Ֆոբոս (հին հունարեն՝ φόβος «վախ»), Մարսի երկու արբանյակներից մեկն է[1][2]։ Հայտնաբերվել է Ասաֆ Հոլլի կողմից 1877 թվականին և անվանվել է հին հունական աստված Ֆոբոսի անունով, պատերազմի աստված Արեսի որդի[3]։


Ֆոբոս
(Phobos)
φόβος
Ֆոբոսի լուսանկար կատարված Մարս Ռեքոնաիսանս Օրբիթերի կողմից մարտի 23-ին 2008 թվականին
Հիմնական տվյալներ
Հայտնաբերվել է18 օգոստոս 1877 թ. (Ասաֆ Հոլլի կողմից)
Հեռավորությունը Մարսից9 377,2 կմ
Ուղեծրային տվյալներ
Պերիհելին9 235,6 կմ
Ապոհելին9 518,8 կմ
Մեծ կիսաառանցք9 377,2 կմ
Էքսցենտրիսիտետ0,0151
Սիդերիկ պարբերություն7 ժամ 39,2 րոպե
Ուղեծրային արագություն2,138 կմ/վ
Թեքվածություն1,093° (Մարսի հասարակածի նկատմամբ)
Ֆիզիկական հատկանիշներ
Շառավիղ11,1 կմ
Մակերևույթի մակերես6 100 կմ²
Ծավալ5 680 կմ³
Զանգված1,072 × 1016 կգ
Միջին խտություն1,876 գ/սմ³
Հասարակածային մակերևութային ձգողություն0,0084—0,0019 մ/վ²
Հասարակածային պտույտի արագություն11,0 կմ/ժ
2-րդ տիեզերական արագություն11,3 մ/վ
Պտույտի պարբերությունսինքրոն
Առանցքի թեքում
Ալբեդո0,071
Մթնոլորտային տվյալներ

Նկարագրություն խմբագրել

Ֆոբոսը գտնվում է 2,77 շառավղի հեռավորության վրա Մարսի կենտրոնից, և կատարում է մեկ պտույտ մոլորակի շուրջ 7 ժամ 39 րոպե 14 վայրկյանում, որը ավելի արագ է քան Մարսի պտույտը իր առանցքի շուրջ[4][5]։ Այս պատճառով Մարսի երկնքում Ֆոբոսը ծագում է արևմուտքում և մայր է մտնում արևելքում[6][7]։

Չափազանց փոքր զանգվածի պատճառով Ֆոբոսը չունի մթնոլորտ։ Ֆոբոսի միջին խտությունը կազմում է 1,86 գ/սմ3, այս չափազանց փոքր ցուցանիշը վկայում է արբանյակի ծակոտկեն կառուցվածքի մասին[8][9][10]։

 
Ստիկնի — Ֆոբոսի ամենամեծ խառնարանը

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Фобос спутник Марса его фотографии, исследования» (ռուսերեն). 2014 թ․ նոյեմբերի 10. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 5-ին.
  2. «Тайна спутника Марса - Фобоса. Космический корабль, станция, искусственный объект. | Земля - Хроники жизни». earth-chronicles.ru. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 5-ին.
  3. «Фобос – спутник Марса». starmission.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 5-ին. {{cite web}}: Text "Новости астрономии и космонавтики" ignored (օգնություն)
  4. правды», Иван Ортега | Сайт «Комсомольской (2017 թ․ հոկտեմբերի 19). «Фобос может уничтожить космические экспедиции электрическими разрядами». KP.RU - сайт «Комсомольской правды» (ռուսերեն). Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 5-ին.
  5. «Фобос - спутник Марса». Пикабу. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 5-ին.
  6. «Фобос - естественный спутник Марса». kosmoved.ru. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 5-ին.
  7. «Фобос - спутник Марса». v-kosmose.com (ռուսերեն). Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 5-ին.
  8. «Фобос - спутник Марса». o-kosmose.net (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 6-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 5-ին.
  9. «Фобос спутник Марса». astro-azbuka.ru. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 5-ին.
  10. Баррас, Колин (2016 թ․ հոկտեմբերի 17). «Загадочный монолит на поверхности марсианского спутника». BBC Русская служба (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 5-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել