DTEK (անգլ.՝ DTEK), Ուկրաինայի խոշորագույն մասնավոր էներգետիկ ընկերություն, DTEK էներգո ստորաբաժանման վերահսկասկման տակ է գտնվում ածխի արտադրության մինչև 90%-ը և երկրի ջերմային արտադրության մինչև 80%-ը՝ տիրապետելով ուկրաինական 15 ջերմաէլեկտրակայաններից և 17 հանքավայրերից 9-ին։ Հիմնադրվել է 2005 թվականին՝ SCM խմբի էներգետիկ բիզնեսը կառավարելու համար[1]։

DTEK
Изображение логотипа
Տեսակբիզնես ձեռնարկություն և ձեռնարկություն
Հիմնադրված է2005
ՀիմնադիրՌինատ Ախմետով
ՎայրԴոնեցկ, Ուկրաինա և Կիև, Ուկրաինա
Երկիր Ուկրաինա
ՏնօրենMaxim Timchenko?
Արդյունաբերությունէներգաարդյունաբերություն
Աշխատողների թիվ140 000 մարդ
Մայր ընկերությունSCM Holdings?
ՍեփականատերSCM Holdings?
Կայքdtek.com/en

Խումբը զարգացնում է մի շարք բիզնեսներ՝ բնական գազի և ածխի արտադրություն, վերականգնվող և ջերմային էլեկտրաէներգիայի արտադրության, էլեկտրաէներգիայի ցանցերի միջոցով էլեկտրաէներգիայի բաշխման, հաճախորդներին էլեկտրաէներգիայի մատակարարման, ինչպես նաև էներգաարդյունավետ լուծումներ, էլեկտրական տրանսպորտային միջոցների լիցքավորման կայանների ներդրման մեջ[2]։

Գլխավոր կենտրոնը գտնվում է Կիևում[3].:

Բիզնեսի ոլորտներ խմբագրել

Ածուխի արդյունահանում և էլեկտրաէներգիայի արտադրություն խմբագրել

DTEK էներգոն ապահովում է ածուխով աշխատող էլեկտրաէներգիայի արտադրության փակ ցիկլը։ Ածուխի արդյունահանման մեջ ստեղծվել է ամբողջական արտադրական ցիկլ՝ ածուխի արդյունահանում և հարստացում, հանքի սարքավորումների սպասարկում[4][5]։

Էլեկտրաէներգիայի արտադրության մեջ տեղադրված հզորությունը գերազանցել է 13 ԳՎտ-ն։

Բնական գազի և գազի կոնդենսատի արդյունահանում խմբագրել

DTEK նավթ և գազ ( ուկրաիներեն՝ ДТЕК Нафтогаз, անգլ.՝ DTEK Oil & Gas) գործող ընկերություն է, որը պատասխանատու է նավթի և գազի բիզնեսի համար՝ DTEK էներգետիկ հոլդինգի շրջանակներում։ Ակտիվների պորտֆելի մեջ են մտնում «Նաֆտոգազվիդոբուվանյան» և «Նաֆտոգազրոզրոզրոբկա», որոնք իրականացնում են ածխաջրածինների հետազոտում և արտադրություն Պոլտավայի և Խարկովի մարզերում լիցենզավորված երեք տեղանքներում[6]։

Վերականգնվող էներգիա խմբագրել

DTEK ՎԻԷ–ն (անգլ.՝ DTEK Renewables), էլեկտրաէներգիա է արտադրել քամու և արևի էլեկտրակայաններից։ Ընկերությունը շահագործել է երկու հողմային էլեկտրակայան և երկու արևային էլեկտրակայան՝ 510 ՄՎտ ընդհանուր հզորությամբ, ինչը կազմել է Ուկրաինայի վերականգնվող էներգիայի հզորության շուկայի 15%-ը։ Մինչև 2020 թվականը DTEK ՎԻԷ-ն նախատեսել էր ավելացնել իր գործարանների հզորությունը մինչև 1 ԳՎտ՝ ներդնելով ավելի քան 1 միլիարդ եվրո[7]։

