Ֆերնանդո Կոլումբոս
Ֆերնանդո Կոլումբոս կամ Կոլոն (իսպ.՝ Fernando (Hernando) Colomb (Colón), օգոստոսի 15, 1488[1][2], Կորդովա, Անդալուզիա, Իսպանիա[3] - հուլիսի 12, 1539[2], Սևիլյա, Կաստիլիա և Լեոն[4]), իսպանացի գրող և տիեզերագետ, հոր՝ Քրիստափոր Կոլումբոսի կենսագիր։
Ֆերնանդո Կոլումբոս | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | օգոստոսի 15, 1488[1][2] Կորդովա, Անդալուզիա, Իսպանիա[3] |
| Մահացել է | հուլիսի 12, 1539[2] (50 տարեկան) Սևիլյա, Կաստիլիա և Լեոն[4] |
| Գերեզման | Սևիլյայի տաճար |
| Քաղաքացիություն |  Նյու Յորք |
| Մասնագիտություն | ճանապարհորդ հետազոտող, գրադարանավար, կենսագիր և նկարիչ |
| Տիրապետում է լեզուներին | իսպաներեն[2] |
| Հայր | Քրիստափոր Կոլումբոս |
| Մայր | Beatriz Enríquez de Arana? |
Ստորագրություն | |
 Ferdinand Columbus Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Կոլումբոսը ծնվել է Իսպանիայի Կորդովայում և այնտեղ անցկացրել է իր վաղ մանկության տարիները[5]։ Կոլումբոսի առաջին շրջագայությունից վերադառնալուց հետո Ֆերնանդոն Ջոնի կողմից նշանակվում է Աստուրիայի իշխան, բայց երիտասարդ իշխան Ջոնի մահից հետո տեղափոխվում է Իզաբելլա թագուհու մոտ ծառայության։ Քրիստափոր Կոլումբոսին ունեցել է 2 որդի՝ օրինական՝ Դիեգոն և անօրինական՝ Ֆերնանդոն, ապրել է Իսպանիայում, կապված է եղել Բեատրիս դե Արանայի հետ։ Հոր՝ Քրիստափոր Կոլումբոսի մահից անմիջապես հետո երկու որդիներն էլ դարձան շատ հարուստ մարդիկ և ստացան հսկայական ժառանգություն[6]։
Ֆերնանդո Կոլոնը վայելում էր կայսր Կարլ V-ի բարեհաճությունը, կատարել է որոշ կարևոր գործառույթներ, բայց ավելի շատ զբաղված էր գիտության մեջ և մեծ գրադարան էր հավաքում իր մարմարյա պալատում, որը կառուցել էր Սևիլյայում, և որտեղ ապրում էր իրական փառք՝ ստանալով մինչև 200 հազար ֆրանկ մեկ տարվա եկամուտ։
Նրա գրադարանը (12000 հատոր) պարունակում էր Ամերիկայի հայտնագործման պատմության վերաբերյալ արժեքավոր փաստաթղթեր (իսպ.՝ Bibliotheca Colombina), որը 1551 թվականին տեղափոխվել է Սևիլյայի տաճար, առևանգվել է 19-րդ դարում[6]։ Հոր կենսագրությունը Ֆերնանդոն գրել է կյանքի վերջին երկու տարիների ընթացքում, որը հրատարակվել է 1571 թվականին Վենետիկում։
Գրադարան խմբագրել
Կոլումբոսը հայտնի էր որպես մեծ գիտնական։ Նա հսկայական եկամուտ ունեցավ իր հոր Նոր Աշխարհից՝ թողած ժառանգությունից, և դրա մեծ մասն օգտագործեց գրքեր գնելու համար։ Կոլումբոսը շրջագայել է ամբողջ Եվրոպայում, գրքեր հավաքել և վերջապես ստեղծել է 15000 հատորանոց անձնական գրադարան ստեղծել[8]։ Այս գրադարանը հովանավորվել է Իսպանիայում և այլուր կրթված մարդկանց կողմից, այդ թվում նաև հոլանդացի փիլիսոփա Էրազմուսի կողմից։
Զարմանալիորեն մեծ գրադարանը եզակի էր մի քանի ձևով.
- Առաջինը. Կոլումբոսը անձամբ նշել է իր կամ ընկերների կողմից ձեռք բերված յուրաքանչյուր գրքի գնման ամսաթիվը, գտնվելու վայրը և որքան է վճարվել։ Կոլումբուսը իր ընկերների հետ միասին հավաքել է իր յուրաքանչյուր գրքի ամփոփագրությունները և մշակել իր գրադարանի հիերոգլիֆիկ պլանը[8]։
- Երկրորդը. նա ձգտում էր օգտվել վերջին տեխնոլոգիական զարգացումից, իր ձեռքբերումների մեծ մասը ձեռք բերելով ձեռագրերի փոխարեն տպագիր գրքեր։ Արդյունքում, գրադարանը ձեռք է բերել մեծ թվաքանակ (ներկայումս 1,194 անուն գիրք), կամ 1453-1500 թվականներին տպագրված գրքեր։
- Երրորդ. ինչպես նշում է Կլաուզ Վագները, նա հավաքել էր լիաժամ աշխատող գրադարանավարներ, պահանջել ապրեն շենքում, որ իրենց առաջնահերթությունը լինի գրադարանը։
Ֆերդինանդ Կոլումբոսը ժառանգել է իր հոր անձնական գրադարանը։ Գրադարանի մնացորդները արժեքավոր տեղեկություններ են պարունակում Քրիստափոր Կոլումբոսի հետաքրքրությունների և հետազոտությունների վերաբերյալ։
Այս ժամանակահատվածում վիճահարույց սեփականության իրավունքի գրադարնը կրճատվել է մոտ 7000 անուն գրքերով։ Դա աստիճանաբար կրճատվել է ավելի քան 4000 գրքերով, դառնալով նախնական գրադարանի շուրջ քառորդ մասը[8]։ Այնուամենայնիվ, Ֆերնանդո Կոլումբոսի գրադարանի մնացորդներից պահպանվել է Մայր տաճարի կողմից և ստացել է Կոլումբոսի գրադարան անվանումը։ Այսօր այն հասանելի է ինչպես գիտնականների, ուսանողների, այնպես էլ մատենասերների խորհրդատվության համար[9]։
Մահ խմբագրել
Ֆերնանդո Կոլոնը մահացել է 1539 թվականին Սևիլյայում և ինչպես իր հայրը՝ Քրիստափոր Կոլումբոսը, թաղված է Սևիլյայի տաճարում։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Nuti G. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 1982. — Vol. 27.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Իսպաներեն Վիքիպեդիա (իսպ.) — 2001.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #119284820 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ Irving, Washington (1828). A history of the life and voyages of Christopher Columbus, Volume 3. New York, New York: G. & C. Carvill. էջ 232.
- ↑ 6,0 6,1 «Колумб, Христофор». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Master I. A. M. of Zwolle on the website of the British Museum
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Flood, Alison (2018 թ․ մայիսի 11). «How Christopher Columbus's son built 'the world's first search engine'». the Guardian (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 11-ին.
- ↑ La Biblioteca Արխիվացված 2019-04-12 Wayback Machine, accessed 4 June 2007
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- «Жизнь адмирала дона Христофора Колумба» (факсимиле издания 1749 года)
- http://cyclowiki.org/wiki/%D0%A4%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%BE_%D0%9A%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BC%D0%B1
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆերնանդո Կոլումբոս» հոդվածին։ |