեկ ամիս առաջ, և լուծարվել է 1918 թվականի հոկտեմբերին[3], երբ ակնհայտ էր Օսմանյան կայսրության պարտությունը Առաջին համաշխարհային պատերազմում։ Օսմանյան VII դաշտային բանակը մասնակցել է Առաջին համաշխարհային պատերազմի ռազմագործողություններին, մասնավորապես՝ Սինայի և Պաղեստինի պատերազմաշրջանին, այդ թվում՝ Մեգիդդոյի ճակատամարտին։ Թեպետ և VII բանակը ստեղծված էր բանակի տեսքով, սակայն, առնվազն 1918-ին այն իրենից ներկայացնում էր ընդամենը բանակային կորպուս, ունենալով վերջինիս համապատասխան անձնակազմի թվակազմ։

VII բանակ
(Օսմանյան կայսրություն)
թուրքերեն՝ Yedinci Ordu,
անգլ.՝ Seventh Army (Ottoman Empire),
ռուս.՝ 7-я армия (Османская империя),
արաբ․՝ (الجيش السابع (الإمبراطورية العثمانية‎‎,
գերմ.՝ Siebte Armee (Osmanisches Reich)
Օսմանյան կայսրության VII բանակի III բանակային կորպուսի հրամանատար Էսաթ փաշա՝ Esat Paşa և իր ենթակաները 1915 թվականին։
Ընդհանուր տեղեկություն
Տեսակռազմական կազմավորում, մշտական օպերատիվ-մարտավարական զորամիավորում (բանակ, դաշտային բանակ) ցամաքային զորքերի կազմում
Զորքերի տեսակցամաքային զորքեր
ԵրկիրՕսմանյան կայսրություն Օսմանյան կայսրություն, Թուրքիա՝ Օսմանյան կայսրություն
ԵնթարկոումՕսմանյան կայսրության Սուլթան
Մտնում էՅըլդըրըմ բանակախումբ
Գործառույթռազմական պաշտպանություն և անվտանգություն
Թվակազմիրականում կորպուսի չափ էր, սակայն կրում էր բանակ անունը
.
ՏեղաբաշխումՍիրիա, Պաղեստին, Սինայ
Պատմություն
Ստեղծվեց1877–?
օգոստոս 12, 1917[1]
ՃակատամարտերԱռաջին համաշխարհային պատերազմ
Սինայի և Պաղեստինի պատերազմաշրջան
Մեգիդդոյի ճակատամարտ
Լուծարվեցնոյեմբերի 7, 1918[2]
Հրամանատարներ
Հայտնի հրամանատարներՄուստաֆա Քեմալ փաշա (հուլիսի 5 – հոկտեմբեր 9, 1917)
Ֆևզի Չաքմքա փաշա (հոկտեմբեր 9, 1917 – օգոստոս 1918)
Մուստաֆա Քեմալ փաշա (օգոստոս 7 – նոյեմբեր 7, 1918)

Համառոտ պատմություն խմբագրել

VII բանակը ստեղծվել է 1877-ին՝ Արաբիայում և Եմենում ծառայելու համար[4]։ 1908 թվականին VII բանակը կազմված էր XIII և XIV հետևակային դիվիզիաներից, մեկ հեծելազորային և մեկ հրետանային զորագնդից[5]։

Առաջին աշխարհամարտ խմբագրել

Մարտական կազմը 1917 թվականին խմբագրել

1917-ի օգոստոսին VII բանակն ուներ հետևայալ մարտական կազմը.[6]

Մարտակազմը 1917-ի վերջին խմբագրել

1917-ի վերջին, զորահրամանատար Ֆևզի փաշան հրամայեց Յոթերորդ բանակին առաջ խաղալու անապատով՝ բրիտանացի գեներալ Ալենբիի զորքերի ներքին թևերին հզոր ճնշում գործադրելու համար։ Մինչդեռ Ալենբին գրոհում էր Օսմանյան VIII բանակի վրա, նրա Ավստրալիական դիվիզիան ուղարկվեց հետ մղելու VII բանակի գրոհը։ VII բանակն ի վիճակի եղավ ստիպելու ավստրալիացիներին նահանջելու մի քանի մղոն, սակայն, ի վերջո, ավստրալիացիներն իրենց դիրքերը պահեցին։ Մուղար լեռնաշղթային ճակատամարտում բրիտանացիների հաղթանակից հետո՝ 1918-ի նոյեմբերի 13-ին (որն ուղղակի չառնչվեց օսմանյան Յոթերորդ բանակին), Ֆևզին որոշեց մարտից դուրս բերել Յոթերորդ բանակը և պաշտպանել Երուսաղեմը[7]։

Մարտակազմը 1918-ի հունվարին խմբագրել

1918-ի հունվարին Յոթերորդ բանակն ուներ հետևյալ մարտակազմը[8].

Մարտակազմը 1918-ի հունիսին խմբագրել

 
Մուստաֆա Ֆևզի փաշան՝ Յոթերորդ բանակի հրամանատարը 1918-ի հունիսին:

1918-ի հունիսին Յոթերորդ բանակի կառուցվածքը հետևյալն էր.[9]

Մարտական կազմը 1918 թվականի սեպտեմբերին խմբագրել

1918 թվականի սեպտեմբերին Յոթերորդ բանակի մարտակազմը հետևյալն էր.[10]

Յոթերորդ բանակը ոչնչացվեց բրիտանական զորքերի կողմից՝ օդանավերով ռմբակոծությամբ, երբ թուրքական այդ զորամիավորումը նահանջում էր Նաբլուսից՝ 1918 թվականի սեպտեմբերին[11]

Մուդրոսի զինադադարից հետո խմբագրել

Մարտական կազմը 1918 թվականի նոյեմբերին խմբագրել

1918 թվականի նոյեմբերին VII դաշտային բանակն ուներ հետևյալ կառուցվածքը[12].

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ David Nicolle, colour plates by Rafaelle Ruggeri, The Ottoman Army 1914-18, Men-at-Arms 269, Ospray Publishing Ltd., 1994, ISBN 1-85532-412-1, p. 15.
  2. ↑ Zekeriya Türkmen, Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918-1920), Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2001, ISBN 975-16-1372-8, p. 30. (թուրքերեն)
  3. ↑ 3,0 3,1 David Nicolle, colour plates by Rafaelle Ruggeri, The Ottoman Army 1914-18, Men-at-Arms 269, Ospray Publishing Ltd., 1994, ISBN 1-85532-412-1, p. 15.
  4. ↑ Erickson, Edward J (2003). Defeat in detail: the Ottoman Army in the Balkans, 1912-1913. Greenwood Publishing Group. էջ 6. ISBN 0-275-97888-5.
  5. ↑ Erickson, Edward J (2003). Defeat in detail: the Ottoman Army in the Balkans, 1912-1913. Greenwood Publishing Group. էջ 17. ISBN 0-275-97888-5.
  6. ↑ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 170.
  7. ↑ http://www.firstworldwar.com/battles/mugharridge.htm
  8. ↑ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 181.
  9. ↑ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 188.
  10. ↑ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 197.
  11. ↑ «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 9-ին.
  12. ↑ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 202.

Աղբյուրներ խմբագրել

Գրականություն խմբագրել

  • David Nicolle, colour plates by Rafaelle Ruggeri, The Ottoman Army 1914-18, Men-at-Arms 269, Ospray Publishing Ltd., 1994.
  • Zekeriya Türkmen, Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918-1920), Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2001
  • Edward J. Erickson, Order to Die։ A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001.
  • Erickson E. J. Ottoman Army Effectiveness in World War I։ A Comparative Study. New York, NY։ Taylor & Francis, 2007. — 236 p. — (Cass Series։ Military History and Policy).

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=VII_բանակ_(Օսմանյան_կայսրություն)&oldid=9367021» էջից