Roxette (արտասանությունը՝ «Ռոքսեթ»), շվեդական փոփ-ռոքի խումբ, որի առաջնորդներն են Փեր Գեսլեն (երգերի և երաժշտության տեքստերի հեղինակ, կիթառ, վոկալ, շրթնահարմոն) և Մարի Ֆրեդիկսսոն (1958-2019) (վոկալ, դաշնամուր)։ Ինչպես և շատ այլ շվեդ երաժիշտներ, նրանք իրենց երգերը կատարել են անգլերեն լեզվով։ Roxette անվանումը ծագել է «Dr. Feelgood» խմբի անվանումից[4][5]։

Roxette
Ժանրերռոք, փոփ, Եվրո փոփ, փոփ ռոք և սոֆթ ռոք[1]
Գործունեություն1986[2]
ԼեյբլEMI և Capitol Records
Պարգևներ
Կայքroxette.se
 Roxette Վիքիպահեստում

Խումբը հանրաճանաչության գագաթնակետին է հասել 1990-ական թվականների կեսերին։ Իր 30-ամյա կարիերայի ընթացքում խումբը 557 համերգ է տվել և վաճառել է իր ալբոմների ավելի քան 75 միլիոն օրինակ[6]։

1986—1991 խմբագրել

Համատեղ աշխատանքի սկիզբը խմբագրել

Շատ հաճախ, երբ Փեր Գեսսլեին հարցազրույցում հարց են տալիս, թե ինչից է սկսվել Roxette խումբը, նա պատասխանել է.[7] «Մի օր Լիվերպուլում հավաքվել էին չորս տղաներ և իրենց խումբն անվանել «The Beatles»»։ Անշուշտ, նրանք դարձել են բազմաթիվ խմբերից մեկը, որոնք մեծ ազդեցություն են ունեցել Փերի և Մարիի ստեղծագործության վրա[8][9][10] (1993 թվականին նրանք անգամ ձայնագրել են «Help!» երգը Լոնդոնի «Abbey Road Studios» ստուդիայում), սակայն, այնուամենայնիվ, իրական պատմությունը սկսվել է 1985 թվականի աշնանը, երբ Փերը այդ տարիներին արդեն բավական հայտնի ռոք երաժիշտ էր Շվեդիայում, նրան զանգահարել են վերջերս հիմնադրված «Alpha Records AB» ընկերությունից։ Նրանք ցանկացել են, որ Փերը երգ գրի Պերնիլա Վալգրենի (Pernilla Wahlgren) համար, որն այդ ժամանակ նոր ալբոմ էր ձայնագրել։ Փերը գրել է մի երգ, որը կոչվում է «Svarta Glas», ձայնագրել է դեմո տարբերակը և ուղարկել այն ձայնագրման ընկերությանը։ Պերնիլային դուր չի եկել երգը, և ապա Փերը հարցրել է Մարի Ֆրեդրիկսոնին, թե արդյոք նա ցանկանում է մասնակցել ձայնագրությանը, քանի որ նրանք վաղուց քննարկել են միասին աշխատելու հնարավորությունը։ Նա Մարիին ասել է, որ բոլորը, բացի Վալգրենից, կարծել են, որ երգը պոտենցիալ հիթ է։ Մարին կարծել է, որ երգն ամենևին էլ իր ոճին համապատասխան չէ, շատ փոփային է և չկա ոչ մի ռոքային երանգ։ Այդ ժամանակ Փերը անգլերեն լեզվով տեքստ է գրել, վերադասավորվել երաժշտությունը, բայց դեռ չի հավատացել, որ Մարին կհամաձայնվի։ Ռոլֆ Նյուգրենը (Rolf Nygren)՝ այն ժամանակ «EMI Svenska AB»-ի գլխավոր մենեջերը, կարծել է, որ երգը պետք է կատարել դուետով, որպեսզի մի քիչ անսովոր ստացվի։ Ի վերջո, Մարին համաձայնել է։ Նոր երգի անվանումը եղել է «Neverending Love»[4][11]։

Երբ լրատվամիջոցներն իմացել են, որ Փերն ու Մարին համատեղ երգ են ձայնագրել, բոլորը սկսել են հարցեր տալ նոր նախագծի մասին։ Բոլոր նրանք, որոնք մասնակցել են ձայնագրությանը, համաձայնել են, որ ԶԼՄ-ները կհայտարարեն այն մասին, որ այս նախագիծը պարզապես կախարդական է։ Հաղորդվել է նաև, որ նախատեսվել է օգտագործել «Roxette»՝ «Gyllene Tider» խմբի հին անվանումը, որպեսզի սինգլը թողարկվի Շվեդիայի սահմաններից դուրս։

Առաջին` «Pearls of Passion» ալբոմ, և «Dance Passion» ռեմիքսներ խմբագրել

Ի տարբերություն EMI ձայնագրման ընկերության աշխատակիցների մեծամասնության, Մարիի մտերիմներն ու ընկերները նրան խորհուրդ չեն տվել սինգլ թողարկել Շվեդիայում, քանի որ նրանք կարծել են, որ դա կարող է բացասաբար անդրադառնալ մենակատարի իր կարիերայի վրա։ Նրանք կարծել են, որ Մարիի երկրպագուները կարող են չհասկանալ նրա երաժշտական ոճի փոփոխությունը, որը ոչ մի կապ չի ունեցել իր հետ։ Որոշ մտորումներից հետո Մարին համաձայնել է ձայնասկավառակի թողարկմանը։ Որոշվել էր դա անել «անանուն»՝ սինգլի շապիկին առանց Փերի և Մարիի լուսանկարների։ «Neverending love»-ի թողարկումից առաջ անհրաժեշտ է եղել դադարեցնել «Svarta glas» երգի շվեդական տարբերակի օգտագործումը «Alpha Records AB» ընկերության կողմից, սակայն այդ ժամանակ երգն արդեն ձայնագրել էր Պերնիլայի եղբայրը՝ Նիկլաս Վալգրենը, և պատրաստվել էր այն ընդգրկել իր ալբոմում։ Սակայն Նիկլասի ալբոմի արտադրությունը դեռ չէր սկսվել, երբ երգը հանվել է նրա ձայնապնակից և փոխարինվել նորով[12]։

1986 թվականի ամռանը Roxette-ը թողարկել է իր դեբյուտային սինգլը։ Ռիսկ կար, որ այն աննկատ կմնա, քանի որ բոլոր նշանակալի ռադիոհաղորդումներն ու երաժշտական մեկնաբանները արձակուրդում էին, և այս տարվա ընթացքում քիչ երաժշտական ձայնագրություններ են վաճառվել։ Քանի որ ձայնագրությունը թողարկվել է «անանուն», մարդիկ չգիտեին կատարողներին։ Փերը որոշել է ինքն օգնել իրեն, և իր խումբը որոշակի հաջողությունների հասցնել՝ բացիկներ ուղարկելով, իր համար քվեարկելով «Sommartoppen» ռադիոշոուում, որը ամբողջ ամառ հեռարձակվել էր Շվեդիայի ազգային ռադիոյով։ Նա խնդրել էր բազմաթիվ ընկերների օգնել իրեն՝ տարբեր քաղաքներից ու տարբեր ձեռագրերով այդ բացիկներով քվեարկելու համար, այլապես ակնհայտ կդառնար, որ քվեարկել է միայն մեկ մարդ։ Երգը Շվեդիայում դարձել է 1986 թվականի ամառվա ամենամեծ հիթը, հետագայում պարզվել է, որ առանց Փերի և նրա ընկերների օգնության նրանք կհասնեին այդ հաջողությանը։

Առաջին սինգլի հաղթանակից հետո Roxette-ը ձայնագրել է իր «Pearls of Passion» դեբյուտային ալբոմը։ Շվեդիայում այն դարձել է շատ սիրված։ Երաժիշտներն արդեն այն ժամանակ ցանկացել են միջազգային հաջողության հասնել, բայց նրանց մոտ դեռ ոչինչ չէր ստացվել։ Մեկ տարվա ընթացքում Փերն ու Մարին շրջել են Եվրոպայում՝ իրենց ներկայացնելով որպես Roxette, ելույթ ունենալով տարբեր հեռուստաշոուների ժամանակ, բայց, միևնույն է, դրանք պահանջված են եղել միայն շվեդական շուկայում[13]։

