Օսիրիս
| Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Օսիրիս (հուն․՝ Ὄσῑρις - Ուսիր եգիպտական անվան հունականացված ձև), վերածննդի, բնության արտադրող ուժը մարմնավորող եգիպտական աստված, անդրշիրիմյան աշխարհի արքա, ըստ եգիպտական առասպելաբանության՝ եգիպտացիների նահապետը և առաջին թագավորը։ Օսիրիս աստծուն Հին Եգիպտոսում տվել են բազմաթիվ ֆունկցիաներ, նա համարվում էր ամենաժողովրդական աստվածներից մեկը։ Նրան էին վերագրվում նաև այլ աստվածների հատկանիշներ։ Օսիրիսի մահվան և հարության տոնակատարության ժամանակ պարզորոշ երևում է նրա որպես հացի աստծո մասին պատկերացումը Այդ տոնը ավելի շատ հողագործության տոնն էր այդ ժամանակ հողագործները թաղում էին հացի աստծո կավից և հացահատիկից պատրաստված պատկերը։ Այս ծեսը կախարդանք էր, որի նպատակն էր մոգության միջոցով ապահովել ցանքսերի աճը[3]։ Երկրի վրա թագավորելու ժամանակ մարդկանց սովորեցրել է հողագործություն և արհեստներ։
| Օսիրիս | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | հին եգիպտական աստվածություն, բնության աստվածություն և dying-and-rising deity? |
| Դիցաբանություն | Եգիպտական դիցաբանություն |
| Սեռ | արական |
| Երևի համընկնում է | Osiris Hemag? |
| Սպանված է | Սեթ |
| Հայր | Գեբ |
| Մայր | Nut? |
| Քույր/Եղբայր | Սեթ, Nephthys? և Իսիդա |
| Ամուսին | Իսիդա |
| Կողակից | Nephthys? |
| Զավակներ | Գոր և Անուբիս[1][2] |
 Osiris Վիքիպահեստում | |
Համաձայն առասպելի նրա դեմ է դիմակայել նրա կրտսեր երկվորյակ եղբայր Սեթը, որը խնջույքի ժամանակ նենգաբար հրապուրելով Օսիրիսին, արգելափակել է նրան սարկոֆագի մեջ, իսկ այնուհետև հրամայել անդամահատել Օսիրիսին 34 մասերի և ցրել դրանք Եգիպտոսի տարբեր շրջաններոում։ Օսիրիսի քույր Իսիսը, որը միաժամանակ նրա կինն էր, երկար որոնումներից հետո գտնում է ամուսնու մարմնի հատվածները և, հավաքելով դրանք, հրաշագործորեն հանում Օսիրիսի մարմնում ամփոփված կենսական ուժը, որից էլ մահանում է։
Թաղելով ամուսնու միակցված և զմռսված մարմինը, Իսիսը հեռանում է Նեղոսի գետաբերանի ճահճուտները, որտեղ ծնում է Օսիրիսի որդի Հոպուսին։ Սեթին չի հաջողվում գտնել և սպանել Հոպուսին, քանի որ նրան խնամում են տարբեր սրբազնային արարածներ։ Հոպուսը մեծանում է, զորեղանում և չափահաս դառնալով՝ անցնում փորձությունների միջով, որից հետո մարտահրավեր է նետում իր հորեղբորը։ Սեթի հետ առաջին մենամարտում Հոպուսը պարտվում է և կորցնում աչքը։ Սակայն երկրորդ ճակատամարտի ժամանակ, նոր գիտելիքներով զինված, նա հաղթում է Սեթին, ետ ստանում աչքը և դրա միջոցով վերակենդանացնում հորը՝ Օսիրիսին։ Սակայն վերջինս հրաժարվում է իր գահից՝ հօգուտ որդու, և թողնելով լույս աշխարհը, վերադառնում Ստորերկրայք, դառնում մեռյալների թագավորության տիրակալ։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Любкер Ф. Anubis (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 107.
- ↑ Анубис (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. Iа. — С. 872—873.
- ↑ Рак И. В. Мифы Древнего Египта. СПб.: Петро-РИФ, 1993.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օսիրիս» հոդվածին։ |