2020 թվականի ապրիլի սկզբին պետությունը կանաչ հարկաչափով պարտք էր 1,1 միլիարդ գրիվնա DTEK ՎԻԷ-ին (ներդրվել է 2009 թվականին), DTEKի գլխավոր տնօրեն Մաքսիմ Տիմչենկոն սպառնացել է դիմել միջազգային արբիտրաժին և ստիպել Է Ուկրաինային վճարել կանաչ էլեկտրաէներգիայի դիմաց և չփոխել բարենպաստ կանաչ հարկաչափը։ Ընկերությունն ապահովել է բաժանման արդյունքում ստեղծված բաշխման համակարգի օպերատորների ռազմավարական կառավարումը, «DTEK Կիևի էլեկտրական ցանցեր», «DTEK Դնեպրի էլեկտրական ցանցեր» և «ԴՆԷԿ Դոնեցկի ցանցեր», ինչպես նաև «ԴՆԷԿ բարձրավոլտ ցանցեր» և «ԴՆԷԿ ՊԷՍ էներգուգոլ»[8]։

Էլեկտրաէներգիայի բաշխում խմբագրել

DTEK ընկերությունը զարգացրել է էլեկտրաէներգիայի բաշխման և ցանցի շահագործման բիզնեսը Կիևում, Դնեպրոպետրովսկում և Դոնեցկի մարզերում։ Ձեռնարկությունները սպասարկում են 3,5 միլիոն տնային տնտեսությունների և 90 հազար ձեռնարկությունների[9]։

Ընկերությունն ապահովել է բաժանման արդյունքում ստեղծված բաշխիչ համակարգի օպերատորների ռազմավարական կառավարումը[10]։

Էլեկտրաէներգիայի մատակարարում խմբագրել

D.Solutions-ը պատասխանատու է մանրածախ էլեկտրաէներգիայի մատակարարման, էներգաարդյունավետության ծառայությունների և էլեկտրական տրանսպորտային միջոցների լիցքավորման համար։ Ընկերությունը ղեկավարել է բաժանման արդյունքում ստեղծված էլեկտրաէներգիա մատակարարող ընկերությունները՝ Կիևի էներգետիկ ծառայությունները, Դնեպրո էներգետիկ ծառայությունները, Դոնեցկի էներգետիկ ծառայությունները։

Նաև, D.Solutions-ը ղեկավարում է DTEK ԷՍԿՕ-ի և STRUM գերարագ լիցքավորման կայանների ցանցի էներգախնայողության բիզնեսը (2019 թվականի մայիսի դրությամբ Կիևում գործում է յուրաքանչյուրից 50 կՎտ հզորությամբ 10 լիցքավորող)[11]։

Էներգետիկ առևտուր խմբագրել

D.Trading՝ ներքին և արտաքին էներգետիկ շուկաներում էներգետիկ ռեսուրսների մեծածախ առևտրի զարգացման համար պատասխանատու ընկերությունը աշխատել է խոշոր հաճախորդների հետ[12]։

Բիզնեսի կրթություն խմբագրել

Academy DTEK[13]՝ բաց կրթական բիզնես պլատֆորմ, որն իր գործունեության մեջ օգտագործել է կադրային նորարարական պրակտիկա։ Միջազգային առաջատար բիզնես դպրոցների և կազմակերպությունների գործընկեր՝ INSEAD, IE Business School, Thunderbird, HRCI, Կիև-Մոհիլա բիզնես դպրոց։ Ինը տարվա աշխատանքի համար Academy DTEKի մասնագետները մշակել են հեղինակային իրավունքի ավելի քան 2 հազար կրթական ծրագիր և ստանդարտ, վերապատրաստել են բիզնեսի, պետական գործակալությունների, հասարակական կազմակերպությունների 220 հազար ներկայացուցիչների[14]։

Պատմություն խմբագրել

DTEK ստեղծվել է 2005 թվականին ՍԿՄ խմբի էներգետիկ ակտիվները կառավարելու համար[15]։ Հիմք է հանդիասացել «Պավլոգրադուգոլ», «Կոմսոմոլեց Դոնբասայի հանքավայր», «Ոստոկեներոգո», «Սերվիս-ներդրում»[16]։ 2006 թվականին ընկերությունը ընդգրկել է «ՊԷՍ Էներգուգոլ», , ЦОФ «Պավլոգրադսկայա» և «Կուրախովսկայա»։ Հաջորդ տարին միացել են , ЦОФ «Դոբրոպոլսկայան», «Օկտյաբրսկայան», Մոսպինսկոյե ՈւՊՊ-ն[17]։ Նաև 2007 թվականին մեկնարկել է «Ոստոկեներկորգո»-ի բոլոր էներգաբլոկների արդիականացման լայնածավալ ծրագիրը[18] և վարկանիշային գործակալությունները Moody’s-ը և Fitch-ը առաջին անգամ միջազգային վարկանիշներ են նշանակել ընկերությանը[19]։