 
Roxette & Eva Dahlgren, 1987

1987 թվականի ամռանը Roxette-ն իր առաջին «Rock Runt Riket» շրջագայությանն է մեկնել շվեդ արտիստների՝ Էվա Դալգրենի և Ռատատայի հետ։ Բոլոր 16 համերգները կայացել են բաց բեմերում։ Համերգների մեծ մասի տոմսերը գնվել են ամբողջությամբ, և մոտավորապես 115 հազար մարդ դիտել է շոուն։ Մարի Դիմբերգը (այն ժամանակ եղել է «EMI Svenska AB» փրոմոուշենի բաժնի ղեկավարն) Գերմանիայի, Բելգիայի և Իտալիայի «EMI»-ի իր մի քանի գործընկերներին հրավիրել է Ստոկհոլմի շրջագայության վերջին համերգին։ Նա ուզում էր ցույց տալ, որ Roxette-ը մի կենդանի խումբ է։ «EMI»-ի ներկայացուցիչները տպավորվել են իրենց տեսածով և վերադարձել տուն՝ դրական կարծիքներ հայտնելով կոլեկտիվի մասին[14]։

Roxette-ը ձայնագրել է սուրբծննդյան երգը՝ «It must have been love (Christmas for the broken hearted)», որը թողարկվել է 1987 թվականի նոյեմբերին և անմիջապես դասվել շվեդական հիթ-շքերթների առաջին շարքում։ Այս երգը փոքր-ինչ տարբերվել է նրանից, ինչը մի քանի տարի անց դարձել է «Սիրունիկը» ֆիլմի սաունդթրեքը։ Այս սինգլի թողարկման համար հիմք է հանդիսացել խմբի հանդեպ ունկնդիրների հետաքրքրությունը պահպանելու ցանկությունը՝ մինչև նրանց հաջորդ ալբոմի թողարկումը[5]։

1987 թվականին՝ Շվեդիայում, թողարկվել է դեբյուտային ալբոմի երգերի ռեմիքսներով ձայնասկավառակ։ Այն կոչվել է «Dance Passion» և պաշտոնապես երբեք չի թողարկվել CD-ով, չնայած 1995 թվականին թողարկվել է բուտլեգը՝ ձայնասկավառակի երգերի բավական որակյալ ձայնագրությամբ[15]։

Երրորդ «Look Sharp!» ալբոմ (1988) խմբագրել

Հաջորդ ալբոմի համար Փերը և Մարին ծրագրել էին Շվեդիայի սահմաններից դուրս՝ ստուդիայում, օտարերկրյա պրոդյուսերի հետ մի քանի նոր երգեր ձայնագրել և տեսնել, թե արդյոք դա կազդի նրանց հնչեղության վրա։ Փերը և Ռոել Քրուիզեն (այդ ժամանակ եղել է «EMI-Europe»-ի ղեկավարը) մեկնել են Մեծ Բրիտանիա՝ խոսելու վեց տարբեր պրոդյուսերների հետ, և, ի վերջո, կանգ են առել Ադամ Մոզլիի (Adam Moseley) վրա։ 1988 թվականի հունիսին՝ մի քանի օրվա ընթացքում, ձայնագրվել են «View from a hill», «Chances» և «Cry» երգերը Լոնդոնի «Trident II Studios» ստուդիայում, սակայն արդյունքը չի հասել ակնկալվող ցուցանշի, և նոր պրոդյուսերի հետ համագործակցությունն ավարտվել է ոչնչով։ 1988 թվականի վերջին «Look Sharp!» ալբոմը անմիջապես ցնցող սենսացիա է դարձել Շվեդիայում և հանգեցրել այն բանին, որ շվեդական շրջագայության տոմսերը Roxette-ն ամբողջությամբ վաճառել է։ «EMI» Եվրոպական տարբեր բաժանմունքների ներկայացուցիչների ժողովում որոշվել է ալբոմի առաջին սինգլը թողարկել «Chances» երգը։ Փերն ու Մարին դա տարօրինակ ընտրություն են համարել, երկուսն էլ կարծել են, որ հենց «The look»-ը պետք է լինի առաջին սինգլը, բայց ավելի ուշ երջանիկ էին այդ երգը սինգլում տեսնելու համար[4]։

Փոխանակման ուսանող Դին Քուշմանը (Dean Cushman) «Look Sharp!» ալբոմը իր հետ բերել է Շվեդիայից իր հայրենի Մինեապոլիս քաղաք, Մինեսոտա նահանգ, ԱՄՆ։ Նա CD-ն դասել է «KDWB» տեղական ռադիոկայանին և խնդրել նրանց երգը տանուլ տալ՝ «Ըստ 4եր հայտերի» ծրագրի եթերում։ Մոտ մեկ շաբաթ անց Դինը զանգահարել է ռադիոկայան՝ ձայնասկավառակը վերցնելու համար։ Իհարկե, գոնե մեկ DJ-ն կարող էր ժամանակ գտնել այդ ալբոմը լսելու համար։ Այն մարդը, որը պատասխանել է Դինին, ծրագրավար Բրայան Ֆիլիպսն էր։ Նա DJ-ների հետ հանդիպման էր և Դինին ասել է, որ գա և վերցնի սկավառակը։ Դիջեյներից ոչ մեկը չի լսել ալբոմը, ուստի մենեջերն առաջարկել է լսել սկավառակը մինչև Դինի ժամանելը։ Բրայանը սկավառակը մտցրել է նվագարկչի մեջ և սկսել է նվագել «The look» երգը։ Բոլորը զարմացած սկսել են հարցնել, թե երգողներն ինչ խմբից են, և նայել սկավառակին՝ տեղեկություններ որոնելու նպատակով։ Այդ գիշեր «The look»-ը առաջին անգամ էր նվագել ամերիկյան ռադիոյով և եթերի ընթացքում ունկնդիրները զանգահարել և հարցրել են երգի մասին։ Շատերը խնդրել են կրկին միացնել երգը, և մի քանի շաբաթ անց այն դարձել էր ամենատարածվածը «KDWB» ռադիոյի եթերում։ Ռադիոկայանի աշխատակիցները չունեին ալբոմի սկավառակ, բայց ձայնագրության վրա նրանք ձայնագրել են պատճենը։ Բրայան Ֆիլիպսը շուտով շատ պատճեններ է արել ձայնագրությունից և դրանք ուղարկել այլ կայաններում գտնվող իր ընկերներին, որտեղ նույնպես երգը շատ է դուր եկել ունկնդիրներին։ Արդյունքում «EMI USA»-ը թողարկել է այդ երգը որպես առաջին սինգլ, որը շատ հաջող է դարձել ամերիկյան հիթ-շքերթներում[16][17]։

1989 թվականի ապրիլի 8-ին Roxette-ի մենեջեր Թոմաս Էրդմանը (Thomas Erdtman) Փերին հայտնել է, որ «The look» երգը դարձել է ԱՄՆ-ում առաջինը[18]։ Ավելի վաղ՝ նույն օրը, Փերն ու Մարին եղել են Նիդեռլանդներում և ժամանել են Շվեդիա։ Նրանք պայմանավորվել են երեկոյան բաժանվել միմյանցից, որպեսզի երեկոն անցկացնեին իրենց ընտանիքի անդամների հետ՝ համապատասխանաբար Հալմստադում և Ստոկհոլմում։ Այսպիսով, նրանք հավատացել են, որ հենց այդ գիշեր «The look» երգը ԱՄՆ-ի աղյուսակում կլինի առաջինը։ Նրանց կանխատեսումն իրականացել է, և այն բանի շնորհիվ, որ Փերը գտնվում էր Հալմստադում, իսկ Մարին՝ Ստոկհոլմում, նրանք ստիպված են եղել տարբեր քաղաքներում՝ հեռավորության վրա, նշել իրենց հաջողությունը։ Հեռախոսներն անընդհատ եղել են զբաղված տարբեր մարդկանց զանգերով, որոնք ցանկացել են շնորհավորել նրանց, զանգել են նաև լրագրողներն ու լուսանկարիչները, որոնք ցանկացել են հավերժացնել այդ պահը։ Դին Քուշմանը հետագայում ստացել է «Ոսկե մրցանակ»[19] Roxette-ի կողմից և ընթրիք Փերի և Մարիի հետ՝ ի նշան Դինի անսպասելի օգնության համար նրանց երախտագիտության։ Մինչև Roxette-ը միայն երկու շվեդական խմբեր են կարողացել հասնել ամերիկյան աղյուսակի առաջին շարքին՝

  • «Blue Swede»–ն՝ «Hooked on a feeling» երգով (մարտի 31, 1974)[20],
  • «ABBA»–ն՝ «Dancing Queen» երգով (ապրիլի 9, 1977)[14]։
 
Փեր Գեսսլեն «Տավաստիա» ակումբում՝ համերգի ժամանակ, Հելսինկի, 2003 թ․ սեպտեմբերի 25

Որոշ մարդիկ ասել են, որ Դին Քուշմանը «ներկայացրել է» Roxette-ը Ամերիկայում, իսկ մյուսները ասել են, որ խումբը հաջողության կհասնի առանց դրա էլ։ Բանն այն է, որ Լոս Անջելեսի որոշ ռադիոկայաններ արդեն հեռարձակել էին «The look»–ը եթերում, և երգը կարող էր հիթ դառնալ ինքնին։ Փերը խոստովանել է, որ ուսանողի մասին պատմությունը, որ սկավառակը բերել է ԱՄՆ և դրանով իսկ Roxette-ի «քանդել ոլորքները», շատ են սիրել բազմաթիվ լրագրողները։ «The look»-ը դարձել է թիվ 1 հիթ աշխարհի 26 տարբեր երկրների հիթ-շքերթներում, և 1989 թվականին «MTV»-ը Roxette-ին պարգևատրել է «IMA-International Music Award»-ի արարողության ժամանակ, որը հանդիսատեսի կողմից ճանաչվել է այս տարվա լավագույնը[4]։

1989 թվականի գարնանը Roxette մասնակցել է Ամստերդամում կայացած «IM & MC» երաժշտական տոնավաճառին, և երբ նրանք շրջել են քաղաքով, պատահել է հետևյալ պատմությունը։ Ինչ-որ մեկը պատշգամբից բղավել է՝ «Հե՜յ, ինձ դուր է գալիս քո երգը»։ Դա Թոմ Փեթին էր՝ Փերի ամենասիրած երաժիշտներից մեկը։ Նա և Մարին ծայրաստիճան զարմացել են և չեն կարողացել որևէ բառ արտասանել, ապա նրանց մենեջեր Մարի Դիմբերգը պատասխանել է՝ «Մենք նույնպես սիրում ենք քո երաժշտությունը»[17]։

1989 թվականի ամռանը Roxette-ը երրորդ շրջագայությունն է անցկացրել Շվեդիայում, այս անգամ նրանք ելույթ են ունեցել բացօթյա հարթակներում, որոնց մեծ մասը քաղաքային բնական այգիներում էին։ Կրկին գրեթե բոլոր համերգների տոմսերը գնվել են ամբողջությամբ՝ դրանով իսկ ավելի հաջող դարձնելով շրջագայությունը։ Ավելի ուշ՝ այս տարվա աշնանը, արդեն եկել էր ժամանակը, որ Roxette-ը պետք է պատրաստվեր եվրոպական առաջին շրջագայությանը, բայց գիշերը՝ մինչև պրեմիերայի սկսվելը, Մարին մի փոքրիկ լումբագո էր ստացել, և հենց առաջին ցուցադրումը չեղյալ էր հայտարարվել։ Հաջորդ առավոտ տեղի էր ունեցել Կուլտթուուրիտալոյի (Հելսինկի) համերգը, քանի որ Մարին այդ ժամ իրեն նորմալ էր զգացել։ Մարին այլևս մեջքի խնդիր չի ունեցել մինչև շրջագայության ավարտը, որը բաղկացած էր արևմտաեվրոպական երկրների 15 համերգներից։ Վերջին երկու համերգները տեղի են ունեցել Օլդենբուրգի «Weser-Ems Halle»-ում, և երկուսն էլ ուղիղ եթերում հեռարձակվել են գերմանական ռադիոյով[15]։

1989 թվականի աշնանը Roxette-ն ունեցել է երկրորդ ամերիկյան հիթը՝ «Listen to your heart»-ը։ Միևնույն ժամանակ իրենց հետ կապվել են «Walt Disney Pictures/Touchstone Pictures» ընկերությունից, որոնց պետք էր «Սիրունիկը» ֆիլմի համար նախատեսված երգ։ Փերը եղել է շատ զբաղված՝ ֆիլմի համար նոր երգ գրելու համար։ Որպեսզի կոպիտ չթվա, նրանք ուղարկել են «It must have been love (Christmas for the broken hearted)» ֆիլմի պրոդյուսերներին, սակայն Փերն ու Մարին չեն համարել, որ այս ստեղծագործությունը հարմար է այդ ֆիլմին, քանի որ դա Սուրբծննդյան երգ էր։ Պրոդյուսերներին դուր չի եկել խմբի ընտրությունը, և նրանք այլ երգ են խնդրել։ Փերը բացատրել է, որ սա այն ամենն էր, ինչ նրանք կարող էին առաջարկել, և հուսով էր, որ նա ավելին չի լսի այդ պրոդյուսերների կողմից։ Կինոընկերությունը փոխել է կարծիքը, երբ ֆիլմի ռեժիսոր Հարի Մարշալը լսել է երգը, և նրան անմիջապես դուր է եկել այն։ Նա կարծել է, որ մի փոքր փոփոխված տեքստի միջոցով երգը հիանալի կհամապատասխանի նրա նկարահանումներին։ Ռեժիսորը նույնիսկ ցանկացել է փոխել սցենարը, որպեսզի երգը ավելի լավ համապատասխանի ֆիլմին։ Փերը վերաշարադրել է տեքստը, իսկ Մարին ձայնագրել է կազմի նոր տարբերակը։ Բոլորը եղել են գոհ աշխատանքից և 1990 թվականի ամռանը «It must have been love»-ը դարձել է ԱՄՆ-ի թիվ 1 խմբի երրորդ սինգլը։ Ֆիլմը թողարկվել է ամբողջ աշխարհում, իսկ Roxette-ի երգը դարձել է հիմնական պատճառը, որ ձայնասկավառակի սաունդթրեքը վաճառվել է այդքան հաջող (ավելի քան 9 միլիոն պատճեններ) ամբողջ աշխարհում[21]։

Չորրորդ «Joyride» ալբոմ (1991) խմբագրել

Աշխատելով «Look Sharp!» ալբոմի շարունակության վրա՝ Փերը մի օր տուն է եկել և սեղանի վրա գտնել ձեռագիր գրված մի գրություն՝ «Hej, din tok, jag älskar dig!»՝ «Հե՜յ, հիմար, ես սիրում եմ քեզ», որը թողել էր իր հարսնացուն՝ О́са–ն։ Գրառումը ստորագրվել է Վուդիի կողմից (մականունը՝ Wasp), և Փերը կարծել է, որ շվեդերենից թարգմանված արտահայտությունը կարող է լավ լինել անգլերեն լեզվով՝ «Hello, you fool, I love you!»: Հետագայում այս արտահայտությունը եղել է «Joyride» երգի սկիզբը։ Երգի և ալբոմի անվանումը վերցվել է Փոլ ՄաքՔարթնիի հարցազրույցից, որում նա՝ Ջոն Լենոնի հետ միասին, նկարագրել է երգը գրելու գործընթացը՝ «Դա նման էր հետաքրքրաշարժ joyride-ին» (անգլ. թարգմանաբար՝ « «Ուղևորություն գողացված մեքենայով»»)[4][22]։

1991 թվականի սկզբին նախատեսվել է նոր ալբոմ թողարկել, սակայն հունվարի կեսերին՝ Մերձավոր Արևելքում, սկսվել է Պարսից ծոցի պատերազմը, և թողարկումը հետաձգվել է մինչև մարտի վերջը։ Սկավառակի թողարկումը տարածվել էր Եվրոպայում, Ճապոնիայում և ԱՄՆ-ում երկար խթանմամբ, ինչը նշանակել է, որ ամռան սկզբին Վանկուվերում սկսվող համաշխարհային շրջագայությունը նույնպես հետաձգվել է։ «Joyride» անվանումը օգտագործվել է նաև մայիսի սկզբին՝ սինգլի թողարկման ժամանակ, դա ԱՄՆ-ում թիվ 1 չորրորդ հիթն էր։ Բացի ԱՄՆ-ից, հաջողությունը ձեռք է բերվել նաև 26 այլ երկրներում, իսկ «MTV»-ն 1991 թվականին կրկին պարգևատրել է խումբին՝ հանդիսատեսի քվեարկության արդյունքների լավագույն տեսանյութերի համար[12]։

«Joyride» ալբոմի ձայնագրությունից հետո հայտնվել են առաջին համաշխարհային շրջագայության ծրագրերը, որոնք սկսվել են 1991 թվականի սեպտեմբերի 4-ից Հելսինկիում։ 45 համերգներից հետո շրջագայությունը շարունակվել է Ավստրալիայում 10 համերգներով՝ մինչև ամանորյա արձակուրդների սկիզբը[5]։