  • 2008 թվականին ստեղծվել է Wind Power ընկերությունը քամու էներգիայի նախագծեր իրականացնելու համար[20]։ Դրանից հետո այն դարձել է ԲԻԷ ընկերության մասը, որն այսօր կառավարում է DTEK վերականգնվող էներգիայի բոլոր ակտիվները[21]։
  • 2009 թվականին ընկերությունն առաջին անգամ էլեկտրաէներգիա է արտահանել Հունգարիա, Ռումինիա և Սլովակիա՝ ստանալով համապատասխան իրավունք աճուրդով մուտք գործել միջազգային ցանցեր[22].:
  • 2010 թվականից DTEK-ը անդամակցել է մի շարք եվրոպական արդյունաբերական ասոցիացիաների՝ EURACOAL և EURELECTRIC-ին, ինչպես նաև ՄԱԿ-ի Գլոբալ պայմանագրի դաշինքին Ուկրաինայում։ 2011 թվականից՝ CSR Europe–ին[17]։ Նույն թվականին DTEK-ը դարձել է «Կիևներգո» խոշորագույն մասնավոր բաժնետերը՝ տիրապետելով ընկերության բաժնետոմսերի 71,8%-ին։ Բացի այդ, Պետական գույքի ֆոնդը և DTEK-ը կնքել են վարձակալության և կոնցեսիոն պայմանագրեր «Դոբրոպոլյեուգոլ»-ի, «Ռովենկիանտրացիտ»-ի և «Սվերդլովանտրացիտ» պետական ձեռնարկությունների համար[23]։ 2011 թվականի մայիսին DTEK Նավթ և գազը ստեղծվել է նավթագազային արդյունաբերության մեջ նախագծեր մշակելու համար[24]։
  • 2012 թվականին գործարկվել են Բոտիևոյի հողմակայանի առաջին փուլի տուրբինները, որոնք դարձել են վերականգնվող էներգիայի առաջին ներդրումային նախագիծը[25]։ Քամու էլեկտրակայանն իր նախագծային կարողությանը հասել է 2014 թվականին՝ դառնալով Ուկրաինայի ամենամեծ հողմակայանը[17]։
  • Ուկրաինայի սահմաններից դուրս ածխի ակտիվների առաջին ձեռքբերումը տեղի է ունեցել 2012 թվականին։ DTEK-ն ընդգրկԵԼ է ԲԲԸ Հանքավայրերի կառավարման Օբուխովսկայան, ԲԲԸ Դոնսկոյի անթրասիտը և Սուլինանթրազիտ ՍՊԸ-ն՝ Ռուսաստանում[26]։
  • 2013 թվականին DTEK-ը սկսեԼ Է գազ մատակարարել Եվրոպայից և բաժնեմաս Է ձեռք բերել Նավթի և գազի արտադրությունում՝ Ուկրաինայի ամենամեծ մասնավոր գազի արտադրողը[27]։
  • 2014 թվականին DTEK-ն ավարտեԼ Է բիզնեսի կառավարման համակարգի բարեփոխման գործընթացը, որը մեկնարկել է 2011 թվականից։ Ստեղծվել են կառավարման ընկերություն և երեք գործող ընկերություններ։ DTEK էներգետիկը, որն ապահովել է ակտիվների կառավարում ածխի արդյունահանման, ջերմային էներգիայի և էլեկտրաէներգիայի բաշխման մեջ, DTEK ՎԻԷ-ին՝ այլընտրանքային էներգիայի և բնական գազի արտադրության մեջ։ Հաջորդ տարի ստեղծվել է չորրորդ գործող ընկերությունը` էներգախնայողության համապարփակ ծառայություններ մատուցելու համար` DTEK ԷՍԿՕ[17].[28]:

2016 թվականին նավթի և ֆազի արտադրությունում արտադրել են ռեկորդային 1,6 միլիարդ մ³ 2 բնական գազ, 2017 թվականին գազի արդյունահանման ծավալը կազմել է 1,65 միլիարդ մ² (+ 1,2%):

2017 թվականին շահագործման է հանձնվել արեգակնային էներգիայի առաջին կայանը` Տրիֆանովսկայա ՍԷԿ-ը Խերսոնի շրջանում[29]։