1991 թվականի հոկտեմբերի 5-ին Շվեդիայի փոստը թողարկել է մի շարք դրոշմանիշներ։ Բացի Roxette-ից, նրանց վրա պատկերված են եղել հայտնի շվեդ երաժիշտներ Լենա Ֆիլիպսոնը և Ջերի Ուիլյամսը։ Թողարկման նպատակը եղել է շվեդ երեխաներին հաղորդակից դարձնել ֆիլատելիային։ Նամականիշների թողարկմանը զուգահեռ թողարկվել է նաև նամականիշների վրա ներկայացված արտիստների երգերի ժողովածուի ձայներիզը։ Բոլոր այդ «հուշանվերները» վաճառվել են միայն շվեդական փոստային բաժանմունքներում, իսկ վաճառքից ստացված եկամուտները փոխանցվել են քաղցկեղային հիվանդությունների հետազոտման հիմնադրամին։ Ավելի ուշ, ԱՄՆ-ում՝ «The Tonight Show with Jay Leno» շոուի ժամանակ, Փերին և Մարիին հարցրել են, թե ինչ է նշանակում պատկերված լինել ազգային նամականիշների վրա։ Փերը պատասխանել է. «Հրաշալի է զգալ, որ ամբողջ երկիրը լիզում է քո մեջքը»[15]։

1991—1996 խմբագրել

Հինգերորդ «Tourism» ալբոմ (1992) խմբագրել

Հյուրախաղերի ավստրալիական մասի ժամանակ գաղափար է առաջացել շրջագայության կենդանի ալբոմի մասին։ Փերը խոսել է Ուեյն Իշեմի (Wayne Isham), տեսահոլովակների ռեժիսոր Բոն Ջովիի և Metallica-ի հետ, Սիդնեյի «Sebel Town House» հյուրանոցի բարում։ Ուեյնին վարձել են ավստրալիական հյուրախաղերի մասին վավերագրական ֆիլմ նկարահանելու համար։ Նա այն ժամանակ առաջարկել էր Roxette-ին թողարկել բացառիկ ակուստիկ EP-ն ԱՄՆ-ի և Կանադայի համար՝ Հյուսիսամերիկյան շրջագայության նյութերով։ Փերը կարծել է, որ այդ գաղափարը շատ ընդհանրություններ ունի «unplugged»-ի թողարկումների հետ, և արդյունքում թողարկվել է շրջագայությունների ընթացքում ամենաանսպասելի և հետաքրքիր վայրերում երգերի ձայնագրություններով լի ալբոմը։ Փերն արդեն մի քանի երգ է պատրաստել նոր ալբոմի համար, հետո գրել է ևս մի քանիսը, և այդ բոլորը մտել են «Tourism: Songs from Studios, Stages, Hotelrooms & Other Strange Places» ալբոմի մեջ[8]։

1992 թվականի փետրվարի 14-ին սկսվել են նոր շրջագայություններ Վանկուվերում, որին հաջորդել են 25 շոու ԱՄՆ-ում, Կանադայում և Մեքսիկայում։ Շրջագայությունը շարունակվել է Հարավային Ամերիկայում և ավարտվել 1992 թվականի ապրիլ 15-ին Սան Պաուլոյում։ Մի քանի ամիս հանգստանալուց հետո ժամանակն է եկել «The Summer Joyride Tour '92»-ի, որը տեղի է ունեցել 1992 թվականի ամռանը Եվրոպայում և եղել է նախորդ տուրի շարունակությունը։ Այդ ժամանակ դուրս է եկել «How do you do!»-ը, որը խումբը ներկայացրել է «The heart shaped sea» երգի հետ միասին՝ կատարելով կենդանի համերգների ժամանակ։ Շրջագայությունը ներառել է նաև համերգ Հունգարիայում, նրանց առաջին ելույթը նախկին եվրոպական կոմունիստական երկրում[11]։

Roxette-ը դարձել է առաջին Սկանդինավիան խումբը, իսկ Փերն ու Մարին առաջին ոչ անգլալեզու արտիստները, որոնք հանդես են եկել և ձայնագրել ակուստիկ համերգ «MTV Unplugged»-ի համար։ 1993 թվականի հունվարի 9-ին շվեդական հեռուստատեսությունը համերգ է ձայնագրել Ստոկհոլմի «Cirkus»-ում․ ձայնագրությունը կիսել են շվեդական հեռուստատեսությունը և «MTV-Europe»-ը։ Կատարվել են հետևյալ երգերը[23]

  1. Dangerous
  2. Hotblooded **
  3. Spending my time
  4. The heart shaped sea
  5. Fingertips **
  6. Cry *
  7. I never loved a man (the way I loved you) **
  8. Heart of gold **
  9. Surrender
  10. It must have been love **
  11. So you wanna be a rock’n’roll star **
  12. Watercolours in the rain *
  13. Fading like a flower
  14. Here comes the weekend **
  15. The look **
  16. Perfect day
  17. Listen to your heart **
  18. Church of your heart **
  19. Joyride **
  20. Queen of rain **

**՝ երգերը ցուցադրվել են շվեդական հեռուստատեսությամբ և «MTV»-ով,
*՝ միայն շվեդական հեռուստատեսությամբ,
առանց աստղիկի երգերը ձայնագրվել են, բայց ոչ մի տեղ և երբեք չեն հեռարձակվել[24]։

MTV-ն թողարկել է «MTV Unplugged»-ի տարբեր համերգներից ձայնասկավառակի հավաքածու, որի վրա ընդգրկվել է Roxette-ի «Here comes the weekend» երգը։ Սակայն երգի այդ տարբերակը ձայնասկավառակում բոլորովին էլ «MTV Unplugged» համերգից չէր, այլ՝ «Tourism» ալբոմից։

Վեցերորդ «Crash! Boom! Bang!» ալբոմ (1994) խմբագրել

1993 թվականի գարնանը Roxette-ը սկսել է նոր ալբոմ ձայնագրել Կապրիում։ Ձայնագրության նստաշրջանը շարունակվել է Լոնդոնում, Ստոկհոլմում և Հալմստադում՝ ավարտվելով հունվարին 1994։ 1994 թվականի ապրիլի սկզբին լույս է տեսնել «Crash! Boom! Bang!» ալբոմը և վաճառքի ամբողջ աշխարհում հասել է բարձր մակարդակի, բացառությամբ ԱՄՆ-ում, որտեղ այն դուրս է եկել միայն 1994 թվականի հոկտեմբերին։ Այնտեղ ալբոմը վաճառվել էր ոչ այնքան լավ, քանի որ սկավառակի կրճատված տարբերակը մեկ ամիս առաջ վաճառվել էր Մաքդոնալդսում։ «Favourites from Crash! Boom! Bang!»-ը վաճառվել է մոտ 1 մլն հատ, և շատ երաժշտական խանութներ հրաժարվել են գնել «Crash! Boom! Bang!»–ը, քանի որ կարծել են, որ նրան ոչ ոք չի գնի[11]։

Ալբոմին հաջորդել է երկրորդ համաշխարհային շրջագայությունը, որը պետք է սկսվեր Սանկտ Պետերբուրգից, սակայն պրեմիերան չեղյալ է համարվել։ Արենայի տանիքը, ըստ հաշվարկների, չէր կարող դիմանալ լուսային սարքավորումների ծանրությանն ու կրկին, ավանդույթի համաձայն առաջին համերգը տեղի է ունեցել Ֆինլանդիայում՝ Հելսինկիում։ Շրջագայությունը սկսվել է 1994 թվականի սեպտեմբերի 7-ին և ավարտվել 1995 թվականի մայիսի 2-ին։ Այս անգամ Roxette-ն այցելել է մի քանի երկրներ, որտեղ երբեք չի եղել, այդ թվում՝ Ռուսաստան, Հարավային Աֆրիկա և Չինաստան[25]։

Համերգը եղել է Պեկինում 10 տարվա ընթացքում արևմտյան խմբի առաջին ելույթը՝ Չինաստանի մայրաքաղաքի իշխանությունների պաշտոնական թույլտվությամբ։ Նախքան Roxette-ն՝ այնտեղ ելույթ է ունեցել «Wham!» խումբը։ Փերն ու Մարի ասել են, որ դա, անկասկած, մեկն է առավել կարևոր իրադարձությունների իրենց կարիերայի ընթացքում։ 1994 թվականի գարնանը Roxette-ի կառավարման և Չինաստանի մշակույթի նախարարության միջև տարաձայնություններ են սկսվել։ Ավելի ուշ իշխանությունները համաձայնել են համերգ տալու թույլտվություն տալ ՉԺՀ-ում։ Վերջնական թույլտվություն ստանալուց առաջ իշխանությունները ցանկացել են լսել յուրաքանչյուր երգի բովանդակությունը, այնպես որ երգերի տեքստերը պետք է թարգմանվեին չինարեն։ Որոշ երկրներում համարվել է, որ «Sleeping in My Car» երգը բավականին անկեղծ տեքստ ունի, և մինչ համերգի մեկնարկը իշխանությունները խնդրել են Roxette-ին կամ փոխել երգի տեքստը, կամ որոշ պահեր երգել շվեդերեն։ Փերը և Մարին, ի վերջո, համաձայնել են փոխել տեքստը, բայց երբ նրանք կատարել են այն, բոլորը երգել են բնօրինակով[26]։

«Don’t bore us, get to the Chorus», «Rarities» և «Baladas en Español» ժողովածուներ խմբագրել

1995 թվականի աշնանը թողարկվել է լավագույն հիթերի ժողովածուն, ներառյալ 4 նոր երգեր։ Նույն թվականի նոյեմբերի կեսերին Լոնդոնի «Sheperds Bush Empire Theatre» թատրոնում Roxette–ը գովազդային համերգ է տրվել[5]։

1995 թվականին հարավ-արևելյան Ասիայում և Հարավային Ամերիկայում թողարկվեկ է երգերով լի «Rarities» ձայնասկավառակը, և այդ երգերն էլ նախկինում թողարկվել են միայն որպես «B-sides»՝ տարբեր սինգլների համար։ Այս ալբոմի նպատակն էր գովազդել 1994-1995 թվականներին կայանելիք Crash! Boom! Bang! շրջագայությունը։ Ալբոմի որոշ խմբաքանակներ արտադրվել են Նիդերլանդներում, սակայն վաճառվել են միայն Հարավային Ամերիկայում[23]։

1996 թվականի աշնանը Փերն ու Մարին ձայնագրել են նոր իսպանալեզու վոկալ՝ իրենց որոշ բալլադների համար։ Բնօրինակ երաժշտությունը փոքր-ինչ եղել է միքսված է նոր տեքստերին համապատասխանելու համար, և այդ իսկ պատճառով էլ «Baladas en Español» ալբոմը թողարկվել է 1996 թվականին՝ Սուրբ Ծնունդից առաջ։ Սկավառակը բավականին լավ է վաճառվել իսպանալեզու երկրներում, սակայն հասկանալի պատճառներով մյուս երկրներում այն նույն հաջողությանը չի հասել։

1997 թվականի աշնանը խմբի դեբյուտային ալբոմը վերաթողարկվել է «Pearls of Passion-the First Album» անվանումով։ Այս անգամ սկավառակը ներառել է 8 բոնուսային տրեկ։ Վերաթողարկման պատճառը հանդիսացել է այն, որ ալբոմն ուզել է հասանելի դարձնել նոր ու հին երկրպագուներին՝ ամբողջ աշխարհում, այդ թվում՝ թողարկել այն CD-ով։ Օրիգինալ սկավառակը թողարկվել է միայն Սկանդինավիայում ու Կանադայում, որն էլ ամբողջությամբ վաճառվել է մեկ-երկու տարի անց[4]։

1999—2001 խմբագրել

«Have a Nice Day» և «Room Service» (1999—2001) խմբագրել

Roxette-ն գրեթե ամբողջ 1998 թվականը անց է կացրել՝ Իսպանիայի և Շվեդիայի ստուդիաներում՝ ձայնագրելով «Have a Nice Day» ալբոմը[27]։ 1999 թվականի գարնանը սկավառակը թողարկվել է ամբողջ աշխարհում (բացառությամբ ԱՄՆ-ի)։ Կրոնական նկատառումներով որոշ մերձավորարևելյան երկրներ չէին կարող ալբոմ թողարկել այնքան ժամանակ, քանի դեռ մերկ երեխաները շապիկի վրա չէին հարդարվել։ Պատրաստվել է հատուկ թողարկում, որը վաճառվել է միայն այդ երկրներում։ Ձայնասկավառակի երեք երգերը՝ «Wish I could fly», «Anyone» и «Salvation», թարգմանվել են իսպաներեն, և 1999 թվականի աշնանը իսպանալեզու որոշ երկրներում ալբոմը վերաթողարկվել է իսպաներեն երեք երգով՝ որպես բոնուս-թրեքներ[14]։

 
Ելույթ Պալաու Սենտ Ժորդիում, Բարսելոնա, 2001 թվական

2000 թվականի ամռանը նոր պայմանագիր է կնքվել «Edel America Records, Inc» ընկերության հետ։ Նույն թվականի սեպտեմբերին խմբի լավագույն հիթերի հավաքածուն թողարկվել է ԱՄՆ-ում որոշ փոփոխություններով՝ «օրիգինալ թողարկման» համեմատ։ Ալբոմի գովազդի համար Roxette-ը հանդես է եկել մի շարք փառատոներում և ռադիոյով՝ ամբողջ երկրով, սակայն ռեկորդային ընկերությունը պատշաճ կերպով չի մեկնաբանել ալբոմը, և այդ պատճառով «Edel Records»-ի հետ համագործակցությունը շուտով ավարտվել է[25]։

Գրեթե ամբողջ 2000 թվականին Շվեդիայի Ստոկհոլմ քաղաքի երկու տարբեր ստուդիաներում խումբը ձայնագրել է «Room Service» ձայնասկավառակը։ Զուգահեռաբար, Մարի Ֆրեդրիկսոնը ձայնագրել է 3 նոր երգեր լավագույն սինգլների առաջին հավաքածուի՝ «Antligen. Marie Fredrikssons Basta 1984-2000»-ի համար։ Roxette-ը 2001 թվականի գարնանը թողարկել է իր նոր ալբոմը ամբողջ աշխարհով, բացի ԱՄՆ-ից, որտեղ նրանք կրկին ալբոմ թողարկելու պայմանագիր չեն ունեցել։ Մինչ ալբոմի թողարկումը՝ խումբը մի քանի պրոմոկոնցերտներ է տվել Գերմանիայում, Իսպանիայում և Շվեդիայում։ Նրանց այցելուները եղել են մարդիկ, որոնք շահել են տեղական ռադիոկայանների տոմսերը կամ հատուկ հրավիրվել[15]։

Այս ալբոմի առաջին սինգլի՝ «The centre of the heart»-ի հաջողությունը համոզել է Փերին և Մարիին, որ եկել է նոր շրջագայության ժամանակը։ 2001 թվականի մայիսի վերջին Roxette-ը հայտարարել է, որ աշնանը նրանք կմեկնեն եվրոպական շրջագայության, որը վերջին 6 տարիների ընթացքում եղել է նրանց առաջին շրջագայությունը[28]։ Շվեդ ռեժիսոր Յոնաս Ակերլունդը, որը նկարահանել է նրանց բազմաթիվ տեսահոլովակներ, զբաղվել է բեմի, շոուի և վիզուալ էֆեկտների դիզայնով։ Շրջագայության ընթացքում նախատեսվել է երեք համերգ կատարել ՀԱՀ-ում, սակայն Նյու Յորքում տեղի ունեցած ահաբեկչական հարձակումների պատճառով այդ որոշումը չեղարկվել է։ Այդ ողբերգական իրադարձություններից հետո խումբը չի ցանկացել դուրս գալ Եվրոպայի սահմաններից[11]։

«The Ballad Hits», «The Pop Hits» и «Roxette Hits!» ժողովածուներ (2002—2006) խմբագրել

2002 թվականի սեպտեմբերի 11-ին Մարին տուն է վերադարձել առավոտյան վազքից։ Լոգարանում նա իրեն վատ է զգացել և ուշաթափվել է՝ գլուխը հարվածելով լվացարանին։ Նրա ամուսինը՝ Միկե Բոլիոշը, նրան անմիջապես տեղափոխել է Ստոկհոլմի «Karolinska Hospital» հիվանդանոց, որտեղ բժիշկները ուլտրաձայնային հետազոտության միջոցով երգչուհու մոտ հայտնաբերել են ուղեղի ուռուցք։ Մի քանի օր անց նրան վիրահատել են։ Վիրահատությունը հաջող է անցել, բայց մի քանի տարի շարունակ Մարին քիմիաթերապիայի և վերականգնման դասընթացներ է անցել։ Այս իրավիճակում բոլորը եղել են մտահոգ երգչուհու համար, ցանկանել են նրան շուտափույթ ապաքինում, և շատերը կարծել ել, որ Roxette խմբի կարիերան կավարտվի։ 2005 թվականին հայտարարվել է, որ Մարին լիովին ապաքինվել է և այլևս լրացուցիչ բուժման կարիք չունի[13]։

2002 թվականին լույս է տեսել Roxette-ի լավագույն բալլադների՝ «The Ballad Hits» ժողովածուն։ Թողարկվել է նաև փոքր, այսպես կոչված «սահմանափակ հրատարակություն»՝ բոնուսային EP-ով, որի վրա ձայնագրվել է 4 երգ, իսկ ալբոմի վրա եղել է ընդամենը 6 նոր երգ (19-ից)։ 2003 թվականի սկզբին լույս է տեսել «The Pop Hits» ժողովածուն, որը նույնպես սահմանափակ հրատարակություն ուներ EP-ով։ Մարիի հիվանդության պատճառով 2002 թվականի վերջին աշնանը Բելգիայում և Նիդեռլանդներում կայանելիք «Night of the Proms» շարքի բոլոր բացթողումները չեղյալ են հայտարարվել[4]։