Բացի այդ, 2017 թվականին DTEK -ը կորցրել է վերահսկողությունը իր ձեռնարկությունների վրա, որոնք տեղակայված են եղել Դոնեցկի և Լուգանսկի մարզերի որոշակի տարածքներում։ Դրանց թվում՝ «ДТЭК Шахта Комсомолец Донбасса», «Моспинское УПП», «ДТЭК ПЭС-Энергоуголь», «ДТЭК Востокэнерго», «ДТЭК Донецкоблэнерго», «Техремпоставка», «ДТЭК Свердловантрацит», «ДТЭК Ровенькиантрацит», «Электроналадка», «ДТЭК Высоковольтные сети» և «ДТЭК Сервис»[30]:

Փոխկապակցված ընկերություններ DTEK էներգիա, DTEK ՎԻԷ, DTEK նավ և գազ, DTEK ԷՍԿՕ.
Ապրանքներ ածուխ, բնական գազ, կազի կոնդեստատ,ջերմային, արեգակնային և քամի էլեկտրաէներգիա

2018 թվականին էլեկտրաէներգիայի շուկայի բարեփոխումների շրջանակներում այն ավարտել է էլեկտրաէներգիայի մատակարարման և բաշխման գործառույթների տարանջատումը։ Կիևներգոյի, Դնեպրոօլբեներգոյի և Դոնեցքօլբեներգոյի հիման վրա տարանջատման արդյունքում ստեղծվել են բաշխիչ համակարգի օպերատորներ` DTEK Կիևի էլեկտրական ցանցեր, DTEK Դնեպրի էլեկտրական ցանցեր և DTEK Դոնեցկի էլեկտրական ցանցեր։ Անկախ դրանցից, երեք մատակարար ընկերություններ սկսել են աշխատել՝ Կիևի էներգետիկ ծառայությունների, Դնեպրո էներգետիկ ծառայությունների, Դոնեցկի էներգետիկ ծառայությունների հետ։ Ստեղծված OSR-ի, ինչպես նաև ԴՆԷԿ բարձրավոլտ ցանցերի և DTEK ՊԷՍ էներգուգոլի ռազմավարական կառավարումն իրականացնել է գործող հոլդինգային ԴՆԷԿ ցանցերը։ Մատակարարող ընկերությունների աշխատանքը համակարգելու համար ստեղծվել Է անկախ գործառնական հոլդինգ D.Solutions: ՍտեղծվեԼ Է նաև D.Trading ընկերությունը, որը պատասխանատու է Ուկրաինայում և արտաքին էներգետիկ շուկաներում էներգետիկ ռեսուրսների մեծածախ առևտրի զարգացման համար։

2018 թվականին DTEK գործարկել է էլեկտրական տրանսպորտային միջոցների STRUM գերարագ լիցքավորման կայանների ցանց[31]։

2020 թվականի ապրիլի սկզբին ընկերությունը կատարել է տեխնիկական դեֆոլտ։ Մարտի 31-ին DTEK էներգոն հրաժարվել է փոխանցել բանկի պարտքի տոկոսադրույքը, իսկ ապրիլի 1-ին եվրապարտատոմսերի կտրոնների վճարումները` հղում անելով համաճարակը[32]։

Գործունեության ցուցանիշներ խմբագրել

DTEK -ի տարեկան հաշվետվությունները և համախմբված ֆինանսական հաշվետվությունները Ֆինանսական հաշվետվության միջազգային ստանդարտներ, աուդիտ PriceWaterhouseCoopers

Սոցիալական գործընկերություն խմբագրել

ԴՏԷԿ-ը սոցիալական գործընկերության ծրագիրն ընդգրկել է 22 բնակավայր և 10 շրջան, Ուկրաինայի 8 մարզերում, որտեղ գործում են ընկերության ձեռնարկությունները։

Ընկերության սոցիալական գործընկերության հիմնական ոլորտները.

  • Կոմունալ ոլորտում էներգախնայողություն՝ կոմունալ ոլորտի էներգաարդյունավետությունը բարելավելու, էներգիայի և ջերմամատակարարման ծառայությունների որակը բարելավելու ծրագրեր
  • Առողջապահություն՝ բժշկական ծառայությունների որակի և մատչելիության բարելավում, հեռաբժշկության ցանցի ընդլայնում։ Առողջ ապրելակերպի մշակույթի ձևավորում
  • Գործարար միջավայրի զարգացում՝ բարենպաստ պայմանների ստեղծում փոքր և միջին բիզնեսի զարգացման, նոր աշխատատեղերի և ձեռներեցության հնարավորությունների համար
  • Սոցիալապես նշանակալի ենթակառուցվածքների զարգացում՝ կրթական և սոցիալական ծառայությունների որակի և մատչելիության բարձրացում, ժամանցի, մշակույթի և սպորտային օբյեկտների զարգացում
  • Համայնքների ակտիվության բարձրացում՝ բնակչության ներգրավում խնդիրների լուծման և տեղական համայնքների զարգացման գործում, քաղաքացիական ներգրավվածության ձևավորում, պատասխանատվություն և իրավասություն տեղական ինքնակառավարման հարցերում[33]։