Մարի Ֆրեդրիկսոնի հիվանդության մասին լուրերի պատճառով կոլեկտիվի աշխատանքը դադարեցվել է։ Չնայած այն բանին, որ վիրահատությունից մոտ մեկ տարի անց Մարին ձայնագրել է սոլո ալբոմ («The Change»)[29], Roxette-ի հետ դեռ ոչինչ չէր պատահել մինչև 2006 թվականին, երբ դուետը տոնել է իր 20-ամյակը և ձայնագրել երկու նոր երգեր («One wish» и «Reveal»), որոնք դուրս են եկել լավագույն հիթերի հերթական ժողովածուում, ինչպես նաև «The RoxBox» նվերային արկղում[4]։

2009—2020 խմբագրել

2009 թվականի սկզբին Եվրոպայում թողարկվել է Փեր Գեսսլեի հերթական սոլո ալբոմը, որի աջակցությամբ երաժիշտը մայրցամաքում հյուրախաղերի է մեկնել։ Երկու համերգներին էլ (մայիսի 6-ին, Ամստերդամում և մայիսի 10-ին, Ստոկհոլմում) երկրպագուներին անակնկալ է սպասվել «հյուրի» տեսքով, որը Մարի Ֆրեդրիկսոնն էր։ Նա կատարել է զուգերգ Փերի հետ՝ երգելով Roxette-ի ռեպերտուարից 2 երգեր («It must have been love» և «The look»)։

Երաժիշտների ընդհանուր ելույթից հետո երկրպագուները և մամուլը լրջորեն խոսել են դուետի՝ ստուդիա վերադառնալու և համատեղ աշխատանքը շարունակելու մասին։ Այսպես, դուետը հեդլայներներով հանդես է եկել 2009 թվականի հուլիսի 28-ին՝ Յուրմալայում կայացած «Նոր Ալիք» փառատոնում[30][31]։

2009 թվականի հոկտեմբեր-դեկտեմբեր ամիսներին տեղի են ունեցել «Night of the Proms» համերգաշարի (Roxette-ի 5-ական երգ 42 համերգներից յուրաքանչյուրում) ելույթները, որոնք չեղյալ են հայտարարվել 2002 թվականին Մարիի անսպասելի հոսպիտալացման պատճառով։ ՏԱՍՍ-ը հաղորդել է,որ սկզբնապես նրանց անցկացման պլանների մասին կոլեկտիվի մենեջմենթը և երաժիշտները հայտարարել են 2009 թվականի մայիսի կեսերին Գեսսլեի հյուրախաղերի ավարտից հետո կայացած մամուլի ասուլիսում[32]։

2010 թվականի սեպտեմբերին, եվրոպական շրջագայության շրջանակներում, Մոսկվայում և Սանկտ Պետերբուրգում տեղի են ունեցել Roxette-ի ելույթները[33]։ Համերգը տեղի է ունեցել սեպտեմբերի 10-ին «Մեգասպորտ» սպորտի պալատում։ Սանկտ Պետերբուրգում համերգը կայացել է սեպտեմբերի 12-ին՝ «Սառցե» պալատում[34]։ Պետերբուրգյան համերգը հավաքել է 11 000 դիտորդ, այն դեպքում, երբ Օզզի Օսբորնի համերգը, որը ելույթ է ունեցել նրանցից մեկ օր առաջ, ընդամենը 6500 դիտորդ է ունեցել, իսկ Սթինգի համերգը, որը Roxette-ի հաջորդ օրն է ելույթ ունեցել՝ ընդամենը 6000 դիտորդ։ Նոյեմբերի 3-ին Փեր Գեսսլեն հայտարարել է խմբի համաշխարհային շրջագայության մասին, որը սկսվել է 2011 թվականի փետրվարի 28-ից։ Առաջին համերգները տեղի են ունեցել Կազանում, Սամարայում, Եկատերինբուրգում, Նովոսիբիրսկում, Կիևում և Մինսկում (2011 թվականի 12 մարտի)[35]։ Նույն թվականի փետրվարի 11-ին վաճառքի է հանվել «Charm School» խմբի նոր ալբոմը[36]։

2013 թվականին Փեր Գեսսլեն աշխատել է շվեդական «Gyllene Tider» խմբի հետ։ Երաժիշտները թողարկել են նոր ստուդիական ալբոմ, ինչպես նաև մի շարք համերգներ են տվել Շվեդիայում։ Հաղորդվել է, որ Մարի Ֆրեդրիկսոնը աշխատել է շվեդական լեզվով նոր անհատական ալբոմի վրա, որը լույս էտեսնելու 2014 թվականի սկզբին։

2013-2016 թվականներին երաժիշտներն ակտիվորեն շրջել են երկրագնդով՝ ելույթ ունենալով Հարավային Ամերիկայում, Ավստրալիայում, ՀԱՀ-ում և եվրոպական մայրցամաքում։

2016 թվականի հունիսի 3-ին թողարկվել է Roxette-ի «Good Karma» տասներորդ ստուդիական ալբոմը։ Գրանցման մրցուղու ամսաթիվըեղել է 2014 մայիս-2016 փետրվարը։

2016 թվականի ամռանը խումբը մոտ 20 համերգ է նախատեսել Եվրոպայում, սակայն ապրիլի 18-ին հայտնի է դարձել, որ բժիշկները խմբի մեներգչուհի Մարի Ֆրեդրիկսոնին խորհուրդ են տվել դադարեցնել համերգային գործունեությունը առողջական խնդիրների պատճառով։ Երգչուհին հետևել է բժիշկների խորհրդին։ Եվրոպական համերգները չեղյալ են համարվել, և Roxette-ը շնորհակալություն է հայտնել խմբի երկրպագուներին՝ «հիանալի 30 տարիների»-ի համար։ Սա, սակայն, չի նշանակել խմբի փլուզումը, հավանականություն կա, որ Մարին կկարողանա երգեր ձայնագրել. Ստոկհոլմի իր տանը ձայնագրման ստուդիա է սարքավորված[37][38][39][40][41][42]։ Այսպիսով, խմբի վերջին ելույթը տեղի է ունեցել 2016 թվականի փետրվարի 8-ին՝ Հարավային Աֆրիկայի Քեյփթաուն քաղաքում գտնվող «Grand Arena»-ում։

2017 թվականի ապրիլին և սեպտեմբերին Փեր Գեսսլեն թողարկել է երկու սոլո ալբոմներ՝ համապատասխանաբար «En vacker natt» և «En vacker kväll»։ Նույն տարվա ամռանը տեղի է ունեցել սկանդինավյան «En vacker kväll» համերգային շրջագայությունը։ Մարի Ֆրեդրիկսոնը Մագնուս Լինդգրենի և Մաքս Շուլցի հետ համատեղ թողարկել է «Alone Again» սինգլը[43], իսկ նոյեմբերին թողարկել է ևս մեկ «I Want To Go» սինգլ։

2017 թվականի նոյեմբերի 26-ին շվեդական «TV4» հեռուստաալիքի եթերում ցուցադրվել է հոկտեմբերի 4-ին ձայնագրված «Hellenius hörna» հաղորդումը, որի հյուրն էր Փեր Գեսսլեն[44]։ Հաղորդավարի՝ «Անցյալ տարի դուք վերջին անգամ ելույթ եք ունեցել Roxette-ի հետ։ Կարծու՞մ եք, որ դա եղել է ձեր՝ Roxette–ի հետ վերջին համերգը», հարցին նա պատասխանել է՝ «Այո, ես իսկապես այդպես եմ մտածում։ Թերևս այս համերգային գործունեությունն արդեն պատմություն է» (շվեդ.՝ David Hellenius: Tror du det var er sista konsert någonsin? Per Gessle: Ja, det tror jag faktiskt. Det är nog historia nu.)[45]։

2019 թվականի դեկտեմբերի 9-ին 61 տարեկան հասակում մահացել է Մարի Ֆրեդրիկսոնը[46][47][48][49][50][51][52]։

2020 թվականի փետրվարին Շվեդիայում տեղի է ունեցել «Գրեմմի» երաժշտական մրցանակների հանձնման արարողությունը, որտեղ ներկաները հարգել են Մարի Ֆրեդրիկսոնի հիշատակը։ Roxette խումբը նաև պատվավոր մրցանակ է ստացել ժամանակակից փոփ երաժշտության զարգացման գործում ունեցած ավանդի համար[53], որն ընդունել է խմբի մենեջեր Մարի Դիմբերգը։

Խմբի մասնակիցներ խմբագրել

 
Քրիստոֆեր Լունդկվիստը Շվեդիայում կայացած համերգի ժամանակ, 2007-ի ամռանը
 
Ձախից՝ Կլարենս Էվերմանը, կենտրոնում՝ Փեր Գեսսլեի, աջից՝ Մատս Պարսսոնը։ Շվեդիա, ամառ 2007

Roxette սովորաբար համարվել է որպես դուետ, որը բաղկացած է մեներգչուհի Մարի Ֆրեդերիկսոնից և կիթառահար ու երգերի հեղինակ Փեր Գեսլեից, սակայն տարբեր տարիներին նրանց հետ աշխատել են բազմաթիվ մարդիկ, որոնք մասնակցել են նաև Փերի և Մարիի անհատական նախագծերին։

  • Քրիստոֆեր Լունդկվիստ՝ կիթառ, բաս-կիթառ, բեք-վոկալ,
  • Կլարենս Էվերման՝ ստեղնաշարային գործիքներ,
  • Պելե Ալսինգ՝ հարվածային գործիքներ,
  • Մագնուս Բյորեսսոն՝ բաս-կիթառ, բեք-վոկալ,
  • Մոլին Էկշտրանտ և Հելենա Յուսեֆսոն (տարբեր թողարկումներում և համերգներում)՝ բեք-վոկալ,

Roxette-ի անփոփոխ մենեջերը, ինչպես նաև Փերի և Մարիի մենահամերգների նախագծերում, հանդես է գալիս «D&D Management»-ի ղեկավար Մարի Դիմբերգը։

Քննադատների և այլ երաժիշտների արձագանքներ խմբագրել

  • «Savage Garden»-ի մեներգիչ Դարեն Հեյզը հարցազրույցում պատմել է, որ խմբի ոճը ձևավորվել է, ի թիվս Roxette-ի երաժշտության ազդեցության, նա նաև Փերին համարել է փոփ-երգերի մեծագույն կոմպոզիտորներից մեկը[54]։
  • «Aftonbladet» թերթը բազմիցս Փերին անվանել է «փոփ արքա»[55][56]
  • Փերին և «Expressen» թերթի երաժշտական քննադատներին կոչել են «փոփ թագավոր»[57]։
  • Մարի Ֆրեդրիկսոնը բազմիցս համագործակցել է շվեդ այժմ հանգուցյալ երաժշտի՝ Տոտո Նեսլունդի հետ, որը նրա մասին խոսել է որպես պրոֆեսիոնալ երգչուհու՝ արտասովոր ուժեղ ձայնով[58]։
  • 2012 թվականին՝ Մեծ Բրիտանիայում կայացած համերգներից հետո, «The Guardian» թերթը նշել է, որ խումբը նախկինի պես գտնվել է անձնական մարզավիճակում՝ վաճառելով Ուեմբլի մարզադաշտի բոլոր 12 500 տոմսերը[59]։
  • «BBC»-ն «Charm School» ստուդիական ալբոմի տեսությունում այդ աշխատանքը անվանել է «հուզիչ» և «վճռական ջանքեր»[60]։
  • «Travelling» ալբոմի հետազոտությունում «Helium»-ը գրել է այն մասին, որ աշխատանքի երկարամյա դադարը խմբին օգուտ է տվել, քանի որ նրանք «ձայնագրել են իրենց լավագույն ալբոմներից մեկը։ Եվ դա խոսել է մի բանի մասին, որ նրանք շատ ալբոմներ են գրել իրենց կարիերայի ընթացքում»[61]։
  • 2002 թվականին Փեր Գեսլեն ձայնագրել է «The Ramones» խմբի «I Want To Be Your Boyfriend» երգի քավերը։ Շվեդական «Aftonbladet» թերթի քննադատ Փեր Բյուրմանը, չլինելով Գեսսլեի ստեղծագործության երկրպագուն, 1996 թվականից ի վեր առաջին անգամ այս աշխատանքին տվել է «5-ից 5» գնահատական[62]։ Այդ նույն աշխատանքի մասին արտահայտվել է նաև «Expresen» թերթի քննադատ Անդերս Նունստեդտը՝ աշխատանքը համարելով «սենսացիոն»[63]։
  • Շվեդ ռեժիսոր Յոնաս Ակերլունդը (Jonas Åkerlund) Roxette-ն անվանել է «փոփ երաժշտության մեծագույն անուններից մեկը»[64]։
  • Գերմանական աշխարհահռչակ «Die Welt» թերթը Roxette-ն անվանել է «1990-ական թվականների սրբապատկեր»[65]։
  • Բրիտանացի երաժիշտ Ֆիլ Քոլինզը՝ «Genesis» խմբի անդամը, Roxette-ին հիշատակել է «Not Dead Yet․ The Autobiography» (2016) ինքնակենսագրության մեջ։ Փեր Գեսլեն, մեկնաբանելով այդ խմբի պաշտոնական ֆեյսբուքյան էջում, պատմել է, որ Քոլինզը վաճառել է իր առաջին երգը՝ «Threnody»)։ Այս երգը ներառվել է Անի Ֆրիդ Լինգստադի առաջին սոլո ալբոմում, որը 1982 թվականին եղել է ABBA-ի մասնակիցը։

Roxette երաժշտությունը կինոյում խմբագրել

Ստորև ներկայացված է որոշ հայտնի ֆիլմերի ցանկ, որոնցում հնչել է դուետի մասնակիցների կողմից գրված կամ կատարված երգերը։ Ավելի սպառիչ տեղեկատվության համար, դուք պետք է դիմեք հիմնական հոդվածին[15][23]

  • 1989 — «Հրաշք Վալբիում» — Դանիա — «Dangerous»
  • 1990 — «Սիրունիկը» — ԱՄՆ — «It Must Have Been Love»
  • 1991 — «Բեվերլի Հիլզ, 90210» (2 եթերաշրջան, 6 դրվագ) — ԱՄՆ — «Joyride»
  • 1993 — «Բեվերլի Հիլզ, 90210» — ԱՄՆ — «Almost Unreal»
  • 1994 — «Ձեռքեր» — Շվեցիա — «How Do You Do!»
  • 1994 — «Անվերջ պատմություն 3» — ԱՄՆ — «Crash! Boom! Bang!»
  • 1994 — «Հրեշտակների ֆերմա 2» — Շվեցիա — «It Must Have Been Love»
  • 1996 — «Վախի թաքցնելը» — ԱՄՆ — «Listen to Your Heart»
  • 1996 — «Այդպիսին է կյանքը» — Շվեցիա — «I en tid som var», «Hometown», «It Must Have Been Love», «Annu doftar karlek», «Tro»
  • 1998 — «Ցույց տվեք ինձ սեր» — Շվեցիա — «När vi två blir en»
  • 1999 — «Փախչող հարսնացու» — ԱՄՆ — «It Will Take a Long Long Time»
  • 2000 — «Փրկությունը» — Շվեցիա — «Salvation»
  • 2000 — «Նոր երկիր» — Շվեցիա — «Dangerous»
  • 2000 — «Հեմլոկ» — Իրան — «Crash! Boom! Bang!»
  • 2002 — «Լրիվ կապ» — Շվեցիա — «Stupid»
  • 2008 — «Առն։ Ասպետ-տաճարականը» — Շվեցիա — «Där du andas», «Where Your Love Lives»
  • 2008 — «Թող ինձ» — Շվեցիա — «Kvar i min bil»
  • 2014 — «Ֆիզռուկ» — Ռուսաստան — «It Must Have Been Love»
  • 2014 — «Վերջին Մաղիկյանը» — Ռուսաստան — «It Must Have Been Love»
  • 2015 — «Կոր գիծ» — ԱՄՆ — «Listen to Your Heart»
  • 2016 — «Ճիչերի թագուհիները» — ԱՄՆ — «The Look»
  • 2019 — «Ճիչերի թագուհիները» — ԱՄՆ — «It Must Have Been Love» и другие.

Խմբի մրցանակներ խմբագրել

 
Roxette-ի կիթառահար Յունաս Իսակսոն

Գրեմմի անվանակարգեր (Շվեդիա) խմբագրել

  • Լավագույն փոփ-ռոք խումբ 1988 («Look Sharp!»)
  • Տարվա լավագույն արտիստ 1988 («Look Sharp!»)
  • Տարվա լավագույն պրոդյուսեր 1988 («Կլարենս Էվերման»)
  • Տարվա լավագույն արտիստ 1991 («Joyride»)
  • Տարվա լավագույն ալբոմ 1991 («Joyride»)
  • Տարվա երգը 1991 («Joyride»)
  • Տարվա լավագույն տեսանյութը 1991 («The Big L.»)
  • Տարվա լավագույն փոփ-խումբ 1992 («Tourism»)

Գրեմմի մրցանակներ (Շվեդիա) խմբագրել

  • Տարվա լավագույն փոփ-խումբ 1991 («Joyride»)
  • Ժյուրիի հատուկ մրցանակ 1991 (կիթառահար Յունաս Իսակսոն)[15]

Այլ մրցանակներ խմբագրել

  • 2009 թվականի մարտի 10-ին Լոս Անջելեսի «Retro Rewind» ռադիոկայանը Roxette-ին անվանել է ամսվա փոփ-խումբ[66]։

Սկավառակագրություն խմբագրել

  • Pearls of Passion (1986) (1997 թվականին ձայնասկավառակի վերաթողարկում բոնուսային երգերով)
  • Look Sharp! (1988)
  • Joyride (1991)
  • Tourism (1992)
  • Crash! Boom! Bang! (1994)
  • Have a Nice Day (1999)
  • Room Service (2001)
  • Charm School (2011)
  • Travelling (2012)[67]
  • Good Karma (2016)

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. http://www.discogs.com/Roxette-One-Wish/release/969041
  2. MusicBrainzMetaBrainz Foundation, 2000.
  3. https://www.regeringen.se/regeringens-politik/musikexportpriset/tidigare-vinnare-av-musikexportpriset/
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 «Официальный сайт Roxette». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 15-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Roxette.de >> Biography
  6. Те, кто ушли. Главные утраты 2019 года, Lenta.ru
  7. Radio Europa Plus, Интервью с Пером Гессле во время приезда Roxette в Россию, ноябрь 2001
  8. 8,0 8,1 Буклет к музыкальному альбому Roxette — Tourism (1992)
  9. Газета Aftonbladet, #203, июнь 2004
  10. Kjell Ekholm. Per Gessle var kommunalt anställd trubadur och väckte folk ur koma, yle.fi
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 Официальный сайт Пера Гессле
  12. 12,0 12,1 Официальный сайт En Handig Man Արխիվացված 2007-12-05 Wayback Machine
  13. 13,0 13,1 Roxette House — Biography — Per Gessle
  14. 14,0 14,1 14,2 Шведская газета Expressen, #101, 2006 г.
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 Robert Thorselius — The look for Roxette, the illustrated worldwide discography & price guide, Premium Publishing, Stockholm, 2002. ISBN 91-971894-8-0. p.540
  16. Jamie Feldman. «The Incredible True Story Of How A College Student Launched Roxette To Fame In The U.S.». HuffPost (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 12-ին.
  17. 17,0 17,1 Шведская газета Expressen, #297, 2004 г.
  18. Billboard Hot100
  19. Для Швеции «золотой» статус означает 40 тыс. проданных копий альбома или сингла, «платиновый» — 80 тыс. копий.
  20. «US Number One Songs on March 31». Bob Borst's Home of Pop Culture. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
  21. Roxette House — Знаете ли вы что?..
  22. Буклет к музыкальному альбому Roxette — Joyride (1991)
  23. 23,0 23,1 23,2 IMDB
  24. В 2006 году вышла в свет подарочная коробка «The RoxBox — Roxette 86-06». На DVD записан весь концерт полностью.
  25. 25,0 25,1 Официальный сайт проекта Son of a Plumber
  26. Журнал Bravo. #5, май 1995, стр.4. Интервью с Roxette
  27. Буклет к альбому «Have a Nice Day» (1999)
  28. Roxette House — Room Service tour 2001
  29. MaryJane звукозаписывающая компания Мари Фредрикссон
  30. Reunited, Roxette to perform this July at «New Wave» event in Latvia Արխիվացված 2013-10-16 Wayback Machine The Daily Roxette
  31. Roxette to perform this July at New Wave in Latvia Digg.com(չաշխատող հղում)
  32. Roxette back to Night of the Proms Արխիվացված 2009-07-06 Wayback Machine The Daily Roxette
  33. Roxette to play Russia Արխիվացված 2012-05-02 Wayback Machine The Daily Roxette
  34. Официальный сайт Ледового дворца
  35. Allroxette.ru:Мировое турне Roxette 2011
  36. Allroxette.ru: Новый альбом Roxette выходит 11 февраля 2011
  37. Spiegel.de — Kranke Sängerin: Roxette sagen alle Tour-Termine ab
  38. Aftonbladet.se — Roxette ställer in turnén — efter läkarens inrådan
  39. Expressen.se — Roxette och Maries sista framträdanden
  40. Dagens Nyheter — Roxette ställer in — slutar turnera
  41. «Sydsvenskan — Roxette ställer in — slutar turnera». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 27-ին. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  42. Focus.de — Roxette sagt geplante Welttournee ab
  43. «Alone Again (feat. Max Schultz & Magnus Lindgren) - Single by Marie Fredriksson on Apple Music». iTunes. 2017 թ․ մայիսի 30. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 14-ին.
  44. «Hellenius hörna — 24/11/2017». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
  45. Per Gessle on TV4 — Hellenius hörna, RoxetteBlog
  46. Gavin Edwards and Iliana Magra (2012 թ․ դեկտեմբերի 10). «Roxette Singer Marie Fredriksson Is Dead at 61». NY Times.
  47. «Просто Мари». Lenta.ru. 2012 թ․ դեկտեմբերի 10.
  48. «Marie Fredriksson: la emocionante elegancia de la última actuación de Roxette». El Pais. 2012 թ․ դեկտեմբերի 10.
  49. «Mort de Marie Fredriksson, du groupe suédois Roxette et chanteuse d'un des tubes de Pretty Woman». Le Figaro. 2012 թ․ դեկտեմբերի 10.
  50. «Trauer um Roxette-Star Fredriksson : „Danke, Marie"». Frankfurter Allgemeine. 2012 թ․ դեկտեմբերի 10.
  51. «È morta Marie Fredriksson, voce dei Roxette». La Stampa. 2012 թ․ դեկտեմբերի 10.
  52. Ben Beaumont-Thomas (2012 թ․ դեկտեմբերի 10). «Roxette singer Marie Fredriksson dies aged 61». The Guardian.
  53. Therese Loberg (2020 թ․ փետրվարի 6). «Mollys storslam – tårarna efter orden om uppbrottet». Expressen.
  54. «Дикий Сад», журнал Браво, № 45, 1999 год.
  55. Aftonbladet — Gessle åter kungen av pop
  56. Aftonbladet — Kung Gessle: Nu ska jag fira
  57. Expressen.tv(չաշխատող հղում)
  58. Robert Thorselius — The look for Roxette, the illustrated worldwide discography & price guide, Premium Publishing, Stockholm, 2002. ISBN 91-971894-8-0
  59. The Guardian — Roxette have still got the look
  60. BBC Music — Roxette Charm School Review
  61. Helium — Album reviews: Travelling, by Roxette Արխիվացված 2013-09-27 Wayback Machine
  62. Aftonbladet — Snällt när Gessle tolkar Ramones
  63. TDR — Swedish music critics rave over Gessle’s Ramones cover
  64. «Hunger — Jonas Åkerlund on Controversy and Learning from the Biggest Names in Pop». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 13-ին. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  65. Die Welt — Roxette haben die Neunziger erst möglich gemacht
  66. TDR — Artist of the Month: Roxette Արխիվացված 2009-03-13 Wayback Machine
  67. «Roxette – Travelling». The Daily Roxette. 2012 թ․ հունվարի 31. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 1-ին.

Գրականություն խմբագրել

Անգլերեն
  • Lindström S. Songs, Sketches & Reflections. — Roos & Tegnér, 2014. — 340 p. — ISBN 9789186691820.
  • Thorselius R. The Look for Roxette. — Premium Forlag AB, 2003. — 577 p. — ISBN 9197189480.
Շվեդերեն
  • Lindström S. Att vara Per Gessle. — Albert Bonniers Förlag, 2007. — 280 p. — ISBN 9789100112004.
  • Lindström S. Roxette: den osannolika resan tur och retur. — Norstedt, 2014. — 271 p. — ISBN 9789113056524.
  • Lindström S. Songs, Sketches & Reflections. — Roos & Tegnér, 2014. — 271 p. — ISBN 9789186691813.
  • Roos A. En vacker kväll — En vacker bok. — Roos Böcker, 2017. — 160 p. — ISBN 9789198328097.
  • Wikström J-O. Gyllene Tider. — Bonnier Alba, 1997. — 214 p. — ISBN 9134519092.
  • Wikström J-O., Ross A. Alla tiders Gyllene Tider: en roadmovie-biografi. — Tillverkad, 2013. — 367 p. — ISBN 9789186691608.
  • Wikström J-O., Ross A. Gyllene Tider 2.019 – en sista refräng. — CA Andersson, 2019. — 230 p. — ISBN 9789198447767.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Roxette» հոդվածին։