2007 թվականից մինչև 2017 թվականը ПСП-ի շրջանակներում իրականացվել է շուրջ 2000 նախագիծ, որոնցում ԴՏԷԿ-ն ներդրել է ավելի քան 1 միլիարդ գրիվնյա[34]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «ДТЭК - энергетическая компания, входит в группу СКМ». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին.
  2. Из золошлаков "ДТЭК Кураховской ТЭС" производятся строительные материалы // reform.energy, 19 апр 2019
  3. Контакты - ДТЭК
  4. ДТЭК - официальный сайт, история создания, адрес компании
  5. «ДТЭК в 2018 г. увеличил импорт угля на 3,5% - uaenergy.com.ua». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 27-ին.
  6. [1] // Интерфакс-Украина
  7. "ДТЭК Нефтегаз" в 2017г увеличил добычу газа на 1,2% // elektrovesti.net
  8. Украинцы купят себе защиту от энергетической агрессии. Очень дорого // ՌԻԱ Նովոստի, 25.04.2020
  9. Украина: "ДТЭК Днепровские электросети" в 2018 году направил 182 млн. грн. на ремонт 2 тыс. км сетей и 700 электрообъектов | Энергетика и энергоресурсы Украины и мира
  10. ДТЭК сделал заявление на тему анбандлинга | СЕГОДНЯ
  11. ДТЭК разделил деятельность по поставке и распределению э/э //
  12. ДТЭК разделил деятельность по поставке и распределению э/э
  13. Academy DTEK
  14. ДТЭК открыла инновационную образовательную бизнес-платформу Academy DTEK - Korrespondent.net
  15. «ДТЭК создал новую компанию в Швейцарии» (ռուսերեն). delo.ua. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 26-ին.
  16. «Утверждена кандидатура гендиректора одной из крупнейших донецких шахт». Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 26-ին.
  17. 17,0 17,1 17,2 17,3 «История». dtek.com. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 26-ին.
  18. ««Востокэнерго» планирует направить на модернизацию 205 млн. долл» (ռուսերեն). Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 26-ին.
  19. Rbc.ua. «Fitch присвоило планируемому выпуску облигаций ДТЭК на 500 млн грн рейтинг АА-». РБК-Украина (ռուսերեն). Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 26-ին.
  20. «"Винд Пауэр" (ДТЭК) инвестирует в развитие инфраструктуры Запорожской области 6,4 млн. грн» (ռուսերեն). delo.ua. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 26-ին.
  21. «О компании». renewables.dtek.com. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 26-ին.
  22. Korrespondent.net. «Энергохолдинг Ахметова намерен начать экспорт электроэнергии в Польшу» (ռուսերեն). Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 26-ին.
  23. «"ДТЭК" и Минэнергоугля подписали договоры о концессии на 49 лет "Ровеньки-" и "Свердловантрацит"». Интерфакс-Украина (ռուսերեն). Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 26-ին.
  24. «Назначен генеральный директор "ДТЭК Нефтегаза"». Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 26-ին.
  25. «ДТЭК запустил первые 19 ветряков крупнейшей ВЭС в Украине» (ռուսերեն). delo.ua. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 26-ին.
  26. «ДТЭК увеличит добычу на ростовских шахтах на 300%».
  27. «ДТЭК разрешили купить 50% "Нефтегаздобычи"» (ռուսերեն). delo.ua. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 26-ին.
  28. «Финансовые и нефинансовые результаты ДТЭК 2016» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2018 թ․ ապրիլի 26-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 26-ին.
  29. "ДТЭК Нефтегаз" в 2017г увеличил добычу газа на 1,2% // Интерфакс-Украина
  30. «ДТЭК потерял контроль над предприятиями на неподконтрольной территории Донбасса» (ռուսերեն). delo.ua. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 26-ին.
  31. ДТЭК запустил сеть скоростных зарядок для электромобилей Strum
  32. Украина методично наносит удары по Белоруссии // РИА, 12.04.2020
  33. ДТЭК Պաշտոնական կայք -
  34. «Архивированная копия». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 14-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 14-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել